BÀI 46- CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN

GV: Thân Thị Diệp Nga

NĂM HỌC: 2013- 2014
SINH HỌC 11
CƠ BẢN
KIỂM TRA BÀI CŨ:
- Sinh s?n h?u tính l� gì ? Uu, nhu?c di?m c?a sinh s?n h?u tính ? d?ng v?t ?
Đáp án:
* Khái niệm : Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua hình thành và hợp nhất giao tử đực (n) và giao tử cái (n) để tạo ra hợp tử (2n), hợp tử phát triển thành cá thể mới
* Ưu điểm : Tạo ra các cá thể mới đa dạng về đặc điểm di truyền  Động vật thích nghi và phát triển tốt trong điều kiện môi trường sống thay đổi.
* Nhược điểm : Không có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp
BÀI 46:CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Giáo viên: Thân Thị Diệp Nga
NỘI DUNG:
I- CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
II- ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH VÀ SINH TRỨNG


Tại sao nói điều hòa sinh sản hữu tính ở động vật chủ yếu là điều hòa sinh tinh và sinh trứng?
Vì :
- Sinh sản là quá trình kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng) để tạo thành hợp tử  hợp tử phát triển thành cơ thể.
 Qúa trình sinh sản ra tinh trùng và trứng có liên quan trực tiếp đến kết quả của sinh sản.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
Sinh tinh
Sinh trứng
Tinh hoàn
BuồngTrứng
Hooc mon
máu
máu
Hệ thần kinh
Môi trường
Hệ nội tiết
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Yếu tố nào có vai trò chủ yếu trong quá trình sinh tinh và sinh trứng?
Yếu tố có vai trò chủ yếu tác động đến quá trình sinh tinh và sinh trứng ở người và động vật đó là hoocmôn.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
Sơ đồ cơ chế điều hoà sinh tinh và sinh trứng


1- Cơ chế điều hoà sinh tinh
ức chế tiết hoocmôn

Quan sát hình và cho biết nơi sản sinh và vai trò sinh lý của các hoocmôn có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng ở tinh hoàn?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Tinh hoàn
Testosteron
GnRH
LH
FSH
Quan sát sơ đồ 46.1 và trình bày cơ chế điều hòa sinh tinh ?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Tinh hoàn
Testosteron
GnRH
LH
FSH
Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao, tinh trùng được sinh ra quá nhiều thì quá trình sinh tinh được điều chỉnh như thế nào?
Sơ đồ cơ chế điều hoà sinh tinh
ức chế tiết hoocmôn
GnRH
Vùng dưới đồi
Kích thích tuyến yên tiết FSH và LH
FSH
Tuyến yên
Kích thích ống sinh tinh sản xuất tinh trùng
LH
Testostêrôn
Kích thích tế bào kẽ tiết ra hoocmon testostêrôn
Tuyến yên
Tế bào kẽ
Kích thích phát triển ống sinh tinh và sản sinh tinh trùng
- Khi nồng độ testostêrôn trong máu cao sẽ ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên giảm tiết GnRH, FSH, LH
2- Cơ chế điều hoà sinh trứng
ức chế tiết hoocmôn
Quan sát hình và cho biết nơi sản sinh và vai trò sinh lý của các hoocmôn có ảnh hưởng đến quá trình sinh trứng ở người?

Sơ đồ cơ chế điều hoà sinh trứng
ức chế tiết hoocmôn
GnRH
Vùng dưới đồi
Kích thích tuyến yên tiết FSH và LH
FSH
Tuyến yên
Kích thích nang trứng phát triển và tiết ra ơstrôgen
LH
Ơstrô gen
- LH làm trứng chín, rụng và tạo thể vàng
Tuyến yên
Nang trứng + thể vàng
Làm cho niêm mạc tử cung phát triển dày lên để đón chờ trứng đã thụ tinh
Prôges têrôn
Thể vàng
- Thể vàng tiết ra hooc môn Prôgestêrôn và ơstrôgen
- Khi nồng độ prôgestêrôn và ơstrôgen trong máu cao sẽ ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên giảm tiết GnRH, FSH, LH
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
GnRH
LH
FSH
Nang trứng
Quan sát sơ đồ trên và trình bày cơ chế điều hòa sinh trứng ?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
GnRH
LH
FSH
Nang trứng
Quan sát sơ đồ và cho biết:
- Vì sao trong vòng 14 ngày sau khi trứng rụng (hoặc suốt thời kỳ mang thai) sẽ không có trứng khác chín và rụng ?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
GnRH
LH
FSH

