Hạnh phúc của một tang gia
Trích "Số đỏ"
MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
Thấy được bản chất lố lăng, đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị những năm trước Cách Mạng Tháng Tám năm 1945
Thấy được nghệ thuật trào phúng đặc sắc tiêu biểu cho phong cách của Vũ Trọng Phụng
1. Tác giả
I) TÌM HIỂU CHUNG:
Một số tác phẩm của Vũ Trọng Phụng
được tái bản gần đây
2) Sự nghiệp sáng tác:
+Phóng sự:
Cạm bẫy người (1933)
Kĩ nghệ lấy Tây (1934)
Cơm thầy cơm cô (1936)
+Tiểu thuyết:
Giông tố (1936)
Số đỏ (1936)
Vỡ đê (1936)
Lấy nhau vì tình (1937)
Trúng số độc đắc (1938)
Cây bút có sức sáng tạo dồi dào. Bằng 1 tài năng lớn, phong cách nghệ thuật độc đáo, Vũ Trọng Phụng có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn xuôi Việt Nam hiện đại.
3 ) Đoạn trích:
-Xuất xứ: trích chương XV trong tiểu thuyết "Số đỏ"
-Chủ đề: Màn hài kịch về sự suy đồi, đỉnh điểm của xã hội tư sản thành thị với lối sống lố lăng, kệch cỡm, r?m đ?i, phi nhân tính.
Tác phẩm có nhan đề là “ Hạnh phúc của một tang gia”. Hãy trình bày cảm nhận của em về ý nghĩa của nhan đề?
* Gợi ý
+ Em hiểu thế nào là hạnh phúc? tang gia ?
+ Tác giả đặt hai từ ấy cạnh nhau nhằm mục đích gì?
+ Từ đó hãy cho biết ý nghĩa của nhan đề?
THẢO LUẬN
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Nhan đề:
Hạnh phúc của một tang gia
Vui mừng, sung sướng
Đau buồn, thương tiếc
> <
Mâu thuẫn, nghịch lí
Ngày hội dưới hình thức đám ma
=>Mỉa mai, châm biếm đả kích mạnh mẽ.
Nhan đề kì lạ: gợi sự hấp dẫn cho độc giả.
II) D?C - HI?U VAN B?N
Tìm hiểu nhan đề :
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
Niềm vui sướng ? Sự khổ đau
Mâu thuẫn trào phúng : tang gia mà lại hạnh phuc� ! Nhà có người chết mà lại vui ! Đám tang người chết lại trở thành ngày hội của người sống! Đúng là hạnh phúc của một gia đình vô phúc, niềm vui của lũ con cháu đại bất hiếu.
->Maâu thuaãn giöõa haïnh phuùc vaø baát haïnh, giöõa vui vaø buoàn, giöõa trang nghieâm vaø nhoá nhaêng. Caùi teân phaûn aùnh ñuùng söï thaät mæa mai, haøi höôùc maø taøn nhaãn.
Cảnh cụ cố tổ mất
2) "Niềm hạnh phúc" của tang gia:
a) Những người trong tang gia:
Vì sao cái chết của cụ cố tổ lại là "niềm hạnh phúc" cho mọi thành viên trong đại gia đình ?
- Ông cụ mất để lại m?t gia tài lớn
- Đây là dịp để mỗi người thỏa mãn 1 nguyện vọng, ý đồ nào đó.
".Cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm."; ".tang gia ai cũng vui vẻ cả."
2) "Niềm hạnh phúc" của tang gia:
a) Những người trong tang gia:
* Cụ cố H?ng:
"Cụ cố Hồng .cái gậy như thế" (sgk/124)
- Sung sướng vì được lên chức cố
- Hãnh diện vì đám ma to
- Hạnh phúc được khen gìa, hiếu thảo.
? K? háo danh, thích uy quyền, thích được chú ý.
CẢNH MẶC ĐỒ TANG
-Vợ chồng VĂN MINH:
+Ông Văn Minh (Cháu nội đích tôn):
Ông Văn Minh vui vì cái gì?
Vui vì được chia gia tài, tiệm Văn Minh được dịp phát đạt.(sgk/124)
+Bà Văn Minh (Cháu dâu) :
Chi tiết nào chứng tỏ niềm vui của bà Văn Minh?
