SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TỈNH ĐĂK NÔNG
TRƯỜNG PT DTNT THCS&THPT HUYỆN TUY ĐỨC
BÀI 7: TÁC HẠI CỦA MA TÚY VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH TRONG PHÒNG, CHỐNG MA TÚY
GV: Vũ Tiến Dũng
Hiểu được về tác hại của ma túy, những hình thức, con đường gây nghiện, dấu hiệu nhận biết.
Có kĩ năng phòng, chống ma túy
Có thái độ cảnh giác trong phòng, chống ma túy
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
Nội Dung
1. Hiểu biết về ma túy
2. Tác hại của ma túy
3. Điều cần biết về MT
• Khái niệm
• Phân loại
• Đối với người sử dụng
• Đối với xã hội và nền kinh tế
• Quá trình và nguyên nhân
• Dấu hiệu nhận biết
Hiểu biết về ma túy
Khái niệm:
- Luật Phòng Chống Ma Túy nước ta đã đưa ra khái niệm về chất ma túy như sau :
+ Chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần, được quy định trong các danh mục do chính phủ ban hành.
+ Chất gây nghiện là chất kích thích, ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
+ Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẩn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng.
2. Phân loại chất ma túy:
- Phân loại dựa theo nguồn gốc sản xuất ra chất ma túy
- Phân loại dựa theo đặc điểm cấu trúc hóa học của chất ma túy
- Phân loại dựa theo mức độ gây nghiện và khả năng bị lạm dụng.
- Phân loại chất ma túy dựa vào tác dụng của nó đối với tâm sinh lý người sử dụng.
Phân loại dựa theo nguồn gốc sản xuất ra chất ma túy
Chất ma túy có nguồn gốc tự nhiên: là có sẵn trong tự nhiên, ancaloit của một số loài thực vật như cây thuốc phiện, coca, cần sa…
Cây thuốc phiện
Cây coca
Chất ma túy bán tổng hợp: : là những chất mà nguyên liệu dùng để sản xuất ra chúng được lấy một phần từ tự nhiên sau đó người ta cho phản ứng với các chất khác để tạo ra chất ma túy mới
VD : lấy Morphine cho tác dụng với Anhydric axetic sẽ tạo thành Heroine
Chất ma túy tổng hợp: chủ yếu được điều chế trong phòng thí nghiệm
Methaphetamine
Amphetamine (ATS))
b) Phân loại dựa theo đặc điểm cấu trúc hóa học của chất ma túy
Dựa vào đặc điểm cấu trúc hóa học.
Các nhà khoa học rất quan tâm, nghiên cứu để chuyển hóa từ chất này thành chất khác và đặc biệt tìm ra các phương pháp giám định chúng hoặc nghiên cứu các loại thuốc để cai nghiện
VD: heroine, morphine, codeine…
c) Phân loại dựa theo mức độ gây nghiện và khả năng bị lạm dụng :
Chất ma túy có hiệu lực cao:có độc tính cao, hoạt tính sinh học mạnh & thường gây ra nhiều nguy hiểm cho người sử dụng như heroine, cocaine, ecstasy…
Chất ma túy có hiệu lực thấp : là những chất có độc tính thấp hơn mức độ hoạt tính sinh học cũng thấp hơn, thường là những thuốc an thần
Vd: diazepam, clordiazepam…
d) Phân biệt chất ma túy dựa và tác dụng của nó
đối với tâm sinh lý người sử dụng :
Nhóm chất ma túy an thần
VD : ( thuốc phiện, morphine…)
Nhóm chất ma túy gây kích thích
VD : (cocaine, amphetamine…)
Nhóm chất ma túy gây ảo giác
VD : (cần sa, lysergide)
3. Các chất ma túy thường gặp :
a. Nhóm chất ma túy an thần
* Thuốc phiện:
Thuốc phiện sống
Thuốc phiện chín
Xái thuốc phiện
Thuốc phiện y tế
Thuốc phiện nhựa, quả phơi khô và quả tươi
Thuốc phiện y tế
Xái thuốc phiện
* Morphine : Là một ancaloit chính của nhựa thuốc phiện. Trong điều kiện bình thường morphine kết dạng bột tinh thể màu trắng. không mùi có vị đắng.
* Heroine :Bình thường heroine tinh khiết tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, nếu có lẩn tạp chất thì có màu sắc khác nhau, không mùi có vị đắng.
b) Nhóm chất ma túy gây kích thích :
Ma túy tổng hợp
Doping
* Cần sa và các sản phẩm của nó
- Cần sa có tên khoa học là: Cannabis – sativa L
còn có tên gọi khác: cây gai dầu, cây lanh mèo..
