CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI GIỜ HỌC GIÁO DỤC ĐỊA PHƯƠNG
GV: ĐOÀN THANH SƠN
Em hãy kể lại văn bản “Sấu năm chèo” bằng lời văn của em.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Tiết 3:
CHƯƠNG TRÌNH GD ĐỊA PHƯƠNG
SỰ TÍCH TRÁI SẦU RIÊNG
Ngày xưa, vào hồi Tây Sơn khởi nghĩa, có một chàng trai trẻ tuổi người vùng
Đồng Nai, là người tài kiêm văn võ, đã vung gươm hưởng ứng cái bất bình của
mọi người. Chàng từng cầm quân mấy lần đánh cho tan tác thầy trò Nguyễn Ánh.
Nhà Tây Sơn mất, chàng rút lui về quê nhà mượn nghề gõ đầu trẻ để náu hình ẩn
tích. Đột nhiên, có tin dữ truyền đến làm cho mọi người xao xuyến: Gia Long vừa
thắng thế trên đất nước Việt, bắt đầu giết hại những người từng làm quan cho nhà
Tây Sơn. Hắn cứ dựa vào chức tước lớn hay nhỏ của họ mà gia hình: tư mã, quận
công thì lăng trì, tùng xẻo; vệ uý, phân suất thì đánh gậy, phạt roi;… Nhân dân
trong xóm sẵn lòng quý mến chàng, khuyên chàng trốn đi thật xa. Họ giúp tiền
gạo và mọi thứ cần dùng, trong đó có cả một chiếc thuyền nhỏ mui lồng để tiện đi
lại. Vì không muốn để rơi vào tay quân địch, chàng ra đi. Ngược dòng sông Cửu Long,
chàng tiến sâu vào nước Chân Lạp.
Một hôm, chàng cắm sào lên bộ sắm thức ăn. Chàng bước vào một quán bên đường, trong quán có một bà mẹ ngồi ủ rũ cạnh một cô gái nằm mê man bất tỉnh. Đó là hai mẹ con đi dâng hương trên núi Tà Lơn, về đến đây thì con bị ốm nặng. Vốn có biệt tài về nghề thuốc, chàng giúp cho cô gái chóng lấy lại sức khoẻ. Sẵn có thuyền riêng, chàng chở họ về tận nhà.
Nàng có vẻ đẹp thuỳ mị, là con gái chưa chồng, đã đến tuổi quay xa đạp cửi. Tự nhiên chàng trai người Việt ở đâu tận xa xôi đến trú ngụ tại nhàlàm cho nàng quyến luyến.
Sau một tuần chay tạ ơn trời Phật, mẹ nàng cho biết là Phật đã báo mộng cho hai người lấy nhau. Chàng vui vẻ nhận cuộc sống mới cho qua ngày. Từ đây, chàng có chỗ ở nhất định. Nhà nàng là nhà làm ruộng nuôi tằm, những việc đó chàng đều làm được cả.
Mười năm thoảng qua như một giấc mộng. Hai vợ chồng quấn quýt với nhau như đôi chim câu. Trong vườn nhà vợ có một cây ăn quả gọi là cây “tu rên” mà ở xứ sở chồng không có. Mùa trái chín đến, vợ trèo lên cây trẩy xuống, xẻ đưa cho chồng ăn. Quả “tu rên” vốn có một mùi hôi đặc biệt. Thấy chồng nhăn mặt, vợ bảo:
– Anh ăn sẽ biết nó đậm đà như lòng em đây.
Không ngờ một ngày kia, vợ đi dâng hương Đế Thiên, Đế Thích về thì ngộ cảm. Chồng cố công chạy chữa nhưng không sao cứu kịp. Cái chết chia rẽ cặp vợ chồng một cách đột ngột. Không thể nói hết cảnh tượng đau khổ của người chồng. Nhưng hai người vẫn gặp nhau trong mộng. Chồng hứa trọn đời sẽ không lấy một ai nữa. Còn hồn vợ thì hứa không lúc nào xa chồng.
Nghe tin Gia Long đã thôi truy nã những người khởi nghĩa cũ, bà con chàng ở quê hương nhắn tin lên bảo về. Những người trong xóm cũng khuyên chàng tạm đi đâu cho khuây khoả. Chàng đành từ giã quê hương thứ hai của mình. Trước ngày lên đường, vợ báo mộng cho chồng biết là sẽ theo cho đến sơn cùng thuỷ tận. Năm ấy, cây “tu rên” chỉ ra có mỗi một quả. Và quả “tu rên” ấy tự nhiên rơi ngay vào vạt áo chàng giữa lúc chàng ra thăm cây kỉ niệm của vợ. Chàng mừng rỡ quyết đưa nó cùng về xứ sở. Chàng lại trở về nghề gõ đầu trẻ, nhưng nỗi riêng canh cánh không bao giờ nguôi. Chàng đã ươm hạt “tu rên” thành cây, đem trồng trong vườn ngoài ngõ. Từ đây, ngoài công việc dạy học, chàng còn có công việc chăm nom cây quý.
