sáng kiến kinh nghiệm mầm non

I. §Æt vÊn ®Ò

Lµm quen v¨n häc lµ mét ho¹t ®éng tiÕp nhËn nh÷ng lo¹i h×nh nghÖ thuËt. H¬n bÊt kÓ mét trong c¸c néi dung quan träng trong ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ ë løa tuæi mÇm non. Qua viÖc cho trÎ lµm quen v¨n häc chÝnh lµ h×nh thµnh ë trÎ nh÷ng t×nh c¶m ®¹o ®øc tèt ®Ñp, nh÷ng c¶m xóc thÈm mü, ph¸t triÓn trÝ t­ëng t­îng nh­ : Lßng yªu thiªn nhiªn ë qu¶, c©y hoa l¸, lßng kÝnh träng yªu th­¬ng gÇn gòi vµ gióp ®ì nh÷ng ng­êi th©n xung quanh trÎ nh­ ¤ng bµ, bè mÑ, c« gi¸o, anh chÞ em. Th«ng qua ho¹t ®éng nµy trÎ lµm t¸i t¹o vµ s¸ng t¹o thªm nh÷ng t×nh tiÕt cña t¸c phÈm mét c¸ch hån nhiªn phï hîp víi néi dung cña t¸c phÈm. Th«ng qua sù hiÓu biÕt, trÝ t­ëng t­îng cña trÎ. §ång thêi trÎ ®äc thuéc th¬, kÓ l¹i chuyÖn ®­îc. ChÝnh v× thÕ ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých cña m«n häc : Lµm quen víi v¨n häc b¶n th©n t«i ®· nghiªn cøu suy nghÜ, t×m ra mét sè biÖn ph¸p ®Ó gi¶ng d¹y tèt m«n : Lµm quen v¨n häc cho trÎ 3 tuæi ë tr­êng mÇm non.

II. BiÖn ph¸p thùc hiÖn

- Th­êng xuyªn nghiªn cøu kü bµi so¹n, so¹n bµi tr­íc khi gi¶ng d¹y.

- Lµm, mua s¾m, s­u tÇm ®ñ ®å dïng, ®å ch¬i phong phó hÊp dÉn víi trÎ vµ ®¶m b¶o tÝnh khoa häc nh­ : Tranh, con rèi, vËt thËt….

- §Ó thu hót, l«i cuèn trÎ vµo giê häc t«i lùa chän c¸c h×nh thøc tæ chøc phï hîp, hÊp dÉn nh­ qua tæ chøc héi thi : “BÐ yªu th¬” ; C©u ®è, tham quan vµ ®Æc biÖt lµ chän nh÷ng h×nh ¶nh thËt, ®Ñp vµ nh÷ng nh©n vËt ngé nghÜnh s¸ng t¹o ®­a vµo c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó trÎ hßa nhËp, hãa th©n vµo c¸c nh©n vËt trong t¸c phÈm mµ t«i lång ghÐp ®­îc. §Ó råi tõ chç trÎ ch¨m chó xem, l¾ng nghe c« giíi thiÖu dÉn ®Õn trÎ n¾m b¾t ®­îc néi dung tiÕt häc mét c¸ch chñ ®éng.

- Víi tõng bµi d¹y, thÓ lo¹i t«i ®­a ra hÖ thèng c©u hái ®· chuÈn bÞ cã tÝnh L«gic, ®Ó ®µm tho¹i víi trÎ mét c¸ch s«i næi theo ph­¬ng ch©m : “ LÊy trÎ lµm trung t©m” ®Ó ph¸t huy trÝ t­ëng t­îng, nh÷ng c¶m xóc cña trÎ, tÝnh liªn hÖ thùc tiÔn, s¸ng t¹o phï hîp víi tõng néi dung cña bµi mµ trÎ kh«ng bÞ ¸p ®Æt mét c¸ch gß bã.

