Bài 20: ChiÕn sù lan réng ra c¶ nc,cuéc kc cña nh©n d©n ta tõ n¨m 1873 ®Õn n¨m 1884, nhµ Nguyªn ®Çu hµng

1>>H·y thuËt l¹i “vô §uy-puy” vµ nªu kÕt côc cña nã

- §uy-puy lµ mét tªn l¸i bu«n hiÕu chiÕn, muèn dïng ®g s«ng Hång chë hµng hãa,vò khÝ qua miÒn B¾c chuyÓn lªn TQ ®Ó t¹o cí xl B¾c K×

-Trong khi t­ b¶n Ph¸p cßn dÌ dÆt vs B¾c K× th× §uy-puy ®· tù m×nh hµnh ®éng.Y tù ý ®i tõ H­¬ng C¶ng vµ Th­îng H¶i ®Ó s¾m ph¸o, thuyÒn,mua vò khÝ,®¹n d­îc, mé qu©n lÝnh kÐo tíi B¾c K×. 11-1872, û thÕ nhµ Thanh, §uy-puy tù tiÖn cho tµu ng­îc s«ng Hång lªn V©n Nam(TQ) mÆc dï ch­a ®c phÐp cña triÒu ®×nh HuÕ. H¾n cßn ngang ng­îc ®ßi ®ãng qu©n bªn bê s«ng Hång

- Qhe gi÷a triÒu ®i×nh HuÕ vµ td F trë nªn c¨ng th»ng, lÊy cí “gi¶i quyÕt vô §uy-puy ®ang g©y rèi ë HN,bän td F hiÕu chiÕn ë SG ®· ®em qu©n ra B¾c.§éi qu©n do ®¹i óy G¸c-ni-ª chØ huy, bÒ ngoµi vs danh nghÜa gi¶i quyÕt vô §uy-puy,nh­ng bªn trong chÝnh lµ kiÕm cí can thiÖp s©u vµo v® B¾c K×

2>>Cuéc kc ë B¾c K× lÇn thø nhÊt cã ® j ®¸ng chó ý?

-Ngµy 20-11-1873, F næ sóng tÊn c«ng thµnh HN. Qu©n d©n ta anh dòng kh¸ng cù. Khi ®Þch tæ chøc ®¸nh thµnh, mét c¸nh qu©n F bÞ chÆn ®øng t¹i ¤ Thanh Hµ

- Trong thµnh HN, tæng ®èc NguyÔn Tri Ph­¬ng trùc tiÕp chØ huy cuéc chiÕn ®Êu. Khi bÞ träng th­¬ng vµ bÞ giÆc b¾t, «ng ®· nhÞn ¨n, nhÞn uèng cho ®Õn chÕt. Con trai «ng lµ NguyÔn L©m còng bÞ tróng ®¹n vµ hy sinh

- Thµnh HN bÞ giÆc chiÕm, qu©n triÒu ®×nh tan r· nhanh chãng nh­ng nh©n d©n HN vÉn tiÕp tôc chiÕn ®Êu. C¸c sÜ phu, v¨n th©n y nc ®· lËp ra tæ chøc NgÜa héi, bÝ mËt liªn kÕt chèng F

- TrËn ®¸nh g©y ®c tiÕng vang lín nhÊt lóc bÊy h lµ trËn phôc kÝch cña qu©n ta vµ qu©n Cê ®en t¹i CÇu GiÊy ngµy 21-12-1873

-ChiÕn th¾ng ë CÇu GiÊy lÇn thø nhÊt khiÕn cho nd ta v« cïng phÊn khëi; ng­îc l¹i, lµm cho td F hÕt søc hoang mang, lo sî. Chóng t×m c¸ch th­¬ng l­îng vs triÒu ®×nh HuÕ råi thiÕt lËp b¶n HiÖp ­íc 1874, rót qu©n khái HN vµ c¸c tØnh ®b B¾c K×  nh­ng vÉn tiÕp tôc xd c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c b­íc x©m  l­îc vÒ sau

