nguyen trai

Nguyễn Trãi
I.Thân thế, sự nghiệp
1.Thân thế
A.Những yếu tố thời đại
-Nguyễn Trãi (1380_1442) hiệu là Ức Trai, cha là Nguyễn Ứng Long tên hiệu là Nhị Khê,vốn gốc ở làng chi Ngại huyện Phương Nhơn nhưng đã di cư sang làng Ngọc Ổi , huyện Thương Phúc ,me là Trần Thị Thái , con gái quan Tư Đồ Trần Nguyên Đán
-Thời đại và gia đình là 2 môi trường thuận lợi cho sự hình thành phát triển nhân cách và tài năng của Nguyễn Trãi
-Nét chủ yếu của thời đại N T là tiếp tục khẳng định dân tộc và khẳng định chế độ phong kiến việt nam.


Kẻ xâm lược tàn bạo nhất trong lịch sử trung đại Việt Nam ,truyền thống yêu nước anh hùng được phát huy sức mạnh chưa từng thấy mà đỉnh cao là khởi nghĩa Lam Sơn -1 cuộc khởi nghĩa gian khổ bậc nhất trong lịch sử Việt Nam thời trung đại
Truyền thống gia đình cũng là 1 cái nôi nuôi dưỡng nhân cách và thiên tài.Ông sinh ra trong 1 gia đình bên nội cũng như bên ngoại đều mang 2 truyền thống lớn : yêu nước và văn hóa văn học.
B. Cuộc đời của Nguyễn Trãi
-Gắn liền với giai đoạn lịch sử sôi động với những biến cố có tầm vóc lớn lao mà trung tâm là cuộc khởi nghĩa lam sơn. Cuộc đời Nguyễn Trãi chia làm 3 giạ đoạn
+ Nguyễn Trãi trước khởi nghĩa lam sơn (1380-1418) là giai đoạn nợ nước thù nhà đã hun đúc lòng yêu nước và chí lớn của người anh hùng dân tộc
. Thử thách đầu :Hồ Qúy Ly cướp ngôi nhà trần năm 1400
Thử thách thứ 2 là sự lựa chọn lớn thứ 2 là khi giặc Minh xâm lược ,Nguyễn trãi trên đường cứu nước đã không tham gia các cuộc khởi nghĩa thời cuối Trần mà mà tìm đến khởi nghĩa lam sơn
+ Nguyễn Trãi trong thời gian khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1428)
.đây là 10 năm gian khổ và cũng là giai đoạn hạnh phúc nhất.thời kì đầu Nguyễn Trãi dâng lên Lê Lợi ‘BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO’với phương châm cơ bản ‘không nói đánh thành mà giỏi bàn về cách đánh lòng người
Chiến lươc của ông là ‘tâm công’
.Giai đoạn tiếp theo giúp Lê Lợi trù hoạch quân mưu
Chiến tranh sắp kết thúc N T được bổ nhiệm chức nhập nội hành khiển,phụ trách bộ lại kiêm khu mật viện sự
1424-1428 khởi nghĩa lam sơn toàn thắng.Lê Lợi giao cho Nguyễn Trãi viết bình ngô đại cáo
+ Nguyễn Trãi sau cuộc khởi nghĩa lam sơn
Đây là giai đoạn ‘tùng bách kiên trinh’ và ‘thơ kêu xé lòng’ trong cuộc đời nhà thơ
Ông suốt đời đấu tranh cho độc lập của đất nước hp cuối cùng của dân cuối cùng lại rơi đầu lưỡi dao của chính triều đình mà ông đã từng đem cả tâm huyết , sức lực vun đắp , xây dựng.
2 .sự nghiệp văn học
-Nguyễn Trãi là tác giả xuất sắc cả trong sáng tác chữ hán và sáng tác chữ hán và sang tác chữ nôm.
Những tác phẩm chính bằng chữ hán
-Quân trung từ mệnh tập
-Bình Ngô Đại Cáo
Tác phẩm bằng chữ nôm
-Quốc âm thi tập...
-Ngoài ra còn có cuốn Dư địa chí
II. Những giá trị cơ bản văn học văn chương Nguyễn Trãi
A, văn chính luận
-Quân trung từ tập mệnh: là tác phẩm có vị trí quan trọng trong lịch sử văn học việt nam. Là tập văn chiến đấu có sức mạnh của 10 vạn quân
Văn chính luận là văn nhằn tới những đối tượng cụ thể , xác định.
Văn chính luận của Nguyễn Trãi có tính đấu tranh mạnh mẽ .cách lập luận chặt chẽ , sắc bén
-Bình Ngô đại cáo
+Đây là một trong những tác phẩm lớn nhất của văn học Việt nam thời trung đại, từng được gọi là “Thiên cổ hùng văn
+Đây là áng văn yêu nước lớn của dân tộc, áng văn chói ngời tư tưởng nhân văn, là tác phẩm có sự kết hợp tuyệt diệu giữa mục đích chính trị và nghệ thuật văn chương trong loại hình văn chính luận.
+Tác phẩm này được tác giả viết dưới hai nguồn cảm hứng: cảm hứng chính trị đem đến cho lịch sử dân tộc bản Tuyên ngôn độc lập đầy ý nghĩa; cảm hứng sáng tác đem đến cho lịch sử nước nhà một kiệt tác văn chương.,
B. Thơ ca
-Ức Trai thi tập
Đây là tập thơ chữ Hán của Ức Trai rất giàu chất trữ tình. Cả tập thơ như lời tâm sự của tác giả, chất nặng cảm xúc suy tư về lí tưởng, về thiên nhiên đất nước, về cuộc sống con người
-Quốc âm thi tập
+Quốc âm thi tập là tác phẩm đầu tiên viết bằng ngôn ngữ dân tộc hiện còn, đồng thời cũng là tập đại thành của thơ ca tiếng việt
+Với Quốc âm thi tập, Nguyễn Trãi là người đặt nền móng xây dựng một thể thơ mới cho văn học dân tộc trên cơ sở tiếp thu có sáng tạo thê thơ Đường Trung Quốc
+Về mặt nội dung, Quốc âm thi tập đem đến cho người đọc cảm xúc thẩm mĩ trước vẻ đẹp bức chân dung một anh hùng yêu nước vĩ đại, một con người “ trần thế nhất trần gian”