Sốt ruột chờ đợi những kiểu đồ tang được ra mắt, sung sướng vì được dịp quảng cáo "mốt" đồ tang cho cửa hiệu Âu hóa của mình.
(sgk/125)
* Ông Văn Minh:
- "Cái chúc thư.
viễn vơng"
Con người ham tiền
"Ông chỉ phiền.
cái ơn to"
Xuống cấp về mặt đạo đức
-Tìm cách gả
Tuyết cho Xuân
Vì danh dự của mình
Con người tham lam, ích kỉ
* Bà Văn Minh:
"Bà Văn Minh .
hạnh phúc ở đời"(sgk/125)
? Nghĩ đến lợi nhuận, vô đạo đức
* Cậu tú Tân
"Cậu tú Tân điên lên
.dùng đến"(sgk/125)
"Cậu tú Tân luộm thuộm.
. lúc hạ huyệt"(sgk127)
? Có dịp phô diễn tài chụp ảnh? Vì vui thú cá nhân.
* Cô Tuyết:
"Tuyết mặc bộ y phục.nhà có đám" (sgk 125)
?Được chưng diện, cho thiên hạ biết mình chưa đánh mất chữ trinh
* Ông Pha�n :
"Ông Phán mọc sừng..vài nghìn đồng"(sgk/124)
? Đem danh dự người chồng đổi thành tiền
* Tiểu kết:
Tất cả các thành viên trong tang gia đều hạnh phúc vì được thỏa ý nguyện riêng qua cái chết của cụ cố Tổ. Đó là niềm hạnh phúc vô liêm sĩ, tham lam, độc ác của những con người không có trái tim.
?Ham tiền, vô liêm sĩ
NIỀM HẠNH PHÚC CỦA ĐÁM CON CHÁU
Niềm “hạnh phúc” chung: Được chia tài sản.
Niềm “hạnh phúc” riêng
Cụ
cố Hồng:
được diễn trò già yếu
Ông Văn Minh: chúc thư đi vào thời kì thực hành
Ông Phán
mọc sừng:
được chia
thêm mấy
nghìn đồng
Cậu tú Tân: được thể hiện tài chụp ảnh
Cô Tuyết:
Diện bộ Ngây thơ, gặp được Xuân
Bà Văn
Minh:
Được quảng cáo
cho hiệu may
“Một gia đình đại bất hiếu”
b)Ngoài tang gia
* Xuân tóc đỏ:
Chẳng được nhu hoa vướng gót ai
Lòng ta man mác tả tơi thay!
Vội vàng nhặt lấy bông hoa nát
Để áp cho lòng nỗi đắm say.
Xuâ�n tóc đỏ (?):
Dù già cả, dù ấu nhi
Sương hàn, nắng gió bất kỳ - biết đâu?
Sinh ra cảm, sốt, nhức đầu,
Da khô, mình nóng, âu sầu, ủ ê.. Đêm ngày nói sảng, nói mê
Chân tay mệt mỏi, khó bề yên vui
Vậy xin mách bảo đôi lời
"Nhức đầu giải cảm" liệu đời dùng ngay!
b)Ngoaøi tang gia
-Xuân tóc đỏ (?):
"Ông cụ già chết..vân vân"(sgk/123)
"Ông Xuân chỉ..nữa"(sgk/124)
"Giữa lúc.cho đám ma"(sgk/126)
Ông cụ chết, danh dự của Xuân càng to thêm, cô Tuyết liếc mắt đưa tình với nó, ông Phán mọc sừng cho nó thêm mấy trăm đồng.
->Nó sung sướng vì được chú ý, được ngợi khen, được trả công.
-Ông Typn (nhà tạo mẫu):
"Ông Typn..ra sao" (SGK/125).
Du?c th?y nh?ng s? ch? t?o c?a mình ra m?t công chúng
xem báo chí phê bình ra sao->Hạnh phúc vì được nổi tiếng.
-2 cảnh sát Min Đơ, Min Toa:
"2 viên cảnh sát..cực điểm"(sgk/125)
Đang buồn rầu như nhà buôn sắp vỡ nợ thì được đám tang thuê giữ trật tự�->Hạnh phúc vì được có cơ hội kiếm tiền.
