- Tại sao cơ thể người có thể tiêu hóa được tinh bột nhưng lại không tiêu hóa được xenlulôzơ?
- Tại sao nhai cơm nguội hoặc bánh mì lâu, ta thấy có vị ngọt?
enzim Bromelain
enzim Papain
CHỦ ĐỀ
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM
TRONG QUÁ TRÌNH
CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Tinh bột
VD1:
Amilaza (cơ thể sống)
Glucôzơ (vài giây)
37 C
0
Tinh bột
Glucôzơ (1h)
90 C
0
HCl
1 số phản ứng xúc tác của enzim
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
Enzim là gì?
Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong các tế bào sống. Enzim chỉ làm tăng tốc độ phản ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.
Hãy đọc SGK cho biết: Trong các chất sau, chất nào là thành phần co b?n cấu tạo Enzim?
Prôtêin
Axit nuclêic
Cabohiđrat
Lipit
H2O
Axitamin
Nuclêôtit
Sơ đồ cấu trúc của enzim
2. Cấu trúc:
Cô enzim
+ Amilaza (phân giải tinh bột - amidon)
+ Lipaza (phân giải lipit)
+ Kitinaza (phân giải kitin)
+ Proteaza (phân giải protein)
+ Ureaza (phân giải ure)
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
Nêu cấu trúc của enzim?
Prôtêin
Prôtêin kết hợp với chất khác không phải là Prôtêin (Côenzim)
Enzim 1 thành phần
Enzim 2 thành phần
Cơ chất
S1
S2
S4
S3
Enzim A và B có thể liên kết với cơ chất nào? Vì sao?
Trung tâm hoạt động của enzim có cấu tạo như thế nào? Có chức năng gì?
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
EnzimA
Enzim B
S1
S2
S4
S3
Phức hợp E - S
2. Cấu trúc:
Chất chịu tác động của enzim gọi là cơ chất.
Trong phân tử enzim có vùng cấu trúc không gian đặc biệt chuyên liên kết với cơ chất gọi là trung tâm hoạt động.
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
EnzimA
Enzim B
S1
S2
S4
S3
Phức hợp E - S
2. Cấu trúc:
- Cấu hình không gian của trung tâm hoạt động của enzim tương thích với cấu hình không gian của cơ chất, nhờ vậy cơ chất liên kết tạm thời với enzim và bị biến đổi tạo thành sản phẩm.
Sơ đồ mô tả cơ chế tác động của enzim saccaraza trong phản ứng phân hủy đường saccarozo thành glucozo và fructozo
Saccaraza
Saccaraza
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
P2
P1
Enzim
S
Phức hợp E - S
Sản phẩm
Trình bày cơ chế tác động của enzim?
E + S
Enzim Cơ chất
E – S
Phức hợp
trung gian
SP + E
Sản phẩm Enzim
- Enzim liên kết với cơ chất tại trung tâm hoạt động tạo phức hợp enzim - cơ chất, sau đó enzim tác động lên cơ chất tạo ra sản phẩm và giải phóng enzim tự do.
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
- Mỗi enzim thường chỉ xúc tác cho một phản ứng - tính đặc thù của enzim.
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
P2
P1
Enzim
S1
+
Enzim
+
P
Enzim
S1
S2
+
+
Enzim
Phân giải
Tổng hợp
S1
Enzim
S1
S2
Enzim
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Enzim A
Enzim B
to
Hoạt tính của Enzim
Hãy nhận xét về ảnh hưuởng của nhiệt độ lên hoạt tính của Enzim
ảnh hưuởng của nhiệt độ
Hoạt tính enzim được xác định bằng lượng sản phẩm tạo thành từ 1 lượng cơ chất trên 1 đơn vị thời gian
BÀI 14 – ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
Nêu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim?
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
Nhận xét về ảnh hưởng của nhiệt độ lên hoạt tính của Enzim?
Thế nào là hoạt tính của enzim?
