de thi hsg

                       CÁC CHUYÊN ĐỀ HÓA HỌC VÔ CƠ BỒI DƯỠNG HSTHCS

                  Chuyên đề 1:  NHAÄN BIEÁT VAØ TAÙCH CAÙC CHAÁT VOÂ CÔ             

     A. NHAÄN BIEÁT Caùc Chaát  

* Baøi taäp:

  @. Nhaän bieát baèng thuoác thöû töï choïn:

Caâu 1:  Trình baøy phöông phaùp phaân bieät 5 dung dòch: HCl, NaOH, Na2SO4, NaCl, NaNO3.

Caâu 2:  Phaân bieät 4 chaát loûng: HCl, H2SO4, HNO3, H2O.

Caâu 3:  Coù 4 oáng nghieäm, moãi oáng chöùa 1 dung dòch muoái (khoâng truøng kim loaïi cuõng nhö goác axit) laø: clorua, sunfat, nitrat, cacbonat cuûa caùc kim loaïi Ba, Mg, K, Pb.

a)                                    Hoûi moãi oáng nghieäm chöùa dung dòch cuûa muoái naøo?

b)                                    Neâu phöông phaùp phaân bieät 4 oáng nghieäm ñoù?.

Caâu 4:  Phaân bieät 3 loaïi phaân boùn hoaù hoïc: phaân kali (KCl), ñaïm 2 laù (NH4NO3), vaø supephotphat keùp Ca(H2PO4)2.

Caâu 5:  Coù 8 dung dòch chöùa: NaNO3, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2, Cu(NO3)2, Na2SO4, MgSO4, FeSO4, CuSO4. Haõy neâu caùc thuoác thöû vaø trình baøy caùc phöông aùn phaân bieät caùc dung dòch noùi treân.

 Caâu 6:  Coù 4 chaát raén: KNO3, NaNO3, KCl, NaCl. Haõy neâu caùch phaân bieät chuùng.

Caâu 7:  Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy nhaän bieát caùc hoãn hôïp sau: (Fe + Fe2O3), (Fe + FeO), (FeO + Fe2O3).

Caâu 8:  Coù 3 loï ñöïng ba hoãn hôïp daïng boät: (Al + Al2O3), (Fe + Fe2O3), (FeO + Fe2O3). Duøng phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát chuùng. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.

@. Nhaän bieát chæ baèng thuoác thöû qui ñònh:

Caâu 1:  Nhaän bieát caùc dung dòch trong moãi caëp sau ñaây chæ baèng dung dòch HCl:

a)                                    4 dung dòch: MgSO4, NaOH, BaCl2, NaCl.

b)                                    4 chaát raén: NaCl, Na2CO3, BaCO3, BaSO4.

Caâu 2:  Nhaän bieát baèng 1 hoaù chaát töï choïn:

a)                                    4 dung dòch: MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3.

b)                                    4 dung dòch: H2SO4, Na2SO4, Na2CO3, MgSO4.

c)                                    4 axit: HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4.

Caâu 3:  Chæ ñöôïc duøng theâm quyø tím vaø caùc oáng nghieäm, haõy chæ roõ phöông phaùp nhaän ra caùc dung

dòch bò maát nhaõn: NaHSO4, Na2CO3, Na2SO3, BaCl2, Na2S.

Caâu 4:  Cho caùc hoaù chaát: Na, MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3. Chæ duøng theâm nöôùc haõy nhaän bieát chuùng.

@. Nhaän bieát khoâng coù thuoác thöû khaùc:

Caâu 1:  Coù 4 oáng nghieäm ñöôïc ñaùnh soá (1), (2), (3), (4), moãi oáng chöùa moät trong 4 dung dòch sau: Na2CO3, MgCl2, HCl, KHCO3. Bieát raèng:

-                                  Khi ñoå oáng soá (1) vaøo oáng soá (3) thì thaáy keát tuûa.

-                                  Khi ñoå oáng soá (3) vaøo oáng soá (4) thì thaáy coù khí bay leân.

