Tuần 1. Từ đồng nghĩa

Hướng dẫn học trang 5
Bài 1A. LỜI KHUYÊN CỦA BÁC (tiết 2)
TIẾNG VIỆT 5

Tiếng Việt
Bài 1A. Lời khuyên của Bác (tiết 2)
Hướng dẫn học trang 5
MỤC TIÊU
Hiểu thế nào là từ đồng nghĩa, tìm được từ đồng nghĩa và đặt được câu có từ đồng nghĩa.
KHỞI ĐỘNG
KHỞI ĐỘNG
Cho đoạn văn sau :
Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
(Tô Hoài)
Câu 1:Trong đoạn văn trên, những sự vật nào được miêu tả?
A. Đồng lúa, nắng, chuỗi tràng hạt bồ đề.
B. Đồng lúa, nắng, những chùm quả xoan.
C. Nắng, những chùm quả xoan, chuỗi tràng hạt bồ đề.
B. Đồng lúa, nắng, những chùm quả xoan.
KHỞI ĐỘNG
Cho đoạn văn sau :
Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
(Tô Hoài)
Câu 1:Trong đoạn văn trên, những sự vật nào được miêu tả?
A. Đồng lúa, nắng, chuỗi tràng hạt bồ đề.
B. Đồng lúa, nắng, những chùm quả xoan.
C. Nắng, những chùm quả xoan, chuỗi tràng hạt bồ đề.
B. Đồng lúa, nắng, những chùm quả xoan.
KHỞI ĐỘNG
Cho đoạn văn sau :
Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
(Tô Hoài)
A. Vàng xuộm, vàng hoe.
B. Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm, vàng nhạt .
C. Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm.
Câu 2 : Tác giả đã lựa chọn những màu sắc nào để miêu tả
đồng lúa, nắng và những chùm quả xoan?
C. Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm.
KHỞI ĐỘNG
Cho đoạn văn sau :
Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn, lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm không trông thấy cuống, như những chuỗi tràng hạt bồ đề treo lơ lửng.
(Tô Hoài)
A. Vàng xuộm, vàng hoe.
B. Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm, vàng nhạt .
C. Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm.
Câu 2 : Tác giả đã lựa chọn những màu sắc nào để miêu tả
đồng lúa, nắng và những chùm quả xoan?
C. Vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm.
Cảm ơn các em!
Các từ: vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm gọi là từ gì?
Các từ: vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm gọi là từ đồng nghĩa.
Thế nào là từ đồng nghĩa?
HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN
7. TÌM HIỂU
“TỪ ĐỒNG NGHĨA”
So sánh nghĩa của hai cặp từ sau để hiểu thế nào là từ đồng nghĩa:
a. học sinh - học trò
Nghĩa của hai từ học sinh, học trò có điểm nào giống nhau?
b. khiêng – vác
Quan sát tranh và đọc lời giải thích dưới tranh:
7. TÌM HIỂU
“TỪ ĐỒNG NGHĨA”
a. Hai từ học sinh, học trò cùng chỉ người theo học ở trường.
b. Nghĩa của hai từ khiêng, vác có điểm:
Giống nhau: nâng và chuyển vật nặng hoặc cồng kềnh.
Khác nhau: thao tác bằng sức của hai hay nhiều người hợp lại (khiêng); thao tác bằng cách đặt lên vai (vác). 
Nghĩa của hai từ khiêng, vác có điểm nào giống nhau, có điểm nào khác nhau?
7. TÌM HIỂU
“TỪ ĐỒNG NGHĨA”
Các cặp từ: học sinh - học trò, khiêng – vác được gọi là các cặp từ đồng nghĩa.
Em hiểu thế nào là từ đồng nghĩa?
Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
Từ đồng nghĩa có mấy loại?
Từ đồng nghĩa có hai loại:
+ Từ đồng nghĩa hoàn toàn
(từ đồng nghĩa tuyệt đối).
+ Từ đồng nghĩa không hoàn toàn (từ đồng nghĩa tương đối, đồng nghĩa khác sắc thái)
+ Từ đồng nghĩa hoàn toàn (từ đồng nghĩa tuyệt đối): là những từ có nghĩa hoàn toàn giống nhau, ta có thể thay thế cho nhau trong lời nói.Ví dụ: cọp, hổ, hùm, ...
+ Từ đồng nghĩa không hoàn toàn (từ đồng nghĩa tương đối, đồng nghĩa khác sắc thái): là những từ có nghĩa giống nhau nhưng khác nhau về sắc thái biểu cảm hoặc cách thức hành động, ta không thể thay thế cho nhau trong lời nói. Khi dùng các từ này, ta phải cân nhắc để lựa chọn cho đúng. Ví dụ: ăn, xơi, chén, …
GHI NHỚ
1. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
VD: học sinh – học trò, khiêng –vác, …
2. Khi dùng từ đồng nghĩa, ta phải biết sự khác nhau giữa chúng để lựa chọn dùng cho chính xác.
VD: - Mang, khiêng, vác, … (biểu thị những cách thức hành động khác nhau).
- Ăn, xơi, chén, …(biểu thị thái độ, tình cảm khác nhau đối với người đối thoại hoặc điều được nói đến).
Từ đồng nghĩa
Có nghĩa giống nhau
Có nghĩa gần giống nhau
Từ đồng nghĩa hoàn toàn
Từ đồng nghĩa không hoàn toàn
Em hãy giúp 3 chú ong tìm tổ.
Vì sao chú ong mang thẻ ngoan ngoãn không tìm thấy tổ?
HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
Bài 1: Xếp 6 từ in đậm trong đoạn văn sau thành ba cặp từ đồng nghĩa:
Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp được hay không, dân tộc Việt nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai cùng với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.
