BÀI CŨ
I.Tác giả Nguyễn Du.
1.Thời đại
2.Cuộc đời
3.Con người
4.Sự nghiệp sáng tác
II.Tác phẩm truyện Kiều
1.Nguồn gốc
2.Thể loại
3.Ý nghĩa nhan đề
4.Tóm tắt
5.Giá trị nội dung và nghệ thuật.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du)
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Đoạn trích nằm ở phần đầu của tác phẩm (từ câu 15-38)
I. Tìm hiểu chung:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vẻ đẹp chung của chị em Thuý Kiều.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Vẻ đẹp của Thuý Vân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Cuộc sống của hai chị em
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Đoạn trích nằm ở phần đầu của tác phẩm ( từ câu 15-38)
I. Tìm hiểu chung:
Bố cục: 4 phần
- 4 câu đầu: Giới thiệu khái quát hai chị em Thúy Kiều.
- 4 câu kế: Gợi tả vẻ đẹp Thuý Vân
- 12 câu tiếp: Gợi tả vẻ đẹp của Thuý Kiều
- 4 câu cuối: Cuộc sống của hai chị em.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Từ HánViệt
Ước lệ
Tiểu đối
Dùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối, thành ngữ.
Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt của Thúy Kiều và Thúy Vân
Thành ngữ
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
- Dùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối, thành ngữ.
-> Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt của Thúy Kiều và Thúy Vân
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Khuôn trăng:
Nét ngài:
Hoa cười:
Ngọc thốt:
Mây thua nước tóc:
Tuyết nhường màu da:
Gương mặt như mặt trăng tròn
Đường lông mày sắc nét, hơi đậm
Miệng cười tươi thắm như đóa hoa
Giọng nói trong như ngọc
Mái tóc bồng bềnh óng ả hơn mây
Làn da trắng mịn màng hơn tuyết
Hình ảnh ước lệ tượng trưng
Bút pháp ước lệ, tượng trưng, so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê, tiểu đối, dùng từ Hán Việt.
Vẻ đẹp cao sang, quý phái, đoan trang, phúc hậu dự báo một cuộc đời bình yên, hạnh phúc.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
Câu hỏi: Theo em, tại sao khi giới thiệu gia cảnh Thuý Kiều,
tác giả lần lượt giới thiệu từ chị đến em nhưng khi miêu tả vẻ
đẹp của hai nàng, tác giả lại tả Vân trước, Kiều sau? Phải chăng là vì Vân đẹp hơn Kiều ?
Trả lời: Tác giả muốn lấy Vân làm nền để nêu bật lên vẻ đẹp và tài năng của Kiều : Vân đã đẹp hoàn mỹ như vậy nhưng Kiều còn xuất sắc hơn.
Thảo luận nhóm (2 phút)
Nghệ thuật đòn bẩy
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
Làn thu thuỷ
Nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm
Liễu hờn kém xanh
nghiêng nước nghiêng thành
Đôi mắt trong xanh như làn nước mùa thu; Lông mày đẹp như nét núi mùa xuân
- Bởi kém thắm tươi, rực rỡ như nàng
- Bởi thấy mình không tràn trề sức sống tươi trẻ như nàng
Ẩn dụ
Nhân hóa
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
a. Sắc:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
a. Sắc:
- Bút pháp ước lệ tượng trưng
- Ẩn dụ, nhân hóa, điển cố.
Kiều là một tuyệt thế giai nhân.
a. Sắc:
Ẩn dụ, nhân hóa, thành ngữ, điển cố.
Kiều là một tuyệt thế giai nhân.
b. Tài:
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
thi họa pha nghề
ca ngâm đủ mùi
ngũ âm làu
hồ cầm ăn đứt
- Bạc mệnh, não nhân
Đa cảm
=> Kiều đẹp vẹn toàn: sắc- tài- tình
Bạc mệnh
Liệt kê
Tài năng tuyệt đỉnh.
c. Tình
Kiều có trái tim đa sầu, đa cảm
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
THẢO LUẬN
? Trong hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, em thấy bức chân dung nào nổi bật hơn, vì sao?
( Gợi ý: - So sánh số câu thơ tả Thúy Vân với số câu thơ tả Thúy Kiều
- Những vẻ đẹp nào có ở Thúy Kiều mà không có ở Thúy Vân?)
Đáp án: Trọng tâm của đoạn trích là vẻ đẹp tài năng của Thúy Kiều và bức chân dung của Kiều nổi bật hơn.
Số câu thơ tả Thúy Vân chỉ có 4 trong khi số câu thơ tả Thúy Kiều đến 16 .
Khi tả Thúy Vân, tác giả chỉ miêu tả nhan sắc, đến Thúy Kiều nàng không chỉ đẹp bởi nhan sắc, tâm hồn mà còn đẹp bởi tài năng.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
THẢO LUẬN
? Người ta nói: sắc đẹp của TV “Mây thua – tuyết nhường” còn sắc đẹp của TK “Hoa ghen-liễu hờn”là dự báo số phận hai người. Theo em có đúng không ? Tại sao như vậy?