Hoûi dung dòch naøo ñöôïc chöùa trong töøng oáng nghieäm.

Caâu 2:  Trong 5 dung dòch kyù hieäu A, B, C, D, E chöùa Na2CO3, HCl, BaCl2, H­2SO4, NaCl. Bieát:

-                                  Ñoå A vaøo B coù keát tuûa.

-                                  Ñoå A vaøo C coù khí bay ra.

-                                  Ñoå B vaøo D coù keát tuûa.

Xaùc ñònh caùc chaát coù caùc kí hieäu treân vaø giaûi thích.

Caâu 3:  Coù 4 loï maát nhaõn A, B, C, D  chöùa KI, HI, AgNO­3, Na2CO3.

 + Cho chaát trong loï A vaøo caùc loï: B, C, D ñeàu thaáy coù keát tuûa.

 + Chaát trong loï B chæ taïo keát tuûa vôùi 1 trong 3 chaát coøn laïi.

 + Chaát C taïo 1 keát tuûa vaø 1 khí bay ra vôùi 2 trong 3 chaát coøn laïi.

Xaùc ñònh chaát chöùa trong moãi loï. Giaûi thích?

Caâu 4:  Haõy phaân bieät caùc chaát trong moãi caëp dung dòch sau ñaây maø khoâng duøng thuoác thöû khaùc:

   a)  NaCl, H2SO4, CuSO4, BaCl2, NaOH.

   b)  NaOH, FeCl2, HCl, NaCl.

Caâu 5:  Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy nhaän bieát caùc chaát ñöïng trong caùc loï maát nhaõn sau: KOH, HCl, FeCl3, Pb(NO3)2, Al(NO3)3, NH4Cl.

Caâu 6:  Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy nhaän bieát 5 loï maát nhaõn sau: NaHSO4, Mg(HCO3)2, Ca(HCO3)2, Na2CO3, KHCO3.

B. CAÂU HOÛI TINH CHEÁ VAØ TAÙCH HOÃN HÔÏP THAØNH CHAÁT NGUYEÂN CHAÁT

     I. Nguyeân taéc:

  @ Böôùc 1: Choïn chaát X chæ taùc duïng vôùi A (maø khoâng taùc duïng vôùi B) ñeå chuyeån A thaønh AX ôû daïng keát tuûa, bay hôi hoaëc hoaø tan; taùch khoûi B (baèng caùch loïc hoaëc töï taùch).

  @ Böôùc 2: Ñieàu cheá laïi chaát A töø AX

 * Sô ñoà toång quaùt:                                             B

                       A, B                                                                                                    XY

                                                                                          AX (, tan) 

                                                                                                                                                               A

Ví duï: Hoãn hôïp caùc chaát raén: Chaát X choïn duøng ñeå hoaø tan.

           CaSO4

Hoãn hôïp 

      CO2

Trình baøy: + Cho hoãn hôïp ñun noùng vôùi H2SO4

  CaCO3  +  H2SO4  CaSO4 +  CO2 + H2O

+ Thu laáy CO2 ñem haáp thuï baèng dd Ca(OH)2 dö

  CO2  +  Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

          II. Phöông phaùp taùch moät soá chaát voâ cô caàn löu yù:

         III. Baøi taäp :

Caâu 1: Taùch rieâng dung dòch töøng chaát sau ra khoûi hoãn hôïp dung dòch AlCl3, FeCl3, BaCl2.

Caâu 2: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp goàm 3 khí: Cl2, H2 vaø CO2 thaønh caùc chaát nguyeân chaát.

Caâu 3: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp ñaù voâi, voâi soáng, silic ñioxit vaø saét (II) clorua thaønh töøng chaát

nguyeân chaát.

Caâu 4: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng oxit töø hoãn hôïp : SiO2, Al2O3, Fe2O3 vaø CuO.

Caâu 5: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng kim loaïi Cu vaø Fe töø hoãn hôïp caùc oxit SiO2,

Al2O3, CuO vaø FeO.