- B¶n HiÖp ­íc 1874 khiÕn cho ®«ng ®¶o nd vµ sÜ phu yªu nc bÊt b×nh. Phong trµo ®Êu tranh ph¶n ®èi HiÖp ­íc d©ng cao trong c¶ nc, ®¸ng chó ý nhÊt lµ cuéc næi dËy ë nghÖ An, Hµ TÜnh do TrÇn TÊn, §Æng Nh­ Mai, NguyÔn Huy §iÒn l·nh ®¹o

- NhiÒu v¨n th©n, sÜ phu cßn göi ®iÒu trÇn lªn triÒu ®×nh, ®ßi c¶i c¸ch ®Ó chÊn h­ng c¶ nc

3>>TrËn CÇu GiÊy ngµy 21-12-1873 ¶nh h­ëng ®Õn côc diÖn CT ntn?

- S¬ l­îc vÒ trËn CÇu GiÊy

    + Thõa lóc G¸c-ni-ª ®em qu©n xuèng ®¸nh Nam §Þnh, viÖc canh phßng HN s¬ hë, qu©n ta do Hoµng T¸ Viªm chØ huy( cã sù phèi hîp vs ®éi qu©n Cê ®en cña L­u VÜnh Phóc)  tõ S¬n T©y kÐo vÒ HN, h×nh thµnh trËn tuyÕn bao v©y qu©n ®Þch. Nghe tin ®ã, G¸c-ni-ª ph¶i tøc tèc ®­a qu©n tõ Nam §Þnh trë vÒ.

    + Ngµy 21-12-1973, L­u VÜnh Phóc kÐo qu©n vµo s¸t thµnh HN khiªu chiÕn. G¸c-ni-ª ®em qu©n ®uæi theo. R¬i vµo æ phôc kÝch cña nghÜa qu©n ta t¹i khu vùc CÇu GiÊy, to¸n qu©n F, trong ®ã cã G¸c-ni-ª bÞ tiªu diÖt.

- ChiÕn th¾ng CÇu GiÊy cã tiÕng vang lín:

    + ChiÕn th¾ng nµy lµm cho nd ta v« cïng phÊn khëi, cµng quyÕt t©m chèng F

    + Thùc d©n F hoang mang, lo sî

    + Tr­íc t×nh h×nh ®ã, F t×m c¸ch th­¬ng l­îng vs triÒu ®×nh HuÕ kÝ HiÖp ­íc Gi¸p TuÊt (1874)

4>>Thùc d©n F ®¸nh chiÕm B¾c k× lÇn thø hai ntn?

-   Thùc hiÖn ý ®å chiÕm ®ãng toµn bé VN, viÖn cí nhµ Ng kh«ng thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c ®iÒu kho¶n HiÖp ­íc 1874, ngµy 3-4-1882, Ri-vi-e chØ huy mét ®¹o qu©n F tõ SG kÐo ra HN

-    Ngµy 25-4-1882, chóng göi tèi hËu th­ cho Tæng ®èc Hoµng DiÖu y cÇu qu©n déi triÒu ®×nh giao thµnh trong 3 tiÕng ®ång hå. Ch­a hÕt thêi h¹n chóng ®· næ sóng chiÕm thµnh

-    Qu©n F c­íp nhiÒu vµng b¹c ch©u b¸u, ph¸ hñy c¸c cæng thµnh, c¸c khÈu ®¹i b¸c, vøt thuèc ®¹n xuèng hå nc, lÊy hµnh cung lµm ®¹i b¶n doanh, cho cñng cè khu nh­îng ®Þa ë s«ng Hång, chiÕm Së Th­¬ng chÝnh, dùng nªn chÝnh quyÒn tay sai ®Ó t¹m thêi cai qu¶n thµnh HN


-     Ri-vi-e cßn cho qu©n chiÕm má than Hßn Gai, Qu¶ng yªn, Nam §Þnh

5>>TrËn CÇu GiÊy lÇn thø hai(19-5-1883)diÔn ra ntn?

