Tiết 17-18:LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN
I. BÀI HỌC
LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN
TRONG VĂN BẢN
TÁC DỤNG CỦA VIỆC LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN
Ví dụ 1:
Trưuớc sân truường làng Mĩ Lí dày đặc cả nguời. Ngưuời nào áo quần cũng sạch sẽ, guơng mặt cũng vui tưuơi và sáng sủa.
Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại truờng một lần. Lần ấy trưuờng đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưuờng. Tôi không có cảm tưuởng nào khác là nhà trưuờng cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Ví dụ 1:
Câu hỏi: Hai đoạn văn sau đây có mối quan hệ gì không ? Tại sao
Đoạn 1:
Tả cảnh sân trường Mỹ Lý ngày tựu trường.
Đoạn 2:
Cảm giác của nhân vật “tôi” một lần ghé qua trường gần đây
Cả hai đoạn văn cùng viết về ngôi trường ấy nhưng không có sự gắn bó, đánh đồng thời gian hiện tại và quá khứ
Ví dụ 2b ? Đọc lại hai đoạn văn của Thanh Tịnh và trả lời câu hỏi.
Ví dụ 2
Trưuớc sân truường làng Mĩ Lí dày đặc cả ngu?i. Nguười nào áo quần cũng sạch sẽ, guoưng mặt cũng vui tuươi và sáng sủa.
Trưuớc đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại truường một lần. Lần ấy trưuờng đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính để nhìn mấy bản đồ treo trên tưuờng. Tôi không có cảm tưuởng nào khác là nhà trưuờng cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Theo em cụm từ “trước đó mấy hôm”bổ sung ý nghĩa gì cho đoạn văn thứ hai >
Ví dụ 2:b. Bổ sung ý nghĩa thời gian
b. Cụm từ “trước đó mấy hôm”Tạo sự liên kết về hình thức và nội dung với đoạn văn thứ nhất. Do đó hai đoạn văn trở nên gắn bó chặt chẽ với nhau
c. Tác dụng: làm cho ý giữa các đoạn văn liền mạch, tạo tính chỉnh thể cho văn bản.
2. CÁCH LIÊN KẾT CÁC ĐẠN VĂN TRONG VĂN BẢN:
2.1. Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn:
Hai đoạn văn trên liệt kê hai khâu của quá trình lĩnh hội và cảm thụ tác phẩm văn học. Đó là những khâu nào?
2.1.a? Đọc đoạn văn và thực hiện các
yêu cầu bên dưới:
Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới.
Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. Hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưung chuưa đủ.
Bắt đầu là tìm hiểu
Sau khâu tìm hiểu
Để liên kết các đoạn văn có quan hệ liệt kê, ta thường dùng từ ngữ có tác dụng liệt kê. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết có quan hệ liệt kê?
-Từ ngữ thể hiện ý liệt kê: Trước hết, đầu tiên, mở đầu, bắt đầu, một là, hai là, tiếp đến, thêm vào đó, ngoài ra, một mặt, mặt khác.
2.1.b/Đọc đoạn văn và thực hiện các
yêu cầu bên dưới:
b/ Truước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại truường một lần. Lần ấy truờng đối với tôi là một nơi xa lạ.Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tưuờng. Tôi không có cảm tưuởng nào khác là nhà truường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhuưng lần này lại khác. Trưuớc mắt tôi làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm nhưu cái đình làng Hoà ?p. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưua hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
Phân tích ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên?tìm từ ngữ liên kết
Hai đoạn văn trên có quan hệ ý nghĩa đối lập
Từ ngữ liên kết giữa các đoạn văn là: từ “nhưng”
> từ ngữ liên kết chỉ quan hệ đối lập
Đọc đoạn văn ở mục I.2 trang 50- 51cho biết đó thuộc loại từ nào?
Trước s©n trường lµng MÜ LÝ dµy ®Æc nh÷ng ngƯêi. ngƯêi nµo ¸o quÇn còng s¹ch sÏ, gương mÆt còng vui tươi vµ s¸ng sña.
Trước ®ã mÊy h«m, lóc ®i ngang qua lµng Hoµ An bÉy chim quyªn víi th»ng Minh, t«i cã ghÐ l¹i trường mét lÇn. LÇn Êy trường ®èi víi t«i lµ mét n¬i xa l¹. T«i ®i chung quanh c¸c líp ®Ó nh×n qua cöa kÝnh ®Ó nh×n mÊy b¶n ®å treo trªn tường. T«i kh«ng cã c¶m tƯëng nµo kh¸c lµ nhµ trường cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng.
- Dùng chỉ từ, đại từ để liên kết:
+ Từ ngữ tương tự: này, nọ, kia, ấy…
2.1d/ Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưua cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sửa chữa.
Nói tóm lại, viết cũng nhuư mọi việc khác, phải có chí, chớ giấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.
Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Phân tích mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên?
Hai đoạn văn có quan hệ tổng kết, khái quát.
Từ ngữ liên kết: nói tóm lại
-Dùng từ ngữ liên kết có ý nghĩa tổng kết khái quát để liên kết : nói tóm lại, tổng kết lại, nhìn chung.
2.2. Dùng câu nối liên kết các đoạn văn:
Tìm câu liên kết giữa hai đoạn văn sau, tại sao câu đó có tác dụng liên kết?
U lại nói tiếp:
- Chăn cho giỏi, rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh Thận.
ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Học thích hơn hay là đi chăn nghé thích hơn nhỉ? Thôi, cái gì làm một cái thôi. Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đó thì sao.
( Bùi Hiển, Ngày công đầu tiên của cu Tí)
ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ
đấy!
Câu có tác dụng liên kết vì: nối trực tiếp để phát triển ý ở cụm từ “ bố đóng sách cho con đi học” ở đoạn văn trên.
II. LUYỆN TẬP
Bài tập 1: Tìm các từ ngữ có tác dụng liên kết…và cho biết chúng thể hiện ý nghĩa gì?
1.a Nói như vậy > Tổng kết
1.b thế mà > tương phản
1.c - Cũng > nối tiếp,liệt kê
-Tuy nhiên > tương phản
Bài tập 2:Chọn các từ ngữ và hoặc câu thích hợp điền vào chỗ trống để làm phương tiện liên kết đoạn văn
Bài tập 2:
Từ đó
Nói tóm lại
Tuy nhiên
Thật khó trả lời
Bài tập: Hãy viết 3 đoạn văn bàn về các phương pháp của em để nâng cao hiệu quả học tập. Trong đó:
- Đoạn 1 và 2 dùng từ ngữ có tác dụng liệt kê để liên kết
- Đoạn 2 và 3 dùng từ ngữ có quan hệ tương phản để liên kết
nguon VI OLET
