đề thi học kì Văn 6,9

BÀI GIẢI GỢI Ý

HƯỚNG DẪN CHẤM THI
I. Hướng dẫn chung
- Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của học sinh, tránh cách chấm đếm ý cho điểm.
- Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo.
- Giám khảo cần vận dụng đầy đủ các thang điểm. Tránh tâm lí ngại cho điểm tối đa. Cần quan niệm rằng một bài đạt điểm tối đa vẫn là một bài làm có thể còn những sơ suất nhỏ.
- Việc chi tiết hóa điểm số của các ý (nếu có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm của mỗi ý và được thống nhất trong hội đồng chấm thi.
- Điểm lẻ của câu 1, 2, 3 được tính đến 0,25 điểm; riêng câu 4 (phần làm văn) tính đến 0,5 điểm. Sau khi chấm, không làm tròn điểm toàn bài.

II. Đáp án và thang điểm

ĐÁP ÁN
ĐIỂM
Câu 1 . Hãy kể tên các thành phần biệt lập.
- Các thành phần biệt lập: thành phần tình thái, thành phần cảm thán, thành phần gọi - đáp, thành phần phụ chú (đúng mỗi thành phần được 0,25 điểm).
Câu 2 Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu của đề: 
a. Câu có chứa thành phần khởi ngữ: “Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động.”  0,5đ
b. Từ láy trong đoạn trích: ngơ ngác, lạ lùng.  0,5đ
c. Câu thứ nhất và câu thứ hai của đoạn trích được liên kết với nhau bằng phép liên kết: phép lặp từ ngữ. 0,5đ
d. Từ “tròn” trong câu “Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn.” được dùng như động từ.  0,5đ
Lưu ý:  Đối với câu a: Học sinh có thể trả lời bằng nhiều cách khác nhau miễn sao đáp ứng được yêu cầu của đề.
Câu 3
Nêu những điểm chung đã giúp những cô gái thanh niên xung phong (trong truyện “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê) gắn bó làm nên một khối thống nhất. 
Những nét tính cách chung của 3 cô gái TNXP trong tổ trinh sát mặt đường.

* Hoàn cảnh sống, chiến đấu: bom đạn – nguy hiểm - ác liệt – gian khổ – khó khăn.

- Họ ở trên một cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn

- Nơi tập trung nhiều bom đạn – nguy hiểm - ác liệt.

+ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm

+ Đường bị đánh lở loét màu đất đỏ trắng lẫn lộn.

+Hai bên đường không có lá xanh – những thân cây bị tước khô cháy...

+ Một vài thùng xăng ô tô méo mó han rỉ.

*Công việc:

+ Đo khối đất đá lấp vào hố bom

+ Đếm – phá bom chưa nổ

+ Những công việc mạo hiểm với cái chết – khó khăn – gian khổ.

+ Luôn căng thẳng thần kinh

+ Đòi hỏi sự dũng cảm và hết sức bình tĩnh

- Chúng tôi bị bom vùi luôn

- Khi bò trên cao điểm chỉ thấy hai con mắt lấp lánh cười:

- Hàm răng trắng khuôn mặt nhem nhuốc – ''Những con quỷ mắt đen''

- Chạy trên cao điểm cả ban ngày

- Thần chết không thích đùa: nằm trong ruột quả bom.

+ Đất bốc khói, không khí bàng hoàng máy bay ầm ĩ.

- Thần kinh căng thẳng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy trên những nền đất có nhiều quả bom chưa nổ.

- Thời tiết nóng bức: trên 300

Xong việc thở phào, chạy về hàng

Họ là những cô gái trẻ, dễ xúc cảm, hay mơ mộng

- Dễ vui và cũng dễ trầm tư

- Thích làm đẹp cho cuộc sống của mình ngay cả ở trên chiến trường

- Nho thích thêu thùa

- Chị Thao chăm chép bài hát

- Phương Định thích ngắm mình trong gương, ngồi gối mơ mộng rồi hát.

* Họ cũng có những nét tính cách riêng:

- Chị Thao lớn tuổi hơn một chút, làm tổ trưởng từng trải hơn – không dễ dàng hồn nhiên – ước mơ và dự tính về tương lai – có vẻ thiết thực hơn, nhưng cũng không thiếu những khao khát rung động của tuổi trẻ. Chị chiến đấu dũng cảm, bình tĩnh nhưng lại rất sợ khi nhìn thấy máu chảy.

- Quê hương của họ: họ là những cô gái rất trẻ đến từ Hà Nội – là thanh niên xung phong.

+ Tinh thần trách nhiệm cao với nhiệm vụ

+ Dũng cảm

+ Tình đồng đội gắn bó.

Câu 4.

 I. Mở bài  - Nh©n d©n miÒn Nam tha thiÕt mong ngµy ®Êt n­íc ®­îc thèng nhÊt ®Ó ®­îc ®Õn MB th¨m B¸c

MiÒn Nam mong B¸c nçi mong cha

                                                                                (“B¸c ¬i!” Tè H÷u)

   - B¸c ra ®i ®Ó l¹i nçi tiÕc th­¬ng v« h¹n víi c¶ d©n téc. Sau ngµy thèng nhÊt, nhµ th¬ ra Hµ Néi th¨m l¨ng B¸c, víi c¶m xóc d©ng trµo  s¸ng t¸c thµnh c«ng bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c”.

   II/ Th©n bµi:  Bốn khæ th¬, mçi khæ 1 ý (néi dung) nh­ng ®­îc liªn kÕt trong m¹ch c¶m xóc.