Caâu 6: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy taùch töøng kim loaïi Al, Fe, Cu ra khoûi hoãn hôïp 3 kim loaïi.

Caâu 7: Tinh cheá:

a)                                           O2 coù laãn Cl2 , CO2

b)                                           Cl2 coù laãn O2, CO2, SO2

c)                                           AlCl3 laãn FeCl3 vaø CuCl2

d)                                           CO2 coù laãn khí HCl vaø hôi nöôùc

Caâu 8: Moät loaïi muoái aên coù laãn caùc taïp chaát: Na2SO4, MgCl2, CaCl2, CaSO4. Haõy trình baøy phöông

phaùp hoaù hoïc ñeå laáy NaCl tinh khieát. Vieát PTPÖ.

Chuyên đề 2:  BAØI TOAÙN NOÀNG ÑOÄ DUNG DÒCH

 I. Caùc loaïi noàng ñoä:

  1. Noàng ñoä phaàn traêm (C%): laø löôïng chaát tan coù trong 100g dung dòch.

  Coâng Thöùc:     : Khoái löôïng chaát tan (g)

              : Khoái löôïng dung dòch (g)

  Vôùi:    = V.D    V: Theå tích dung dòch (ml)

        D: Khoái löôïng rieâng (g/ml)

  Vaäy:   =

 II. Noàng ñoä mol (CM): Cho bieát soá mol chaát tan coù trong 1 lít dung dòch : (mol/l)

 III. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø ñoä tan S :

 IV. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol.

 Ta coù:   hay        

  V. Khi pha troän dung dòch:

 1) Söû duïng quy taéc ñöôøng cheùo:

@ Troän m1 gam dung dòch coù noàng ñoä C1% vôùi m2 gam dung dòch coù noàng ñoä C2%, dung dòch thu ñöôïc coù     noàng ñoä C% laø:

  gam dung dòch     

  gam dung dòch     

 @ Troän V1 ml dung dòch coù noàng ñoä C1 mol/l vôùi V2 ml dung dòch coù noàng ñoä C2 mol/l thì thu ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä C (mol/l), vôùi Vdd = V1 + V2.

  ml dung dòch     

  ml dung dòch      

 @ Troän V1 ml dung dòch coù khoái löôïng rieâng D1 vôùi V2 ml dung dòch coù khoái löôïng rieâng D2, thu ñöôïc dung dòch coù khoái löôïng rieâng D.

  ml dung dòch     

  ml dung dòch        

 2) Coù theå söû duïng phöông trình pha troän:

     (1)

  , laø khoái löôïng cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.

  , laø noàng ñoä % cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.

   laø noàng ñoä % cuûa dung dòch môùi.

  (1)

 3) Ñeå tính noàng ñoä caùc chaát coù phaûn öùng vôùi nhau:

 - Vieát caùc phaûn öùng xaûy ra.

 - Tính soá mol (khoái löôïng) cuûa caùc chaát sau phaûn öùng.

 - Tính khoái löôïng hoaëc theå tích dung dòch sau phaûn öùng.

  Löu yù: Caùch tính khoái löôïng dung dòch sau phaûn öùng.

•      Neáu saûn phaåm khoâng coù chaát bay hôi hay keát tuûa.

•      Neáu saûn phaåm taïoï thaønh coù chaát bay hôi hay keát tuûa.

•      Neáu saûn phaåm vöøa coù keát tuûa vaø bay hôi.

  BAØI TAÄP:

Caâu 1: Tính khoái löôïng AgNO3 bò taùch ra khoûi 75 gam dung dòch baõo hoaø AgNO3 ôû 50oC, khi dung dòch ñöôïc haï nhieät ñoä ñeán 20oC. Bieát ; .

Caâu 2: Coù 2 dung dòchHCl noàng ñoä 0,5M vaø 3M. Tính theå tích dung dòch caàn phaûi laáy ñeå pha ñöôïc 100ml dung dòch HCl noàng ñoä 2,5M.