- Cïng víi tõng bµi d¹y, t«i dïng c¸c thñ thuËt kh¸c nhau ®Ó dÉn d¾t vµo bµi chuyÓn ho¹t ®éng mét c¸ch linh ho¹t vÝ nh­ trong mét tiÕt kÓ chuyÖn : “B¸c gÊu ®en vµ hai chó thá” vµo ®Çu t«i cho trÎ ch¬i : “Trêi n¾ng, trêi m­a”. Hái trÎ : “Con g× ®i t¾m n¾ng”. C« giíi thiÖu chuyÖn vµ kÓ cho trÎ nghe, sau ®ã c« kÓ kÕt hîp cho trÎ tri gi¸c b»ng tranh, con rèi, cho trÎ xem “ Ch­¬ng tr×nh B«ng hoa nhá” tõ ®ã trÎ dÔ nhËn thÊy, ph©n tÝch tÝnh c¸ch nh©n vËt, biÕt ®©u lµ thiÖn - ¸c, ®©u lµ tèt ®Ñp – xÊu ®Ó trÎ h­íng tíi c¸i ®Ých mµ trÎ cÇn lµm

®ã lµ biÕt yªu th­¬ng, gióp ®ì nh­ trÎ yªu b¹n “thá tr¾ng” gióp “B¸c gÊu ®en” (ChuyÖn “B¸c gÊu ®en vµ hai chó thá”). Lµm nh÷ng c«ng viÖc nhá mµ cã lÔ gi¸o nh­ lÊy t¨m, b­ng n­íc mêi «ng bµ, gióp c« lau bµn, ghÕ….

- Hay víi tiÕt d¹y th¬, t«i cho trÎ d¹o ch¬i th¨m quan, më héi thi dÉn trÎ vµo bµi th¬, c¶m nhËn ®­îc giai ®iÖu cña bµi th¬, còng nh­ c¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn, cña cá c©y hoa l¸ v¹n vËt xung quanh tr­êng. BÐ yªu tõ con gµ ch©n nhá xÝu ®Õn mçi nhµnh hoa (“§µn gµ con”; “Mïa xu©n”). §Ó råi tõ ®ã h­íng trÎ tíi biÕt ch¨m sãc, b¶o vÖ chóng nh­ thÕ nµo.

- §Æc biÖt cho trÎ lµm quen v¨n häc lµ cho trÎ lµm quen víi ng«n ng÷. ë ®é tuæi nµy “trÎ lªn ba c¶ nhµ cïng nãi” do vËy lµ c« gi¸o khi d¹y trÎ ®äc th¬, kÓ chuyÖn giäng cña c« ph¶i chuÈn x¸c, diÔn ®¹t tr«i ch¶y phï hîp víi tõng bµi, c« ph¸t ©m kh«ng ngäng. Khi d¹y trÎ ®äc th¬ c« chó ý nghe trÎ ®äc vµ ph¸t hiÖn ra trÎ nãi ngäng, ®äc sai ®Ó söa cho trÎ nh­ c« ®äc l¹i ®Ó cho trÎ ®äc theo nhiÒu lÇn vµ ®éng viªn trÎ “con ®äc gÇn giái råi”. Thi ®ua gi÷a c¸c tæ víi nhau ®Ó ph¸t hiÖn tæ nµo ®äc tèt h¬n ®Ó dÉn ®Õn nhiÒu trÎ ®äc tèt.

- D¹y trÎ nãi ®ñ c©u, c« nãi tr­íc vµ cho trÎ nh¾c l¹i nhiÒu lÇn hoÆc cho trÎ kh¸c gióp ®ì c¸c b¹n.

- Trong giê häc c« lu«n chó ý bao qu¸t chung ®Ó t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña tõng trÎ ®Ó gÇn gòi ®éng viªn gióp ®ì nh÷ng trÎ cßn yÕu kÐm, ®­a trÎ vµo ho¹t ®éng víi c¸c b¹n cã nÒ nÕp h¬n, høng thó h¬n.

Ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng chung cña tiÕt häc Lµm quen v¨n häc t«i lu«n t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ ®­îc tiÕp xóc vµ cñng cè tÝch lòy nh÷ng biÓu t­îng mµ c« ®· cung cÊp cho trÎ ë mäi lóc mäi n¬i nh­ d¹o ch¬i ngoµi trêi, trong c¸c m«n häc kh¸c, trong vui ch¬i ®ång thêi ®Æt nÒn mãng cho giê häc sau ®¹t kÕt qu¶ cao.

