Đọc, tìm hiểu chung
1. Tác giả (SGK)
Truyện ngắn
1941
1942
1943
1944
Truyện dài
1944
Tác phẩm tiêu biểu
Truyện ngắn
Truyện ngắn
Truyện ngắn
Truyện ngắn
Truyện ngắn
1941
1942
1943
1941
1942
1944
1943
1941
1942
1944
Truyện dài
1944
Truyện dài
1944
Truyện dài
1944
Trăng sáng
Lão Hạc
Trăng sáng
Trăng sáng
Trăng sáng
2. Tác phẩm
II. Đọc – hiểu văn bản:
Truyện có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính?
1. Nhân vật Lão Hạc
a. Hoàn cảnh sống
Lão Hạc sống trong tình cảnh như thế nào?
Nhà nghèo, vợ mất sớm.
Chỉ còn đứa con trai, anh con trai phẫn chí bỏ nhà đi làm phu đồn điền cao su vì không có tiền cưới vợ.
Lão phải đi làm thuê, sống thui thủi một mình (chỉ có cậu vàng làm bạn). => Hoàn cảnh nghèo khổ, đơn độc.
Em có nhận xét gì về tình cảnh đó?
- Lão ốm nặng mất việc bán cậu vàng sống nghèo đói ( ăn củ chuối, sung luộc, rau má) tự tử bằng bả chó.
=> Tình cảnh khốn khổ cùng quẫn của Lão Hạc.
* Số phận điển hình của người nông dân lao động trước CMT8: nghèo khó, túng quẫn. Tố cáo mạnh mẽ xã hội thực dân phong kiến
1. Vì sao L·o H¹c rÊt yªu quý “cËu Vµng” ?
b. Tâm trạng của lão Hạc
* Đối với cậu Vàng
Vi đó là kỷ niệm của người con trai để lại.
2. “CËu Vµng” ®îc l·o H¹c ®èi xö ntn?
- Gọi nó là "cậu Vàng" nhuư một bà hiếm hoi gọi đứa con cầu tự
- Lão bắt rận cho nó, đem nó ra ao tắm.
- Cho nó an cơm trong một cái bát, có gi ngon cũng chia cho nó, gắp thức an cho nó nhưu con trẻ
- Nói chuyện với nó nhuư với nguười
3. Lão Hạc yêu quý "cậu Vàng" nhuư vậy tại sao lại bán nó đi?
- Lí do:
+ Lão ốm yếu, cuộc sống khốn khó, không nuôi nổi minh và "cậu Vàng"
+ Muốn giu tài sản lại cho con trai
=> hoàn cảnh bất đắc dĩ
Lão Hạc rất yêu thương “cậu Vàng” mà vẫn phải đành lòng bán cậu đây là điều vạn bất đắc dĩ, là con đường cuối cùng mà thôi. LH quá nghèo, lại yếu sau trận ốm nặng, không có việc làm, không ai giúp đỡ, lại nuôi thêm “Cậu vàng” … xét cho cùng LH bán chó cũng chính vì LH vốn là 1 ông già nông dân nghèo và giàu tình cảm, nhất là giàu tự trọng, trọng danh dự.
II. Đọc – hiểu văn bản:
b. Tâm trạng của lão Hạc
* Đối với cậu Vàng
+ Lão yêu quý chăm sóc cậu Vàng coi như một đứa con, một người bạn tri kỉ
+ Cậu Vàng là vật tri kỉ của anh con trai của lão.
Trước khi bán cậu Vàng
* Lão cố làm ra vui vẻ, cười như mếu. Đôi mắt ầng ậng nước
+ Mặt đột nhiên co rúm lại, nếp nhăn xô lại, ép …nước mắt chảy ra.
+ Đầu nghoẹo về 1 bên, miệng móm mém….mếu như con nít.
+ Lão hu hu khóc
*“già…lừa một con chó”
+ “nó nằm im như trách tôi”
Sau khi bán cậu Vàng
Nghệ thuật miêu tả, động từ mạnh, so sánh độc đáo.
Tâm trạng đau đớn, ân hận, dằn vặt. Lão Hạc là người lương thiện có trái tim nhân hậu.
Phân tích diễn biến tâm trạng của lão Hạc xung quanh việc bán chó.
Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì?
Qua đó em thấy Lão Hạc là người ntn?
* Đối với con trai
- Một mình nuôi con khôn lớn
- Khi không lo được vợ cho con:
+ Lão thương con lắm, chỉ biết khóc
+ Khuyên con: tìm đám khác.
- Khi con bỏ đi đồn điền:
+ Chỉ còn biết khóc: thương - bất lực.
+ Ngày đêm thương nhớ con, chăm sóc cậu Vàng như kỉ vật.
+ Sống tằn tiện vun vén cho con (dành dụm tiền bòn vườn, bán chó để khỏi bán vườn của con)
Cảm thấy day dứt,
không làm tròn
bổn phận
thương con sâu nặng
* Đối với hàng xóm
Lão từ chối mọi sự giúp đỡ của người khác, từ chối một cách hách dịch (trong khi phải ăn củ chuối, sung luộc, rau má…)
Gửi ông Giáo 30 đồng để làm đám ma, không muốn liên lụy đến hàng xóm.