Caâu 3: Khi hoaø tan m (g) muoái FeSO4.7H2O vaøo 168,1 (g) nöôùc, thu ñöôïc dung dòch FeSO4 coù noàng ñoä 2,6%. Tính m?

Caâu 4: Laáy 12,42 (g) Na2CO3.10H2O ñöôïc hoaø tan trong 50,1ml nöôùc caát (D = 1g/ml). Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch thu ñöôïc.

Caâu 5: Laáy 8,4 (g) MgCO3 hoaø tan vaøo 146 (g) dung dòch HCl thì vöøa ñuû.

a)      Vieát phöông trình phaûn öùng.

b)      Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch HCl ñaàu?

c)      Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát trong dung dòch sau phaûn öùng?

Caâu 6: Hoaø tan 10 (g) CaCO3 vaøo 114,1 (g) dung dòch HCl 8%.

a)      Vieát phöông trình phaûn öùng.

b)      Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát thu ñöôïc sau phaûn öùng?

Caâu 7: Hoaø tan hoaø toaøn 16,25g moät kim loaïi hoaù trò (II) baèng dung dòch HCl 18,25% (D = 1,2g/ml), thu ñöôïc dung dòch muoái vaø 5,6 lít khí hiñro (ñktc).

a)      Xaùc ñònh kim loaïi?

b)      Xaùc ñònh khoái löôïng dung dịch HCl 18,25% ñaõ duøng? Tính CM cuûa dung dòch HCl treân?

c)      Tìm noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch muoái sau phaûn öùng?

Caâu 8: Cho a (g) Fe taùc duïng vöøa ñuû 150ml dung dòch HCl (D = 1,2 g/ml) thu ñöôïc dung dòch vaø 6,72 lít khí (ñktc). Cho toaøn boä  löôïng dung dòch treân taùc duïng vôùi dung dòch AgNO3 dö, thu ñöôïc b (g) keát tuûa.

a)      Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

b)      Tìm giaù trò a, b?

c)      Tính noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol/l dung dòch HCl?

Caâu 9: Moät hoãn hôïp goàm Na2SO4 vaø K2SO4 troän theo tæ leä 1 : 2 veà soá mol. Hoaø tan hoãn hôïp vaøo 102 (g) nöôùc, thu ñöôïc dung dòch A. Cho 1664 (g) dung dòch BaCl2 10% vaøo dung dòch A, xuaát hieän keát tuûa. Loïc boû keát tuûa, theâm H2SO4 dö vaøo nöôùc loïc thaáy taïo ra 46,6 (g) keát tuûa.

Xaùc ñònh noàng ñoä phaàn traêm cuûa Na2SO4 vaø K2SO4 trong dung dòch A ban ñaàu?

Caâu 10: Cho 39,09 (g) hoãn hôïp X goàm 3 muoái: K2CO3, KCl, KHCO3 taùc duïng vôùi Vml dung dòch HCl dö 10,52% (D = 1,05g/ml), thu ñöôïc dung dòch Y vaø 6,72 lít khí CO2 (ñktc).

Chia Y thaønh 2 phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: Ñeå trung hoaø dung dòch caàn 250ml dung dòch NaOH 0,4M.

- Phaàn 2: Cho taùc duïng vôùi AgNO3 dö thu ñöôïc 51,66 (g) keát tuûa.

a) Tính khoái löôïng caùc chaát trong hoãn hôïp ban ñaàu?

b) Tìm Vml?

Caâu 11: Cho 46,1 (g) hoãn hôïp Mg, Fe, Zn phaûn öùng vôùi dung dòch HCl thì thu ñöôïc 17,92 lít H2 (ñktc). Tính thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng caùc kim loaïi trong hoãn hôïp. Bieát raèng theå tích khí H2 do saét taïo ra gaáp ñoâi theå tích H2 do Mg taïo ra.

