Môn: Ngữ văn 6
Giáo viên: Lê Thị Hạnh
Trường THCS Phong Hiền
Mây và Sóng
Tiết 20:
MÂY VÀ SÓNG
- Ra-bin-đơ- ra – nát Ta-go (1861 – 1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ.
- Nhà văn đầu tiên của Châu Á nhận giải Nôben văn học(1913) với tập “Thơ dâng”.
-Thơ ông thể hiện chất trữ tình triết lí nồng đượm, chủ nghĩa nhân văn sâu sắc.
- Bài thơ được in trong tập “Trăng non” xuất bản 1909.
BỐ CỤC
HAI PHẦN
PHẦN 1
PHẦN 2
Câu chuyện với mẹ về những người
ở trong sóng và trò chơi thứ hai của
em bé.
Câu chuyện với mẹ về
những người ở trên mây và
trò chơi thứ nhất của em bé.
“Mẹ ơi…
…xanh thẳm.”
“Trong sóng…
…chốn nào.”
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
Giả thiết không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không ?
Thêm phần thứ hai tức là có thêm
những thử thách mới, như vậy tình
thương yêu mẹ của em bé mới
được trọn vẹn.
? Hãy chỉ ra
những điểm
giống và
khác nhau (về
số dòng thơ,
về cách xây
dựng hình ảnh,
về cách tổ chức
khổ thơ,...)
giữa hai phần?
* Giống:
Trình tự tường thuật của hai
phần đầu giống nhau:
+ Thuật lại lời rủ rê
+ Thuật lại lời từ chối và
lí do từ chối.
+ Nêu lên trò chơi mới
Trong cả hai phần, dòng thơ
thứ năm đều là phản ứng trực
tiếp của em bé trước lời rủ rê
* Khác:
- Phần thứ nhất mở đầu bằng
cụm từ :”mẹ ơi”, phần
thứ hai không có.
Ý và lời ở hai phần không hề
trùng lặp nhau.Mây và
sóng đều là những cảnh vật tự
nhiên hấp dẫn song tính chất hấp
dẫn khác nhau.
=> Bố cục trên làm cho chủ đề bài thơ trọn vẹn, đầy đủ.
Ai giỏi hơn
LỜI MỜI GỌI CỦA NHỮNG NGƯỜI SỐNG TRÊN MÂY
- Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc.
Mẹ ơi, trên mây có người gọi con
- Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao.
Trong sóng có người gọi con
1. LỜI RỦ RÊ CỦA NHỮNG NGƯỜI SỐNG TRÊN MÂY VÀ TRONG SÓNG
Thiên nhiên rực rỡ, bí ẩn bao
điều thú vị, thật khó có thể từ
chối.
KHUNG CẢNH THIÊN NHIÊN
“Mây”, “sóng” tượng trưng:
những thú vui hấp dẫn, lôi cuốn
con người.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (5 phút)
Lời từ chối của em bé với người trong mây:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Lời từ chối của em bé với người trong sóng:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
(?) Khi mới nghe mây và sóng rủ rê, em bé có muốn đi chơi không? Vì sao có thể biết được điều đó?
-............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
(?)Sau đó em đã từ chối lời mời mọc đầy quyến rũ của mây và sóng như thế nào? Vậy điều gì đã níu giữ em bé ?
…………………………….………………………………………………………………………….........................………
Lí do níu giữ
2. LỜI TỪ CHỐI CỦA EM BÉ
NHỮNG NGƯỜI SỐNG
TRÊN MÂY
NHỮNG NGƯỜI SỐNG
TRONG SÓNG
“Nhưng tôi làm sao mà lên
được với các bạn?”
“Nhưng tôi làm sao gặp được
các bạn?”
NHỮNG NGƯỜI SỐNG
TRÊN MÂY
NHỮNG NGƯỜI SỐNG
TRONG SÓNG
- Lúc đầu:
em bé cũng muốn đi
- Sau đó:
Từ chối
2/ LỜI TỪ CHỐI CỦA EM BÉ
“ Mẹ mình đang đợi ở nhà. Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”
Lời từ chối của em bé với
những người sống
trên mây
Lời từ chối của em bé với
những người sống
trong sóng
- Hai vế
+ Vế 2: Câu hỏi hàm ý
+ Vế 1: Lí do từ chối
Sức mạnh của tình mẫu tử đã
giúp em bé vượt lên mọi ham
muốn, cám dỗ.
" Bu?i chi?u mejluoon mu?n mỡnh ? nh�, l�m sao cú th? r?i m? m� di du?c?"
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 (7 phút)
TRÒ CHƠI THỨ NHẤT
------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TRÒ CHƠI THỨ HAI
------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2) Em cảm nhận được gì về tình cảm mẹ con được thể hiện qua những trò chơi ấy?
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
1) Em bé đã tưởng tượng ra những trò chơi nào? Có gì đặc biệt ?
3) Em cảm nhận như thế nào về câu thơ: Không ai biết mẹ con ta ở chốn nào?
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3.TRÒ CHƠI EM BÉ SÁNG TẠO RA
MẸ
CON
TRÒ CHƠI EM BÉ SÁNG TẠO RA
MẸ
MẸ
CON
MẸ
CON
MẸ
CON
MẸ
MẸ
CON
3.TRÒ CHƠI EM BÉ SÁNG TẠO RA
SÓNG
BỜ
* Trũ choi th? nh?t:
?Trũ choi c?a em bộ r?t hay v?a thỳ v?, v?a sỏng t?o v?a th?a s?c u?c mong l�m mõy, l�m súng tinh ngh?ch, bay cao, bay xa, phiờu du kh?p ch?n l?i v?a du?c qu?n quýt bờn m?.