- DiÔn biÕn:

       +  Th¸ng 5-1883, trªn chiÕn truêng CÇu GiÊy, qu©n d©n ta l¹i mét lÇn n÷a gi¸ng cho giÆc mét ®ßn nÆng nÒ

       +   Ngµy 19-5-1883, Ri-vi-e huy ®éng 550qu©n cã ®¹i b¸c yÓm trî, më cuéc hµnh qu©n ®¸nh ra HN theo ®­êng HN ®i S¬n T©y

       +   N¾m ®c ý ®å cña giÆc, qu©n dan ta cïng ®éi qu©n Cê ®en cña L­u VÜnh Phóc tæ chøc t¹i CÇu GiÊy. Qu©n F ®¹i b¹i, nhiÒu sÜ quan, binh lÝnh ®Þch bÞ chÕt vµ bÞ th­¬ng. Ri-vi-e còng ph¶i bá m¹ng. Tµn qu©n F th¸o ch¹y vÒ HN

- Kq:

       +   ChiÕn th¾ng CÇu GiÊy lÇn th­ hai lµm nøc lßng nd c¶ nc, båi ®¾p thªm ý chÝ quyÕt t©m tiªu diÖt giÆc cña nd ta

       +   Lµm cho TD F hÕt søc hoang mang, dao ®éng

       +   T¹o thêi c¬ thuËn lîi ®Ó nd ta ®¸nh ®uæi qu©n giÆc

 

10>> Nguyên nhân nào làm cho cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược của quân dân ta từ 1858 – 1884 bị thất bại?

Trong thời kỳ đầu tấn công xâm lược nước ta, giặc Pháp đã vấp phải sức kháng cự ngoan cường của quân dân ta chiến đấu dưới ngọn cờ triều đình. Có lúc, giặc đã lâm vào tình thế nguy ngập, phải tính đến chuyện rút quân về nước để tránh bị tiêu diệt. Thay vì tiếp tục phát huy ưu thế, dựa vào sức mạnh toàn dân, chú trọng tập kích và tiêu diệt địch, không cho chúng có điều kiện thuận lợi để thay đổi tình thế, thì ngược lại, nhà Nguyễn đã lựa chọn con đường cầu hòa với Pháp để đối phó với phong trào nông dân trong nước, thậm chí có lúc còn hợp tác với kẻ thù để đàn áp phong trào khởi nghĩa của quần chúng, tạo điều kiện cho Pháp từng bước thôn tính nước ta.

- Một bộ phận quân triều đình kiên quyết đánh Pháp như Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu…  thì bị chi phối bởi tư tưởng chiến thuật quân sự kiểu phong kiến (phòng ngự, dựa vào thành lũy cố thủ) nên cuối cùng cũng thất bại.

- Phong trào kháng chiến của nhân dân diễn ra liên tục, rộng khắp , gây nhiều khó khăn, tổn thất cho giặc nhưng lại thiếu tổ chức, thiếu sự lãnh đạo thống nhất nên cuối cùng đều thất bại. Bộ phận lãnh đạo phong trào kháng chiến của nhân dân chủ yếu là các văn thân sĩ phu yêu nước do hạn chế về giai cấp, về lịch sử nên chưa có đường lối sách lược đúng đắn, còn mang nặng tư tưởng phong kiến.

- Là thế lực cầm quyền trị nước, nhà Nguyễn không thể không nhận lãnh trách nhiệm để mất nước vào tay Pháp. Triều Nguyễn ban đầu đã có nhiều cố gắng chống chọi với cuộc xâm lược của thực dân Pháp. Tuy nhiên, trước kẻ thù vừa hơn hẳn về quân sự lại hết sức khôn khéo trong bước đường xâm lược, triều Nguyễn đã không tìm được những chủ trương và biện pháp hữu hiệu để vượt qua thử thách quá khó khăn của lịch sử. Các chính sách của họ đã khiến họ tách rời dần cuộc kháng chiến của nhân dân, làm cho khả năng đề kháng của quân dân ta ngày càng hao mòn, tạo điều kiện cho kẻ địch lấn lướt từ bước này đến bước khác.

Đường lối của triều Nguyễn trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm cho thấy từ vị thế lãnh đạo nhân dân chống giặc, họ đã đi những bước lùi nghiêm trọng sang chủ trương “thủ để hòa” rồi đi đến “chủ hòa” và “đầu hàng”. Họ đã không có khả năng đoàn kết toàn dân nhằm phát động một cuộc chiến tranh nhân dân chống giặc mà thậm chí còn phá hoại cuộc kháng chiến của nhân dân, đi ngược lại quyền lợi dân tộc. Họ đã dần dần từ bỏ vị trí lãnh đạo, để mặc người dân Việt phải tự vẫy vùng tìm lối thoát riêng cho mình bằng các cuộc khởi nghĩa, nổi dậy chống cả Pháp lẫn triều Huế, buộc Pháp phải mất gần 30 năm mới chinh phục và đô hộ được Việt Nam.


