QUY TRÌNH GIÁO DỤC TRẢI NGHIỆM DI SẢN TRONG NHÀ TRƯỜNG PHỔ THÔNG
Nội dung:
Quy trình khám phá di sản, di tích.
Quy trình khám phá bảo tàng.
I. QUY TRÌNH KHÁM PHÁ DI SẢN, DI TÍCH
TÌM HIỂU QUY TRÌNH KHÁM PHÁ DI SẢN, DI TÍCH
- Giáo viên nghiên cứu, chuẩn bị trước việc tổ chức các hoạt động: xây dựng nhiều chủ đề khai thác/ tiếp cận khác nhau đối với di sản hay di tích.
- Xác định thời gian cho hoạt động khám phá kéo dài một số tiết học trong tuần hay trong tháng.
- Tổ chức các nhóm hoạt động trong lớp. Mỗi nhóm từ 7-10 thành viên.
CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN
- Xác định di sản sẽ đưa học sinh đến học tập, trải nghiệm.
- Nghiên cứu, khảo sát di sản để xây dựng và lựa chọn các chủ đề, nội dung tích hợp/gắn kết vào bài học.
- Chuẩn bị các thông tin cần thiết để xây dựng phiếu khám phá cho học sinh.
- Liên hệ với Ban quản lý di sản để xây dựng kế hoạch học tập, khám phá tại di sản. Kế hoạch gồm:
+ Nội dung học tập khám phá tại di sản với các hoạt động cụ thể.
+ Thời gian cụ thể.
+ Những vấn đề cần cán bộ di sản hỗ trợ.
+ Những vấn đề học sinh và giáo viên phải tuân thủ khi đến học tập tại di sản.
- Dự trù kinh phí.
6
Lập kế hoạch
1.1. Lựa chọn chủ đề
1.2. Xây dựng tiểu chủ đề
1.3. Lập kế hoạch các
nhiệm vụ học tập
2. Tổ chức các hoạt động
2.1. Thu thập thông tin
2.2. Xử lý thông tin
2.3. Thảo luận với các
thành viên khác
2.4. Trao đổi và xin ý kiến giáo viên hướng dẫn
3. Tạo sản phẩm và trình bày kết quả
3.1. Xây dựng sản phẩm
3.2. Trình bày sản phẩm
3.3. Bài học kinh nghiệm sau khi thực hiện công việc khám phá di sản
CÁC BƯỚC KHÁM PHÁ DI SẢN, DI TÍCH
(Gồm 3 bước)
7
BƯỚC 1: LẬP KẾ HOẠCH
Là bước đầu tiên quan trọng, tất cả các thành viên trong nhóm cùng tham gia xây dựng và xác định được:
- Mục tiêu cần hướng tới.
- Nhiệm vụ phải làm.
- Sản phẩm dự kiến.
- Cách triển khai thực hiện hoàn thành nhiệm vụ.
- Thời gian thực hiện và hoàn thành.
- Dự trù kinh phí (nếu cần)
8
Chủ đề khởi đầu bằng một ý tưởng có liên quan đến nội dung học tập, gắn với một di sản cụ thể.
Ví dụ:
- Di tích: đình, đền, chùa, di tích cách mạng, kháng chiến…
- Văn hóa vật thể: nhà cửa, làng xóm, nông cụ, phương tiện đi lại, ruộng bậc thang…
- Văn hoá phi vật thể: một lễ hội, phong tục, nghề thủ công, nghệ thuật biểu diễn, ....
1.1. Lựa chọn chủ đề
9
1.2. XÂY DỰNG CÁC TIỂU CHỦ ĐỀ
Ý tưởng hoặc chủ đề lớn ban đầu được phát triển thành nhiều chủ đề nhỏ (tiểu chủ đề) bằng cách sử dụng sơ đồ tư duy hay xây dựng cây vấn đề, hay lập bảng kế hoạch nhóm.
10
Lập bảng kế hoạch của nhóm
- Ai làm nhiệm vụ gì ?
