Sông mã xa rồi tây tiến ơi !
(Quang Dòng)
TÂY TIẾN
Sông mã xa rồi tây tiến ơi !
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài khao sương lấp đoàn quân mỏi
Cầu vào Mường lát
Mường lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Anh bạn dãi dầu không bước nữa
gục lên súng mũ bỏ quên đời
Chiều chiều oai linhThác gầm thét
Đêm đêm Mường hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói
Mai châu mùa em thơm nếp xôi
" Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ "
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy,
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy,
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Giáng Kiều là cô bạn gái của một người bạn Quang Dũng. Được chứng kiến mối tình đẹp của bạn Quang Dũng đã đưa tên nàng vào câu thơ " Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm" trong bài "Tây Tiến" bất hủ. Sau đó một vài năm những người bình thơ cứ gán cho nguyên mẫu của Quang Dũng là con gái của một tiệm cà phê nào đó. Nhưng Quang Dũng chỉ im lặng và chỉ nói riêng với anh bạn của mình rằng : " tao mang tên người yêu của mày vào thơ đấy".
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.
Tây Tiến ! Tây Tiến ! Tây Tiến !
-Quang Dũng tên khai sinh
là Bùi Đình Diệm.
-Quê ở Đan Phượng, Hà Tây.
-Quang Dũng tham gia quân
đội từ năm 1947 và là đại đội
Trưởng của đoàn quân Tây Tiến.
Quang Dũng là một nhà thơ đa
tài( làm thơ, viết văn, vẽ tranh).
-Tác phẩm tiêu biểu:
Rừng biển quê hương( 1957)
Đường lên Châu Thuận (1964)
Mây đầu ô.(1986 )
1. Tỏc gi?
Quang Dung
( 1921-1988)
a. Đơn vị T©y TiÕn - hoàn cảnh sáng tác :
* Đơn vị T©y TiÕn:
- Tây Tiến là đơn vị quân đội được thành lập đầu năm 1947, có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt –Lào và đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp ở Thượng Lào cũng như ở miền Tây Bắc Bộ Việt Nam.
2. Tác phẩm
- Địa bàn đóng quân và hoạt động của Tây Tiến khá rộng
- Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh niên Hà Nội, chiến đấu trong hoàn cảnh rất gian khổ nhưng chiến đấu rất anh dung kiên cường.
- Đoàn quân Tây Tiến sau một thời gian hoạt động ở Lào trở về Hoà Bình thành lập trung đoàn 52.
* Hoàn cảnh :
- 1948, Quang Dung vi?t ? Phự Luu Chanh khi ụng nh? v? don v? cu
- "Tõy Ti?n" l� m?t b�i tho in trong t?p tho "Mõy d?u ụ" c?a Quang Dung xu?t b?n nam 1986.
b. Nhan đề:
"Nhớ Tây tiến" ? " Tây tiến"
2. Nội dung
Nỗi nhớ Tây Tiến
Hình ảnh thiên nhiên Tây Bắc
Hình ảnh người lính Tây Tiến
TÂY TIẾN
(Quang Dòng)
II. Đọc hiểu
* Bố cục:
Có thể chia b�i thơ l�m 4 ph?n:
- Phần 1: Nhớ con đường h�nh quân gian khổ.
- Phần 2: Nhớ những kỉ niệm khó quên.
- Phần 3: Nhớ về đo�n quân Tây Tiến.
- Phần 4 : Lời thề nguyền
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
* nhớ choi voi
Câu cảm
điệp từ
từ láy
Hiệp vần “ơi”
nỗi nhớ lửng lơ , đầy ắp , không định hình ,
định lượng, bao trùm cả không gian ,thời gian .
Ám ảnh tâm trí khôn nguôi, da diết đến thăm thẳm nhớ thương.
* Tây Tiến ơi !
1. Những cuộc hành quân gian khổ của đoàn quân Tây Tiến + khung cảnh thiên nhiên Tây bắc hùng vĩ , hoang sơ ,dữ dội , thơ mộng ,trữ tình qua nỗi nhớ của Quang Dũng :
a. Nhớ núi rừng Tây Bắc
II – Đọc - hiểu văn bản :
tiếng gọi thân thương
nỗi nhớ tha thiết
nhấn mạnh nỗi nhớ :
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
? Nét lãng mạn của hồn thơ Quang Dũng
* Kỷ niệm về một đêm hành quân đầy mệt mỏi ” sương lấp ”, thời tiết khắc nghiệt của miền Tây .