Bµi 21: Ptrµo yªu nc chèng Ph¸p cña nd VN trong nh÷ng n¨m cuèi TK XIX

1>>Ptrµo CÇn V­¬ng bïng næ trong hc nµo

- Sau hai HiÖp ­íc H¸c-m¨ng vµ pa-t¬-nèt, TD F ®· hoµn thµnh vÒ c¬ b¶n hai cuéc xl­îc VN. Chóng b¾t ®Çu txóc tiÕn ®Õn viÖc thiÕt lËp bé m¸y chÝnh quyÒn TD vµ chÕ ®é b¶o hé l·nh thæ B¾c K× vµ Trung K×.

- Phong trµo ph¶n ®èi hai HiÖp ­íc 1883 vµ 1884 diÔn ra rÊt s«i næi. NhiÒu to¸n nghÜa qu©n h® m¹nh ë c¸c vïng xq HN, B¾c Ninh, S¬n T©y, H¶i D­¬ng...

- Dùa vµo ptrao kc cña nd, ph¸i chñ chiÕn trong triÒu ®×nh HuÕ mf ®¹i diÖn lµ T«n ThÊt ThuyÕt(th­îng th­ Bé Binh) vµ NguyÔn V¨n T­êng(Th­îng h­ Bé L¹i) m¹nh tay h®.

§ªm 4 r¹ng ngµy 5-7-1885, T«n ThÊt ThuyÕt ®· h¹ lÖnh cho c¸c ®¹o qu©n cña m×nh t©n c«ng. Mét sè tªn F bÞ tiªu diÖt t¹i ®ån Mang C¸, tßa L©m sø.

- T«n ThÊt ThuyÕt p¶i ®­a vua Hµm Nghi vµ Tam cung(MÑ, vî c¶, vî thø vua Tù §øc) ra khái Hoµng thµnh, råi ch¹y ra s¬n phßng T©n Së (QTri). Ngµy 13-7-1885, T«n ThÊt ThuyÕt m­în danh Hµm Nghi xuèng chiÕu CÇn V­¬ng, kªu gäi v¨n th©n, sü phu vµ nd c¶ nc ®øng lªn, v× vua mµ kc.

- ChiÕu CÇn v­¬ng ®· nhanh chãng thæi bïng ngän löa yªu nc cña nd ta, t¹o thµnh ptrao vò trang chèng F diÔn ra s«i nçi, liªn tôc kÐo dµi 10 n¨m.

2>>Tãm l­îc hai giai ®o¹n cña ptrao CÇn V­¬ng chèng F vµ rót ra ® ® cña mçi giai ®o¹n

- Giai ®o¹n 1: Tõ n¨m 1885 ®Õn th¸ng 11-1888

  + Ptrao ®c ®Æt d­íi sù chØ huy cña Hµm Nghi vµ T«n ThÊt ThuyÕt.

  + Hµng tr¨m cuéc kn lín nhá ®· næ ra trªn ph¹m vi c¶ nc, tõ Thanh Hãa, NghÖ An, QB, QNgai, B×nh §Þnh cho tíi Kh¸nh Hßa, Phó yªn.Tiªu biÓu lµ cuéc kn cña Mai Xu©n Th­ëng ë B×nh §Þnh. Cïng næi dËy víi «ng cã Bïi §iÒn, NguyÔn §øc NhuËn, §µo Do·n §Þch, NguyÔn Huy Cung...

  + Lóc nµy, phß t¸ cho Hµm Nghi vµ t«n ThÊt ThuyÕt cßn cÝ nhiÒu v¨n th©n, sü phu vµ t­íng lÜnh kh¸c nh­ TrÇn Xu©n So¹n, T«n ThÊt §µm, T«n ThÊt ThiÖp(hai con cña T«n ThÊt ThuyÕt), Ph¹m T­êng, TrÇn V¨n §Þnh. Bé chØ huy cña ptrao ®ãng t¹i vïng rõng nói phÝa t©y hai tØnh QB vµ Hµ TÜnh.

