máy biến áp 1 pha

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
DỰ GIỜ MÔN CÔNG NGHỆ 8
Máy biến áp một pha
Em hãy nêu cấu tạo của động cơ điện một pha.
cấu tạo gồm Rôto và stato
em hãy nêu nguyên lí làm việc của động cơ điện một pha
Khi dòng điện chạy trong dây dẫn stato-> ở rôto xuất hiện dòng điện cảm ứng->tạo ra lực từ làm roto quay
3
Hệ thống truyền tải và phân phối điện năng
Bài 46 : Máy Biến Áp Một Pha
=>
Mục tiêu tiết học :
Hiểu được cấu tạo nguyên lý làm việc của máy biến áp một pha
Hiểu được chức năng và cách sử dụng của máy biến áp 1 pha
Đặc điểm
Cấu tạo
Các số liệu kĩ thuật
Sử dụng
Máy biến áp trong công nghiệp
Máy biến áp trong gia đình
Một số hình ảnh của máy biến áp
Một số MBA phổ biến hiện nay
7
Hệ thống truyền tải và phân phối điện năng
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
Máy biến áp một pha là thiết bị điện dùng để biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều một pha.
1. D?c di?m. Máy biến áp một pha là thiết bị điện dùng để biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều một pha.
Hình 46.1:Máy biến áp một pha dùng trong gia đình
Hình 46.2:Cấu tạo máy biến áp một pha

Lõi thép
Dây quấn
2 ổ lấy điện ra
Vôn kế
Ampe kế
Núm điều chỉnh
Aptomat
Công dụng của máy biến áp là gì ?
2. Cấu tạo.
Cấu tạo
+ Gồm 2 bộ phận chính :
- Lõi thép
- Dây quấn
Theo em máy biến áp có mấy bộ phận chính ?
Lõi thép
Dây quấn
Ngoài ra MBA còn có các bộ phận nào?
Ngoài ra còn có: vỏ máy, đồng hồ, các núm điều chỉnh …..
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.D?c di?m. Máy biến áp một pha là thiết bị điện dùng để biến đổi điện áp của dòng điện xoay chiều một pha.
Hình 46.1:Máy biến áp một pha dùng trong gia đình
Hình 46.2:Cấu tạo máy biến áp một pha

Lõi thép
Dây quấn
2 ổ lấy điện ra
Vôn kế
Ampe kế
Núm điều chỉnh
Aptomat
2. Cấu tạo
Em hãy quan sát hình và các thông tin đã tìm hiểu, kết hợp SGK, hãy hoàn thành phiếu học tập sau về các bộ phận chính của máy biến áp.
PHIẾU HỌC TẬP
phiếu học tập
Làm bằng các lá thép kĩ thuật điện ghép thành một khối.
Làm bằng dây điện từ
Dẫn từ cho máy biến áp
dẫn điện vào MBA
Làm bằng dây điện từ
đưa điện áp ra cung cấp cho phụ tải
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
2. Cấu tạo:
a.Lõi thép
Lõi thép được làm bằng các lá thép kĩ thuật điện => ghép lại thành một khối=>d?n t? cho MBA
H.46.3:Sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha
Lõi thép
1. Đặc điểm:
Tại sao ta không dùng lõi thép là một khối sắt đặc mà phải là lõi thép được làm bằng các lá thép kĩ thuật, cách điện và được ghép lại với nhau?
Vì khi sử dụng lõi thép là một khối sắt đặc=>khả năng dẫn từ giảm=>tản từ=>dđ Fuco =>nóng =>cháy =>giảm tuổi thọ
Còn khi sử dụng lõi thép là các lá thép KT điện =>khả năng dẫn từ tăng =>giảm dđ Fuco =>giảm nóng =>giảm cháy =>tăng tuổi thọ



Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
2.Cấu tạo.
a.Lõi thép.
b.Dây quấn.
Dây quấn làm bằng dây điện từ được quấn quanh lõi thép=>được cách điện với nhau và cách điện với lõi thép=> d�ng d? d?n di?n
H.46.3:sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha.
Lõi thép
b.Dây quấn.
1.Đặc điểm
hãy phân biệt cuộn dây sơ cấp và thứ cấp bằng cách điền vào chỗ trống bài tập sau:
_ D�y qu?n du?c n?i v?i ...................cĩ di?n �p .... v� cĩ ........ vịng d�y du?c g?i l� ...............
_ D�y qu?n. .................... ...cĩ ........... U2 v� cĩ N2 .................du?c g?i l�..................
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA

2.Cấu tạo.
b.Dây quấn.
a.Lõi thép.
H.46.3:sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha.
Lõi thép
Dây quấn sơ cấp
Dây quấn thứ cấp
nguồn điện
U1
N2
cuộn sơ cấp
cuộn thứ cấp
lấy điện áp ra
vòng dây
điện áp
1.Đặc điểm.



Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
2.Cấu tạo.
a.Lõi thép.
b.Dây quấn.
Dây quấn làm bằng dây điện từ được quấn quanh lõi thép=>được cách điện với nhau và cách điện với lõi thép=> d�ng d? d?n di?n
H.46.3:sơ đồ cấu tạo máy biến áp một pha.
Lõi thép
b.Dây quấn.
Dây quấn đưa HĐT vào U1 có số vòng dây N1=> cuộn sơ cấp
Dây quấn lấy điện áp ra U2 có số vòng dây N2=> cuộn thứ cấp
1. Đặc điểm
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA

2.Cấu tạo.
a.Lõi thép.
b.Dây quấn.
Lõi thép
Dây quấn sơ cấp
Dây quấn thứ cấp
Kí hiệu
Dây quấn sơ cấp
Dây quấn thứ cấp
Lõi thép
1. Đặc điểm
MBA đặc biệt
MBA tự ngẫu : là loại máy biến áp mà cuộn dây thứ cấp là một phần của cuộn sơ cấp hoặc ngược lại. Nguyên lý của loại máy biến áp này hoàn toàn tương tự như MBA hai dây quấn.MBA tự ngẫu chỉ có thể tăng hoặc giảm dòng điện của dòng điện xoay chiều
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA

2.Cấu tạo.
MBA cảm ứng
MBA tự ngẫu
Quan sát 2 loại MBA và cho biết sự khác nhau giữa 2 loại MBA?
1. Đặc điểm
MBA cảm ứng
MBA tự ngẫu
- Có thể tăng và giảm điện áp xoay chiều
- 2 cuộn dây sơ cấp và thứ cấp được nối tách rời nhau.
- Chỉ có thể tăng hoặc giảm điện áp xoay chiều
- 2 cuộn dây sơ cấp và thứ cấp được nối liền với nhau
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Đặc điểm
2. c?u t?o.
Tỉ số giữa điện áp của hai dây quấn bằng tỉ số vòng dây của chúng:
k: hệ số biến áp
Điện áp lấy ra ở thứ cấp U2 ?

Hãy nêu mối quan hệ giữa N1 và N2 từ công thức trên ?

Tìm hiểu ý nghĩa của hệ số biến áp bằng cách chọn kí hiệu (> hoặc <) và cụm từ thích hợp điền vào chỗ chấm (...) trong hai câu dưới đây để được câu trả lời đúng.
Nếu k < 1 thì U2..U1, N2 ..N1 là máy biến áp
Nếu k > 1 thì U2..U1, N2 ..N1 là máy biến áp
...........
...........
giảm áp
tăng áp
<
>
>
<
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
1.Cấu tạo.
2.Nguyên lí làm việc.
Nguyên lý làm việc
Ví dụ :
Một máy biến áp có U1 = 220V, U2 = 110V, số vòng dây N1 = 460 vòng, N2 = 230 vòng. Khi điện áp sơ cấp giảm U1 = 160V, để giữ U2 = 110V không đổi, nếu số vòng dây N2 không đổi thì phải điều chỉnh cho N1 bằng bao nhiêu ?
Tóm tắt:
U1 = 220V
U2 = 110V
N1 = 460 vòng
N2 = 230 vòng
Nếu :
U1 = 160V
U2 = 110V
N2 = 230 vòng
N1 = ?
Bài tập
Máy biến áp cảm ứng có N1= 220 vòng; N2 = 440 vòng, mắc vào U1đm= 110V.

a. Tính điện áp thứ cấp U2đm.
b.ở phía thứ cấp người ta trích ra một đầu dây và đo được điện áp là 24V. Tính số vòng dây quấn của đoạn trích này.
Giải :
a) Điện áp thứ cấp :
b) Số vòng dây quấn của đoạn trích
Tóm tắt:
U1 = 110V
N1 = 220 vòng
N2 = 440 vòng
U2 =?
Tóm tắt:
U1 = 110V
U2 = 24V
N1 = 220 vòng
N2 = ? vòng
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA

