|
Rừng tràm. |
Sinh quyển và khu Dự trữ sinh quyển là gì?
GS-TS Nguyễn Hoàng Trí, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia Chương trình con người
và Sinh quyển Việt Nam, đồng thời là Phó Chủ tịch Hội đồng điều phối quốc tế về
chương trình con người và sinh quyển định nghĩa: “Sinh quyển là phần của trái
đất có các sinh vật sinh sống, kể cả con người và các chất hữu cơ chưa phân hủy
trong khí quyển, thủy quyển và địa quyển”.
Các khu dự trữ sinh quyển (DTSQ) là đại diện các hệ sinh thái nội địa, biển hoặc
ven biển tách rời hoặc kết hợp với nhau trong một khu vực được thiết kế theo
mẫu hướng dẫn chung và được Tổ chức UNESCO công nhận trong chương trình
con người và sinh quyển.
Mạng lưới của các khu DTSQ thế giới được hình thành vào năm 1976 và đến nay
đ
ã có 504 khu DTSQ thuộc 102 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các nước có nhiều khu
DTSQ nhất là Mỹ (47), Nga (37), Tây Ban Nha (33) và Trung Quốc (26).
|
Rừng phòng hộ ven biển. |
Còn ở Việt Nam, hiện được UNESCO công nhận 8 khu, đó là: khu DTSQ Tây
Nghệ An, Cát Tiên, Kiên Giang, Cát Bà, Châu Thổ Sông Hồng, Cần Giờ, Cù lao
Chàm và Mũi Cà Mau. Riêng khu DTSQ thế giới Mũi Cà Mau trải dài trên một diện
tích rất rộng - gần 80.000 ha, trong đó có 3 vùng lõi chính là rừng ngập mặn Mũi
Cà Mau, rừng tràm U Minh Hạ và mảng rừng phòng hộ ven biển.
Để quản lý một khu vực rộng lớn này, hiện có hai vườn quốc gia là Vườn Quốc gia
Mũi Cà Mau và Vườn Quốc gia U Minh Hạ.
Trách nhiệm và lợi ích khi trở thành khu DTSQ thế giới
Khi trở thành khu DTSQ thế giới, chúng ta phải tuân thủ các hiệp ước, công ước
và các cam kết quốc tế mà Chính phủ đã ký. Mỗi khu DTSQ đều có cách quản lý
riêng, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương, mạng lưới các khu DTSQ quốc tế không can thiệp vào công việc của từng quốc gia, từng khu DTSQ mà chỉ đóng
vai trò tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật, cung cấp chuyên gia, thông tin, tìm kiếm đối
tác và nguồn tài trợ... thông qua Ủy ban Quốc gia chương trình "Con người và
sinh quyển" của các nước thành viên.
|
Rừng đước.
|
Lợi ích từ khu DTSQ có thể tóm tắt như sau:
Theo GS-TS Nguyễn Hoàng Trí, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia Chương trình Con
người và Sinh quyển Việt Nam thì khi một khu vực được UNESCO công nhận là
khu DTSQ thế giới - chỉ riêng cái thương hiệu ấy đã trị giá 500 triệu USD.
Ngoài ra, những người làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp được hưởng lợi
từ các dự án trình diễn và đào tạo về cách thức quản lý, sử dụng tài nguyên bền
vững trong các khu DTSQ. Các khu này còn nhận được sự tài trợ của các tổ chức
quốc tế để cộng đồng dân cư địa phương phát triển ổn định và bền vững, tạo ra
những cơ hội trong giáo dục, giải trí và phát triển du lịch.
Khu DTSQ là phòng thí nghiệm cung cấp dữ liệu để các nhà khoa học dựa vào đó
xây dựng các giả thiết mới về các mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, cũng
như xác định ra hướng biến đổi khí hậu và môi trường trong tương lai. Bản thân
các khu DTSQ là bảo tồn và đa dạng sinh học... là điều kiện thuận lợi và là cơ hội
tốt để người dân địa phương xây dựng các thương hiệu về nông sản, thực phẩm
sạch - một mặt hàng rất được ưa chuộng trên thế giới để xuất khẩu, làm giàu
cho bản thân và đất nước./.
|