  + Cuèi n¨m 1888, do sù ph¶n béi cña Tr­¬ng Quang Ngäc, vua Hµm Nghi r¬i vµo tay giÆc. Nhµ vua ®· hiªn Ngang côa tuyÖt mäi sù dô dç cña F, chÞu ¸n l­u ®µy sang An-giª-ri(B¾c Phi).

- §Æc ®iÓm: Ptrao ®Æt d­íi sù chØ huy cña vua Hµm Nghi vµ T«n ThÊt ThuyÕt, quy m« ptrao lan réng kh¾p c¸c tØnh ë B¾c K× vµ Trung K×.

 - Giai ®o¹n 2:Tõ n¨m 1888 ®Õn n¨m 1895:

   +  ë giai ®o¹n nµy k cßn sù chØ huy cña triÒu ®×nh kc, nh­ng PT vÉn tiÕp tôc pt vµ quy tô dÇn thµnh c¸c trung t©m lín, tån t¹i bÒn bØ vµ ngµy cµng cã xu h­íng ®i vµo chiÒu s©u.

   + Tr­íc nh÷ng cuéc hµnh qu©n cµn quÐt d÷ déi cña TD F, ptrao ë vïng ®b ngµy cµng bÞ thu hÑp vµ chuyÓn träng t©m h® len vïng trung du vµ miÒn nói. Tiªu biÓu lµ cuéc kn: Hïng LÜnh do Cao §iÒn vµ Tèng Duy T©n l·nh ®¹o, h® ë vïng rõng nói phÝa t©y tØnh Thanh Hãa;kn HuowngKhee do Phan §×nh Phïng vµ Cao Th¾ng l·nh ®¹o.

  + Khi tiÕng sóng kc ®· im trªn nói Vô Quang(H­¬ng Khª, Hµ TÜnh) vµo cuèi n¨m 1895, ptrao CÇn V­¬ng coi nh­ chÊm døt.

- §Æc ®iÓm: Ptrao tiÕp tôc pt dÉu k cßn sù chØ huy cña triÒu ®×nh. Ptrao chuyÓn trung t©m h® lªn c¸c vïng trung du vµ miÒn nói.

3>>Tr×nh bµy diÔn biÕn chÝnh cña kn B·i SËy?

- Tõ n¨m 1883, §inh Gia QuÕ ®· l·nh ®¹o nghÜa qu©n h® ë vïng B·i SËy(H­ng Yªn). N¨m 1885, h­ëng øng “ChiÕu CÇn v­¬ng” ptrao kh¸ng F l¹i bïng lªn m¹nh mÏ d­íi sù chØ huy cña NguyÔn ThiÖn ThuËt.

- Dùa vµo vïng lau l¸ch um tïm vµ ®Çm lÇy thuéc c¸c huyÖn V¨n L©m, V¨n Lang, Kho¸i Ch©u, Yªn MÜ... NghÜa qu©n xd c¨n cø vµ triÖt ®Ó ¸p dông chiÕn thuËt ®¸nh du kÝch.

- KN tr¶i qua hai giai ®o¹n:


  + Tõ n¨m 1885 dÕn n¨m 1887: NgÜa qu©n ®Èy lïi nhiÒu cuéc cµn quÐt cña F ë c¶ vïng V¨n Giang, Kho¸i Ch©u vµ c¸c vïng ë c¨n cø Hai S«ng. NhiÒu trËn ®¸nh ¸c liÖt diÔn ra ë c¸c tØnh H­ng Yªn, H¶i D­¬ng, B¾c Ninh, Th¸i B×nh...

   + Tõ n¨m 1885 trë ®i: NghÜa qu©n b­íc vµo g® chiÕn ®Êu quyÕt liÖt. Thùc d©n F t¨ng viÖn binh, cho xd hÖ thèng ®ån bèt dµy ®Æc, thùc hiÖn chÝnh s¸ch “ dïng ng ViÖt trÞ ng­êi ViÖt” ®Ó c« lËp nghÜa qu©n. NghÜa qu©n ®· chiÕn ®Êu rÊt dòng c¶m. N¨m 1889, NguyÔn ThiÖn ThuËt sang TQ, ptrao tiÕp tôc mét time råi tan r·.