III. Vị trí của Nguyễn Trãi
Đến Nguyễn Trãi nền văn học viết đã qua một chặng đường năm thế kỉ.Xuất hiện ở nửa đầu thế kỉ xv,thiên tài văn học Nguyễn Trãi trở thành một hiện tượng văn học kết tinh truyền thống,thành tựu của văn học Lý-Trần,đồng thời là một hiện tượng văn học mở đường cho cả một giai đoạn phát triển mới.

Văn chương Nguyễn Trãi là sự kết tinh đầy đủ nhất hai khuynh hướng cảm hứng lớn của văn học dân tộc trong năm thế kỉ.Đó là cảm hứng yêu nước và cảm hứng nhân văn.
Nguyễn Trãi là người ổn định khuynh hướng tư tưởng văn học của thời Lý-Trần,đồng thời tạo ra bộ mặt hoàn chỉnh đầu tiên cho thấy những yếu tố cơ bản nhất của nền văn học viết dân tộc.cảm hứng yêu nước trong văn chương Nguyễn Trãi qua bài Bình Ngô đại cáo toàn diện và sâu sắc hơn giai đoạn trước.
Cảm hứng nhân văn qua Ưc Trai thi tập,Quốc âm thi tập mở rộng và phong phú hơn thời Lý-Trần
Ức Trai là một trong những tác giả đầu tiên của của văn học trung đại Việt Nam đem “con người trần thế”vào sáng tác văn học như một đối tượng thẩm mĩ.
Về hình thức nghệ thuật,văn chương Nguyễn Trãi có sự kết tinh thành tựu ở hai bình diện cơ bản nhất là thể loại và ngôn ngữ.
Di sản văn học của Nguyễn Trãi có đầy đủ những thể văn ngoại nhập như cáo,chiếu,thơ phú đường luật.