Nang trứng
Quan sát sơ đồ và cho biết:
- Nếu trứng không được thụ tinh thì hiện tượng nào có thể xảy ra ở người?
Từ sơ đồ điều hòa sinh trứng, hãy giải thích tại sao thuốc tránh thai có chứa ơstrôgen và prôgestêron lại có tác dụng tránh thai ?
Thuốc tránh thai chứa Ơstrôgen và Prôgestêrôn có tác dụng tránh thai.Vì khi uống thuốc tránh thai nồng độ Ơstrôgen và Prôgestêrôn trong máu cao ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH  Tuyến yên giảm tiết FSH, LH => ức chế trứng chín và rụng.
II. Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và sinh trứng :
1. Ảnh hưởng của thần kinh :
- Căng thẳng thần kinh kéo dài gây rối loạn quá trình trứng chín và rụng, làm giảm sản sinh tinh trùng.
- Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ thần kinh và nội tiết của con cái làm thúc đẩy trứng chín và rụng từ đó ảnh hưởng dến hành vi của con cái.
II. Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến quá trình sinh tinh và sinh trứng :
2. Ảnh hưởng của môi trường :
- Ánh sáng, nhiệt độ, chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.
- Người nghiện thuốc lá, ma tuý, rượu có thể bị rối loạn quá trình sinh tinh và sinh trứng.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬPCỦNG CỐ
1. Có thể điều hòa sinh sản ở động vật bằng những cơ chế nào?
ĐA: Cơ chế điều hòa sinh trứng và điều hòa sinh tinh.

2.Vì sao cơ chế điều hòa sinh tinh và sinh trứng đều được thực hiện theo cơ chế ngược?
ĐA: Vì ơstrôgen và prôgestrôn tác động thông qua vùng dưới đồi ức chế tuyến yên tiết FSH và LH.
3.Rối loạn sản xuất hoocmôn FSH, LH và testostêrôn có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng hay không? Vì sao?
ĐA: Có vì FSH kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
LH kích thích tế bào kẽ sản xuất ra testostêrôn. Testostêrôn kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
4. Rối loạn sản xuất hoocmon FSH, LH và ơstrôgen và prôgestêron có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh trứng hay không? Vì sao?
ĐA: Có. Vì FSH, LH kích thích phát triển nang trứng, làm cho trứng chín và rụng.
Nồng độ ơstrôgen và prôgestêron trong máu có tác dụng lên quá trình sản xuất FSH, LH của tuyến yên-> ảnh hưởng đến quá trình sản sinh trứng.
5. Ở nữ giới , prôgestêrôn được tiết ra từ :
A. Vùng dưới đồi.
B. Tuyến yên.
C. Nang trứng.
D. Thể vàng.
6. Kích thích ống sinh tinh sản xuất ra tinh trùng là :
A. Hoomôn FSH.
B. Hoocmôn GnRH.
C. Hoocmôn LH.
D. Hoocmôn ICSH.
7. Kích thích tế bào kẽ sản xuất ra testôtêrôn là:
A. Hoocmôn FSH.
B. Hoocmôn LH.
C. Hoocmôn GnRH.
D. Hoocmôn ICSH.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Xem bài 47: Điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người
Thí nghiệm 1: Ở cá chép
Bể 1:Chế độ ánh sáng
bình thường
Bể 2: Để trong tối
Không đẻ
Đẻ
Thời gian
Thời gian
Sinh Sản của động vật phụ thuộc
vào ánh sáng.
Thí nghiệm 2: Ở cá Rô phi
- Nguồn gốc : Vùng xích đạo có nhiệt độ trung bình 30oC.
- Đẻ 11 lứa/ năm. Đẻ quanh năm.
- Ở 16-18 o C: ->Ngừng đẻ.
->SS của ĐV phụ thuộc
vào nhiệt độ.
Thí nghiệm 3: Ở Cóc.

Đẻ rộ trong tháng 4 khối lượng 2 buồng trứng giảm.
Sau đó, nếu được ăn uống đầy đủ -> buồng trứng phục hồi khối lượng -> lại có khả năng sinh đẻ.
->SS của ĐV phụ thuộc
vào chế độ dinh dưỡng
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
XIN CHÂN THÀNH
CẢM ƠN
diepnga@gmail.com