4>>M« t¶ cÊu tróc cña c¨n cø Ba §×nh?

   - C¨n cø Ba §×nh ®c xd ë ba lµng MËu hÞnh, Th­îng Thä, MÜ Khª(huyÖn Nga S¬n, tØnh Thanh Hãa)

   - CÊu tróc c¨n cø Ba §×nh kh¸ ®éc ®¸o:

      + Lîi dòng lòy tre lµng dµy ®Æc vµ vïng ®µm lÇy ®Ó lµm chiÕn tuyÕn tù nhiªn.

      + Xd c¨n cø cã hÖ rhoongs hµo réng, råi ®Õn líp thµnh ®Êt cao, ch©n thµnh réng, trªn thµnh cã c¸c lç ch©u mai. Trong thµnh cã hÖ thèng giao th«ng hµo vËn ®éng vµ tiÕp tÕ khi chiÕn ®Êu.

      + Ngoµi c¨n cø Ba §×nh cßn cã thªm c¨n cø kh¸c, tiªu biÓu lµ M· Cao(phÝa t©y b¾c Ba §×nh) ®Ó lµm nhÖm vô c¶nh b¸o, phßng bÞ cho c¨n cø chÝnh khi bÞ tÊn c«ng

5>>TR×nh bµy diÔn biÕn xhinhs xña kn Ba §×nh?

   - Ba §×nh thuéc huyÖn Ba S¬n tØnh Thanh Hãa

   - L·nh ®¹o lµ h¹m Bµnh vµ §inh C«ng Tr¸ng, NghÜa qu©n lîi dông ®Þa h×nh cña c¸c lµng MËu ThÞnh, Th­îng Thä, MÜ Khª ®Î xd mét chiens tuyÕn phßng thñ kiªn cè

   - Cuéc chiÕn ®Êu quyÕt liÖt tõ th¸ng 12-1886 ®Õn th¸ng 1-1887 khi giÆc F më cuéc tÊn c«ng quy m« vµo c¨n cø.

         + Th¸ng 12-1886, TD F tËp trung 500 qu©n, më réng cuéc tÊn c«ng vµo c¨n cø Ba §×nh, nh­ng chóng ®· bÞ thÊt b¹i.

         + Ngµy 6-1-1887, F l¹i huy ®éng kho¶ng 2500 qu©n, d­íi sù chØ huy cña §¹i t¸ Brit-x« tÊn c«ng vµo Ba §×nh. Cuéc chiÕn ®Êu diÔn ra ¸c liÖt, c¶ hai bª ®Òu bÞ th­¬ng vong rÊt nhiÒu.

         + Tr­íc søc tÊn c«ng ¸p ®¶o cña ®Þch, ®ªm 20-1-1887, nghÜa qu©n ®· më ®­êng m¸u rut lªn M· Cao. S¸ng ngµy 21-1-1887, khi chiÕm ®c c¨n cø, td F dien cuång ®èt p¸ vµ sau ®ã ra lÖnh xãa tªn ba lµng Th­îng Thä, MËu ThÞnh, MÜ Khª.

        + NghÜa qu©n p¶i rót vÒ M· Cao, cÇm cù 1 time, råi bÞ ®Èy vµo miÒn T©y Thanh Hãa vµ s¸p nhËp vµo ®éi qu©n cña CÇm B¸ Th­íc.

6>>Tãm l­îc c¸c gd cña kn H­¬ng Khª?

   - Giai ®o¹n 1: Tõ n¨m 1885-1888, lµ g® chuÈn bÞ lùc l­îng, x©y dùng c¬ së chiÕn ®Êu cña nghÜa qu©n. NghÜa qu©n lo tæ chøc, huÊn luyÖn xd c«ng sù, ren luyÖn vò khÝ vµ tÝch tr÷ l­¬ng thùc.