Khi nhiệt độ tăng đến nhiệt độ tối ưu hoạt tính enzim tăng đến tối đa. Nhiệt độ tăng thêm nữa thì hoạt tính enzim giảm
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
a. Nhiệt độ:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
pH
Pepsin (dạ dày)
Trypsin (tụy )
Hoạt tính của enzim
b. Độ pH:
Nhận xét về ảnh hưởng của độ pH lên hoạt tính của Enzim?
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
2. Cấu trúc:
1. Khái niệm:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
Khi pH tăng đến pH tối ưu hoạt tính enzim tăng đến tối đa. pH tăng thêm nữa thì hoạt tính enzim giảm.
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
a. Nhiệt độ:
b. Độ pH:
c. Nồng độ cơ chất:
Hoạt tính của enzim
A
Nồng độ cơ chất
Nhận xét về ảnh hưởng của nồng độ cơ chất lên hoạt tính của Enzim?
Với một lượng enzim xác định nếu tăng dần lượng cơ chất trong dung dịch, thoạt đầu hoạt tính của enzim tăng dần đến một mức nhất định rồi dừng lại.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
b. Độ pH:
c. Nồng độ cơ chất:
Hoạt tính của enzim
B
Nồng độ enzim
d. Nồng độ enzim:
Nhận xét về ảnh hưởng của nồng độ enzim lên hoạt tính của Enzim?
Với một lượng cơ chất xác định, nồng độ enzim càng cao thì tốc độ phản ứng xảy ra càng nhanh.
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
b. Độ pH:
c. Nồng độ cơ chất:
d. Nồng độ enzim:
e. Chất ức chế hoặc hoạt hóa enzim:
Chất ức chế
Enzim liên kết với
cơ chất bình thường
Enzim không liên kết
được với cơ chất
Một số hóa chất có thể làm tăng hoặc giảm hoạt tính của enzim.
Enzim
VD: DDT (dichloro diphenyl trichloroethane)
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
100 g tinh bột
HCl
7200 giây, t0 = 1000C
Glucôzơ
Glucôzơ
E. Amilaza
2 giây, t0 = 370C
Enzim có vai trò gì?
- Enzim làm giảm năng lượng hoạt hóa của các chất tham gia phản ứng, do đó làm tăng tốc độ phản ứng.
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
- Các chất trong tế bào được chuyển hoá thông qua hàng loạt các phản ứng hoá sinh. Mỗi phản ứng được điều khiển bởi một enzim đặc hiệu.
- Cơ thể sinh vật có thể tạo ra các enzim ở dạng chưa hoạt động, khi cần sẽ hoạt hoá chúng hoặc sử dụng các chất ức chế.
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
- Khi sản phẩm của một số quá trình tổng hợp trở nên dư thừa chúng sẽ quay lại tác động như một chất ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng đầu của quá trình chuyển hoá và được gọi là quá trình ức chế ngược.
A
B
C
D
P
Enzim a
Enzim b
Enzim c
Enzim d
P
Enzim a
Sơ đồ quá trình chuyển hóa ức chế ngược
CĐ: ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào thì nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?
Trả lời:
Nếu G và F dư thừa thì chúng sẽ ức chế phản ứng phía trước làm dư thừa chất C.
Chất C sẽ ức chế enzim chuyển hóa chất A thành B
Chất A sẽ được tích lại trong tế bào. Chất A dư thừa sẽ chuyển hóa thành chất H làm tăng chất H trong tế bào 1 cách bất thường.
HỌC MÀ CHƠI, CHƠI MÀ HỌC
Tìm chữ cái (a, b, c..) ở cột B phù hợp số (1, 2, 3…) ở cột A và ghi kết quả ở cột C.
e
c
f
b
d
a
- Tại sao một số người khi tiêm một loại thuốc kháng sinh lại có thể chết ngay lập tức vì bị sốc phản vệ nếu không thử thuốc trước?
(vì những người này không có hoặc không đủ lượng enzim phân giải thuốc)
- Tại sao một số người không ăn được cua ghẹ, nếu ăn sẽ bị dị ứng?
(cơ thể người đó không có enzim phân giải prôtêin của cua, ghẹ nên không tiêu hoá được)
- Bột giặt OMO có enzim Prôtêaza để đánh bật các chất bẩn, vết máu ....