- Thời hạn hoàn thành ? …
11
BƯỚC 2: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG
(Giành cho cả HS và GV)
12
2.1. THU THẬP THÔNG TIN
- Thông qua:
+ Internet,
+ Báo chí, thư viện…
+ Qua cha mẹ, người quen
+ Thực nghiệm, quan sát, điều tra, phỏng vấn..
- Hình thức thu thập:
+ Thông tin: số liệu, ý kiến, chuyện kể, kinh nghiệm…
+ Hiện vật: văn bản, tài liệu, vật thể khối
+ Ảnh, video…
2.2. XỬ LÝ THÔNG TIN
- Tổng hợp và phân tích tư liệu, dữ liệu.
- Xây dựng biểu đồ, thống kê.
- Lập lược đồ.
- Lựa chọn ảnh chụp phù hợp nội dung.
14
2.3. THẢO LUẬN THƯỜNG XUYÊN GIỮA CÁC THÀNH VIÊN TRONG NHÓM
Để chia sẻ dữ liệu, xác nhận ý kiến, giải quyết
vấn đề, kiểm tra tiến độ...
15
BƯỚC 3: TẠO SẢN PHẨM VÀ TRÌNH BÀY KẾT QUẢ
CỦA HS
16
3.1. XÂY DỰNG SẢN PHẨM
- Tổng hợp tất cả các kết quả đã thu thập, phân tích thành sản phẩm cuối cùng.
- Sản phẩm cuối cùng có thể được dự kiến trình bày dưới nhiều dạng khác nhau: bài thuyết trình, biểu diễn (kịch, hát, múa, thơ, …), trưng bày triển lãm (tranh ảnh, vật thật, báo tường, mô hình,…), powerpoint…
3.2. TRÌNH BÀY KẾT QUẢ SẢN PHẨM
Trình bày tại lớp hay khối lớp tùy quy mô và tổ chức của nhà trường
18
3.3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Nhìn lại quá trình thực hiện, rút ra các bài học kinh nghiệm
II. QUY TRÌNH KHÁM PHÁ BẢO TÀNG
QUY TRÌNH KHÁM PHÁ BẢO TÀNG
Quy trình xây dựng bài học ở bảo tàng gồm 4 bước:
Bước 1: Xác định căn cứ xây dựng bài học
- Căn cứ vào chuẩn kiến thức của đối tượng học sinh
- Căn cứ vào giá trị di sản tại bảo tàng
Bước 2: Xác định các nội dung giáo dục
Bước 3: Phân chia các nội dung giáo dục theo bài học
Bước 4: Thiết kế bài học theo nội dung đã chọn
CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN
- Nghiên cứu, khảo sát bảo tàng nhằm:
+ Lựa chọn các nội dung/chủ đề phù hợp cho bài học.
+ Thiết kế bài học phù hợp với chương trình và đối tượng học sinh của mình.
- Yêu cầu:
+ Nội dung lựa chọn cần liên quan đến bài học, trực tiếp phục vụ cho bài học.
+ Nội dung phù hợp/gắn kết với bài học của học sinh và thông điệp di sản muốn chuyển tải (không được thoát ly khỏi di sản).
+ Không chọn quá nhiều nội dung cho một bài học vì sẽ làm cho học sinh bị phân tán, khó nhớ, khó nhập tâm.
- Chuẩn bị học liệu bao gồm :
+ Hình ảnh, tư liệu về các hiện vật đã được lựa chọn để giới thiệu với học sinh. (Ảnh, Video kèm nội dung).
+ Xây dựng và biên tập phiếu học tập, phiếu khám phá di sản, phiếu hỏi-đáp. Nội dung các loại phiếu này cần sát với nội dung bài học, gắn với di sản. Các câu hỏi ngắn gọn, dễ hiểu. Hình thức phiếu đẹp, hấp dẫn với học sinh. Mỗi phiếu một chủ đề phù hợp cho một nhóm.