- Sản phẩm của cây cần sa bao gồm:
Thảo mộc cần sa, nhựa cần sa, tinh dầu cần sa.
C. Nhóm chất gây ảo giác
* Lysergide (LSD) là 1 loại ma túy gây ảo giác mạnh
nhất.
- SLD tồn tại dưới dạng bột tinh thể màu trắng,
Là loại ma túy gây ảo giác mạnh nhất mà loài
người biết đến.
* Cần sa và các sản phẩm của nó
* Lysergide (LSD)
II. TÁC HẠI CỦA TỆ NẠN MA TÚY
1.Tác hại của ma túy đối với bản thân người sử dụng
Gây tổn hại về sức khỏe :
- Hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, các bệnh về da, làm suy giảm chức năng thải độc, hệ thần kinh, nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng suy nhược toàn thân, suy giảm sức lao động.
a. Gây tổn hại về sức khỏe :
- Nghiện ma tuý dẫn đến tình trạng nhiễm độc ma tuý mãn tính, suy nhược toàn thân, người gầy gò, xanh xao, mắt trắng, môi thâm, nước da tái xám, dáng đi xiêu vẹo, cơ thể gầy đét do suy kiệt hoặc phù nề do thiếu dinh dưỡng, rối loạn nhịp sinh học, thức đêm ngủ ngày, sức khoẻ giảm sút rõ rệt.
- Người nghiện ma tuý bị suy giảm sức lao động, giảm hoặc mất khả năng lao động và khả năng tập trung trí óc. Trường hợp sử dụng ma tuý quá liều có thể bị chết đột ngột.
b) Gây tổn hại về tinh thần
- Nghiện ma tuý gây ra một loại bệnh tâm thần đặc biệt. - Người nghiện thường có hội chứng quên.
- Hội chứng loạn thần kinh sớm (ảo giác, hoang tưởng, kích động...) và hội chứng loạn thần kinh muộn (các rối loạn về nhận thức, cảm xúc, về tâm tính, các biến đổi về nhân cách đặc trưng cho người nghiện ma tuý)
- Người nghiện thay đổi trạng thái tâm lý, sa sút tinh thần. Họ thường xa lánh nếp sống, sinh hoạt lành mạnh, xa lành người thân, bạn bè tốt
?Vỡ v?y d? dỏp ?ng nhu c?u c?a b?n thõn, h? cú th? l�m b?t c? di?u gỡ k? c? tr?m c?p, l?a d?o t�i s?n, gi?t ngu?i
c) Gây tổn hại về kinh tế, tình cảm, hạnh phúc gia đình.
- Nghiện ma túy làm tiêu tốn tài sản -> làm đổ vỡ mối quan hệ tốt đẹp giữa những người thân trong gia đình.
- Thay đổi nhân cách, bản thân không còn hòa hợp với gia đình.
- Khi không thể thỏa mãn cơn nghiện, người nghiện trở nên liều lĩnh, hung bạo, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng như: hành hạ người thân, cha mẹ, vợ con, v.v…
=> Hạnh phúc gia đình tan vỡ và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống cộng đồng
2. Tác hại của tệ nạn ma túy đối với nền kinh tế.
- Hàng năm Nhà nước phải chi phí hàng ngàn tỷ đồng cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện, cho công tác cai nghiện ma tuý, công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý.
- Làm suy giảm lực lượng lao động của gia đình và xã hội cả về số lượng và chất lượng; làm cho thu nhập quốc dân cũng giảm, chi phí cho dự phòng và chăm sóc y tế lại tăng.
- Ảnh hưởng đến tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài, khách du dịch.
3. Tác hại của tệ nạn ma túy đối với trật tự an toàn xã hội.
- TNMT là nguyên nhân làm nảy sinh, gia tăng tình hình tội phạm trong nước gây ảnh hưởng đến ANTT (trộm, cướp, buôn bán ma túy, buôn bán người, khủng bố...)
- TNMT là nguyên nhân, điều kiện nảy sinh, phát triển các TNXH khác (mại dâm, cờ bạc...)
III. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy.
Quá trình và nguyên nhân nghiện ma túy.
Quá trình nghiện ma túy.
- Sö dông lÇn ®Çu tiªn thØnh tho¶ng sö dông sö dông thường xuyªn sö dông do phô thuéc
Quá trình mắc nghiện
(phụ thuộc vào các yếu tố)
- Độc tính của chất ma túy
- Tần suất sử dụng
- Hình thức sử dụng (tiêm chích, hút, hít, uống)
- Thái độ của người sử dụng
b. Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý
* Nguyên nhân khách quan
Do ảnh hưởng của mặt trái cơ chế thị trường dẫn đến những tác động đối với lối sống của giới trẻ như: lối sống thực dụng, buông thả... một số học sinh không làm chủ được bản thân đã sa vào tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý.