   1. Khæ th¬ 1: C¶m xóc cña nhµ th¬ tr­íc l¨ng B¸c

   + Nhµ th¬ ë tËn MN, sau ngµy thèng nhÊt ra th¨m l¨ng b¸c  Sù dång nÐn, kÕt tinh Êy ®· t¹o ra tiÕng th¬ c« ®óc, l¾ng ®äng mµ ©m vang vÒ B¸c.

   + C¸ch x­ng h«: “Con” th©n mËt, gÇn gòi.

   + Ên t­îng ban ®Çu lµ ‘hµng tre quanh l¨ng” – hµng tre biÓu t­îng cña con ng­êi ViÖt Nam

   - “Hµng tre b¸t ng¸t” : rÊt nhiÒu tre quanh l¨ng B¸c nh­ kh¾p c¸c lµng quª VN, ®©u còng cã tre.

   - “Xanh xanh VN”: mµu xanh hiÒn dÞu, t­¬i m¸t nh­ t©m hån, tÝnh c¸ch ng­êi ViÖt Nam.

   - “§øng th¼ng hµng” : nh­ t­ thÕ d¸ng vãc v÷ng ch·i, tÒ chØnh cña d©n téc ViÖt nam.

    K1 – kh«ng dõng l¹i ë viÖc t¶ khung c¶nh quanh l¨ng B¸c víi hµng tre cã thËt mµ cßn gîi ra ý nghÜa s©u xa. §Õn víi B¸c chóng ta gÆp ®­îc d©n téc vµ n¬i B¸c yªn nghØ còng xanh m¸t bãng tre cña lµng quª VN.

   2. Khæ 2: ®Õn bªn l¨ng t¸c gi¶ thÓ hiÖn t×nh c¶m kÝnh yªu s©u s¾c cña nh©n d©n víi B¸c.

   + Hai cÆp c©u víi nh÷ng h×nh ¶nh thùc vµ h×nh ¶nh Èn dô

    MÆt trêi ®i qua trªn l¨ng /

  MÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á

Dßng ng­êi/ trµng hoa.

   - Suy ngÉm vÒ mÆt trêi cña thêi gian (mÆt trêi thùc): mÆt trêi vÉn to¶ s¸ng trªn l¨ng, vÉn tuÇn hoµn tù nhiªn vµ vÜnh cöu.

   - Tõ mÆt trêi cña tù nhiªn liªn t­ëng vµ vÝ B¸c còng lµ 1 mÆt trêi – mÆt trêi c¸ch m¹ng ®em ®Õn ¸nh s¸ng cho cuéc ®êi, h¹nh phóc cho con ng­êi  nãi lªn sù vÜ ®¹i, thÓ hiÖn sù t«n kÝnh cña nh©n d©n cña t¸c gi¶ ®èi víi B¸c.

   + H×nh ¶nh dßng ng­êi / trµng hoa d©ng lªn 79 mïa xu©n cña B¸c  sù so s¸nh ®Ñp, chÝnh x¸c, míi l¹ thÓ hiÖn t×nh c¶m th­¬ng nhí, kÝnh yªu vµ sù g¾n bã cña nh©n d©n víi B¸c.

   3. Khæ 3: c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi vµo trong l¨ng

   + Kh«ng gian trong l¨ng víi sù yªn tÜnh thiªng liªng vµ ¸nh s¸ng thanh khiÕt, dÞu nhÑ ®­îc diÔn t¶ : h×nh ¶nh Èn dô thÝch hîp “vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn” – n©ng niu giÊc ngñ b×nh yªn cña B¸c.

   - GiÊc ngñ b×nh yªn: c¶m gi¸c B¸c vÉn cßn, ®ang ngñ mét giÊc ngñ ngon sau mét ngµy lµm viÖc.

   - GiÊc ngñ cã ¸nh tr¨ng vç vÒ. Trong giÊc ngñ vÜnh h»ng cã ¸nh tr¨ng lµm b¹n.

   + “VÉn biÕt trêi xanh. Trong tim’ : B¸c sèng m·i víi trêi ®Êt non s«ng, nh­ng lßng vÉn quÆn ®au, mét nâi ®au nhøc nhèi tËn t©m can  NiÒm xóc ®éng thµnh kÝnh vµ nçi ®au xãt cña nhµ th¬ ®· ®­îc biÓu hiÖn rÊt ch©n thµnh, s©u s¾c.

   4. Khæ 4 : T©m tr¹ng l­u luyÕn kh«ng muèn rêi.

   + NghÜ ngµy mai xa B¸c lßng bin rÞn, l­u luyÕn

   + Muèn lµm con chim, b«ng hoa  ®Ó ®­îc gÇn B¸c.

   + Muèn lµm c©y tre “trung hiÕu” ®Ó lµm trßn bæn phËn thùc hiÖn lêi d¹y “trung víi n­íc, hiÕu víi d©n”.

    NhÞp dån dËp, ®iÖp tõ “muèn lµm” nh¾c ba lÇn më ®Çu cho c¸c c©u  thÓ hiÖn nçi thiÕt tha víi ­íc nguyÖn cña nhµ th¬.

   III/ KÕt bµi:

   - ¢m h­ëng bµi th¬ tha thiÕt s©u l¾ng cïng víi nghÖ thuËt Èn dô lµm t¨ng hiÖu qu¶ biÓu c¶m.

   - Bµi th¬ thÓ hiÖn tÊm lßng cña nh©n d©n, t¸c gi¶ ®èi víi B¸c.