=> Lão là người giàu tự trọng có nhân cách trong sạch.
c. Cái chết của lão Hạc:
Trưuớc khi chết lão Hạc đã làm nhung việc gi?
+ Nhờ ông giáo trông hộ mảnh vườn cho con
+ Gửi ông giáo tiền lo ma chay
+ Từ chối mọi sự giúp đỡ của người khác
c. Cái chết của lão Hạc:
Lão tự tử bằng bả chó
Lão vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, 2 mắt long song sọc, bọt mép sùi ra, người giật mạnh. -> Cái chết quằn quại đau đớn mà thương tâm.
Sau khi nhờ ông giáo giữ hộ mình mảnh vườn, Lão Hạc đã kết thúc cuộc đời mình bằng cách nào?
Xuất phát từ tình thương con, lão quyết giữ trọn mảnh vườn cho con. (Gửi ông giáo giữ hộ 3 sào vườn trước khi chết)
KL: Lão là người cha rất mực thương con, có ý thức cao về lẽ sống (chết trong còn hơn sống đục). Trọng danh dự làm người hơn cả sự sống.
- Luôn biết dành tình yêu thương cho mọi người, cho người thân và cho cả loài vật...
- Có lòng tự trọng, lòng trung thực dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng giữ được phẩm chất tốt đẹp, cao quý.
CÂU HỎI
? Qua những phẩm chất tốt đẹp của lão Hạc em học tập được điều gì?
2. Nhân vật ông giáo
* Vai trò:
- Chứng kiến và kể lại câu chuyện
- Là một trí thức nghèo, giàu tình thương , được mọi người quý trọng
- Là hàng xóm thân thiết với lão Hạc
2. Nhân vật ông Giáo
* Tình cảm đối với lão Hạc
- “Tôi muốn ôm choàng lấy lão mà khóc”
- “Tôi giấu giếm vợ tôi, thỉnh thoảng giúp ngấm ngầm lão”
- Giữ hộ lão Hạc mảnh vườn và ba mươi đồng bạc
-Đồng cảm, xót thương cho hoàn cảnh LH.
- Luôn tìm cách giúp đỡ, an ủi và tỏ lòng quý trọng nhân cách LH.
Em thấy thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” đối với lão Hạc như thế nào?
- Cảm thương sâu sắc với nỗi khổ và tấm lòng của lão.
- Thái độ cảm thông, trân trọng của nhà văn đối với người nông dân nghèo khổ.
* Ông giáo là người trọng nhân cách, không mất lòng tin vào những điều tốt đẹp ở con người.
2. Nhân vật ông giáo
* Suy nghĩ của ông Giáo về cuộc đời
- Khi nói chuyện với Binh Tư
“Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn”
+ Buồn vì: đói nghèo có thể đổi trắng thay đen, biến người lương thiện như LH trở thành kẻ trộm cắp như Binh Tư
+ Buồn vì: một con người như LH đành phải biến chất vì không còn tìm đâu ra miếng ăn tối thiểu hàng ngày
- Khi chứng kiến lão Hạc chết
“Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn”
+ Vì không có gì hủy hoại được nhân phẩm của người lương thiện như LH để ta có quyền hy vọng và tin tưởng ở con người.
“Hay vẫn đáng buồn theo một nghĩa khác”
+ Vì người tốt như LH mà hoàn toàn vô vọng, phải tìm đến cái chết như một sự giải thoát tự nguyện và bất đắc dĩ
- Khi nói chuyện với vợ:
“ Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ…không bao giờ ta thương”
+ Đây là lời triết lý lẫn cảm xúc trữ tình xót xa.
+ Khẳng định 1 thái độ sống, một cách ứng xử mang tinh thần nhân đạo : Cần phải quan sát, suy nghĩ, nhìn nhận con người sống quanh mình bằng lòng đồng cảm, bằng đôi mắt của tình thương.
+ Nêu một phương pháp đúng đắn, sâu sắc khi đánh giá con người: phải biết đặt mình vào cảnh ngộ cụ thể của người khác thì mới hiểu và cảm thông đúng.
III.Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất, người kể là nhân vật hiểu, chứng kiến toàn bộ câu chuyện và cảm thông với LH.
- Nghệ thuật phân tích tâm lí già dặn, kể chuyện chân thực, màu sắc trữ tình đan xen triết lí sâu sắc.
- Xây dựng được nhân vật có tính cá thể hóa cao
- Tác phẩm phản ánh hiện thực số phận người nông dân trước CMT8 qua tình cảnh của LH: nghèo túng, không có lối thoát, phải chọn cái chết để bảo toàn tài sản cho con và không phiền hà hàng xóm.
- Cảm thông, trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp tiềm ẩn của người nông dân trong cảnh khốn cùng vẫn giàu lòng tự trọng.
nguon VI OLET
