Bài 5 Xã hội nguyên thuỷ (2)

CÙNG KHỞI ĐỘNG NÀO!
Nguồn gốc của loài người?
Dấu tích tìm thấy ở đâu?
Cuộc sống, sinh hoạt…
Thời gian xuất hiện?
Đặc điểm (hình dáng, cơ thể…)
Tên gọi ban đầu?
4
5
3
Loài người do một loài Vượn cổ tiến hóa thành
Tên gọi ban đầu: Người tối cổ
Thời gian xuất hiện: Khoảng 4 triệu năm trước
Dấu tích tìm thấy: Đông châu Phi, Gia-va (Inđônêxia), Bắc Kinh (Trung Quốc) …
Người thô, đi hơi còng, hộp sọ nhỏ, trán thấp…
Sống theo bầy đàn, dựa vào hái lượm, săn bắt  gọi là bầy người nguyên thủy
Nếu cuộc sống hiện đại biến mất – không có tivi, không có điện… em sẽ sinh sống như thế nào? Đời sống của em lúc này có giống với người nguyên thuỷ hay không ?
Mở đầu
A. KHỞI ĐỘNG
Nếu không có
điện thì sao?
https://youtu.be/r53sXuJ5gEY
Đoạn video cho em biết điều gì về cuộc sống của người nguyên thủy?
Có một bức tranh được cho là của người nguyên thủy vẽ cảnh đi săn trên vạch hang Lôt Ca-ba-lôt (Tây Ban Nha), với niên đại khoảng 10.000 năm trước. Một số người cho rằng, người nguyên thủy sống như bầy động vật hoang dã, lang thang trong các khu rừng rậm, không có tổ chức, ăn sống nuốt tươi… Liệu trong thực tế có đúng như vậy không?
CCác giai đoạn phát triển của xã hội nguyênthuỷ
Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam
- Mô tả được sơ lược các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ. Trình bày được những nét chính về đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức xã hội của xã hội nguyên thuỷ.
Nội dung 02
Yêu cầu
cần đạt
Nội dung 01
Tiết 6 + 7 - Bài 5
XÃ HỘI NGUYÊN THUỶ
1. Các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ
Xem ngay
Xã hội nguyên thuỷ trải qua những giai đoạn phát triển nào?
Từ khi con người xuất hiện
Xã hội có giai cấp và nhà nước
Xã hội nguyên thủy
Người tối cổ
Người tinh khôn
Bầy người nguyên thủy
Thị tộc
Bộ lạc
Giai đoạn
Tổ chức
1. Các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ
Quan sát hình dưới, em hãy mô tả cách chế tạo công cụ đá của người nguyên thuỷ.


Đời sống vật chất của người nguyên thủy thể hiện trên những mặt chính nào?
Chày
CÔNG CỤ LAO ĐỘNG
Rìu đá của Người tối cổ
Lưỡi cuốc đá và đô đựng bằng gốm của Người tinh khôn
CÁCH THỨC LAO ĐỘNG
ĐỊA BÀN CƯ TRÚ
Xem đoạn video sau, em hãy cho biết người nguyên thủy phát hiện ra lửa như thế nào? Lửa có vai trò như thế nào đối với người nguyên thủy?
Em hiểu thế nào là Công xã thị tộc?
Bầy người nguyên thủy
Thị tộc
Bộ lạc
Gia đình
Các gia đình có quan hệ huyết thống và có tộc trưởng đứng đầu
Gia đình gồm bố-mẹ-con
Bầy người nguyên thủy gồm vài gia đình sống cùng nhau
Gồm các thị tộc sinh sống trên cùng địa bàn, đứng đầu là tù trưởng.
Người tối cổ
Người tinh khôn
Ai nhanh nhất đúng nhất
Hãy biểu diễn khái niệm thị tộc và bộ lạc dưới hình thức phần tử và tập hợp của toán học?
- Thị tộc là nhóm người có quan hệ huyết thống, sống quần tụ cùng nhau. Đứng đầu thị tộc là Tộc trưởng.
- Bộ lạc là tập hợp các thị tộc sinh sống trên cùng địa bàn. Đứng đầu là Tù trưởng.
Trên vách của hang động có những bức vẽ.
- Nội dung của những bức vẽ là gì?
- Tại sao họ lại vẽ những con vật đó lên hang đá?
Những chiếc lược được làm từ xương
- Nó cho chúng ta biết được điều gì về cuộc sống của người nguyên thuỷ?
Đồ trang sức thời đồ đá. Chiếc vòng cổ được làm từ xuông thú
- Những đồ trang sức này cho ta biết điều gì về cuộc sống người nguyên thuỷ?
Em hãy nối các bức tranh sau vào bảng thông tin và trả lời các câu hỏi trong bảng thông tin?
1
2
b
3
a
c
1. Các giai đoạn phát triển của xã hội nguyên thuỷ
2. Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam

? Hãy chỉ trên bản đồ các dấu tích của con người từ thời đại đồ đá (đồ đá cũ và đồ đá mới) đến thời đại đồ đổng ở Việt Nam.
Di chỉ đồ đá cũ
Di chỉ đồ đá mới
Di chỉ đồ đồng
Thẩm Khuyên, Thẩm Hai; Sơn Vi, Núi Đọ , An Khê, Xuân Lộc
Bắc Sơn, Hạ Long, Hoà Bình, Quỳnh Văn, Bầu Tró, Lung Leng
Phùng Nguyên, Gò Mun, Đồng Đậu, Hoa Lộc, Giồng Lớn

? Qua đó em có nhận xét gì về sự phân bố các dấu tích thời nguyên thuỷ trên đất nước ta?
Núi Đọ (Thanh Hoá) Phát hiện công cụ bằng đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 400000 năm trước
Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng Sơn) Phát hiện răng hoá thạch người tối cổ (khoảng 400000 năm trước)
An Khê (Gia Lai) Phát hiện công cụ đá ghè đẽo thô sơ (khoảng 800000 năm trước
Xuân Lộc(Đồng Nai) phát hiện công cụ đá ghè đẽo thô sơ (Khoảng 40000->30000 năm trước)
Em nhận thấy kĩ thuật chế tác công cụ Bắc sơn có điểm gì tiến bộ hơn so với Núi Đọ
- Quan sát 2 hình ảnh trên có thể thấy:
+ Công cụ đá ở Núi Đọ : được ghè đẽo thô sơ; hình dáng công cụ còn tùy thuộc vào sự nứt vỡ tự nhiên của khối đá qua quá trình ghè 2 mảnh đá vào nhau.
+ Rìu mài lưỡi Bắc Sơn : đã được ghè đẽo và mài nhẵn toàn thân; có hình thù tương đối rõ ràng, vừa với tay cầm, phần lưỡi mỏng và sắc bén hơn.
=> Như vậy, có thể thấy kĩ thuật chế tác công cụ lao động của cư dân văn hóa Bắc Sơn đã cao hơn, tinh xảo hơn so với cư dân văn hóa Núi Đọ. Ngoài kĩ thuật ghè đẽo, người Bắc Sơn đã sử dụng thêm kĩ thuật mài 2 mặt, mài nhẵn… để tạo nên những công cụ lao động nhỏ gọn, sắc bén hơn.
Em hãy nêu đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam
Xương hóa thạch trong các ngôi mộ cổ
Đời sống vật chất
Đời sống tinh thần
2. Đời sống vật chất và tinh thần của người nguyên thuỷ trên đất nước Việt Nam
Luyện Tập và vận Dụng
- Câu 1. Theo em, lao động có vai trò như thế nào trong việc làm thay đổi con người và cuộc sống của nguời nguyên thuỷ?
+ Lao động và chính trong lao động mà từ một loài vượn người đã dần dấn biến đổi (từ chỗ đi bằng bốn chân rồi đi bằng hai chân, hai chi trước trỏ’ nên khéo léo và trở thành hai bàn tay, họp sọ phát triển, thể tích sọ não lớn hơn,...) để trở thành Người tối cổ, rồi thành Người tinh khôn.
+ Cũng chính nhờ có lao động (trong chế tác công cụ lao động, từ chỗ chỉ biết ghè đẽo thô sơ tiến tới biết mài, khoan, cưa đá,...; trong đời sống: từ chỗ phải sống trong các hang đá tiến tới biết làm những túp lếu bằng cành cây, lợp lá hoặc cỏ khô, biết chế tạo ra lửa để sưởi ấm và nướng chín thức ăn; từ chỗ phải sống thành từng bầy để tự bảo vệ và tìm kiếm thức ăn tiến tới các tổ chức xã hội chặt chẽ hơn là công xã thị tộc “cùng làm cùng hưởng”,…), loài người phát triển ngày càng tiến bộ hơn qua các giai đoạn bầy người nguyên thuỷ đến công xã thị tộc.
Học Lịch sử thầy Nhật
- Câu 2. Đời sống vật chất, tinh thần và tổ chức xã hội của Người tinh khôn có những điểm nào tiến bộ hơn so với Người tối cổ?
- Không sống theo bầy mà theo từng thị tộc: các nhóm nhỏ, gồm vài chục gia đình, có họ hàng gần gũi với nhau. Những người cùng thị tộc đều làm chung, ăn chung và giúp đỡ lẫn nhau trong mọi công việc.
- Biết trồng rau, trồng lúa,chăn nuôi gia súc, dệt vải, làm đồ gốm và đồ trang sức như vòng tay, vòng cổ.
- Đời sống được cải thiện hơn, thức ăn kiếm được nhiều hơn và sống tốt hơn, vui hơn.
Học Lịch sử thầy Nhật
Em hãy sắp xếp các bức vẽ minh hoạ đời sống lao động của người nguyên thuỷ bên dưới theo hai chủ đề:
Chủ đề 1: Cách thức lao động của Người tối cổ.
Chủ đề 2: Cách thức lao động của Người tinh khôn.
Hoạt động ở nhà
Hoạt động ở nhà