LUYỆN TỪ VÀ CÂU
TỪ ĐỒNG NGHĨA
I- NHẬN XÉT
1. So sánh nghĩa của các từ in đậm trong mỗi ví dụ sau:
a) Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều.
HỒ CHÍ MINH
a) Xây dựng – kiến thiết:
- Khác nhau:
+ Xây dựng: làm nên, gây dựng nên.
+ Kiến thiết: xây dựng với quy mô lớn.
- Giống nhau: cùng chỉ một hành động.
I- NHẬN XÉT
1. So sánh nghĩa của các từ in đậm trong mỗi ví dụ sau:
b) Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
TÔ HOÀI
Tràng hạt bồ đề: Chuỗi hạt mà người theo đạo Phật dùng để lần từng hạt khi tụng kinh, niệm Phật.
b) Vàng xuộm – vàng hoe – vàng lịm:
- Khác nhau:
+ Vàng xuộm: có màu vàng đậm đều khắp.
+ Vàng hoe: có màu vàng pha lẫn màu đỏ.
+ Vàng lịm: màu vàng gợi lên cảm giác ngọt ngào, mọng nước.
- Giống nhau: cùng nói về màu vàng.
Em có nhận xét gì về nghĩa của các từ trong mỗi ví dụ?
2. Thay những từ in đậm trong mỗi ví dụ trên cho nhau rồi rút ra nhận xét: Những từ nào thay thế được cho nhau? Những từ nào không thay thế được cho nhau? Vì sao?
- Những từ có thể thay thế được cho nhau là: Xây dựng và kiến thiết.
Vì nghĩa của các từ ấy giống nhau hoàn toàn: làm nên một công trình kiến trúc, hình thành một tổ chức hay một chế độ, chính trị xã hội, kính tế.
2. Thay những từ in đậm trong mỗi ví dụ trên cho nhau rồi rút ra nhận xét: Những từ nào thay thế được cho nhau? Những từ nào không thay thế được cho nhau? Vì sao?
- Những từ không thay thế được cho nhau là: vàng xuộm - vàng hoe - vàng lịm.
Vì nghĩa của chúng hoàn toàn không giống nhau.
+ vàng xuộm chỉ màu vàng đậm của lúa chín.
+ vàng hoe chỉ màu vàng nhạt, tươi ánh lên.
+ vàng lịm chỉ màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất ngọt ngào.
II. Ghi nhớ:
1. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
VD: siêng năng, chăm chỉ, cần cù, …
2. Có những từ đồng nghĩa hoàn toàn, có thể thay thế cho nhau trong lời nói.
VD: hổ, cọp, hùm, …
3. Có những từ đồng nghĩa không hoàn toàn. Khi dùng những từ này, ta phải cân nhắc lựa chọn cho đúng.
VD: - Ăn, xơi, chén, …(biểu thị thái độ, tình cảm khác nhau đối với người đối thoại hoặc điều được nói đến).
- Mang, khiêng, vác, …(biểu thị những cách thức hành động khác nhau ).
Hoàn cầu: cả Trái Đất, cả thế giới
Năm châu: 5 châu lục trên thế giới, gồm: Châu Á, châu Âu, châu Mỹ, châu Phi, châu Đại dương;
Non sông: chỉ đất nước.
Xếp 4 từ ngữ: nước nhà, hoàn cầu, non sông, năm châu thành 2 nhóm từ đồng nghĩa.
Nhóm 1:
Nhóm 2:
Nước nhà,
non sông.
hoàn cầu,
năm châu.
Ghi tiếp vào chỗ trống những từ đồng nghĩa với mỗi từ sau đây:
Đẹp: xinh,
To lớn: vĩ đại,
Học tập: học hỏi,
xinh xắn,
Xinh tươi...
đẹp đẽ,
hùng vĩ,
to kềnh...
học hành,
học vẹt…
Đặt 2 câu có sử dụng cặp từ đồng nghĩa em vừa tìm được ở bài tập 2.
M: - Quê hương em rất đẹp.
Bé Hà rất xinh.
Khung cảnh thiên nhiên nước ta vô cùng hùng vĩ.
Bác Hồ là vị lãnh đạo vĩ đại của dân tộc.
L
* GHI NHỚ.
1. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
Ví dụ: siêng năng, chăm chỉ, cần cù,...
2. Có những từ đồng nghĩa hoàn toàn, thay thế được cho nhau trong lời nói.
Ví dụ: hổ, cọp, hùm;
3. Có những từ đồng nghĩa không hoàn toàn. Khi dùng những từ này, ta phải cân nhắc để lựa chọn cho đúng.
Ví dụ: - ăn, xơi, chén,... (biểu thị những thái độ, tình cảm khác nhau đối với người đối thoại hoặc điều được nói đến).
- mang, khiêng, vác,... (biểu thị những cách thức hành động khác nhau).
TRÒ CHƠI
Chọn A, hoặc B, hoặc C.
Em hãy chọn ý đúng nhất.
Câu 1
A. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau.
B. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa gần giống nhau.
C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
gần giống nhau.
CHÚC MỪNG CÁC EM !
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
gần giống nhau.
Chọn A, hoặc B, hoặc C, hoặc D
Dòng nào dưới đây là những từ đồng nghĩa?
Câu 2
A. Hồng, đỏ, thẫm.
B. Đen đúa, xanh đen, xanh hồ thủy.
C. Mang, vác, đi, đứng.
D. Biếu, tặng, cho.
CHÚC MỪNG CÁC EM !
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
nguon VI OLET