-Sư cụ Tăng Phú:
"Sư cụ . Gõ mõ vậy" (sgk/126)
Được dịp vênh váo tưởng như đánh đổ được Hội Phật Giáo.
-Bạn của gia đình:
Ngöôøi giaø:
“ Nhöõng oâng baïn…naõo nuøng”( sgk 125-126)
Ngöïc ñaày huy chöông, meùp, caèm ñaày raâu ria.., caûm ñoäng tröôùc caùch aên maëc cuûa Tuyeát (?)-> maát tö caùch
Giai thanh, gaùi lòch:
“Thậät laø ñuû…ngöôøi ñöa ma”(sgk/127)
Ghen tuoâng, cheâ bai, bình phaåm cöôøi tình vôùi nhau..
-> voâ vaên hoùa
Haïnh phuùc vì ñöôïc khoe ñòa vò, danh tieáng vaø loái soáng taân thôøi.
“Nhöõng oâng…linh cöõu”(sgk/126)
“Thaät laø ñuû…ngöôøi ñöa ma”(sgk/127)
-Hàng phố:
Nhận xét về cảnh "đám tang gương mẫu"
Bình luận, mỉa mai, trò chuyện nhốn nháo vui vẻ vì
được xem m?t đám ma tổ chức theo kiểu Tây-Ta-Tàu.
"Với m?t đám ma.người đưa"(sgk/126)
"Chen lẫn..đưa đám ma"(sgk/127)
Không m?t giọt nước mắt, chẳng nửa lời tiếc thương, tất cả bọn người đưa đám ma đều bịp bợm, mất nhân tính đều ngất ngây trong niềm vui sướng riêng nhờ cái chết của cụ cố Tổ.
CẢNH HẠ HUYỆT
Chân dung biếm hoạ về
những người ngoài gia đình
Hai cảnh sát Min Đơ, Min Toa sung sướng cực điểm vì được thuê giữ trật tự
Ông TYPN: sự chế tạo của ông được ra mắt công chúng
Sư cụ Tăng Phú sung sướng, vênh váo vì đánh đổ hội Phật giáo
Bạn cụ cố Hồng: khoe huân huy chương, râu, cảm động trước cô Tuyết…
Xuân Tóc Đỏ: càng thêm danh giá, uy tín
Một xã hội thượng lưu chạy theo đồng tiền,
danh lợi; giả dối, lố lăng, vô đạo đức...
2. Các bức chân dung biếm họa
b. Những người ngoài tang quyến
Hàng phố: Được xem một cái đám ma to chưa từng có
CHI TIẾT ĐẶC SẮC:
Lúc hạ huyệt
+Trai gái thi nhau nhảy lên các mả để chụp ảnh
+Xuân và Tuyết liếc mắt, đưa tình với nhau.
+Cụ cố Hồng nghĩ về chiếc chìa khóa.
+Chỉ có ông Phán là khóc thật nhiều đến nổi
quặp người đi may có Xuân đứng kế bên đưa tay ra đỡ. Chính lúc ấy ông đã tranh thủ nhét 5 đồng gấp tư vào tay Xuân.
Chi tiết hết sức lố bịch, trơ trẽn, hạ tiện và đầy gia �dối của xã hội "tiền trao cháo múc".
NGHỆ THUẬT
NỘI DUNG
Tạo dựng tình huống trào phúng đặc sắc
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
III.Tổng kết:
Bằng nghệ thuật trào phúng sắc bén, qua đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia", Vũ Trọng Phụng đã phê phán mạnh mẽ bản chất giả dối và sự lố lăng, đồi bại của xã hội "thượng lưu" ở thành thị những năm trước Cách mạng.