    -Gai do¹n 2: Tõ n¨m 1888-1896, nghÜa qu©n b­íc vµo g® chiÕn ®Êu quyÕt liÖt nghÜa qu©n dù vµo rõng nói, ®Èy lïi nhiÒu cuéc hµnh qu©n cµn quÐt cña ®Þch. NhiÒu trËn d¸nh næi tiÕng ®· diÔn ra, nh­ trËn tÊn c«ng ®ån T­êng L­u(5-1890), trËn tËp kÝch thÞ x· Hµ TÜnh(8-1892), trËn tÊn c«ng vµo §ån Nu(Thanh C­¬ng- NghÖ An).

    - §Ó ®èi phã, td F tËp trung binh lùc vµ xd hÖ thèng ®ån bèt dµy ®Æc nh»m bao v©y c« lËp nghÜa qu©n. §ång thêi më nhiÒu cuéc hµnh qu©n quy m« tÊn c«ng vµo Ngµn Tr­¬i c¨n cø chÝnh cña nghÜa qu©n.

    - Lùc l­îng nghÜa qu©n suy yÕu dÇn, sau khi Phan §×nh Phïng hi sinh(28-12-1895), c¸c thñ lÜnh cßn l¹i tiÕp tôc chiÕn ®Êu mét time. §Õn n¨m 1896, ptrao tan r·.

7>>T¹i sao kn H­¬ng Khª ®­îc coi lµ cuéc kn tiªu biÓu nhÊt trong ptrao CÇn V­¬ng?

-          §Þa bµn h® cña kn réng c¶ bèn tØnh B¾c Trung K×.

-          Kn kÐo dµi suèt 10 n¨m (tõ n¨m 1885 ®Õn 1895)

-          L·nh ®¹o kn lµ nh÷ng ng cã uy tÝn tÝn, ®øc ®é, tµi n¨ng nh­ Phan §×nh Phïng, Cao Th¾ng

-          Lùc l­îng nghÜa qu©n tgia kn ®«ng, gåm c¶ nam, n÷ vµ gåm c¸c d©n téc.

-          KN ®· tõng giµnh ®c nh÷ng th¾ng lîi to lín nh­ trËn phôc kÝch dÞch ë nói Vô Quang, tiªu diÖt hµng chôc tªn ®Þch.

8>>Tãm l­îc c¸c gai ®o¹n ptrien cña cuéc kn Yªn ThÕ tõ n¨m1884 dÕn 1913?


-          Giai ®o¹n 1884-1892, nghÜa qu©n h® riªng lÏ ch­a cã sù chØ huy thèng nhÊt, thñ lÜnh uy tÝn nhÊt lµ §Ò N¾m. Sau khi §Ò N¾m mÊt, §Ò Th¸m trë thµnh thñ lÜnh cña ptrao.

-          Gai ®o¹n 1893-1879, nghÜa qu©n võa chiÕn ®Êu võ xd c¬ së.

            + ThÊy t­¬ng qu©n lùc l­îng chªnh lÖch, §Ò Th¸m t×m c¸ch gi¶ng hßa.

  + Sau khi phôc kÝch b¾t ®c tªn ®iÒn chñ ng F Set-nay. §Ò Th¸m ®ång ý th¶ tªn nµy vs ®k F p¶i rót khái Yªn ThÕ , §Ò Th¸m cai qu¶n bèn tæng Nh· Nam, Môc S¬n, h÷u Th­îng.

  + Time gi¶ng hßa k kÐo dµi, td F tÊn c«ng trë l¹i. Lùc l­îng cña §Ò Th¸m bÞ tæn thÊt, suy yÕu  nhanh chãng. §Ó cøu v·n t×nh thÕ, §Ò TH¸m xin gi¶ng hßa lÇn hai.

-          Giai ®o¹n 1898-1908, tranh thñ time hßa ho·n, §Ò Th¸m cho khai khÈn dån diÒn Phßn X­¬ng, tÝch tr÷ l­¬ng thùc, xd®éi qu©n tinh nhuÖ, s½n sµng chiÕn ®Êu.

-          Giai ®o¹n 1909-1913, ph¸t hiÖn thÊy §Ò Th¸m cã dÝnh lÝu ®Õn vô ®Çu ®éc tr¹i lÝnh F ë HN. TD F tËp trung lùc l­îng tÊn c«ng quy m« lªn Yªn ThÕ. Lùc l­îng nghÜa qu©n hao mßn dÇn. Ngµy 10-2-1913, §Ò Th¸m bÞ s¸t h¹i, ptrao tan r·.

