NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ ĐẾN
DỰ GIỜ THĂM LỚP
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thanh Thúy
Chủ đề 1:Nghệ thuật miêu tả trong truyện Kiều
Nội dung 4:Tiết 26
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Chủ đề 1:Nghệ thuật miêu tả trong truyện Kiều
Nội dung 4:Tiết 26
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:
1-Ví dụ: (SGK - 91)
Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai mươi bức. Đoạn kén hạng lính khoẻ mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mùng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói toả mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn. Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình.
Vua Quang Trung liền gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh.
Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn giày xéo lên nhau mà chết. Tên Thái thú Điền Châu là Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết. Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại.
(Ngô Gia Văn Phái, Hoàng Lê nhất thống chí)
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:
1 Ví dụ: (SGK - 91)
Sự việc : Vua Quang Trung đánh vào đồn Ngọc Hồi .
Diễn biến: Quang Trung cho ghép ván, tiến sát đồn Ngọc Hồi.Quân Thanh phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung xông lên đánh.Quân Thanh đại bại.
Hãy nối các chuỗi sự việc thành một đoạn văn. Sau đó so sánh với đoạn trích trong sách giáo khoa?
Đoạn trích trên có phải là một đoạn văn tự sự không? Kể về nhân vật, sự việc gì? Diễn biến ra sao?
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:
1 Ví dụ: (SGK - 91)
Sự việc : Vua Quang Trung đánh vào đồn Ngọc Hồi .
Diễn biến: Quang Trung cho ghép ván, tiến sát đồn Ngọc Hồi.Quân Thanh phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung xông lên đánh.Quân Thanh đại bại.
Chỉ ra các chi tiết miêu tả trong đoạn trích ? Các chi tiết ấy nhằm thể hiện những đối tượng nào ?
Hãy chỉ ra các chi tiết miêu tả trong đoạn trích? Các chi tiết ấy nhằm thể hiện những đối tượng nào? (Theo mô hình)
Chi tiết miêu tả
Đối tượng được miêu tả
Quang Trung
truyền, kén hạng lính, cưỡi voi đi đốc thúc, gấp rút sai.
Quân lính
khoẻ mạnh, mười người khiêng một bức, lưng giắt dao ngắn,…cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”
Cảnh giao chiến
khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước, chạm nhau, quăng ván xuống đất, chém bừa, cầm binh khí theo sau, nhất tề xông tới, …
Cảnh quân Thanh tháo chạy
bỏ chạy toán loạn, giày xéo lên nhau... tên Thái thú Điền Châu tự thắt cổ chết, chém giết lung tung, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối.
Cảnh ghép ván
lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín,..
Không gian
khói toả mù trời, cách gang tấc không thấy gì…
Thời gian
mờ sáng ngày mồng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi.
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:
* Ví dụ: (SGK - 91)
- Sự việc : Vua Quang Trung đánh vào đồn Ngọc Hồi .
- Diễn biến: Quang Trung cho ghép ván, tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung xông lên đánh. Quân Thanh đại bại
- Yếu tố miêu tả:Quang Trung cưỡi voi, lưng giắt dao ngắn, khói tỏa mù trời, thây nằm đầy đồng…
Đoạn văn 2:
Vua Quang Trung cho ghép ván lại, cứ mười người khiêng một bức, rồi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh bắn ra, không trúng người nào, sau đó phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung khiêng ván nhất tề xông lên mà đánh. Quân Thanh chống đỡ không nổi, tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại.
Đoạn 1:
Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai mươi bức. Đoạn kén hạng lính khoẻ mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mùng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói toả mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn. Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình.
Vua Quang Trung liền gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh.
Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn giày xéo lên nhau mà chết. Tên Thái thú Điền Châu là Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết. Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại.
(Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí)
CÂU HỎI THẢO LUẬN
(2 phút)
00
09
10
11
12
16
15
14
13
17
18
19
20
08
07
06
05
04
03
02
01
29
30
31
32
36
35
34
33
37
38
39
40
28
27
26
25
24
23
22
21
49
50
51
52
56
55
54
53
57
58
59
60
48
47
46
45
44
43
42
41
00
69
70
61
72
76
75
74
73
77
78
79
80
68
67
66
65
64
63
62
71
89
90
91
92
96
95
94
93
97
98
99
100
88
87
86
85
84
83
82
81
109
110
111
112
116
115
114
113
117
118
119
120
108
107
106
105
104
103
102
101
Qua việc tìm hiểu ví dụ, hãy rút ra nhận xét : yếu tố miêu tả có vai trò như thế nào đối với văn bản tự sự ?
(Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế nhân vật vua Quang Trung có nổi bật không? Trận đánh có sinh động không? Tại sao?)
Đoạn văn 2:
Vua Quang Trung cho ghép ván lại, cứ mười người khiêng một bức, rồi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh bắn ra, không trúng người nào, sau đó phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung khiêng ván nhất tề xông lên mà đánh. Quân Thanh chống đỡ không nổi, tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại.
Đoạn 1:
Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai mươi bức. Đoạn kén hạng lính khoẻ mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mùng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói toả mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn. Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình.
