giao duc ki nang song

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC
KỸ NĂNG SỐNG Ở CÁC TRƯỜNG PT
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Những câu hỏi ?
Làm thế nào để HS thành công học đường?
KNS có vai trò như thế nào đối với sự thành công học đường?
Làm thế nào rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh một cách có hiệu quả ?
... ?
Những kết quả nghiên cứu khoa học cho thấy:
Khoảng 15%-25% HS có khó khăn học đường, có nguy cơ gặp thất bại học đường

Đa số HS thất bại học đường không phải vì kém thông minh mà do thiếu hụt các KNS

Tại sao ?????
Các yếu tố ngăn cản sự thành công?

Thiếu niềm đam mê
Thiếu sự tự tin
Thiếu tính độc lập
Thiếu sự quyết tâm, sợ mạo hiểm, không sẵn sàng đương đầu với khó khăn
Thiếu các chiến lược tư duy hiệu quả
Thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề
... ?

Các yếu tố này đều có nguyên nhân sâu xa từ sự thiếu hụt các kỹ năng sống: đồng cảm, hợp tác nhóm, tự kiềm chế, ứng phó giải quyết vấn đề. ...
Khái niệm KNS?
Là khả năng thực hiện những hành vi thích ứng tích cực, những cách hành xử hiệu quả, giúp cá nhân hoà nhập vào môi trường xung quanh (gia đinh, lớp học, thế giới bạn bè...), giúp cá nhân hình thành các mối quan hệ XH, phát triển những nét nhân cách tích cực thuận lợi cho sự thành công học đường và thành công trong cuộc sống .
KNS là “chìa khoá” để thành công học đường ?
Các KNS liên quan đến tất cả các hoạt động ở trường học
Tất cả HS đều có lợi từ việc học các KNS. Có thể học các KNS từ những người xung quanh
Sự tự tin hình thành từ sự chấp nhận bản thân, người khác chấp nhận minh; bản lĩnh sáng tạo hình thành từ chấp nhận mạo hiểm, dấn thân trải nghiệm... Các phẩm chất này đều có liên quan đến KNS
Học tập có hiệu qủa nhất khi việc học diễn ra trong trạng thái vui vẻ, giàu tương tác và thực hành kỹ cái gì được học
7

Ti?m nang c?a ta

Tiềm năng của HS
Rào cản
Các KNS đặc biệt quan trọng cho sự thành công học đường:
Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng điều chỉnh nhận thức, hành vi
Kỹ năng kiểm soát/ứng phó với stress
Kỹ năng hợp tác, làm việc theo nhúm
Kỹ năng giải quyết vấn đề
Kỹ năng lắng nghe tích cực
Kỹ năng đồng cảm
Kỹ năng quyết đoán, ra quyết định
Kỹ năng thuyết phục, thương lượng
Kỹ năng thuyết trình
Kỹ năng đặt mục tiêu, lập kế hoạch thực hiện mục tiêu
Kỹ năng đặt câu hỏi?
Kỹ năng học bằng đa giác quan
Kỹ năng tư duy sáng tạo
Kỹ năng khen, chờ tích cực
Kỹ năng suy nghĩ tích cực, duy trì thái độ lạc quan
Kỹ năng thích ứng
Kỹ năng đánh giá và tự đánh giá
…???
Mô hình dạy và học KNS
Giai đoạn 1: Khám phá
- Tìm hiểu kinh nghiệm/hiểu biết của người học về những việc hoặc sự kiện đã diễn ra trong cuộc sống
Giai đoạn 2: Kết nối
- Giới thiệu thông tin mới và các kỹ năng liên quan đến thực tế cuộc sống
Giai đoạn 3: Thực hành
- Gồm các hoạt động yêu cầu thực hành kỹ năng mới dưới sự hướng dẫn (đóng vai, phân tích tình huống, nghiên cứu trường hợp) và xử lý phân tích để giúp người học tự phản ảnh và suy nghĩ (cách áp dụng kỹ năng mới vào các tình huống thực tế trong cuộc sống
Giai đoạn 4: Áp dụng
- Áp dụng các kỹ năng mới học được trong lớp học và bên ngoài phạm vi lớp học, liên kết với các tình huống thực trong cuộc sống trong đó có sự tương tác với bạn bè, gia đình và cộng đồng
…???
Các loại hình CLB này thường gồm:
Câu lạc bộ tuổi teen;
Câu lạc bộ học sinh thanh lịch
Câu lạc bộ bạn gái
Câu lạc bộ hùng biện
…..
Câu lạc bộ thể thao
…?
Mô hình CLB giáo dục kỹ năng sống
Mục tiêu
Giáo dục kỹ năng sống nhằm giúp mỗi học sinh phát triển hài hòa, toàn diện về nhân cách.
Cung cấp cho mỗi học sinh những kiến thức cần thiết về kỹ năng sống để các em sống sao cho lành mạnh, hạnh phúc và có ý nghĩa.
Giúp các em hiểu, trải nghiệm kỹ năng sống từ các câu hỏi, các bài tập, tình huống đời thường của chính các em
CLB giáo dục kỹ năng sống
Hình thức tổ chức linh hoạt
Tọa đàm, hội thảo, diễn đàn, sinh hoạt chủ đề, thảo luận nhóm… về một đề tài đã được lựa chọn.
Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử/danh nhân văn hóa…
Tổ chức các cuộc thi hùng biện theo chủ đề/tự do...
Tổ chức các cuộc thi đấu thể thao (bóng đá, bóng bàn, cầu lông…),
Tổ chức các cuộc thi nấu ăn, cắm hoa, trang điểm…
Tổ chức các cuộc thi thời trang/ khiêu vũ…
Hình thức tổ chức các hoat động CLB HS
Phương pháp
Tạo cơ hội cho HS thể hiện
Tổ chức các hoạt động cho HS trải nghiệm
Giao nhiệm vụ theo nhóm để HS tương tác (chọn lựa các nhiệm vụ phù hợp với nhu cầu tâm lý lứa tuổi)
Mô hình CLB giáo dục kỹ năng sống
06 nhóm KNS cần có