Hình ảnh giàu chất hiện thực
gợi cho ta liên tưuởng tới hình ảnh đoàn quân Tây tiến đi trong lớp suơng khói lung linh huyền ảo , nhuư thực nhu mộng của rừng núi.
* Những miền đất lạ
gợi sự xa xôi ,hẻo lánh ,hoang dã , nơi đoàn quân Tây Tiến đã đi qua .
gắn với những kỷ niệm cụ thể.
* Hình ảnh : đoàn quân mỏi hoa về trong đêm hơi . .
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.
+ Di?p t? dốc
+ Từ láy tượng hình
+ Súng ngửi trời
Sử dụng 5 thanh trắc
Trúc trắc, gập ghềnh, khó đi
Độ cao của núi
hóm hỉnh, tinh nghịch, hồn nhiên của người lính Tây Tiến
?
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
sự hiểm trở , trùng điệp , cao vút của núi đồi miền Tây .
+ Heo hút cồn mây
cực tả độ cao
- Những từ ngữ giàu giá trị tạo hình: “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”,“cồn mây”,“súng ngửi trời” diễn tả thật đắc cảnh núi cao,dốc sâu, vực thẳm.
* Địa thế hiểm trở :
Thậm xưng
- Những nếp nhà thấp thoáng mờ nhòa khuất chìm xa xa ẩn hiện trong màn mưa
- Dối
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
+ Một loạt thanh bằng
- 4 cõu " d?c lờn khỳc khu?u. . . . . . . . . . . .
- Nhịp ngắt bẻ đôi
Ngàn thước lên cao , ngàn thước xuống
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .mưa xa khơi ”
Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ ,dữ dội ,thử thách lòng quả cảm của người lính Tây Tiến . Tuy vậy họ vẫn hồn nhiên yêu đời .
vách nói vót lªn ®æ xuèng th¼ng ®øng
Lên cao chót vót
Xuống sâu thăm hẳm
Nguy hiểm
tột cùng
Tạo cảm giác nhẹ nhàng,diễn tả tâm trạng người lính bình thản trước gian lao
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
* Thiên nhiên hoang dã :
+ Thác gầm thét
+ Cọp trêu người
Nhân hóa
+ Chiều chiều
+ Đêm đêm
Thường xuyên đối mặt với nguy hiểm ,dữ dội ,bí ẩn, hoang vu cña chèn rõng thiªng níc ®éc
Đường hành quân gian khổ
Hoang sơ , man dại ,đầy bí mật
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi
* Thiên nhiên Tây bắc mang hương vị cuộc sống
+ Cơm lên khói
+ Thơm nếp xôi
Tả thực
Bửa cơm nóng
Hương thơm nếp mới
mùa em thơm nếp xôi
Diễn đạt tài hoa
mùa em
Mùa lúa chín
Mùa nếp thơm
Mùa của tình quân dân
+ “ Đoàn quân mỏi”.
+ “Anh bạn … quên đời”
+ Không bước nữa, bỏ quên dời
b. Nhớ về người lính Tây Tiến :
+ “Heo hút cồn mây súng ngửi trời”
Dù vất vả nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp lãng mạn hào hoa .
- Phải trải qua nhiều gian khổ, vất vả :
- Người lính hồn nhiên, tinh nghịch trước gian khổ :
Do hành quân trong đêm
Khẩu khí lãng mạn, nói hi sinh,
mất mát nhẹ nhõm, kiêu bạc, Làm giảm bớt đau thương, bi luỵ
Tiểu kết:
Qua ngòi bút vừa hiện thực, vừa lãng mạn của Quang Dũng , Cảnh núi rừng Tây Bắc hiện lên rất sinh động với núi cao, vực sâu, dốc thẳm, mưa rừng, sương mù, thác gầm, cọp thét… Và đó cũng là những kỉ niệm đáng tự hào của người lính Tây Tiến .
Trong đoạn thơ sau tác giả dùng yếu tố nghệ thuật gì để tả cảnh?
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
A. Thanh điệu
B. Ngắt nhịp
C. Từ láy tượng h×nh
D. Tương phản
E. Thậm xưng
F. Phối hợp tất cả những
yếu tố nghệ thuật trên
Câu hỏi củng cố :
Thiên nhiên vùng rừng núi Tây Bắc trong đoạn thơ
trên có đặc điểm gì?
A. Dữ dội
B. Hùng vĩ, hiểm trở, hoang vu, bí hiểm
C. Xa xôi, cách trở
D. Hiền hòa
TẠM BIỆT TÂY TIẾN !
nguon VI OLET