Sự tác động của lối sống thực dụng, văn hoá phẩm độc hại dẫn đến một số em có lối sống chơi bời trác táng tham gia vào các tệ nạn xã hội.
Sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong quản lý học sinh, sinh viên ở một số địa phương chưa thực sự có hiệu quả.
* Nguyên nhân khách quan
Công tác quản lý địa bàn dân cư ở một số địa phương chưa tốt, nên ở một số khu vực xung quanh các trường học hoặc tại nơi các em cư trú, sinh sống còn nhiều tụ điểm cờ bạc, mại dâm,…
Do một bộ phận các bậc cha mẹ thiếu quan tâm đến việc học tập, sinh hoạt của con, em. Do nuông chiều con cái quá mức hoặc trong gia đình có người lớn tuổi cũng mắc nghiện hoặc có hành vi buôn bán ma tuý....
* Nguyên nhân chủ quan:
Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma tuý, nên nhiều học sinh bị đối tượng xấu kích động, lôi kéo sử dụng, tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý.
Do muốn thoả mãn tính tò mò của tuổi trẻ, thích thể hiện mình, nhiều em đã chủ động đến với ma tuý.
Do tâm lý đua đòi, hưởng thụ; nhiều HS có lối sống buông thả, dễ bị lôi kéo, sa ngã. Những học sinh này không chỉ sử dụng ma tuý mà còn tham gia vận chuyển, mua bán ma tuý nhằm mục đích kiếm tiền để thoả mãn thú vui hưởng lạc.
Do hoàn cảnh gia đình bất lợi như: Bố, mẹ bỏ nhau; gia đình bất hoà, mồ côi cha mẹ hoặc hoàn cảnh gia đình khó khăn... Do buồn chán cô đơn, nhiều em đã chủ động tìm đến với ma tuý.
2. Dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy
- Trong cặp sách hoặc túi quần áo thường có bật lửa, kẹo cao su, giấy bạc.
- Hay xin ra ngoài đi vệ sinh trong thời gian học tập
- Thường tụ tập ở nơi hẻo lánh.
- Thường hay xin tiền bố mẹ nói dối là đóng tiền học, quỹ lớp.
- Lực học giảm sút.
- Hay bị tốt mồ hôi, ngáp vặt, ngủ gà ngủ gật, tính tình cáu gắt, da xanh tái, ớn lạnh nổi da gà, buồn nôn, mất ngủ, trầm cảm.
IV. Trách nhiệm của học sinh
- Học tập, nghiên cứu nắm vững những quy định của pháp luật đối với công tác phòng, chống ma tuý và nghiêm chỉnh chấp hành.
- Không sử dụng ma tuý dưới bất kỳ hình thức nào.
- Không tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc làm những việc khác liên quan đến ma tuý.
- Khuyên nhủ bạn học, người thân của mình không sử dụng ma tuý hoặc tham gia các hoạt đông vận chuyển, mua bán ma tuý.
- Khi phát hiện những HS có biểu hiện sử dụng ma tuý hoặc nghi vấn buôn bán ma tuý phải báo cáo kịp thời cho GV để có biện pháp ngăn chặn.
- Nâng cao cảnh giác tránh bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo vào các việc làm phạm pháp, kể cả việc sử dụng và buôn bán ma tuý.
- Có ý thức phát hiện những đối tượng có biểu hiện nghi vấn dụ dỗ HS sử dụng ma tuý hoặc lôi kéo HS hoạt động vận chuyển, mua bán ma tuý; báo cáo kịp thời cho GV hoặc cán bộ có trách nhiệm của nhà trường.
- Phát hiện những đối tượng bán ma tuý xung quanh khu vực trường học và kịp thời báo cáo cho GV, cán bộ nhà trường
- Phát hiện và báo cáo kịp thời cho chính quyền địa phương những đối tượng mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý và những nghi vấn khác xảy ra ở địa bàn mình cư trú hoặc tạm trú.
- Tích cực tham gia phong trào phòng, chống ma tuý do nhà trường, tổ chức đoàn, tổ chức hội phụ nữ phát động.
- Hưởng ứng và tham gia thực hiện những công việc cụ thể, góp phần thực hiện nhiệm vụ phòng, chống ma tuý tại nơi cư trú, tạm trú do chính quyền địa phương phát động.
- Ký cam kết không vi phạm pháp luật, không tham gia các tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma tuý.
nguon VI OLET