Hợp tác nhóm

Tham gia
hiệu quả

Suy nghĩ sáng tạo

Tự quản

Tư duy bình luận/phê phán

Nêu vấn đề và giải quyết vấn đề
GD KNS trong chương trình
dựa vào năng lực của Anh Quốc
5 NGUYÊN TẮC GD KNS
(Nguyên tắc 5 chữ T)
Tương tác
Trải nghiệm
Tiến trình
Thay đổi hành vi
Thời gian
5 NGUYÊN TẮC GD KNS (tiếp)
Tương tác: KNS không thể được hình thành qua việc nghe giảng & tự đọc tài liệu. Cần t/c cho HS tham gia các HĐ và tương tác với GV và với nhau trong quá trình GD
Trải nghiệm: Người học cần được đặt vào các tình huống để trải nghiệm & thực hành
Tiến trình: GD KNS ko thể hình thành trong “ngày một, ngày hai” mà đòi hỏi phải có cả quá trình
Thay đổi hành vi: MĐ cao nhất của GD KNS là giúp người học thay đổi hành vi theo hướng tích cực.
Thời gian: GD KNS cần thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc và thực hiện càng sớm càng tốt.
Phương pháp GD KNS
Các phương pháp:
Kể chuyện
Thảo luận nhóm
Đóng vai
Xử lí tình huống
Nghiên cứu trường hợp điển hình
Tổ chức trò chơi
Dự án
….
Chủ đề: kỹ năng ứng xử trong giao tiếp
Tình huèng:
B¹n cã mét ng­êi b¹n kh¸c giíi kh¸ th©n thiÕt. Mét lÇn bè mÑ kh«ng cã nhµ... b¹n rñ ng­êi b¹n ®ã vÒ nhµ mình ch¬i. MÑ b¹n vÒ bÊt chît, tá ra r©t khã chÞu... ®· m¾ng b¹n, råi ®uæi ng­êi b¹n kia ra khái nhµ vµ cÊm b¹n kh«ng ®­îc ch¬i víi ng­êi ®ã. Vì chuyÖn nµy b¹n bÞ b¹n bÌ tÈy chay. VËy b¹n sÏ øng xö thÕ nµo?

ý nghÜ cña b¹n C¸ch øng xö cña b¹n
..................... .......................
..................... .......................
..................... .......................
VD: CLB giao tiếp ứng xử tuổi teen
Chủ đề: kỹ năng ứng xử trong quan hệ bạn bè ?
Tinh huèng:
Ng­êi b¹n th©n cña b¹n bçng nhiªn l¹nh nh¹t, xa l¸nh hoÆc c¾t ®øt mäi quan hÖ víi b¹n mµ kh«ng ®­a ra bÊt kú lý do nµo. B¹n còng ®­îc biÕt ng­êi ®ã cßn cã nh÷ng nhËn xÐt thiÕu thiÖn c¶m vÒ b¹n vµ th­êng t×m c¸ch ®Ó tr¸nh gi¸p mÆt víi b¹n. B¹n sÏ øng xö thÕ nµo ?