- Trong líp häc cã b¶n Lµm quen v¨n häc t«i th­êng g¾n c¸c h×nh ¶nh cña néi dung truyÖn hoÆc bµi th¬ trong theo tõng giai ®o¹n ®Ó trÎ dÔ nhËn ra ®ã lµ c©u chuyÖn g×, bµi th¬ nµo? vµ trÎ cã thÓ ®äc, kÓ víi nhau.

- B¶n th©n t«i lu«n häc hái ®ång nghiÖp vµ thùc hµnh, kiÕn tËp c¸c chuyªn ®Ò ë tr­êng, côm, huyÖn vµ tù båi d­ìng m×nh ®Ó cã thªm nhiÒu kinh nghiÖm.

III. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc

1. Ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y

- B¶n th©n thùc sù yªu nghÒ, mÕn trÎ vµ nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y.

- Thùc hiÖn ®óng CTCSGDT theo ®é tuæi (3 tuæi). So¹n nghiªn cøu bµi gi¶ng cã sù s¸ng t¹o theo h×nh thøc ®æi míi. LÊy trÎ lµm trung t©m.

- Lêi nãi, cö chØ cña c« ph¶i chuÈn x¸c, nhÑ nhµng gÇn gòi víi trÎ.

- L­îng kiÕn thøc ®­a ra (c©u hái ®µm tho¹i, c¸c trß ch¬i…) võa søc trÎ.

- ChuÈn bÞ tèt c¸c ®å dïng, ®å ch¬i ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, ®Ñp ®Ï, hÊp dÉn víi trÎ.

- S­u tÇm vµ s¸ng t¸c c¸c c©u ®è, trß ch¬i, tham quan héi thi ®Æc biÖt lµ ¸p dông ®­a c«ng nghÖ th«ng tin vµo tiÕt d¹y mét c¸c phï hîp, nhÑ nhµng, linh ho¹t, ®«i khi dÝ dám vµ ngé nghÜnh ®Ó ®¹t t×nh huèng bÊt ngê, cho trÎ g©y høng thó l«i cuèn trÎ vµo ho¹t ®éng häc tËp.

- Trong giê häc t«i lu«n quan s¸t tíi tõng trÎ, uèn n¾m söa sai tõng c©u, tõng lêi vµ ®éng viªn khuyÕn khÝch trÎ tham gia vµo c¸c trß ch¬i, héi thi ®Ó trÎ m¹nh d¹n. Tæ chøc ®ãng kÞch theo néi dung t¸c phÈm ®Ó trÎ hãa th©n vµo c¸c nh©n vËt dÉn ®Õn trÎ n¾m b¾t ®ùîc néi dung vµ thuéc chuyÖn, thuéc th¬.

2. KÕt qu¶ trªn trÎ

- Sau mét n¨m häc thùc hiÖn c¸c h×nh thøc tæ chøc vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cho trÎ lµm quen v¨n häc cho trÎ líp 3 tuæi t«i nhËn thÊy trÎ m¹nh d¹n, hån nhiªn, biÕt nãi ®ñ c©u, biÕt chµo kh¸ch, ng­êi lín, chµo c« gi¸o vµ biÕt gióp ®ì c« gi¸o lµm nh÷ng c«ng viÖc nhÑ nhµng.

- §Æc biÖt lµ  trÎ ®äc thuéc th¬, kÓ chän vÑn c©u chuyÖn vµ thÓ hiÖn ®­îc tÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt trong chuyÖn vµ tù ®ãng kÞch thÓ hiÖn vai c¸c nh©n vËt trong chuyÖn “B¸c gÊu ®en vµ hai chó thá”; “Nhæ cñ c¶i”.

- TrÎ lý thó nghe c« ®äc th¬, kÓ chuyÖn s«i næi ®µm tho¹i cïng c« gi¸o vµ suy nghÜ ®èi víi c©u hái c« ®­a ra vµ tr¶ lêi c©u hái c« ®Æt ra, n¾m ®­îc néi dung bµi häc.