(Hồ Chí Minh)
Bài 1: Xếp 6 từ in đậm trong đoạn văn sau thành ba cặp từ đồng nghĩa:
Sau 80 năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp được hay không, dân tộc Việt nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai cùng với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.
(Hồ Chí Minh)
+ nước nhà - non sông
+ hoàn cầu - năm châu
+ xây dựng – kiến thiết
Bài 2: Viết từ đồng nghĩa với mỗi từ sau đây: đẹp, to, học tập.
Mẫu: đẹp - xinh
to - ………..
học tập - ………….
Từ đồng nghĩa với mỗi từ sau đây: đẹp, to, học tập là:
đẹp
Bài 2: Viết từ đồng nghĩa với mỗi từ sau đây: đẹp, to, học tập.
Mẫu: đẹp - xinh
to - ………..
học tập - ………….
Từ đồng nghĩa với mỗi từ sau đây: đẹp, to, học tập là:
đẹp - xinh, đẹp đẽ, đèm đẹp, xinh xắn, xinh tươi, tươi đẹp, mĩ lệ, …
to - to lớn, to đùng, to tướng, to kềnh, to sụ, vĩ đại, khổng lồ, lớn, …
học tập - học, học hành, học hỏi, …
3. Đặt câu với một cặp từ đồng nghĩa em vừa tìm được ở hoạt động 2 và viết vào vở. M: - Quê hương em rất đẹp.
- Bé Hà rất xinh.
3. Đặt câu với một cặp từ đồng nghĩa em vừa tìm được ở hoạt động 2 và viết vào vở. M: - Quê hương em rất đẹp.
- Bé Hà rất xinh.
Chiếc bút của em rất đẹp.
Những nụ cười của các bạn nhỏ rất xinh tươi.
Ngôi trường của em rất to.
Anh chàng trống trường em to đùng.
Để trở thành “con ngoan, trò giỏi”, chúng em chăm chỉ học tập, rèn luyện.
Em luôn cố gắng học hỏi từ mọi người xung quanh.
Phong cảnh nơi đây thật đẹp.
Đất nước Việt Nam rất tươi đẹp.
Cây bàng này rất to.
Em bắt được một chú cua to kềnh.
Chúng em chăm chỉ học tập.
Ai cũng thích học hỏi những điều hay từ bạn bè.
ĐẶT CÂU
Ghi nhớ:
1. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
VD: học sinh – học trò, khiêng –vác, siêng năng - chăm chỉ - cần cù, …
2. Có những từ đồng nghĩa hoàn toàn, có thể thay thế cho nhau trong lời nói.
VD: hổ, cọp, hùm, …
3. Có những từ đồng nghĩa không hoàn toàn. Khi dùng những từ này, ta phải cân nhắc lựa chọn cho đúng.
VD: - Ăn, xơi, chén, …(biểu thị thái độ, tình cảm khác nhau đối với người đối thoại hoặc điều được nói đến).
- Mang, khiêng, vác, …(biểu thị những cách thức hành động khác nhau).
TRÒ CHƠI
RUNG CHUÔNG VÀNG
Chọn A, hoặc B, hoặc C.
Em hãy chọn ý đúng nhất.
Câu 1
A. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau.
B. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa gần giống nhau.
C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
gần giống nhau.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
gần giống nhau.
Chọn A, hoặc B, hoặc C.
Em hãy chọn ý đúng nhất.
Câu 1
A. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau.
B. Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa gần giống nhau.
C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
gần giống nhau.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C.Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc
gần giống nhau.
Chọn A, hoặc B, hoặc C.
Em hãy chọn ý đúng nhất.
Câu 2
A. Từ đồng nghĩa hoàn toàn không thể thay thế cho nhau.
B. Từ đồng nghĩa không hoàn toàn có thể thay thế cho
nhau.
C. Từ đồng nghĩa có hai loại: Từ đồng nghĩa hoàn toàn
và đồng nghĩa không hoàn toàn.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
C. Từ đồng nghĩa có hai loại: Từ đồng nghĩa hoàn toàn
và đồng nghĩa không hoàn toàn.
Chọn A, hoặc B, hoặc C, hoặc D
Dòng nào dưới đây là những từ đồng nghĩa?
Câu 3
A. hồng, đỏ, thẫm.
B. đen đúa, xanh đen, xanh hồ thủy.
C. mang, vác, đi, đứng.
D. biếu, tặng, cho, bán.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Chọn A, hoặc B, hoặc C.
Em hãy chọn ý đúng nhất.
Từ đồng nghĩa với từ “hiền từ” là:
Câu 4
A. Nhanh nhẹn.
B. Hiền lành.
C. Thông minh.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
B. Hiền lành.
Chọn A, hoặc B, hoặc C.
Em hãy chọn ý đúng nhất.
Từ đồng nghĩa với từ “hiền từ” là:
Câu 4
A. Nhanh nhẹn.
B. Hiền lành.
C. Thông minh.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
B. Hiền lành.
Chọn A, hoặc B, hoặc C, hoặc D
Dòng nào dưới đây là những từ đồng nghĩa?
Câu 5
A. chăm chỉ, cần cù, lười biếng.
B. trắng muốt, trắng phau, đen sì.
C. nhỏ bé, nhỏ xíu, to tướng.
D. rộng lớn, rộng rãi, bao la.
Rung Chuông Vàng
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Chúc mừng các em!
Dặn dò
TIẾT HỌC KẾT THÚC TẠI ĐÂY !
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ HƯNG
CHÚC CÁC EM:
CHĂM NGOAN, HỌC TỐT!
CHÀO TẠM BIỆT
CÁC EM!
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ HƯNG