(TỤNG GIÁ HOÀN KINH SƯ)
TIẾT :17
PHÒ GIÁ VỀ KINH
TRẦN QUANG KHẢI
I.Tác giả, tác phẩm
Tác giả
+ Trần Quang Khải ( 1241-1294)
Là con trai thứ 3 của vua Trần Thái Tông.
+ Là võ tướng kiệt xuất, được phong chức Thượng tướng, có công lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Mông –Nguyên (1284-1285,1287-1288)
+ Là một nhà ngoại giao giỏi, nhà thơ có tài.
? Hãy nêu vài nét về tác giả của văn bản “Phò giá về kinh”
Đền thờ Trần Quang Khải tại Nam Định
2/ Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời
Hãy cho biết biết hoàn cảnh ra đời văn bản “ Phò giá về kinh”
-Năm 1285, khi ông đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long ( Hà Nội) ngay sau chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng Kinh đô
II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Phiên âm :
Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái Bình tu trí lực
Vạn cổ thử giang san
Dịch nghĩa:
Cướp giáo giặc ở bến Chương Dương
Bắt quân Hồ ở cửa Hàm Tử
Thái bình rồi nên dốc hết sức lực
Muôn đời vẫn có non song này
Dịch thơ:
Chương Dương cướp giáo giặc
Hàm Tử bắt quân thù
Thái bình nên gắng sức
Non nước ấy ngàn thu
“Đoạt sáo Chương Dương độ Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái Bình tu trí lực,
Vạn cổ thử giang san”
1.Thể loại
Hãy cho biết biết thể thơ văn bản “ Phò giá về kinh”
Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật
+ Viết bằng chữ Hán
+ 4 câu mỗi câu 5 chữ
+ Câu 2,4 hiệp vần với nhau ở tiếng cuối ( quan san)
Đoạt sáo Chương Dương độ Cầm Hồ Hàm Tử quan
( Hai câu thơ đầu)
Thái Bình tu trí lực,
Vạn cổ thử giang san”
( Hai câu thơ cuối)
2.Bố cục
Hào khí chiến thắng quân xâm lược
Khát vọng hòa bình lâu dài cho đất nước
Những chiến công nào được nhắc đến trong hai câu thơ đầu?
3. Phân tích.
a/ Hai câu thơ đầu
“ Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan”
"Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm tử bắt quân thù".
- Hai chiến thắng: Chương Dương và Hàm Tử.
=> Hai trận thắng lớn trên sông Hồng thời Trần đại thắng quân xâm lược Nguyên – Mông.
Em có nhận xét gì nhịp thơ, giọng thơ và cách dùng từ ở hai câu này ?
Nhịp thơ 2/3 ngắn, nhanh -> Không khí chiến trận gấp gáp , vội vã. Tin thắng trận nối nhau, liên tiếp dồn dập báo về.
-Giọng điệu khỏe khoắn, phấn chấn, tự hào.
-Đảo cụm động từ mạnh lên đầu ( đoạt sáo, cầm Hồ)
Nhấn mạnh sức mạnh vô địch của quân và dân ta trước kẻ thù
=> Tái hiện không khí chiến thắng oanh liệt của DT ta trong cuộc đối đầu với quân giặc Nguyên – Mông. Phản ánh sự thất bại thảm hại của kẻ thù.
Hai câu thơ đầu biểu đạt ý gì ?Tình cảm của tác giả được thể hiện ở hai câu thơ này là gì?
=> Diễn tả tình cảm phấn chấn, tự hào của tác giả.
b/ Hai câu thơ cuối
“Thái bình tu trí lực
Vạn cổ thử giang san”
"Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy nghìn thu".
- Âm điệu sâu lắng, nhẹ nhàng
Âm điệu ở hai câu cuối thay đổi như thế nào?
Em hiểu “thái bình”; “tu trí lực” nghĩa là gì ?
Thái bình: rất bình yên->lịch sử đã sang trang mới, khép lại một giai đoạn và mở ra một thời kì mới.
Tu trí lực : là rèn luyện, tu dưỡng tài năng, sức lực.
“ Vạn cổ thử giang san”: muôn đời vẫn có non sông này
=> Lời nhắc nhở, cảnh tỉnh bản thân và toàn dân về nhiệm vụ mới.
=> Thể hiện niềm tin sắt đá vào sự bền vững muôn đời của đất nước. Một đất nước vững bền mãi mãi. (Non nước ấy ngàn thu.)
=> Tác giả là người chuộng hòa bình, hi vọng vào tương lai tươi sáng, tin ở sức mạnh xây dựng của dân tộc.
Vậy hai câu cuối biểu đạt ý gì? Em có suy nghĩ gì về tác giả?
III.TỔNG KÊT
1/ Nghệ thuật
- Hình thức diễn đạt cô đúc, ngắn gọn súc tích, cô đúc dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng.
- Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào.
- Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc
2/ Ý nghĩa
Hào khí chiến thắng và khát vọng về một đất nước thái bình thịnh trị của dân tộc ta thời Trần .
1/ Nội dung của văn bản Phò giá về kinh
là gì?
A. Ca ngợi chiến thắng của dân tộc ta.
B. Động viên, nhắc nhở, xây dựng đất nước khi hòa bình.
C. Say sưa với hai trận thắng Chương Dương và Hàm Tử.
D.Thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình thịnh trị của đất nước.
D
Củng cố
2/ Van b?n Phũ giỏ v? kinh du?c l�m theo th? tho n�o ?
A. Th?t ngụn t? tuy?t
B. Th?t ngụn bỏt cỳ
C. Ngu ngụn t? tuy?t
D. Song th?t l?c bỏt
C
? So sánh cách biểu ý và biểu cảm của hai bài thơ “ Sông núi nước Nam” và “ Phò giá về kinh” có gì giống nhau?
B�I 5 - VAN B?N: PHề GI� V? KINH
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc lòng bài thơ: Phò giá về kinh (cả phiên âm và dịch thơ). Bài thơ thể hiện điều gì?
Soạn bài: Bánh trôi nước:
nguon VI OLET