Vua Quang Trung liền gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh.
Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn giày xéo lên nhau mà chết. Tên Thái thú Điền Châu là Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết. Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại.
(Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí)
Kết luận
* Đoạn văn bị lược bỏ yếu tố miêu tả trở nên thiếu sinh động, khô khan, kém hấp dẫn vì chỉ đơn giản kể lại sự việc.
* Đoạn trích trong “ Hoàng Lê nhất thống chí” nhờ có yếu tố miêu tả mà trận đánh của vua Quang Trung được tái hiện cụ thể, sinh động, hấp dẫn. Hình ảnh vua Quang Trung hiện lên thật oai phong, lẫm liệt.
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:
1 Ví dụ: (SGK - 91)
- Sự việc : Vua Quang Trung đánh vào đồn Ngọc Hồi .
- Diễn biến: Quang Trung cho ghép ván, tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung xông lên đánh. Quân Thanh đại bại
=> Miêu tả nhân vật, sự việc làm cho đoạn văn tự sự sinh động, hấp dẫn.
- Yếu tố miêu tả:Quang Trung cưỡi voi, lưng giắt dao ngắn, khói tỏa mù trời, thây nằm đầy đồng…
Qua tìm hiểu, em hãy cho biết thường trong văn tự sự người ta tả những gì? Và yếu tố miêu tả có vai trò gì trong văn bản tự sự ?
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:
Trong văn bản tự sự, sự miêu tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, nhân vật và sự việc có tác dụng làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, gợi cảm, sinh động.
2. Ghi nhớ : (SGK /92)
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Luyện tập :
1. Bài tập 1: (SGK – 92)
Hãy tìm yếu tố tả người trong đoạn trích“ Chị em Thúy Kiều”, phân tích giá trị của những yếu tố miêu tả ấy trong việc thể hiện nội dung đoạn trích?
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
( Nguyễn Du – Truyện Kiều )
CHỊ EM THÚY KIỀU
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Luyện tập :
1. Bài tập 1: (SGK – 92)
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài săc lại là phần hơn:
Làn thu thuỷ nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
(Chị em Thuý Kiều - Nguyễn Du)
=> Dùng hình ảnh thiên nhiên để miêu tả nét đẹp con người (ước lệ). Từ đó thấy được vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu, quý phái của Thuý Vân; vẻ đẹp thông minh, sắc sảo của Thúy Kiều, qua đó dự báo số phận và cuộc đời của họ.
Hãy tìm yếu tố tả người trong đoạn trích “ Chị em Thúy Kiều” và phân tích giá trị của những yếu tố miêu tả ấy trong việc thể hiện nội dung đoạn trích ?
Cảnh ngày xuân
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu muoi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dỡu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nu?c áo quần nhu nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
Bu?c dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
. Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
( Cảnh ngày xuân – Nguyễn Du)
Hãy chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn trích “ Cảnh ngày xuân” ?
Phân tích giá trị các yếu tố miêu tả trong việc thể hiện nội dung đoạn trích?
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
II. Luyện tập :
1. Bài tập 1: (SGK – 92)
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa (Cảnh ngày xuân - Nguyễn Du)
=> Dùng những hình ảnh đặc sắc để vẽ nên một bức tranh mùa xuân tươi đẹp ,tràn đầy sức sống.
MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
Bài tập: Thêm yếu tố miêu tả hợp lý vào đoạn văn tự sự sau:
“ Mới đây mà đã hai mươi năm tôi rời xa ngôi trường cấp hai. Hôm nay, nhân dịp thành lập trường , tôi đã được về thăm trường cũ. Tôi đi tham quan các lớp học và thấy trường đã có nhiều thay đổi. Lúc ghé vào thăm lớp học cũ, tôi được gặp lại cô giáo chủ nhiệm - người cô mà tôi hằng yêu quý, kính trọng.”
Lưu ý:
- Tự sự đóng vai trò chủ đạo, miêu tả chỉ đóng vai trò bổ trợ.
Yếu tố miêu tả thường được thể hiện qua các từ ngữ, hình ảnh có sức gợi lớn (từ tượng thanh, tượng hình, nghệ thuật so sánh, nhân hoá…) làm cho câu chuyện thêm sinh động.
Yếu tố biểu cảm làm cho câu chuyện thêm sâu sắc.
Yếu tố miêu tả và biểu cảm làm giá đỡ cho bài văn tự sự
:
VAI TRÒ CỦA YẾU TỐ MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ
MIấU T?
Bi?U C?M
* Hướng dẫn tự học:
Nắm được vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự.
- Hoàn thành các bài tập còn lại trong SGK/92
Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài
* Hướng dẫn chuẩn bị bài: “ Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự”
Tổ 1& 2: Đọc lại đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích” và trả lời các câu hỏi 1a,b,c/ sgk/117.
Tổ 3& 4: Đọc lại đoạn trích trong truyện ngắn “ Lão Hạc” của Nam Cao và nhận xét cách miêu tả nội tâm nhân vật của tác giả.
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
XIN CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ.
CẢM ƠN CÁC EM HỌC SINH
nguon VI OLET