ý nghÜ cña b¹n C¸ch øng xö cña b¹n
..................... .......................
..................... .......................
..................... .......................
VD: CLB giao tiếp ứng xử tuổi teen
20
20
KỸ NĂNG SUY NGHĨ
TÍCH CỰC, DUY TRÌ THÁI ĐỘ LẠC QUAN

Vòng xoáy thất bại/
vòng lặp thành công
Vòng xoáy thất bại
Vòng lặp thành công
Hãy bắt đầu thành công bằng việc
thay đổi niềm tin của bạn
Niềm tin có sức mạnh phi thường
Hãy thay thế những niềm tin sai lệch bằng niềm tin hợp lý hữu ích hơn
Thay đổi niềm tin của bạn để khởi đầu sự thành công
5 niềm tin của người thành công:
- Để thành công tôi nhất định phải thay đổi
- Không có thất bại, chỉ có bài học kinh nghiệm
- Nếu mọi người làm được, tôi cũng làm được
- Học chính là chơi – tìm ra niềm vui, sự đam mê trong việc học
- Linh hoạt, năng động, chủ động làm cuộc sống của bạn thành công hơn
Suy nghĩ tích cực về khả năng của bản thân
Luôn nuôi dưỡng thái độ tích cực, tinh thần lạc quan:
Không thể Chưa thể Có thể
Tư duy bằng cái đầu của người khác trên cơ sở cái đầu của mình
Biết rút ra bài học từ sự thất bại
Tin tưởng vào năng lực của bản thân
Nhìn nhận vấn đề như những thử thách
Liên tục nhân đôi khả năng của bản thân
Cơ sở tâm lý… duy trì nhận thức,
niềm tin sai lệch
Các lỗi thường mắc trong suy nghĩ/nhận thức
Trầm trọng hóa/quan trọng hoá vấn đề
Tuyệt đối hóa
Suy luận tuỳ tiện
Khái quát hoá vội vàng/thái quá
Tự vận vào mình/ tự ám thị tiêu cực
Chủ quan coi thường
Cảm giác vô tích sự, vô giá trị của cá nhân
Chú ý vào chi tiết

Kỹ thuật 3 bước điều chỉnh nhận thức, niềm tin sai lệch
Các bước điều chỉnh suy nghĩ/ niềm tin sai lệch:
Bước 1: nhận diện những ý nghĩ dựa trên những niềm tin không phù hợp
Bước 2: tìm bằng chứng phản bác lại những niềm tin phi lý này
Bước 3: nảy sinh ý nghĩ mới dựa trên niềm tin hợp lý, những mong muốn thực tế

Kỹ thuật 4 bước điều chỉnh nhận thức, hành vi
Sử dụng chiến lược ứng phó 4 bước sau đây nhằm điều chỉnh lại qúa trình nhận thức-xử lý thông tin:
Bước 1: Đánh giá lại sự kiện, phân tích lại tình huống để tìm những ý nghĩ tự động (automatic thoughts) và phát hiện những lỗi hoặc tính vô lý của những ý nghĩ này.
Bước 2: Thách thức những giả thuyết cơ bản của thân chủ: những tiền đề sai lệch ban đầu cần được mổ sẻ, phân tích để tìm ra tính bất hợp lý cần phải điều chỉnh
Bước 3: Nhìn sự vật từ quan điểm của người khác: phân tích lại tình huống hoặc sự kiện từ các góc nhìn khác nhau
Bước 4: Thức tỉnh những ý nghĩ lạc quan tích cực và thực tế hơn: quán tưởng dừng những ý nghĩ vẩn vơ, tiêu cực và thay thế chúng bằng những ý nghĩ tích cực tốt đẹp hơn.

Bài tập cho HV
1- Thảo luận về cac PP GD KNS

2- Thảo luận về mô hình CLB giáo dục KNS hoạt động hiệu quả.

2- Kinh nghiệm của Trường về Mô hình, cách thức tổ chức các hoạt động GD KNS.


XIN CẢM ƠN!