Caâu 11: Ñeå hoaø tan hoaøn toaøn 4 (g) hoãn hôïp goàm moät kim loaïi hoaù trò (II) vaø moät kim loaïi hoaù trò (III) phaûi duøng 170ml dung dòch HCl 2M.

a)      Coâ caïn dung dòch sau phaûn öùng seõ thu ñöôïc bao nhieâu gam hoãn hôïp muoái khan.

b)      Tính theå tích khí H2 (ôû ñktc) thu ñöôïc sau phaûn öùng.

c)      Neáu bieát kim loaïi hoaù trò (III) ôû treân laø Al vaø noù coù soá mol gaáp 5 laàn soá mol kim loaïi hoaù trò (II). Haõy xaùc ñònh teân kim loaïi hoaù trò (II).

Caâu 12: Coù moät oxit saét chöa coâng thöùc. Chia löôïng oxit naøy laøm 2 phaàn baèng nhau.

a)      Ñeå hoaø tan heát phaàn 1 phaûi duøng 150ml dung dòch HCl 3M.

b)      Cho moät luoàng khí CO dö ñi qua phaàn 2 nung noùng, phaûn öùng xong thu ñöôïc 8,4 (g) saét.

Tìm coâng thöùc oxit saét treân.

Caâu 13: A laø moät hoãn hôïp boät goàm Ba, Mg, Al.

-          Laáy m gam A cho vaøo nöôùc tôùi khi heát phaûn öùng thaáy thoaùt ra 6,94 lít H2 (ñktc).

-          Laáy m gam A cho vaøo dung dòch xuùt dö tôùi heát phaûn öùng thaáy thoaùt ra 6,72 lít H2 (ñktc).

-          Laáy m gam A hoaø tan baèng moät löôïng vöøa ñuû dung dòch axit HCl ñöôïc moät dung dòch vaø 9,184 lít H2 (ñktc).

Haõy tính m vaø % khoái löôïng caùc kim loaïi trong A.

Caâu 14: X laø hoãn hôïp hai kim loaïi Mg vaø Zn. Y laø dung dòch H2SO4 chöa roõ noàng ñoä.

 Thí nghieäm 1: Cho 24,3 gam X vaøo 2 lít Y, sinh ra 8,96 lít khí H2.

 Thí nghieäm 2: Cho 24,3 gam X vaøo 3 lít Y, sinh ra 11,2 lít khí H2.

 (Caùc theå tích khí ñeàu ño ôû ñktc)

a)      Chöùng toû raèng trong thí nghieäm 1 thì X chöa tan heát, trong thí nghieäm 2 thì X tan heát.

b)      Tính noàng ñoä mol cuûa dung dòch Y vaø khoái löôïng moãi kim loaïi trong X.

Caâu 15: Tính noàng ñoä ban ñaàu cuûa dung dòch H2SO4 vaø dung dòch NaOH bieát raèng:

-          Neáu ñoå 3 lít dung dòch NaOH vaøo 2 lít dung dòch H2SO4 thì sau khi phaûn öùng dung dòch coù tính kieàm vôùi noàng ñoä 0,1 M.

-          Neáu ñoå 2 lít dung dòch NaOH vaøo 3 lít dung dòch H2SO4 thì sau phaûn öùng dung dòch coù tính axit vôùi noàng ñoä 0,2M.

Caâu 16: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3 7% vaøo D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu ñöôïc dung dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua km loaïi M töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%. Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E, sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì thu ñöôïc 16 gam chaát raén. Vieát caùc

phöông trình phaûn öùng. Xaùc ñònh kim loaïi vaø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ñaõ duøng.

Caâu 17: Hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaøn tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O vaø cuõng V lít khí NO duy nhaát (ñktc).

a)      So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.

b)      Hoûi M laø kim loaïi naøo? bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo thaønh gaáp 1,095 laàn khoái löôïng muoái clorua.

Caâu 18: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2 gam hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo axit HCl 7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung dòch D vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng 6,028%.

a)      Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn phaàn % theo khoái löôïng cuûa moãi chaát trong C.

b)      Cho dung dòch NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa roài nung ngoaøi khoâng khí ñeán khi phaûn öùng hoaøn toaøn. Tính soá gam chaát raén coøn laïi sau khi nung.