+ Chuẩn bị hoặc yêu cầu học sinh tự chuẩn bị dụng cụ học tập cho học sinh …
- Thống nhất với Bảo tàng về kế hoạch đưa học sinh đến học tập
H0ẠT ĐỘNG 1: TRƯỚC KHI ĐẾN DI SẢN
Được tổ chức với thời lượng nhất định tại lớp học. Nhiệm vụ chính của hoạt động này là GV và HS cùng nhau chuẩn bị và lên kế hoạch chi tiết cho buổi học thực tế (tiết 2,3) tại bảo tàng/di sản. Công tác chuẩn bị bao gồm :
- Giới thiệu và cung cấp cho HS những thông tin ban đầu: Thông tin cung cấp vừa đủ để gây sự tò mò, hứng thú.
- Tổ chức để HS rèn luyện những kĩ năng cần thiết cho buổi học tại bảo tàng/di sản: cách đi lại, xưng hô, chào hỏi, điều tra, khảo sát, thống kê, …
- Các vấn đề về tổ chức : Chia nhóm. Thời gian. Học liệu. Trang phục,…
Giáo viên:
+ Tìm hiểu và nghiên cứu trước tài liệu về bảo tàng, di sản.
+ Soát xét các kiến thức học sinh đã có liên quan đến bài học (thông qua việc học sinh chia sẻ các thông tin, tài liệu thu thập được trước khi đi thăm quan bảo tàng).
+ Xem học sinh mong muốn gì ở chuyến đi tới.
HS ở nhà:
+ Tự sưu tầm các tư liệu thông tin liên quan đến chuyên đề dưới sự hướng dẫn của GV : hiện vật, ảnh, bài báo, các đoạn văn trong sách.
+ Sưu tầm trên mạng.
+ Hỏi chuyện cha mẹ, anh chị về các thông tin liên quan.
+ Hỏi người quen, láng giềng.
HS ở lớp :
+ Học cách chia sẻ các thông tin, tư liệu thu được theo nhóm, lớp.
HOẠT ĐỘNG 2: HỌC TẬP TẠI BẢO TÀNG
- Phần này trình bày hoạt động học tập của học sinh tại bảo tàng, di sản dưới sự tổ chức của giáo viên, hoặc cán bộ bảo tàng.
- Hoạt động được chia thành các nhiệm vụ liên tiếp nhau như khảo sát, điều tra, và sáng tác ….
- Bài học được thiết kế theo hệ thống việc làm. Không dùng phương pháp giảng giải. Học sinh tự mình làm các nhiệm vụ.
Hoặc
TỰ HỌC TẬP, KHÁM PHÁ
1. Hướng dẫn học sinh đi tham quan phần nội dung đã lựa chọn: tự trải nghiệm và hưởng thụ.
2. Giao nhiệm vụ/bài tập thông qua các hoạt động cho từng học sinh hoặc theo nhóm: quan sát, ghi chép, miêu tả, vẽ… về từng hiện vật, từng nội dung liên quan đến chủ đề (các kỹ năng quan sát, điều tra).
3. Giao nhiệm vụ cho học sinh xem, khảo sát, tìm hiểu, hiểu đúng ý nghĩa, giá trị của di sản, tìm kiếm đúng các thông tin để điền vào các phiếu học tập theo chủ đề đã được soạn sẵn.
4. Học sinh có thể ghi lại cảm nhận riêng của mình trong quá trình tìm hiểu hiện vật hoặc từng nhóm hiện vật một cách ngắn gọn vào sổ cảm tưởng hoặc vở của mình (kỹ năng viết).
5. Các nhóm học sinh có thể thảo luận và chia sẻ với nhau các thông tin, kiến thức mới và cảm xúc của mình theo những vấn đề mà giáo viên hướng dẫn (kỹ năng thuyết trình). (Hoạt động này có thể dành cho hoạt động tại lớp sau khi học tập).
HOẠT ĐỘNG 3: SAU HỌC TẬP
- Cần gợi nhớ, củng cố ngay bằng nhiều hình thức khác nhau.
- Cho học sinh tự trình bày thu hoạch của mình bằng nhiều hình thức khác nhau.
- Khuyến khích làm việc theo nhóm.
nguon VI OLET
