BÀI ÔN TẬP SỐ 1 (3/4/2020)
CHƯƠNG III : SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
A. SINH TRƯỞNG – PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT
I- KHÁI NIỆM
II- SINH TRƯỞNG SƠ CẤP VÀ SINH TRƯỞNG THỨ CẤP
1- Các mô phân sinh : mps đỉnh, bên, lóng
2- Sinh trưởng sơ cấp : tăng chiều dài của thân và rễ
3- Sinh trưởng thứ cấp : tăng đường kính của thân và rễ, tạo gỗ lõi, gỗ dác và vỏ
Sinh trưởng của thực vật là quá trình tăng về kích thước(chiều dài,bề mặt, thể tích)của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.
CHƯƠNG III : SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
III. HOOC MÔN THỰC VẬT
1. Khái niệm:
Hoocmôn thực vật (phytohoocmôn) là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều hòa hoạt động sống của cây.
2. Phân loại
IV. PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT
- Phát triển của cơ thể thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra trong chu trình sống, gồm ba quá trình liên quan:
+ Sinh trưởng.
+ Phân hóa.
+ Phát sinh hình thái.
1. Khái niệm
2. Những nhân tố chi phối sự ra hoa
Tuổi của cây
Nhiệt độ thấp và quang chu kì
Hoocmon ra hoa
IV. PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
- Sinh trưởng và phát triển là những quá trình liên quan với nhau, đó là hai mặt của chu trình sống của cây
+ Sinh trưởng là cơ sở cho sự phát triển.
+ Phát triển là điều kiện cho sinh trưởng được tiếp tục.
4. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển
Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng:
- Dùng Hoocmon giberelin(GA) thúc hạt, củ nảy mầm.
- Dùng Hoocmôn auxin (AIA) kích thích ra rễ cành giâm, cành chiết, nuôi cấy mô
- Trong công nghiệp rượu bia: Dùng Hoocmôn GA để tăng quá trình phân giải tinh bột thành mạch nha.
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển
- Chọn cây đúng mùa vụ, theo vùng địa lí, nhập nội cây trồng
Sử dụng ( quang chu kì ) ánh sáng nhân tạo để kích thích hoặc kìm hãm sự ra hoa
( thắp đèn ở vườn thanh long để tạo hoa trái vụ, thắp đèn ở vườn cúc và bắn pháo hoa ở vườn mía để kìm hãm ra hoa
- Trồng xen canh, gối vụ
- Trồng hoa trong nhà kính
- Ứng dụng về nhiệt độ ( hiện tượng xuân hóa) để tạo hoa trái vụ
B. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
Phát triển của cơ thể động vật là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hóa (biệt hóa) tế bào và phát sinh hình thái các cơ quan và cơ thể
Sinh trưởng là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.
1. Khái niệm sinh trưởng
2. Khái niệm phát triển
Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng ra.
3. Khái niệm biến thái
* Phân loại phát triển:
Phát triển của
động vật
Phát triển không
qua biến thái
Phát triển qua
biến thái
Phát triển qua biến
thái không hoàn toàn
Phát triển qua biến
thái hoàn toàn
Em hãy cho biết các kiểu phát triển của động vật?
II. Các kiểu phát triển ở ĐV
Không trải qua lột xác
Đa số ĐV có xương sống : cá, chim, bò sát, động vật có vú, con người và 1 số ĐV không xương sống.
Phát triển không qua biến thái là kiểu phát triển mà con non có các đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lí tương tự( giống)con trưởng thành
- Giai đoạn phôi thai:
+ Diễn ra trong tử cung của mẹ.
+ Hợp tử phân chia nhiều lần ->Phôi -> phân hóa tạo thành các cơ quan Thai nhi.
- Giai đoạn sau sinh:
+ Không có biến thái.
+ Con sinh ra có đặc điểm giống với con trưởng thành.
Đa số các loài côn trùng (bướm, ruồi, ong…) và lưỡng cư…
Là kiểu PT mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác để biến đổi thành con trưởng thành.
Ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác để biến đổi thành con trưởng thành.
- Giai đoạn phôi :
+ Diễn ra ở trứng đã thụ tinh.
+ Hợp tử phân chia nhiều lần ->Phôi -> phân hóa tạo thành các cơ quan Ấu trùng.
Giai đoạn hậu phôi:
+ Xảy ra biến thái.
+ Ấu trùng -> Lột xác nhiều lần -> Con trưởng thành.
Một số loài côn trùng như châu chấu, cào cào, gián, cua…
Là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành, trải qua giai đoạn trung gian,(ở côn trùng là nhộng) ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.
Ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác và giai đoạn trung gian (biến thái) biến đổi thành con trưởng thành.
- Giai đoạn phôi:
+ Diễn ra ở trứng đã thụ tinh.
+ + Hợp tử phân chia nhiều lần ->Phôi -> phân hóa tạo thành các cơ quan Sâu bướm.
- Giai đoạn hậu phôi:
+ Xảy ra biến thái.
+ Sâu bướm -> Lột xác nhiều lần -> Nhộng -> Con trưởng thành.
