TỔ
VĂN - NN
GV: Nguy?n Th? Anh Tr�m
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM!
TRƯỜNG THPT TAM ĐẢO
Tiết 28: Đọc văn
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
- Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Thơ Nguyễn Khoa Điềm giàu chất trí tuệ, suy tư, cảm xúc dồn nén, mang màu sắc trữ tình chính luận.
Nguyễn Khoa Điềm
(1943)
- Quê: Thừa Thiên – Huế
Em hãy trình bày những nét chính về tác giả Nguyễn Khoa Điềm.
Nguyễn Khoa Điềm
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích “Đất Nước”
2. Tác phẩm: Trường ca “Mặt đường khát vọng”
- Nội dung: sự thức tỉnh thế hệ thanh niên thời chống Mĩ, có ý thức trách nhiệm lớn lao với quê hương, đất nước.
Hãy nêu hoàn cảnh ra đời và cho biết nội dung của trường ca.
Hoàn cảnh sáng tác: sáng tác ở chiến khu Trị - Thiên (1971)
Nguyễn Khoa Điềm
a. Vị trí đoạn trích: phần đầu của chương V.
3. Đoạn trích “Đất Nước”
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Đọc văn - Tiết: 28
Cách gọi tên: - Đánh số thứ tự trên vòng benzen
- Gọi tên: STT nhánh+ tên nhánh+benzen.
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
Nguyễn Khoa Điềm
b. Bố cục:
Chia làm hai phần
- Phần 1: “Khi ta lớn lên … đất nước muôn đời”: cảm nhận độc đáo, mới mẻ của tác giả về đất nước.
- Phần 2: (Còn lại) Tư tưởng cốt lõi “Đất nước của nhân dân”.
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Đọc văn - Tiết: 28
Em hãy chia bố cục của đoạn trích và nêu nội dung của từng phần?
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận
độc đáo,
mới mẻ,…
- Nhận thức: “Khi ta lớn lên…rồi”->Ta->chủ thể trữ tình- đại diện cho cả thế hệ ->ý thức tìm hiểu cội nguồn dân tộc
- Lý giải: “Đất nước…xưa”->Đất nước có từ rất lâu
- Khởi đầu: “Đất nước bắt đầu…ăn”->kết tinh văn hóa tâm hồn người Việt
Nguyễn Khoa Điềm
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ của tác giả về Đất Nước
“Ta” ở đây là ai? Ý thơ đã khẳng định đất nước có từ khi nào?
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Đọc văn - Tiết: 28
Lí giải cội nguồn của Đất Nước
(9 câu thơ đầu)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận
độc đáo,
mới mẻ,…
Sự trưởng thành: “Đất nước lớn lên…giặc”
->tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước
- Hình ảnh:
+ “bới tóc”->vẻ đẹp nhân hậu của người phụ nữ Việt Nam
+ “gừng cay muối mặn”->lối sống thủy chung, tình nghĩa
Nguyễn Khoa Điềm
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ của tác giả về Đất Nước
Tác giả đã có những hình dung về quá trình hình thành của đất nước bằng những yếu tố, hình ảnh nào?
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Đọc văn - Tiết: 28
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận
độc đáo,
mới mẻ,…
+ “hạt gạo-một nắng hai sương->xay, giã, giần, sàng”->thành ngữ, liệt kê->nỗi vất vả
->văn minh lúa nước
Nguyễn Khoa Điềm
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ của tác giả về Đất Nước
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Đọc văn - Tiết: 28
"Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn".
Đọc văn - Tiết: 28
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Đặt vấn đề
2. Thực trạng của vấn đề
3. Nhiệm vụ cấp bách đặt ra.
4. Kết luận
III. TỔNG KẾT
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Đặt vấn đề
2. Thực trạng của vấn đề
3. Nhiệm vụ cấp bách đặt ra.
4. Kết luận
III. TỔNG KẾT
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc.
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn.
Đọc văn - Tiết: 28
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ…
Đất Nước không xa xôi, trừu tượng mà, gần gũi, cụ thể được cảm nhận ở chiều sâu văn hóa lịch sử
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Qua sự lí giải của tác giả, em có cảm nhận như thế nào về Đất Nước?
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ…
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
b. Định nghĩa về đất nước (20 câu tiếp)
- Cấu trúc: Đất là…Nước là…Đất nước là…->Câu định nghĩa->chiết tự->chiều sâu tư tưởng
Ở đoạn thơ này cấu trúc nào
được lặp lại? Cách tách và ghép
2 từ Đất Nước thể hiện lối tư duy nào?
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ…
- Không gian địa lí:
+ Không gian sinh sống mỗi người “Đất là … em tắm”.
+ Là tình yêu đôi lứa “Đất Nước…nhớ thầm”.
+ Là núi sông, rừng bể “Đất là…biển khơi”.
+ Không gian sinh tồn của con người qua nhiều thế hệ “Những ai … giỗ Tổ”.
- Thời gian lịch sử:
+ Quá khứ: Lạc Long Quân và Âu Cơ, vua Hùng - giỗ Tổ->cội nguồn dân tộc.
+ Hiện tại: Đất Nước hiện hữu trong mỗi con người “Trong anh và em … to lớn”.
+ Tương lai: “Mai này … mơ mộng”.
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Qua cảm nhận về Đất Nước tác giả nói đến những không gian địa lý nào?
Em hãy cho biết thời gian lịch sử được tác giả cảm nhận về Đất Nước như thế nào?
Đọc văn - Tiết: 28
Đất là nơi Chim về
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Nước là nơi Rồng ở
Đọc văn - Tiết: 28
Những ai đã khuất
Những ai bây giờ
Hằng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận
độc đáo, mới mẻ,…
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Đất Nước được kết tinh từ những gì gần gũi của cuộc sống và được cảm nhận sâu sắc, độc đáo trên các phương diện địa lý và lịch sử.
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ …
c. Trách nhiệm của cá nhân đối với Đất Nước (còn lại)
- Đất nước kết tinh hóa thân trong cuộc sống mỗi con người.
- Đất nước là sự hòa quyện không thể tách rời giữa cá nhân và cộng đồng
- “Phải biết..gắn bó, san sẻ, hóa thân”->điệp ngữ, kết cấu câu mệnh lệnh=>nhẹ nhàng, tự nhủ chân thành tha thiết: trách nhiệm, giữ gìn, bảo vệ giữ gìn Đất nước
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Cảm nhận của em về lời thơ trong cuộc đối thoại với nhân vật em? Qua đó tác giả đã nêu lên trách nhiệm gì đối với Đất Nước?
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
“ Đất nước”
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Cảm nhận độc đáo, mới mẻ …
- Nét đặc sắc mới mẻ.
Đất nước được cảm nhận trên nhiều phương diện:chiều rộng không gian địa lý, chiều dài thời gian lịch sử, chiều sâu văn hóa=>Đất nước vừa thiêng liêng, sâu xa, lớn lao, vừa gần gũi, cụ thể
=>am hiểu, tự hào, lòng yêu nước tha thiết
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Qua phân tích những đoạn thơ trên em có nhận xét gì về cách cảm nhận Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm? (đặc sắc mới mẻ ở chỗ nào so với sáng tác của các nhà thơ khác)
(Trích trường ca Mặt đường khát vọng)
Nguyễn Khoa Điềm
Đọc văn - Tiết: 28
Sau khi học xong phần một các em cảm nhận như thế nào về Đất Nước? Trách nhiệm của bản thân như thế nào đối với Đất Nước?
CÂU HỎI THẢO LUẬN
nguon VI OLET
