Bài 20 Máy thu hình
Mục tiêu:
Biết được sơ đồ khối, nguyên lý máy thu hình
I. Khái niệm về máy thu hình
Nhận và xử lí tín hiệu âm thanh và hình ảnh
Hình 20.1
Anten
Đèn hình
Xử lí tín hiệu hình ảnh
Xử lí tín hiệu âm thanh
Nhận tín hiệu và gia công
Sơ đồ khối máy thu hình
Sơ đồ khối máy thu hình màu
Hình 20.1 là sơ đồ khối máy thu hình màu.
Theo sơ đồ này, máy thu hình màu gồm 6 phần chính:
Phần cao tần - trung tần - tách sóng gồm các khối nhỏ từ 1 đến 6.
Phần tiếng gồm các khối nhỏ 7.8.
Phần đường hình gồm các khối nhỏ từ 9 đến 16.
Phần đồng bộ và tạo xung quét gồm các khối nhỏ từ 17 đến 22.
Phần vi xử lí điều khiển gồm 23, 24.
Phần nguồn gồm 25, 26.
Phần cao tần - trung tần - tách sóng gồm các khối nhỏ từ 1 đến 6.
1, 2 - Hộp kênh thu tín hiệu từ anten.
3 - mạch khuếch đại trung tần chung.
4 - tách sóng video và khuếch đại sơ bộ sau tách sóng video.
5 - mạch tự động điều chỉnh tần số ngoại sai AFC (Auto Frequency Control) hoặc AFT (Auto Frequency Tuning)
6 - tự động điều chỉnh hệ số khuếch đại AGC (Auto Gain Control).
Phần đường tiếng
7 - quy đổi và tạo trung tần tiếng lần 2 để có thể thu được tiếng của các hệ màu khác nhau.
8 - toàn bộ đường tiếng của TV.
Phần đường hình
9 - khuếch đại và xử lí tín hiệu chói Y.
10 - Mạch giải mã màu của các hệ màu khác nhau để lấy ra hai tín hiệu màu là R - Y và B - Y.
11 - Mạch ma trận G - Y để tạo lại tín hiệu màu thứ ba là G - Y mà đài phát đã không gửi đi.
12 - Mạch ma trận R, G, B để khôi phục lại 3 tín hiệu màu cơ bản là R, G, B.
13 - Mạch khuếch đại tín hiệu màu đỏ lần cuối.
14 - Mạch khuếch đại tín hiệu màu lục lần cuối.
15 - Mạch khuếch đại tín hiệu màu lam lần cuối.
Ba mạch khuếch đại tín hiệu màu cuối phân biệt và khuếch đại ba tín hiệu màu cơ bản cho điện áp lớn lên cỡ 100V và đảo cực tính thành âm để đưa tới 3 catốt của đèn hình màu điều khiển ba tia điện tử bắn lên các điểm phát ra màu tương ứng ở trên màn hình để pha trộn thành ảnh màu.
16 - Mạch cân bằng màu trắng. Khối này nằm ngay trong ba khối khuếch đại màu cuối dùng để điều khiển cường độ các tia điện tử bắn lên màn hình, sao cho khi chưa có tín hiệu màu đưa tới thì việc pha trộn ảnh trên màn hình sẽ ra màu trắng.
Phần đồng bộ và tạo xung quét.
17 - Mạch tách xung đồng bộ, khuếch đại và phân chia xung đồng bộ.
18 - Khối quét dòng của TV.
19 - Khối quét mành của TV.
20 - Mạch phối hợp giữa xung quét dòng với xung quét mành để tạo ra dạng xung sửa méo gối.
21 - Mạch phối hợp hình thành xung đi xoá tia quét ngược.
22 - Mạch chỉnh lưu cao áp.
Phần vi xử lí và điều khiển
23 - Mạch tiếp nhận lệnh điều khiển từ xa bằng tia hồng ngoại.
24 - Mạch vi xử lí điều khiển các hoạt động của TV.
Khối nguồn
25 - Mạch khử từ dư nhằm tạo xung từ trường rất mạnh mỗi lần bắt đầu mở máy, lúc đó cần quét sạch từ dư ở khu vực màn hình, giữ cho màn hình không bị loang màu.
26 - Khối nguồn bao gồm các mạch chỉnh lưu, lọc và ổn áp để tạo ra các mức điện áp một chiều ổn định cần thiết cho TV hoạt động.
Sơ đồ khối rút gọn
Hoạt động của máy thu hình
Khối cao tần, trung tần tách sóng có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ anten, khuếch đại các tín hiệu này, tách sóng hình, tự động điều chỉnh tần số ngoại sai và hệ số khuếch đại, đưa các tín hiệu tới các khối 2,3,4.
Khối xử lí âm thanh có nhiệm vụ nhận tín hiệu sóng mang âm thanh, khuếch đại sơ bộ, tách sóng và khuếch đại công suất để phát ra loa.
Khối xử lí hình có nhiệm vụ nhận tín hiệu hình ảnh, khuếch đại tín hiệu này, giải mã màu, khuếch đại các tín hiệu màu đưa tới ba catốt đèn hình màu.
Khối đồng bộ và tạo xung quét có nhiệm vụ tách xung đồng bộ dòng và đồng bộ mành, khuếch đại các xung đồng bộ đưa tới cuộn lái tia của đèn hình. Ngoài ra trong khối này còn tạo điện áp cao áp đưa tới anốt đèn hình.
Khối phục hồi hình ảnh có nhiệm vụ nhận tín hiệu hình ảnh màu, tín hiệu quét và phục hồi hình ảnh để phát lên màn hình.
Khối xử lí và điều khiển có nhiệm vụ nhận lệnh từ hộp điều khiển xa hay phím bẩm để đưa tới điều khiển các hoạt động của máy thu hình.
Khối nguồn có nhiệm vụ tạo các mức điện áp cần thiết để cung cấp cho các khối hoạt động.
III. Nguyên lí làm việc của khối xử lí tín hiệu mầu
Sơ đồ khối
Khối xử lí hình màu nhận tín hiệu từ tách sóng hình đưa sang. Khối 1 khuếch đại và xử lí tín hiệu chói Y. Khối 2 giải mã màu để lấy ra hai tín hiệu hiệu màu R-Y và B-Y. Đầu ra của các khối 1 và 2 đưa tới mạch ma trận 3 để khôi phục lại ba tín hiệu màu cơ bản đỏ (R), lục (G), lam (B). Các tín hiệu màu cơ bản này được khuếch đại lần cuối qua các khối 4, 5, 6 để biên độ đủ lớn và đảo pha thành cực tính âm rồi đưa tới ba catốt đèn hình màu điều khiển ba tia điện tử bắn lên các điểm phát ra màu tương ứng đỏ, lục, lam trên màn hình. Các màu cơ bản trên pha trộn với nhau thành ảnh màu
nguon VI OLET