+ Con là mây
+ Mẹ là trăng→ Hai tay con ôm lấy mẹ.
+ Mái nhà ta là bầu trời xanh thẳm
* Trũ choi th? hai:
+ Con l� súng
+ Con l� b?n b? kỡ l??Con s? lan, lan, lan mói v� v? v�o g?i m?, cu?i vang.
Em cảm nhận như thế nào về câu thơ: Không ai biết mẹ con ta ở chốn nào?
Tình mẫu tử hòa quyện, lan tỏa, thâm nhập khắp thiên nhiên, vũ trụ mênh mông.
Trò chơi mà em bé nghĩ ra có gì giống và khác những lời rủ của những người sống trên mây và sóng?
Khỏc:
+ Trũ choi c?a nh?ng ngu?i trờn mõy v� trong súng ch? cú hỡnh ?nh c?a thiờn nhiờn.
+ Trũ choi c?a em bộ du?c xõy d?ng b?ng trớ tu?ng tu?ng, sỏng t?o v?a cú hỡnh ?nh c?a thiờn nhiờn vựa cú c? tỡnh m?u t? sõu n?ng.
Giống:
+ Đều là những trò chơi hấp dẫn và thú vị
+ Đều xuất hiện những hình ảnh của thiên nhiên :mây, sóng…
TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
- Bố cục bài thơ thành hai phần giống nhau nhưng không trùng lặp về ý và lời.
- Sáng tạo nên những hình ảnh thiên nhiên bay bổng, lung linh, kì ảo song vẫn rất sinh động và chân thực, gợi nhiều liên tưởng
3. Ý nghĩa văn bản
Bài thơ ca ngợi ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử.
2. Nội dung
Ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
SƠ ĐỒ TƯ DUY
LUYỆN TẬP
Hãy tưởng tượng em là người đang trò chuyện với mây và sóng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về cuộc trò chuyện ấy.
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
Bài tập 1:
- “Mây” và “sóng” ẩn dụ cho thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng, đầy hấp dẫn.
- “Mây” và “sóng” mở ra những thế giới xa xôi, hư ảo, huyền bí.
- “Mây” và “sóng” ẩn dụ cho những cám dỗ ở đời.
ẨN DỤ
Bài tập 2
- Biện pháp tu từ được sử dụng trong hình ảnh “bình minh vàng”, “vầng trăng bạc”: ẩn dụ;
- Tác dụng:
+ “Bình minh vàng”: mở ra không gian đẹp, tràn ngập ánh sáng rực rỡ, như dát vàng gợi ý nghĩa về sự quý giá của mỗi khoảnh khắc thời gian.
+ “Vầng trăng bạc”: mỹ lệ hóa vẻ đẹp của vầng trăng: sáng lấp lánh như chiếc đĩa làm bằng bạc.
Những hình ảnh ẩn dụ đã mở ra một khôn gian thiên nhiên, rực rỡ, lấp lánh ánh sáng, sắc màu vô cùng quyến rũ, khơi dậy tình yêu thiên nhiên và sự trân trọng mỗi khoảnh khắc quý giá của cuộc sống.
Bài tập 3
Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Điệp ngữ: lăn
Tác dụng: Vừa có ý nghĩa tả thực hành động em bé sà vào lòng mẹ hết lần này đến lần khác, vừa gợi hình tượng những con sóng nối tiếp nhau, chạy đuổi theo nhau lan xa trên mặt đại dương bao la rồi vỗ vào bờ cát. Từ đó gợi lên hình ảnh em bé vô tư, hồn nhiên, tinh nghịch vui chơi bên người mẹ hiền từ, dịu dàng, âu yếm che chở cho con.
ĐIỆP NGỮ
Bài tập 4:
Trong bài Mây và sóng có nhiều đoạn dẫn lời nói trực tiếp của các nhân vật. Dấu câu được sử dụng để đánh đánh dấu lời nói trực tiếp ấy là dấu ngoặc kép
DẤU CÂU
Bài tập 5:
- Bọn tớ là đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất số nhiều.
- Bọn tớ trong những lời nói trực tiếp ở bài Mây và sóng dùng để chỉ những người “trên mây” và “trong sóng”.
ĐẠI TỪ
Bài tập 6:
Chúng ta, bọn mình: những đại từ ngôi thứ nhất số nhiều
bao gồm cả người nói và người nghe.
- Chúng tôi, bọn mình, chúng tới: những đại từ ngôi thứ nhất số nhiều chỉ bao gồm người nói.
Bọn tớ: đại từ ngôi thứ nhất số nhiều chỉ bao gồm người nói
Có thể chọn những từ bọn mình, chúng tớ thay cho bọn tớ. Vì hai từ này đều là những đại từ ngôi thứ nhất số nhiều chỉ bao gồm người nói, có cùng ý nghĩa và mang sắc thái gần gũi,
thân thiện.
ĐẠI TỪ
Chân thành cảm ơn quý thầy cô cùng toàn thể các em học sinh thân mến!
Giáo viên: MAI THỊ NỤ
Môn: NGỮ VĂN
nguon VI OLET
