Bánh trôi nước
Hồ Xuân Hương
Văn bản
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Quê quán: Quỳnh Lưu – Nghệ An.
- Là nữ thi sĩ tài hoa và độc đáo.
- Được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”.
- Bà để lại khoảng 50 bài thơ Nôm và 1 tập thơ chữ Hán là: Lưu Hương Kí
Hồ Xuân Hương
Một số tác phẩm thơ Hồ Xuân Hương
2. Văn bản
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt
- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm + Miêu tả
Có hai lớp nghĩa
Nghĩa thực (nghĩa đen): Tả bánh trôi nước
Nghĩa ẩn dụ (nghĩa bóng): nói về thân phận, phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội xưa.
BÁNH TRÔI NƯỚC
II. Tìm hiểu chi tiết
Bà Tòng Thị Phóng - Ủy viên Bộ chính trị BCHTƯ
Bà Đặng Thị Ngọc Thịnh
Quyền Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam
Bà Nguyễn Thị Kim Ngân
Chủ tịch Quốc hội
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Ẩn dụ, đảo thành ngữ, nghệ thuật đối, điệp từ, quan hệ từ.
- Kết cấu chặt chẽ, độc đáo.
- Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu.
- Trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ; cảm thông với số phận chìm nổi, bị lệ thuộc của họ.
- Lên án chế độ phong kiến.
2. Ý nghĩa văn bản:
Bài thơ:
Bánh trôi nước
Vẻ đẹp,
thân phận và phẩm chất
người phụ nữ
Miêu tả
bánh trôi nước
Màu trắng,
viên tròn
Rắn nát do người nặn
khi luộc, chín thì nổi
chưa chín thì chìm
Nhân
bánh
màu vàng
ẩn dụ
Vẻ đẹp
hoàn thiện:
“Vừa… lại
vừa…”
Thân phận
“Bảy nổi,
ba chìm”

Phẩm chất
trong trắng,
son sắt,
thủy chung,
tình nghĩa
SƠ ĐỒ BÀI HỌC
Hãy tìm những câu ca dao bắt đầu bằng cụm từ “Thân em”?

Thân em như trái bần trôi,
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
19
1. Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày.
2. Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai?
3. Thân em như giếng giữa đàng
Người thanh rửa mặt, người phàm rửa chân.
4. Thân em như quế giữa rừng
Thơm tho ai biết ngát lừng ai hay.

20
- Cảm xúc chung đều chỉ thân phận bấp bênh, chìm nổi của người phụ nữ. Họ không có quyền hạn gì, không làm chủ được cuộc đời mình mà hoàn toàn phụ thuộc vào xã hội trọng nam khinh nữ đầy rẫy bất công. Tiếng nói phản kháng, tố cáo xã hội phong kiến.
? Hãy cho biết mối tương quan giữa cảm xúc của bài thơ “Bánh trôi nước” với những câu hát than thân?
Học thuộc bài thơ: “ Bánh trôi nước”.
Nắm nghệ thuật, nội dung của bài thơ.
Hoàn chỉnh sơ đồ tư duy.
“ Qua Đèo Ngang”
- Xác định và nêu đặc điểm của thể thơ
- Nhận xét cảnh tượng đèo Ngang?
- Cảm nhận tâm trạng của tác giả?
nguon VI OLET