3. KÕt qu¶ giê d¹y

B¶n th©n t«i ®· vËn dông biÖn ph¸p trªn vµo giê d¹y t¹o bÇu kh«ng khÝ; thu hót, l«i cuèn trÎ vµo giê häc s«i næi, trÎ m¹ng d¹n tù tin b»ng chÝnh kh¶ n¨ng cña m×nh. Tõ chç lÊy trÎ lµm trung t©m nªn trÎ chñ ®éng n¾m b¾t ®­îc néi dung c« truyÒn ®¹t. TrÎ thuéc th¬, ®äc diÔn c¶m, kÓ l¹i chuyÖn vµ thÓ hiÖn ®­îc tÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt, tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái theo yªu cÇu, môc ®Ých cña bµi häc do vËy nhiÒu tiÕt häc ®­îc xÕp lo¹i Tèt.

IV. Bµi häc kinh nghiÖm

- Th­êng xuyªn nghiªn cøu kü môc ®Ých yªu cÇu bµi d¹y vµ x©y dùng gi¸o ¸n cã sù s¸ng t¹o.

- Lµm, s­u tÇm, mua s¾m ®å dïng ®å ch¬i ®Ñp vµ phï hîp víi tõng tiÕt d¹y theo mïa, theo tõng giai ®o¹n.

- ChÞu khã s­u tÇm s¸ng t¹o c¸c c©u ®è, trß ch¬i, bµi th¬ vµ sö dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo c¸c tiÕt d¹y ®Ó g©y høng thó bÊt ngê, thu hót trÎ vµo bµi häc.

- Ngoµi ra cÇn sö dông c¸c ng÷ ®iÖu kh¸c nhau nh­ lêi nãi lóc to, lóc nhá, lóc nhanh lóc chËm, cã lóc cã thÓ hèi h¶….©m s¾c ng÷ ®iÖu cña c« kÕt hîp víi ¸nh m¾t cö chØ chó ý say mª cña trÎ vµo néi dung bµi häc mét c¸ch nhÑ nhµng vµ dÔ dµng h¬n.

- Lu«n t¹o m«i tr­êng ho¹t ®éng cho trÎ lµm quen víi v¨n häc ë mäi lóc mäi n¬i.

- Th­êng xuyªn kiÓm tra chÊt l­îng trªn trÎ ®Ó «n luyÖn, bæ sung tÝch lòy cho trÎ.

- Lu«n häc hái, kiÕn tËp c¸c chuyÖn ®Ò ë tr­êng, côm, huyÖn vµ tù trau dåi ®ång thêi tiÕp cËn víi nh÷ng c¸i míi cã liªn quan ®Õn gi¸o dôc mÇm non nhÊt lµ bé m«n cho trÎ lµm quen víi v¨n häc lóc 3 tuæi.

- Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm cña t«i khi h­íng dÉn trÎ lµm quen víi v¨n häc mµ t«i ®· vËn dông. Nh÷ng h×nh thøc, biÖn ph¸p ®ã ®· mang l¹i kÕt qu¶ tèt trong giê häc, xong ®ã míi chØ lµ nh÷ng s¸ng kiÕn cña riªng b¶n th©n t«i trong hiÖn t¹i vµ t«i cÇn ph¶i s¸ng t¹o nhiÒu h¬n, më réng h¬n, ®¶m b¶o víi yªu cÇu néi dung ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc trÎ “LÊy trÎ lµm trung t©m”.

ChÝnh v× vËy t«i kÝnh mong héi ®ång thi ®ua c¸c cÊp xÐt vµ c«ng nhËn nh÷ng kinh nghiÖm nhá bÐ cña t«i ®ång thêi gãp ý bæ sung cho t«i mét sè kinh nghiÖm trong gi¶ng d¹y ®Ó b¶n th©n t«i ngµy mét tiÕn bé trong viÖc h­íng dÉn cho trÎ lµm quen v¨n häc líp 3 tuæi nãi riªng vµ n»m chung trong nh÷ng nhiÖm vô ch¨m sãc gi¸o dôc thÕ hÖ mÇm non t­¬ng lai cña ®Êt n­íc.

T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Th¸i Hµ, ngµy 25 th¸ng 02 n¨m 2008

Gi¸o viªn

NguyÔn ThÞ Thanh V©n