Những cây “tu rên” của chàng ngày một lớn khoẻ. Lại mười năm nữa sắp trôi qua, chàng trai ngày xưa bây giờ tóc đã lốm đốm bạc. Nhưng ông già ấy lòng bỗng trẻ lại khi thấy những cây của mình bấy lâu chăm chút nay bắt đầu khai hoa kết quả. Ông sung sướng mời họ hàng, làng xóm tới dự đám giỗ của vợ và nhân thể thưởng thức một thứ quả lạ đầu tiên có ở trong vùng. Khi những quả “tu rên” được bưng ra đặt lên bàn, mọi người thoáng ngửi thấy một mùi khó chịu.
Nhưng chủ nhân biết ý đã nói đón: “Nó xấu xí, nó hôi nhưng chính những múi của nó ở trong lòng lại đẹp đẽ thơm tho như mối tình đậm đà của đôi vợ chồng son trẻ…”. Ông ta vừa nói vừa xẻ những quả “tu rên” chia từng múi cho mọi người cùng nếm. Rồi ông ta kể hết đoạn tình duyên xưa mà từ lúc về đến nay ông cố ý giấu kín trong lòng. Ông kể mãi, kể mãi. Và khi kể xong, ở khoé mắt con người chung tình ấy long lanh hai giọt lệ nhỏ vào múi “tu rên” đang cầm ở tay. Hai giọt nước mắt ấy sôi lên sùng sục trên múi “tu rên” như vôi gặp nước và cuối cùng thấm vào múi như giọt nước thấm vào lòng gạch.
Sau đám giỗ ba ngày, người đàn ông ấy bỗng không bệnh mà tự nhiên chết. Từ đấy, dân làng mỗi lần ăn thứ quả đó đều nhớ đến người gây giống, nhớ đến chuyện người đàn ông chung tình. Họ gọi “tu rên” bằng hai tiếng “sầu riêng” để nhớ mối tình chung thuỷ của chàng và nàng. Người ta còn nói, những cây sầu riêng nào thuộc loại hạt có hai giọt nước mắt của chàng thì mới là thứ sầu riêng có quả ngon hơn các thứ khác.
(Theo Tuyển tập truyện cổ tích các dân tộc ở Việt Nam, tập 1,
Viện Khoa học Xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh, 1987)
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
(?) Gia đình cô gái sống trên nước Việt hay Chân Lạp?
=> Gia đình cô gái sống trên nước Chân Lạp.
(?) Người vợ đưa trái sầu riêng cho chồng và nói: “Anh ăn sẽ biết nó đậm đà như lòng em đây.”.Em hãy giải thích ý của người vợ.
=> Tình cảm đặc biệt, sự yêu thương mặn nồng của người vợ dành cho chồng.
(?) Em hãy chỉ ra một vài yếu tố kì ảo trong truyện?
- Chàng trai trị bệnh cho cô gái bị ốm nặng.
Phật báo mộng cho hai người lấy nhau.
Người vợ chết, nhưng 2 người vẫn gặp nhau trong mộng.
Vợ báo mộng cho chồng.
Năm ấy, cây tu rên chỉ ra mỗi 1 quả, rơi ngay vào vạt áo người chồng. Giữa lúc chàng ra thăm cây kỉ niệm của vợ.
Sau đám giỗ ba ngày, người đàn ông ấy bỗng không bệnh mà tự nhiên chết.
(?) Em hãy giải thích chữ “sầu riêng” theo nghĩa mà người dân Nam Bộ đặt cho trái tu rên?
Thể hiện mối tình đậm đà, chung thuỷ của đôi vợ chồng son trẻ.
II/ TỔNG KẾT:
Chuyện kể về một mối tình chung thủy thật sâu đậm của chàng trai và cô gái . Mỗi tình huống như là một giai thoại khiến người đọc phải cảm động , tình cảm mặn nồng của họ giống như hương vị của trái sầu riêng .
HOA SẦU RIÊNG NỞ
Hoa sầu riêng nở
Nhắc nhở tình tan
Vì đâu duyên nợ bẽ bàng
Khiến xui hai trẻ trái ngang tơ hồng....
Tình không quyện luyến
Định kiến sang hèn
Giàu nghèo phân cách chê khen
Đắng cay đành chịu chỉ ên tôi buồn
Giọt tuôn hoen mắt
Sầu khắc tình chung
Tơ hồng lỗi nhịp phím chùng
Đành thôi lẻ bạn không cùng mối duyên
Thệ nguyền dang dở
Sầu chở niềm riêng
Bến xưa chẳng thể chung thuyền
Đôi đường cách trở lệ viền quanh mi....
Xuân thì bỏ lỡ
Hoa nở rồi phai
Sầu riêng như thể tên ai
Gắn liền với mối tình hoài vấn vương....
HẸN GẶP LẠI CÁC EM
nguon VI OLET