( Gợi ý: Sắc thái biểu cảm của các từ khác nhau như thua , nhường khi nói về TV với các từ ghen, hờn khi nói về TK)
Đáp án: Đúng.
Vẻ đẹp của TV đoan trang, phúc hậu,quý phái , hòa hợp thiên nhiênDự báo cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.
Khi tả Thúy Kiều là một tuyệt thế giai nhân, tài hoa vượt trội khiến cho thiên nhiên ghen hờn, lòng người độ kị Dự báo số phận trắc trở, đầy biến động.
Tài năng trong nghệ thuật tả người của Nguyễn Du
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Từ ngữ chọn lọc, ẩn dụ, thành ngữ
Thúy Kiều và Thúy Vân có nếp sống gia phong, khuôn phép, đúng đắn, chuẩn mực.
I. Giới thiệu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
4. Cuộc sống của hai chị em.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Giới thiệu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều:
2. Vẻ đẹp của Thuý Vân:
3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều:
4. Cuộc sống của hai chị em.
III. Tổng kết:
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
1. Nghệ thuật:
Sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ, tượng trưng, các biện pháp tu từ nhân hóa, ẩn dụ, so sánh,...
Miêu tả chân dung mang tính cách, số phận.
Nghệ thuật đòn bẩy.
2. Nghệ thuật:
Đoạn trích ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh là biểu hiện của cảm hứng nhân văn ở Nguyễn Du.
1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều
Dùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối.
Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt của Thúy Kiều và Thúy Vân
2. Vẻ đẹp của Thúy Vân
Bút pháp ước lệ, tượng trưng, so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê, tiểu đối, dùng từ Hán Việt.
Đoan trang, phúc hậu dự báo một cuộc đời bình yên, hạnh phúc.
3. Vẻ đẹp của Thúy Kiều
a. Sắc:
Ẩn dụ, nhân hóa, thành ngữ, điển cố.
Kiều là một tuyệt thế giai nhân.
b. Tài:
* Kiều đẹp vẹn toàn: sắc- tài- tình
Bạc mệnh
Liệt kê
Tài năng tuyệt đỉnh.
4. Cuộc sống của hai chị em.
Thành ngữ, ẩn dụ…
Thúy Kiều và Thúy Vân có nếp sống gia phong khuôn phép, đúng đắn, chuẩn mực.
Trích trong phần mở đầu của “Truyện Kiều” có tên là: “Gặp gỡ và đính ước” (từ câu 15 đến câu 38) trong tổng số 3254 câu thơ của truyện.
Tiết 17-18: CHỊ EM THÚY KIỀU
(Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du)
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
c. Tình:
Kiều có trái tim đa sầu, đa cảm
III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:
Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về một trong hai bức chân dung Thuý Vân và Thuý Kiều trong đoạn trích.
Trong đoạn trích "Chị Em Thúy Kiều" của Nguyễn Du, Kiều hiện lên là một người con gái tài sắc vẹn toàn. Vẻ đẹp của Kiều được tác giả sử dụng những hình tượng nghệ thuật ước lệ "thu thủy", "xuân sơn", "hoa", "liễu" để miêu tả một tuyệt thế giai nhân. Vẻ đẹp ấy được đặc tả qua đôi mắt, bởi đôi mắt là sự thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ. Đó là một đôi mắt biết nói và có sức rung cảm lòng người. Hình ảnh ước lệ "làn thu thủy" là làn nước mùa thu gợi lên thật sống động vẻ đẹp của đôi mắt trong sáng, long lanh và linh hoạt. Còn "nét xuân sơn" có nghĩa là nét núi mùa xuân, tôn lên đôi lông mày thanh tú trên khuôn mặt trẻ trung. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ dừng lại ở đó, câu thơ "hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh" cũng là hình ảnh làm nổi bật vẻ đẹp mĩ lệ của Kiều, vẻ đẹp hoàn mĩ và sắc sảo ấy có sức quyến rũ lạ lùng, khiến cho thiên nhiên không thể dễ dàng chịu thua, chịu nhường mà phải nảy sinh lòng ghen ghét, đố kị. Đồng thời, qua chi tiết này, Nguyễn Du cũng ngầm báo hiệu số phận của Kiều sẽ gặp nhiều sóng gió, trắc trở. Không chỉ mang một vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, Kiều còn là một cô gái thông minh và rất mực tài hoa. Cái tài của Kiều đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, gồm đủ cả cầm, kì, thi họa. Đặc biệt nhất, tài đàn của nàng đã trở thành sở trường, năng khiếu vượt lên trên mọi người. Ở đây, tác giả đã đặc tả cái tài của Kiều để ngợi ca cái tâm đặc biệt của nàng. Cung đàn "bạc mệnh" mà Kiều tự sáng tác nghe thật da diết, buồn thương, nói lên tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm. Như vậy, chỉ bằng mấy câu thơ trong đoạn trích, Nguyễn Du đã không chỉ miêu tả được vẻ đẹp hoàn mĩ và cái tài của Kiều mà còn dự báo trước được tương lai của nhân vật.
Hướng dẫn về nhà
- Thuộc lòng đoạn trích và ghi nhớ.
- Soạn bài “Miêu tả trong văn bản tự sự”.
nguon VI OLET
