Bài 6. Chị em Thúy Kiều

Chị em Thúy Kiều
Nguyễn Du
(trích Truyện Kiều)
Tiết 21-22
Em chọn hình nào để minh họa cho vẻ đẹp Thúy Kiều, Thúy Vân?
I. Tìm hiểu chung:
Vị trí đoạn trích:
Nằm ở phần mở đầu của tác phẩm, giới thiệu gia cảnh Vương viên ngoại.
II. Đọc- hiểu văn bản:
  Một, hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tư trời,
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân.
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Một người một vẻ, mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.

Kiều càng sắc sảo, mặn mà,
So bề tài, sắc, lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Một người một vẻ, mười phân vẹn mười.
Phần 1: Giới thiệu khái quát chị em Thúy Kiều
Phần 2 : Gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân
Phần 1: Giới thiệu khái quát chị em Thúy Kiều
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Phần 3: Gợi tả vẻ đẹp Thúy Kiều
Phần 2 : Gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân
Phần 1: Giới thiệu khái quát chị em Thúy Kiều
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
  Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân.
Phần 4: Cuộc sống của hai chị em
Phần 3: Gợi tả vẻ đẹp Thúy Kiều
Phần 2 : Gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân
Phần 1: Giới thiệu khái quát chị em Thúy Kiều
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
1. Khái quát vẻ đẹp hai chị em Thúy Kiều:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Một người một vẻ mười phân vẹn mười.
tố nga
: người con gái đẹp
cốt cách ?
- Chị em Thúy Kiều dáng vẻ thanh mảnh như mai
- Tinh thần sáng trong như tuyết
Mai
tuyết
Bút pháp ước lệ trượng trưng khái quát vẻ đẹp của Kiều và Vân. Mỗi người mang một nét riêng nhưng đều đạt đến sự hoàn hảo.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
- “trang trọng”: Vân đẹp cao sang, quí phái
2. Vẻ đẹp Thúy Vân:
- Thủ pháp liệt kê đã miêu tả cụ thể vẻ đẹp của Thúy Vân.
- So sánh với các hình tượng cao đẹp của thiên (vẻ đẹp hoàn hảo)
Bút pháp ước lệ, so sánh gợi tả vẻ đẹp phúc hậu, đài cát của Thúy Vân.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
nước tóc màu da.
Mây thua
tuyết nhường
Vẻ đẹp của Thúy Vân tạo sự hài hòa, êm đềm với xung quanh nên sẽ có cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.
3. Vẻ đẹp Thúy Kiều:
a. Về sắc đẹp:
Kiều càng
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
sắc sảo mặn mà
- Thúy Kiều sắc sảo về nhan sắc, mặn mà về tâm hồn.
- Đôi mắt trong sáng như nước mùa thu; đôi mày thanh tú như nét núi mùa xuân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
- “thua thắm, kém xanh”: thể hiện sự trẻ trung, đầy sức sống của Thúy Kiều.
Bút pháp ước lệ, thành ngữ (nghiêng nước nghiêng thành gợi tả vẻ đẹp của một tuyệt thế giai nhân.
Thiên nhiên đố kị (“ghen”, “hờn”) trước vẻ đẹp của Thúy Kiều nên dự báo cuộc đời nàng sẽ gặp nhiều sóng gió, khổ đau.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
thua thắm kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Hoa ghen
liễu hờn
b. Về tài năng:
  vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân.
- Nàng có tư chất thông minh
- Tài của Kiều đạt đến lí tưởng theo quan niệm thẩm mỹ phong kiến, gồm đủ cả cầm, kì, thi, họa.
Thông minh
Đặc biệt là tài đàn vượt lên trên mọi người (làu, ăn đứt).
- Kiều sáng tác cung đàn mang tên Bạc mệnh vừa thể hiện một trái tim đa sầu đa cảm vừa dự báo những sóng gió của cuộc đời sắp tới.
Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của sắc, tài và tình.
4. Cuộc sống của hai chị em:
Chị em Kiều là những cô gái đức hạnh với nếp sống kín đáo, giữ gìn khuôn phép. 
Cuộc sống sung túc, êm ấm (phong lưu)
Thành ngữ “trướng rủ màn che”, hình ảnh ẩn dụ “ong bướm”
III. Tổng kết
(Ghi nhớ SGK trang 83)
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3