Tiết 4:
GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG
CỦA TIẾNG VIỆT
Hoàng Hạnh- HN
Gv cho HS nghe ca khúc Hương ca tiếng Việt- MỸ TÂM
Kết thúc tiết học GV cho HS nghe ca khúc Tiếng Việt- phổ thơ Lưu Quang Vũ- TÂN NHÀN
“Khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khoá chốn lao tù…” ( Buổi học cuối cùng).
An-phông-xơ Đô-đê ( Nhà văn Pháp)
“Người nước ta không được bắt chước ngôn ngữ và y phục nước ngoài để làm loạn ngôn ngữ và y phục nước nhà” ( Dư địa chí)
Nguyễn Trãi
“Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quí báu của dân tộc”
(Hồ Chí Minh)
chuẩn mực, qui tắc chung về phát âm, chữ viết, về dùng từ, đặt câu, về cấu tạo lời nói, bài văn
Không dùng từ pha tạp, lai căng, tùy tiện
Biểu hiện ở tính văn hóa, lịch sự của lời nói.
I. Sự trong sáng của Tiếng Việt
Câu 1: Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt.
Câu 2: Truyện Kiều của Nguyễn Du đã nêu cao tư tưởng nhân đạo hết sức là cao đẹp.
Câu 3: Tình cảm của tác giả đối với non sông đất nước, đồng bào trong nước, kiều bào ở nước ngoài tuy xa nhưng vẫn nhớ về Tổ quốc.
Nhận xét về những câu sau:
Quan sát các hình sau và nhận xét
2. Sự trong sáng không dung nạp tạp chất.
a, Xét ngữ liệu:
- Các superstar thích dùng mobile phone loại xịn. (Sgk)
- Thế là chúng mình phải bye bye mùa hè...
- Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã mở ra một kỉ nguyên mới cho dân tộc ta - kỉ nguyên độc lập, tự do và hạnh phúc.
- Nước là hợp chất gồm hydro và oxy.
b, Kết luận: (SGK)
I. Sự trong sáng của Tiếng Việt
a, Xét ví dụ Sgk
b, Nhận xét ví dụ:
- Cách xưng hô:
Ông giáo: Cụ với tôi, ông với con -> Thể hiện sự kính trọng, thân thiết, gần gũi.
Lão Hạc: Ông giáo, chúng mình, tôi với ông -> Thể hiện sự tôn trọng của Lão đối với ông giáo.
- Cách thưa gửi của Lão Hạc đối với ông giáo “Vâng! Ông giáo dạy phải”
- Các từ ngữ: trong sáng, rõ ràng, lịch sự
I. Sự trong sáng của Tiếng Việt
II/ Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
Có những hiểu biết cần thiết về Tiếng Việt.
Cô ấy có vẻ đẹp khiêm tốn.
Khung thành từ chối đối phương.
Thị trường địa ốc ấm dần lên.
Bẻ đôi câu thơ, chặt đôi câu thơ.
Ngày đã cạn biết là em không đến.
Hiểu biết về Tiếng Việt sẽ có những sáng tạo độc đáo khi sử dụng mà chúng ta cần học tập
Sự biến đổi nghĩa trong 2 câu thơ sau đây
có vi phạm sự trong sáng của TV không ?
“ Ngày ngày mặt trời đi qua bên lăng,
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.”
( Viễn Phương )
Từ “ mặt trời”trong câu 2 sử dụng nghĩa mới:
Hồ Chí Minh cũng được xem như mặt trời
mang lại ánh sáng, sự sống hạnh phúc cho
nhân dân VN,sống mãi trong lòng dân như
mặt trời vũ trụ…
Không vi phạm tính trong sáng của TV vì
tuân theo quy tắc chuyển nghĩa của từ ( theo
phép ẩn dụ ) & người đọc vẫn lĩnh hội được.
Em có nhận xét gì về các trường hợp nói ( viết )
sau đây ?
a.Nơi mà internet free,mọi sinh viên đều có thể
online 24/24 mà không cần phải có mặt,chỉ cần
status luôn available.Theo ý của Vietchanel thì
“treo nick đi học”chính là slogan ( khẩu hiệu )
xứng đáng nhất cho giới trẻ hiện đại và là biểu
hiện rõ nhất của xã hội giao tiếp bằng internet.
b.Qua talk show ấy,tôi mới biết nam cascadeur
đó vốn chỉ là một amateur mà thôi.
c.Nữ diễn viên đó thích đi shopping,thích dự các
buổi party và hay tỏ ra là “Xì-tin”thứ thiệt
bằng việc phô bày underwear mỗi khi xuất hiện
trước camera của phóng viên.
Tiếng Việt có thể vay mượn từ
ngữ nước ngoài khi thật cần thiết
( những yếu tố tích cực ) để làm
giàu vốn từ dân tộc.
Cần tránh lai căng,lạm dụng từ
ngoại lai để giữ cho TV được
trong sáng.
Ta cần học hỏi ngôn phong ở
tình huống 1 vì lời người xưa
có câu :
“ Lời nói chẳng mất tiền mua,
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.”
Hay :
“ Người thanh,tiếng nói cũng thanh,
Chuông kêu đánh khẽ bên thành cũng kêu.”
( ca dao )
Bài tập 1 (SGK trang 33) - Tổ 1
Bài tập 2 (SGK trang 34) - Tổ 2
Bài tập 3 (SGK trang 34) - Tổ 3
Bài tập 1 (SGK trang 44) - Tổ 4
III. Luyện tập
Ghi nhớ
Sự trong sáng là một phẩm chất của
TV.Nó được biểu hiện ở những
phương diện chủ yếu : tính chuẩn mực,
có quy tắc của TV;sự không lai căng,
pha tạp & tính lịch sự,văn hoá trong
lời nói,…
…
Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết
Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi
Như vị muối chung lòng biển mặn
Như dòng sông thương mến chảy muôn đời
Ai thuở trước nói những lời thứ nhất
Còn thô sơ như mảnh đá thay rìu
Điều anh nói hôm nay, chiều sẽ tắt
Ai người sau nói tiếp những lời yêu?
Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển
Có gọi thầm tiếng Việt mỗi đêm khuya?
Ai ở phía bên kia cầm súng khác.
Cùng tôi trong tiếng Việt quay về.
Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
Tròi xanh quá, môi tôi hồi hộp quá
Tiếng Việt ơi, tiếng Việt ân tình!
Tiết 4: GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
Bài thơ Tiếng Việt ( Lưu Quang Vũ) đã nói hộ tình cảm của người dân Việt Nam giành cho tiếng nói thân thương của dân tộc.
Ngôn phong giao tiếp
phải thể hiện được vẻ
thanh lịch,nét văn hoá
của con người.
Giữ gìn sự trong sáng
của TV
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM !
nguon VI OLET