Có trải qua lột xác
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật
1. Nhân tố bên trong :
- Do kiểu gen qui định
- Do các loại hoocmon
+ Ở động vật có xương sống : HM sinh trưởng, tiroxin, ostrogen, testosterone
+ Ở động vật không xương sống : HM ecddixoxon và juvenin
2. Nhân tố bên ngoài:
- Thức ăn
- Nhiệt độ
- Ánh sáng
- Các chất kích thích, rượu bia
IV. Một số biện pháp điều khiển sinh trưởng và phát triển ở động vật và người
Tạo ra giống vật nuôi có tốc độ sinh trưởng và phát triển nhanh, năng suất cao, thích nghi với điều kiện địa phương.
Lai giống,
chọn lọc nhân tạo,
công nghệ phôi…
Để làm thay đổi tốc độ ST & PT của vật nuôi, tăng năng suất vật nuôi.
Cung cấp thức ăn phù hợp với từng giai đoạn phát triển của vật nuôi, xây dựng chuồng trại thoáng mát, ….
Nâng cao chất lượng cuộc sống, tinh thần và thể chất.
Chế độ dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao, giảm các tật xấu như nghiện thuốc lá, ma túy…
Lai giống
Công nghệ phôi
Xây dựng chuồng trại thoáng mát, hiện đại
Tư vấn di truyền và sàng lọc trước sinh
Củng cố
Câu 1: Để nâng cao chất lượng dân số người ta đã áp dụng:
Tư vấn kĩ thuật y, sinh học hiện đại
Kế hoạch hóa gia đình
Các biện pháp bảo vệ sức khỏe sinh sản và phòng tránh thai.
Tất cả đúng.
Câu 2: Hãy chọn phương án đúng nhất?
Thức ăn ảnh hưởng đến sinh trưởng.
Thức ăn ảnh hưởng đến ST và PT.
Thức ăn ảnh hưởng đến ST và PT ở một giai đoạn nhất đinh.
Thức ăn ảnh hưởng đến tốc độ ST và PT qua các giai đoạn nhất định.
Củng cố
Câu 3: Có thể cải tạo giống vật nuôi bằng cách:
Lai tạo giống kết hợp.
Kĩ thuật thụ tinh nhân tạo.
Công nghệ giống.
Tất cả đúng.
Củng cố
Câu 4: Tại sao sâu bướm phá hoại cây cối, mùa màng rất ghê gớm, trong khi đó bướm trưởng thành thường không gây hại trực tiếp cho cây trồng?
Bướm trưởng thành chỉ ăn mật hoa do trong ống tiêu hóa chỉ có ez sacaraza tiêu hóa đường sacarozo→ giúp thụ phấn cho hoa
Sâu bướm ăn thực vật, chúng có đầy đủ enzyme tiêu hóa protein, lipit, cacbonhidrat → Hại mùa màng
Câu 5: Em hãy xếp các sinh vật sau vào từng nhóm dựa vào kiểu phát triển của chúng
01
03
05
02
04
06
01
03
05
02
04
06
C?ng c?
6. Xuân hoá là hiện tượng ra hoa của cây ph? thu?c v�o?
A. độ dài ngày B. tuổi cây
C. nhiệt độ thấp D. quang chu kỳ
7. Quang chu kỳ là sự ra hoa phụ thuộc vào:
A. Tuong quan dộ dài ngày và đêm B. tuổi cây
C. nhiệt độ thấp D. hàm lượng oxi
8. Thời điểm ra hoa ở thực vật một năm có phản ứng quang chu kỳ trung tính được xác định dựa theo:
A. chiều cao của cây
B. đường kính của cây
C. chiều dài rễ cây
D. số lượng lá trên thân
Câu 9: Sinh trưởng ở thực vật là gì?
A. Là quá trình tăng về kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước của tế bào
B. Quá trình biến đổi về chất lượng của các cấu trúc và chức năng.
C. Quá trình biến đổi về chất lượng các cấu trúc giúp cây ra hoa kết quả.
D. Sự tăng về số lượng và chất lượng tế bào
Câu 10: Phát triển ở thực vật là gì?
A. Toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu kì sống
B. Là quá trình biến đổi diễn ra theo chu trình sống gồm 3 quá trình liên quan đến nhau: Sinh trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái
C. Là quá trình tăng kích thước cơ thể
D. Là quá trình phát sinh hình thái các cơ quan
Hướng dẫn về nhà :
Các em hãy trả lời các câu hỏi sau vào vở
Câu 1: Dựa vào những hiểu biết của mình về các nhân tố môi trường ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật và hiểu biết về thực tiễn sản xuất hãy nêu các biện pháp kĩ thuật thúc đẩy quá tình sinh trưởng tăng năng suất vật nuôi
Câu 2: Vào thời kì dậy thì của nam và nữ hoocmon nào được tiết ra nhiều làm cơ thể thay đổi mạnh cả về thể chất và tâm sinh lý
Câu 3: Phân biệt sinh trưởng và phát triển ? Nêu ví dụ?
nguon VI OLET