SỰ XUỐNG CẤP CỦA GIÁ TRỊ LÀM NGƯỜI
KQ
S
U
N
G
S
Ư
Ớ
N
G
C
H
U
C
T
H
Ư
HH
T
Ô
I
Y
Ê
U
P
H
Ụ
N
Ữ
N
Ă
M
Đ
Ồ
N
G
B
Ạ
C
B
U
Ồ
N
R
Ầ
U
G
Ậ
T
G
Ù
C
Á
I
Đ
Ầ
U
X
U
Â
N
T
Ó
C
Đ
Ỏ
V
À
I
B
A
T
R
Ă
M
Ậ
T
G
I
Á
O
L
I
Ế
C
M
Ắ
T
Đ
Ư
A
T
Ì
N
H
Đ
I
Ê
N
N
G
Ư
Ờ
I
L
Ê
N
H
O
K
H
Ạ
C
K
H
Ó
C
M
Ế
U
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Hạnh phúc của một tang gia
Trích "Số đỏ"
P
Câu hỏi 1:
Có thể xếp Vũ Trọng Phụng vào nhóm các nhà văn, nhà thơ nào sau đây:
a. Tú Xương, Nguyễn Khuyến, Hồ Xuân Hương
b. Nguyễn Công Hoan, Nam Cao, Ngô Tất Tố
c. Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát
d. Thạch Lam, Nguyên Hồng, Tô Hoài
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
(Trích Số đỏ) Vũ Trọng Phụng
CỦNG CỐ KIẾN THỨC
Câu hỏi 2:
Số đỏ là tác phẩm thuộc khuynh hướng văn học nào của giai đoạn 1931- 1940?
Cách mạng
Lãng mạn
Hiện thực
Tất cả đều sai
Câu 3:
Vì sao tất cả các thành viên trong gia đình cụ tổ đều
hạnh phúc?
a. Vì nhu cầu của riêng của từng người được thỏa mãn.
b. Vì cụ tổ mất đi con cháu không phải chăm sóc
c. Vì cụ tổ mất thì gia đình chỉ còn những người trẻ
tân thời.
d. Cụ tổ là người không có gì để lại cho con cháu
Câu 4: Trong đoạn trích vừa học, vì sao mọi người lại mang ơn Xuân tóc đỏ và xem hắn là ân nhân của gia đình?
Vì Xuân đã gây ra cái chết cho cụ cố tổ
B. Vì Xuân đã tận tình chạy chữa bệnh cho cụ cố tổ
C. Vì Xuân đã lo việc ma chay chu đáo
D. Vì Xuân đã đã cứu cuộc đời Tuyết – một cô gái lầm lỡ
Câu 5: Trong đoạn trích vừa học, chi tiết nào dưới đây bộc lộ rõ nhất sự giả dối có chủ ý của đám con cháu ?
Cậu tú Tân lăng xăng chụp ảnh
B. Cụ cố Hồng nhắm nghiền mắt lại để mơ màng đến lúc mặc đồ xô gai
C. Xuân tóc đỏ xuất hiện với 6 chiếc xe và 2 vòng hoa
D. Ông Phán mọc sừng khóc ngất đi trong lúc hạ huyệt
Câu 6: Từ niềm hạnh phúc của con cháu nhà cụ tổ. Hãy cho biết thái độ của tác giả với xã hội đương thời.
a. Đồng tình.
b. Thái độ phê phán, đả kích, mỉa mai, châm biếm sâu cay
c. Góp ý chân thành để thay đổi
d. Không quan tâm đến những vấn đề đó
Câu 7: Vũ Trọng Phụng đã sử dụng bút pháp nghệ thuật cơ bản nào để góp phần vào thành công của đoạn trích ?
Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ,..
B. Nghệ thuật nói giảm nói tránh,…
C. Nghệ thuật tạo tình huống trào phúng, thủ pháp cường điệu, nói ngược,mỉa mai,…
D. Nghệ thuật so sánh, tăng tiến,…
VĂN HỌC TRÀO PHÚNG
Số đỏ nâng nghệ thuật trào phúng Việt Nam lên một tầm cao mới?
VHDG
VHTĐ
VHHĐ
VĂN HỌC TRÀO PHÚNG
VHDG
VHTĐ
VHHĐ
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
Sử dụng một số thủ pháp trào phúng, hướng đến một số nét tính cách.
Quy mô tác phẩm, phạm vi hiện thực phản ảnh còn hạn chế.
Lần đầu tiên có
tiểu thuyết trào
Phúng.
Sức khái quát xã hội.
Nghệ thuật trào phúng bậc thầy.
Số đỏ nâng nghệ thuật trào phúng Việt Nam lên một tầm cao mới.
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
Tìm đọc tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng
1
Chuẩn bị bài mới: Phong cách ngôn ngữ báo chí.
2
Sưu tầm một tờ báo, một tờ tạp chí.
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA
CÁM ƠN THẦY CÔ ĐÃ ĐẾN DỰ !
nguon VI OLET
