Chương II: XÃ HỘI CỔ ĐẠI
BÀI 3:
CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG ĐÔNG
I. Sự hình thành các quốc gia cổ đại.
1. Điều kiện tự nhiên và sự phát triển kinh tế
a. Điều kiện tự nhiên
Lược đồ các quốc gia cổ đại phương Đông
- Các quốc gia cổ đại Phương Đông bao gồm: Ai Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung Quốc, đều được hình thành trên lưu vực các dòng sông lớn.
+ Thuận lợi : Đất phù sa màu mỡ và mềm, nước tưới đầy đủ.
+ Khó khăn : Trị thuỷ các dòng sông, phải làm kênh tưới tiêu.
Trung Quốc
Hoàng Hà
Trường Giang
Ấn Độ
Sông Ấn
Sông Hằng
b. Sự phát triển kinh tế
Với điều kiện tự nhiên như vậy. Cư dân ở đây phát triển các ngành kinh tế nào?
- Kinh tế nông nghiệp phát triển sớm xuất hiện của cải dư thừa.

- Công tác thuỷ lợi được thực hiện từ rất sớm đòi hỏi cư dân sự hợp sức và sáng tạo.
Làm gốm
Ai Cập
(Khoảng 3200 TCN)
Lưỡng Hà
(Khoảng TNK IV TCN)
Ấn Độ
(Khoảng TNK III TCN)
Trung Quốc
(Khoảng TK XXI TCN)
2. Sự hình thành các quốc gia cổ đại
Các quốc gia cổ đại phương Đông hình thành như thế nào?
- Quá trình hình thành:
+ Khi xã hội nguyên thủy tan rã công xã thị tộc.
+ Nhu cầu trị thủy.
+ Các quốc gia cổ đại phương Đông đều đã được hình thành từ khoảng TNK IV – III TCN.
Đây là những nhà nước ra đời vào loại sớm nhất thế giới.

II. Chế độ chuyên chế cổ đại.
1. Xã hội cổ đại phương Đông
Nông dân công xã trong xã hội cổ đại phương Đông có vai trò gì?
+ Là lực lượng đông đảo, có vai trò to lớn trong sản xuất.
+ Họ nhận ruộng đất của công xã để canh tác.
+ Nộp một phần sản phẩm thu hoạch và làm không công cho quý tộc.
- Do nhu cầu thủy lợi, nông dân gắn bó và ràng buộc với nhau trong công xã nông thôn, thành viên trong công xã gọi là nông dân công xã.
Bức tranh mô tả cuộc sống lao động thường ngày ở Ai Cập cổ
Nông dân công xã:
 
Nông dân đang làm ruộng
Nông dân Ai Cập cổ
- Giai cấp thống trị:
+ Gồm vua chuyên chế, quý tộc, quan lại, thủ lĩnh quân sự, tăng lữ, chủ ruộng đất.
+ Có nhiều của cải và quyền thế, sống giàu sang bằng bóc lột, bổng lộc do nhà nước cấp.
- Nô lệ:
+ Tầng lớp thấp nhất trong xã hội.
+ Có nguồn gốc tù binh, hay nông dân không trả được nợ.
+ Làm việc nặng nhọc và hầu hạ quý tộc.
Bức tranh mô tả cuộc sống lao động thường ngày ở Ai cập cổ
2. Chế độ chuyên chế cổ đại
Vì sao gọi là nhà nước chuyên chế cổ đại?
Bức tranh mô tả cuộc sống lao động thường ngày ở Ai Cập cổ
- Xuất phát từ nhu cầu trị thủy và xây dựng các công trình thủy lợi mà liên minh các bộ lạc hình thành (quốc gia). Để điều hành và quản lí xã hội, nhà nước ra đời.

+ Quyền lực tập trung trong tay vua.
+ Vua dựa vào quí tộc và tôn giáo để bắt mọi người phải phục tùng mình.
+ Vua nắm cả thần quyền và pháp quyền.
+ Dưới vua là bộ máy quan lại hành chính, quan liêu phục tùng mệnh lệnh của vua.

- Đặc điểm của chế độ chuyên cổ đại Phương Đông:

Điều kiện hình thành các quốc gia cổ đại phương Đông?
Thời gian hình thành các quốc gia cổ đại phương Đông?
Giải thích được thế nào là chế độ chuyên chế cổ đại phương Đông?
Xã hội cổ đại phương Đông gồm những tầng lớp nào? Vì sao lại hình thành các tầng lớp đó?
CỦNG CỐ
nguon VI OLET