CÂU CÁ MÙA THU
Nguyễn Khuyến
Tập làm ca sĩ D4
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
Tên thật: Nguyễn Thắng (1835-1909)
Quê quán: xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam
Đỗ đầu cả 3 kì thi: Tam nguyên Yên Đổ.
Làm quan 10 năm về ở ẩn.
Sáng tác: 800 bài, chủ yếu là thơ. Nổi tiếng với mảng thơ Nôm viết về làng cảnh.
2. Tác phẩm:
Nằm trong chùm thơ thu 3 bài: Thu vịnh, Thu điếu, Thu ẩm
II. ĐỌC HIỂU:
1. Cảnh thu:
a. Điểm nhìn:
Tương phản giữa cái nền mênh mông và đối tượng nhỏ bé
Sóng, lá trời,
mây, ngõ trúc cá đớp bèo:
từ gần đến cao xa rồi từ cao xa đến gần
từ một khung ao hẹp, không gian mùa thu, cảnh sắc mùa thu mở ra nhiều hướng
b. Cảnh
Hình ảnh: ao thu, thuyền câu, sóng biếc, lá vàng, ngõ trúc
Chỉ vài nét chấm phá, tác giả đã cho ta thấy hồn dân dã của vùng đồng chiêm trũng Bắc Bộ: thanh sơ, dịu nhẹ
II. ĐỌC HIỂU:
1. Cảnh thu
c. Không gian:
Khoáng đạt, rộng lớn, nhưng yên tĩnh, lạnh lẽo, u buồn
chuyển động:
sóng – hơi gợn tí
lá – khẽ đưa
cá – đớp động
chuyển động rất nhẹ, rất khẽ, không đủ tạo nên âm thanh (lấy động tả tĩnh)
II. ĐỌC HIỂU:
1. Cảnh thu:
d. Màu sắc:
- màu xanh là chủ đạo: xanh ao, xanh sóng, xanh trúc, xanh trời gam màu lạnh
- Màu trắng (mây): đẩy trời lên cao hơn lạnh
Màu vàng (lá) điểm xuyết để nhấn mạnh màu xanh
-> Màu sắc hài hòa, dịu nhẹ, thanh sơ, màu sắc đặc trưng về mùa thu ở ĐBBB
e. Âm thanh:
- khẽ đưa vèo, cá đớp động, khách vắng teo
âm thanh nhỏ, gần sát với sự yên lặng, làm tăng cái tĩnh
NT lấy động tả tĩnh, càng làm tăng thêm sự im ắng, tĩnh mịch của cảnh vật.
II. ĐỌC HIỂU:
1. Cảnh thu:
TIỂU KẾT: Cảnh mang vẻ đẹp điển hình cho mùa thu làng cảnh Việt Nam: cảnh đẹp nhưng tĩnh lặng và đượm buồn, vừa thể hiện tình yêu thiên nhiên đất nước, vừa cho thấy tâm sự thời thế của tác giả.
Cảnh đẹp nhưng tĩnh lặng và đượm buồn, vừa thể hiện tình yêu thiên nhiên đất nước, vừa cho thấy tâm sự thời thế của tác giả.
II. ĐỌC HIỂU:
2. Tình thu:
- Đi câu nhưng lòng không ở việc câu:
+ Đón nhận cảnh thu thanh sơ
+ Một nỗi đau như đang chôn giấu, đang nén lại (hình ảnh người câu: tựa gối thu mình lại)
->Càng khẳng định: người câu cá không chú tâm đến việc câu cá mà đang chìm đắm trong cõi suy tưởng
- Tâm trạng: cô đơn, uẩn khúc
+ Gam màu xanh gợi cảm giác lạnh
+ Vần eo (tử vận) gợi cảm giác co cụm, bất động
+ Lạnh lẽo: lạnh của thời tiết hay cái lạnh trong tim
Tấm lòng: thiết tha gắn bó với thiên nhiên, với cuộc đời tâm sự yêu nước thầm kín mà sâu sắc.
II. ĐỌC HIỂU:
3. Nghệ thuật:
- Bài thơ vừa sử dụng bút pháp nghệ thuật cổ điển vừa có những sáng tạo riêng
Hình ảnh đậm đà chất dân tộc
Từ ngữ giản dị, trong sáng, có khả năng diễn tả nhưng biểu hiện tinh tế của sự vật, những uẩn khúc thầm kín của tâm trạng.
III. T?NG K?T:
Bài thơ Câu cá mùa thu thể hiện sự cảm nhận và nghệ thuật gợi tả tinh tế của Nguyễn Khuyến về cảnh sắc mùa thu đồng bằng Bắc Bộ, đồng thời cho thấy tình yêu thiên nhiên, đất nước, tâm trạng thời thế và tài thơ Nôm của tác giả.
nguon VI OLET