- Tại sao ăn thịt bò khô với gỏi đu đủ thì lại dễ tiêu hóa hơn khi ăn thịt bò riêng?
- Trong đu đủ có enzim Papain có khả năng phân hủy protein.
- Tại sao trong công nghệ chế biến bột giặt (OMO) người ta thường cho thêm nhiều loại enzim?
1
2
3
4
5
6
7
ĐA 1
ĐA 2
ĐA 3
ĐA 4
ĐA 5
ĐA 6
ĐA 7
p
r
ô
t
ê
i
n
c
ơ
c
h
ấ
t
t
ố
c
đ
ộ
p
h
ả
n
ứ
n
g
c
h
ấ
t
h
o
ạ
t
h
o
á
t
y
t
h
ể
n
h
i
ệ
t
đ
ộ
g
l
u
c
ô
z
ơ
Từ chìa khóa
r
ố
i
l
o
ạ
n
c
h
u
y
ể
n
h
o
á
Thành phần cấu tạo chính của enzim
Chất chịu sự tác động của enzim
Enzim xúc tác sẽ làm tăng . . . . . . . . . . . . . .
Chất mà khi liên kết với enzim sẽ
làm tăng hoạt tính của enzim
Bào quan chứa nhiều enzim hô hấp
Một yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
Một sản phẩm đưuợc tạo thành khi
thủy phân đuường saccarôzơ
i
n
r
h
c
ố
o
á
o
ạ
ể
y
n
h
l
u
Giải
đáp
ô
chữ
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1- Trả lời câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa (Bài 14).
2- Đọc mục “em có biết” SGK/60
3- Chuẩn bị bài mới “Hô hấp tế bào”.
- Tại sao ở một số côn trùng lại có khả năng kháng thuốc trừ sâu?
Vì trong quần thể côn trùng 1 số có các dạng gen đột biến để tổng hợp ra enzim phân giải thuốc trừ sâu, làm vô hiệu hóa tác động của thuốc.
Nọc rắn cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người mỗi năm. Và nhờ vào các công trình nghiên cứu mới, nó có thể là nền tảng của những liệu pháp chữa trị mới cứu sống rất nhiều người.
(Ảnh: RobertValentic/Nature PL)
“Em có biết”
Gout là một bệnh tăng axit uric huyết thanh, biểu hiện đau khớp cấp.
Một số bệnh do rối loạn chuyển hóa
Bệnh Phêninkêto niệu (PKU): thiếu enzim chuyển hóa axit amin phenylalanin dẫn đến dư thừa trong máu gây tổn hại não
- Giải thích câu tục ngữ: “ Ăn kỹ no lâu ...”
“ Ăn kỹ, ăn đúng giờ tạo điều kiện thức ăn tiếp xúc trực tiếp enzim tiêu hóa, enzim tiết ra dồi dào, tiêu hóa hoàn toàn thức ăn, tận dụng hết dinh dưỡng mà thức ăn cung cấp...”
1. Nếu để chuối xanh ở điều kiện thường lâu chín hơn chuối được ủ vì
A. nhiệt độ thấp làm giảm hoạt tính enzim .
B. nhiệt độ thấp làm tăng hoạt tính enzim.
C. nhiệt độ thấp làm mất hoạt tính enzim.
D. nhiệt độ cao làm giảm hoạt tính enzim
2. Tại sao khi bị sốt cao ăn có cảm giác không ngon miệng ?
A. Nhiệt độ cao làm giảm hoạt tính enzim .
B. Nhiệt độ cao làm tăng hoạt tính enzim.
C. Nhiệt độ cao làm mất hoạt tính enzim.
D. Nhiệt độ thấp làm tăng hoạt tính enzim
3. Nếu để hoa quả tươi lâu ngày trong tủ lạnh vẫn có hiện tượng chúng bị thối vì
A. hoa quả có đường. B. hoa quả có nhiều vitamin.
C. hoa quả có chứa enzim. D. hoa quả có axit.
nguon VI OLET