9>>C¸ch tæ chøc vµ chiÕn ®Êu cña nghÜa qu©n B·i SËy cã nh÷ng ®iÓm j # vs nghÜa qu©n Ba §×nh?

cuéc kn

Tæ chøc chiÕn ®Êu vµ chiÕn thuËt

B·i SËy

- §Þa bµn h® ë H­ng Yªn, H¶i D­¬ng.

- Tæ chøc nghÜa qu©n:

  + Ph©n t¸n thµnh c¸c ®éi, mçi ®éi nhieuf to¸n(mçi to¸n gåm 10 ®Õn 15 ng), ë lÉn trong d©n, di chuyÓn linh ho¹t

  + Vò khÝ tù trang bÞ, tù chÕ t¹o theo mÉu sóng F

- ChiÕn thuËt phßng ngù, dùa vµo thµnh lòy, c«ng sù.

  + H® ®¸nh ®Þch trªn c¸c tuyÕn gthong or trªn c¸c con s«ng lín nh­ s«ng Th¸i B×nh, s«ng Hång, s«ng §uèng.

  + ChiÕn thuËt phßng ngù, dùa vµo thµnh lòy, c«ng sù.

Ba §×nh

- §Þa bµn h® ¬ Ba §×nh(Thanh Hãa).

- Tæ chøc nghÜa qu©n:

     + Lùc l­îng kho¶ng 300 ng/to¸n, ph©n bè ë ba lµng, dùa vµo thµnh lòy c«ng sù chiÕn ®Êu

     + Vò khÝ tù trang bÞ gåm sóng háa mai, gi¸o m¸c, cung ná.

- ChiÕn thuËt:

     B¾t ®Çu tõ h® nhá: TËp kÝch, phôc kÝch nh÷ng to¸n qu©n, nh÷ng ®oµn xe vËn t¶i cña F trªn ®­êng bé vµ ®­êng s«ng, råi tiÕn lªn nh÷ng tr¹n ®¸nh lín, ®Èy lïi c¸c cuéc tiÕn c«ng lín cña ®Þch khi chóng ¸nh vµo c¨n cø Ba §×nh

10>>Kn Yªn ThÕ cã nh÷ng ® ® nµo # vs c¸c cuéc kn trong ptrao CÇn V­¬ng chèng F?

- Ptrao CÇn V­¬ng cuèi tk XIX vµ cuéc kn Yªn thÕ cuèi TK XIX ®µu TK XX cã nh÷ng ® ® :

  + ThÓ hiÖn lßng yªu nc vµ ý chÝ ®Êu tranh chèng td F ®Ó gi¶i pãng dtoc.

  + Lùc l­îng tgia  ptrao ®Êu tranh chèng F lµ ®«ng ®¶o quÇn chóng nd lao ®éng, chá yÕu lµ n«ng d©n.

  + Ptrao cuèi cïng bÞ thÊt b¹i v× thiÕu giai cÊp tiªn tiÕn l·nh ®¹o vs ®­êng lèi ®óng ®¾n.

- Nh÷ng ® #:

 

 

Ptrao  CÇn V­¬ng

Kn Yªn ThÕ

L·nh ®¹o

Quan l¹i, sÜ phu yªu nc

nh÷ng ng xuÊt th©n tõ n«ng d©n

§Þa bµn h®

- §c xd ë nh÷ng dÞa bµn nhá hÑp, ph©n t¸n

- ThiÕu sù l·nh ®¹o thèng nhÊt

§Þa bµn më réng nhÊt lµ giai ®o¹n cuèi

Lùc l­îng tgia

Chñ yÕu lµ n«ng d©n ë c¸c ®Þa p­¬ng n¬i diÔn ra kn

nd c¸c ®Þa p­¬ng tgia trùc tiÕp or gi¸n tiÕp

Time tån t¹i

L©u h¬n bÊt cø cuéc kn nµo trong ptrao CÇn V­¬ng kÓ c¶ kn Yªn ThÕ

 

nguon VI OLET