1. Đặc điểm.
2.C?u t?o.
3.Các số liệu kỹ thuật.
Công suất định mức, đơn vị là VA (đọc là vôn ampe), kVA (đọc là kilô vôn ampe).
Điện áp định mức, đơn vị là V.
Dòng điện định mức, đơn vị là A.
Hãy giải thích ý nghĩa của các đại lượng định mức ?
- Công suất định mức: là đại lượng cho biết khả năng cung cấp cho các tải của máy biến áp.
- Điện áp sơ cấp định mức U1đm: là điện áp quy định cho dây quấn sơ cấp.
- Điện áp thứ cấp định mức U2đm: là điện áp giữa các cực của dây quấn thứ cấp.
- Dòng điện định mức: là dòng điện quy định cho mỗi dây quấn máy biến áp ứng Pđm và Uđm.

Hãy giải thích ý nghĩa của các đại lượng định mức ?
Chú ý: Phải sử dụng đồ dùng điện đúng với các số liệu kĩ thuật của chúng.
Công suất định mức (P): đơn vị là VA, KVA,
Điện áp định mức (U) : đơn vị là V.
Dòng điện định mức (I): đơn vị là A
VD: AC 220V/ 12V - 6V, P = 15,5 VA
- Điện áp định mức của cuộn sơ cấp là 220V
- Điện áp định mức của cuộn thứ cấp là 12V hoặc 6V
- Công suất định mức là 15,5VA
3. Các số liệu kỹ thuật.
1. Đặc điểm.
2. Cấu tạo
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
Đ
Để tìm hiểu cách sử dụng máy biến áp, các em điền
đúng (Đ) hoặc sai (S) vào ô thích hợp trong bảng sau.
Đ
Đ
S
S
4. Sử dụng.
3. Các số liệu kỹ thuật.
1. D?c di?m.
2. C?u t?o.
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA

1. Đặc điểm.
2. C?u t?o.
3.Các số liệu kỹ thuật.
4.Sử dụng.
Hãy nêu công dụng của máy biến áp một pha?
- Dùng để giữ điện áp thứ cấp phù hợp với đồ dùng điện khi điện áp sơ cấp thay đổi.
- Dùng để biến đổi điện áp của dòng điện một pha xoay chiều (phù hợp với dụng cụ, đồ dùng điện).
- Dùng cho các thiết bị đóng cắt, các thiết bị điện tử và thiết bị chuyên dùng.
Hãy nêu yêu cầu sử dụng của máy biến áp?
- Điện áp đưa vào máy biến áp không được lớn hơn điện áp định mức.
- Không để máy biến áp làm việc quá công suất định mức.
- Đặt máy biến áp ở nơi sạch sẽ, khô ráo, thoáng gió, ít bụi.
- Máy mới mua hoặc để lâu không sử dụng, trước khi dùng cần phải dùng bút thử điện kiểm tra có rò ra vỏ hay không.
Bài tập
Một MBA 1 pha có N1 = 1650 vòng, N2 = 90 vòng. Dây quấn sơ cấp đấu với nguồn điện áp 220V. Xác định điện áp đầu ra của dây quấn thứ cấp U2. Muốn điện áp U2 = 36V thì số vòng dây của dây quấn thứ cấp phải là bao nhiêu ?và cho biết đay là máy biến áp tăng hay hạ áp?
Tóm tắt:
N1 = 1650 vòng
N2 = 90 vòng
U1 = 220V
U2 = ?
Nếu :
N1 = 1650 vòng
U1 = 220V
U2 = 36V
N2 = ?
máy biến áp hạ áp vì U1>U2
máy biến áp một pha
I. đặc điểm
II cấu tạo
IV. sử dụng
2. dây quấn
1. lõi thép
Hệ thống kiến thức cơ bản
III. số liệu kĩ thuật
Pđm=VA-KVA
Uđm= V
Iđm= A
Bài 46: MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA

Dặn dò:
Học bài phần ghi nhớ.
Trả lời các câu hỏi và làm bài tập ở cuối bài học.
Đọc trước và chuẩn bị bài 47 SGK.