Bài 6. Hệ quả chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY
BÀI 6: HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
Chuyển động tự quay và tịnh tiến xung quanh Mặt trời của Trái Đất
Trái đất quay xung quanh MT với vận tốc là 30,6 km/s, quay 1 vòng hết 365 ngày 5 giờ 48 phút 46 giây, theo quỹ đạo hình enlip, với hướng quay từ Tây sang Đông
I. Chuyển động biểu kiến hằng năm của Mặt Trời
Hàng ngày ta thường nhìn thấy Mặt Trời mọc ở hướng đông vào buổi sáng và lặn ở hướng tây vào buổi chiều.
Thực tế thì Mặt Trời đứng yên (tương đối) còn Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời.
Giống như ta ngồi trên xe, xe chạy chúng ta nhìn ra cửa xe thấy hàng cây bên đường đang di chuyển. Nhưng thực ra thì ta đang di chuyển cùng xe. Như vậy, chuyển động của hàng cây là không có thật.
Hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh lúc 12g trưa được gọi là Mặt Trời lên thiên đỉnh. Trên Trái Đất ta thấy hiện tượng này chỉ lần lượt xảy ra tại các địa điểm trong vùng nội chí tuyến (23027’B - 23027’N), làm cho ta có ảo giác là Mặt Trời di chuyển, nhưng thực tế là Trái Đất chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời. Chuyển động không có thực đó của Mặt Trời được gọi là chuyển động biểu kiến hàng năm của Mặt Trời.
Vậy, chuyển động biểu kiến hàng năm của Mặt trời là gì?
?
22-6
23-9
22-12
21-3
23 027’N
230 27’B
00
II. Các mùa trong năm
1. Khái niệm
II. Các mùa trong năm
1. Khái niệm:
- Khái niệm: Mùa là một phần thời gian của năm, có đặc điểm riêng về thời tiết và khí hậu.
- Nguyên nhân:
+ Trục Trái Đất nghiêng trong không gian;
+ Trục Trái Đất không đổi phương khi di chuyển.
2. Sự phân chia các mùa trong một năm
2. Sự phân chia các mùa trong một năm
Ở bán cầu Nam: Các mùa ngược lại với bán cầu Bắc
Nguyên nhân: do Trái Đất chuyển động xung quanh mặt trời, trong suốt năm, trục Trái đất nghiêng và không đổi phương trong không gian
III. Ngày, đêm dài ngắn theo mùa
Dựa vào những kiến thức đã học, em hãy xác định nguyên nhân dân đến hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa?
?
NGUYÊN NHÂN
KẾT QUẢ
Ngày, đêm dài ngắn theo mùa, vĩ độ
?
NGUYÊN NHÂN
KẾT QUẢ
Ngày đêm dài ngắn theo mùa, vĩ độ
Trục Trái đất nghiêng và không đổi phương khi quay quanh Mặt Trời
a) Theo mùa
- Từ 21/3 đến 23/9 đó là mùa xuân và mùa hạ của bán cầu Bắc, nên mọi địa điểm ở bán cầu Bắc có ngày dài hơn đêm.
- Ngược lại, bán cầu Nam là mùa thu và mùa đông nên mọi địa điểm ở bán cầu Nam có đêm dài hơn ngày.
b) Theo vĩ độ:
- Ở xích đạo quanh năm có thời gian ngày và đêm bằng nhau.
- Từ các vòng cực Bắc và Nam về phía các cực Bắc và Nam có hiện tượng ngày dài 24 giờ hoặc đêm dài suốt 24 giờ. Càng gần cực, số ngày hoặc đêm dài 24 giờ ngày càng tăng.
- Riêng ở hai cực Bắc và Nam có sáu tháng ngày, sáu tháng đêm.
Mặt trời không lặn trong suốt 6 tháng ở Nam cực
Chính vì vậy kết hợp với hiện tượng nóng lên toàn cầu đã kiến cho 3 nghìn tỷ tấn băng tan chỉ trong 26 năm gần đây (từ năm 1992)

Câu hỏi củng cố
Sự khác biệt giữa phân chia các mùa ở hai miền Bắc và Nam nước ta ?
Miền Bắc chia ra làm 4 mùa là: Xuân, Hạ, Thu, Đông với 2 mùa chính là mùa Hạ và mùa Đông với 2 mùa chuyển giao là Xuân và Thu
Miền Nam chia ra làm 2 là: Mùa Mưa và Mùa Khô
Câu 2: Sự thay đổi các mùa có tác động như thế nào đến cảnh quan thiên nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống con người?
-Cảnh quan thiên nhiên có sự thay đổi theo mùa, phụ thuộc vào điều kiện khí hậu từng mùa.
-Hoạt động sản xuất của con người bị chi phối bởi nhịp điệu mùa, đặc biệt với ngành nông nghiệp, trồng trọt và chăn nuôi phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện thời tiết.
 Giả sử Trái Đất không tự quay quanh trục mà chỉ chuyển động quanh Mặt Trời thì ở Trái Đất có ngày, đêm không? Nếu có thì thời gian ban ngày và ban đêm là bao nhiêu? Khi đó, ở bề mặt Trái Đất có sự sống không? Tại sao?
- Trên Trái Đất vẫn có ngày đêm, nhưng độ dài ngày và đêm sẽ kéo dài 1 năm.
- Trong vòng nửa năm, nửa Trái Đất được Mặt Trời chiếu sáng sẽ rất nóng, còn nửa không được chiếu sáng sẽ rất lạnh, sẽ không tồn tại được sự sống.