Caâu 19: Khi cho a gam Fe vaøo trong 400ml dung dòch HCl, sau khi phaûn öùng keát thuùc ñem coâ caïn dung dòch thu ñöôïc 6,2 gam chaát raén X.

 Neáu cho hoãn hôïp goàm a gam Fe vaø b gam Mg vaøo trong 400ml dung dòch HCl thì sau khi phaûn öùng keát thuùc, thu ñöôïc 896ml H2 (ñktc) vaø coâ caïn dung dòch thì thu ñöôïc 6,68 gam chaát raén Y. Tính a, b, noàng ñoä mol cuûa dung dòch HCl vaø thaønh phaàn khoái löôïng caùc chaát trong X, Y. (Giaû söû Mg khoâng phaûn öùng vôùi nöôùc vaø khi phaûn öùng vôùi axit Mg phaûn öùng tröôùc heát Mg môùi ñeán Fe. Cho bieát caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn).

Caâu 20: Dung dòch X laø dung dòch H2SO4, dung dòch Y laø dung dòch NaOH. Neáu troän X vaø Y theo tæ leä theå tích laø VX : VY = 3 : 2 thì ñöôïc dung dòch A coù chöùa X dö. Trung hoaø 1 lít A caàn 40 gam KOH 20%. Neáu troän X vaø Y theo tæ leä theå tích VX : VY = 2 : 3 thì ñöôïc dung dòch B coù chöùa Y dö. Trung hoaø 1 lít B caàn 29,2 gam dung dòch HCl 25%. Tính noàng ñoä mol cuûa X vaø Y.

Chuyên đề 3:     BAØI TOAÙN VEÀ ÑOÄ TAN.

 @ Höôùng giaûi: Döïa vaøo ñònh nghóa vaø döõ kieän baøi toaùn ta coù coâng thöùc:

 1.     Trong ñoù: S laø ñoä tan

laø khoái löôïng chaát tan

 2.      laø khoái löôïng dung dòch baõo hoaø

       laø khoái löôïng dung moâi

 @ Baøi taäp:

Caâu 1:  Xaùc ñònh löôïng NaCl keát tinh trôû laïi khi laøm laïnh 548 gam dung dòch muoái aên baõo hoaø ôû 50oC xuoáng OoC. Bieát ñoä tan cuûa NaCl ôû 50oC laø 37 gam vaø ôû OoC laø 35 gam.                                                                          ÑS:

Caâu 2:  Hoaø tan 450g KNO3 vaøo 500g nöôùc caát ôû 2500C (dung dòch X). Bieát ñoä tan cuûa KNO3 ôû 200C laø32g. Haõy xaùc ñònh khoái löôïng KNO3 taùch ra khoûi dung dòch khi laøm laïnh dung dòch X ñeán 200C.               ÑS:

Caâu 3:  Cho 0,2 mol CuO tan heát trong dung dòch H2SO4 20% ñun noùng (löôïng vöøa ñuû). Sau ñoù laøm nguoäi dung dòch ñeán 100C. Tính khoái löôïng tinh theå CuSO4.5H2O ñaõ taùch khoûi dung dòch, bieát raèng ñoä tan cuûa CuSO4 ôû 100C laø 17,4g.

          ÑS:

Chuyên đề 4:  ÑIEÀU CHEÁ và VIẾT PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC

A-  SÔ ÑOÀ PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1:   Vieát phöông trình phaûn öùng hoaøn thaønh sô ñoà sau:

1)                     Ca CaO Ca(OH)2 CaCO3 Ca(HCO3)2 CaCl2 CaCO3 

2)                                                                 FeCl2              FeSO4              Fe(NO3)2             Fe(OH)2  

                           Fe                              Fe2O3

                                           FeCl3               Fe2(SO4)3               Fe(NO3)3          Fe(OH)3

 * Phöông trình khoù:

- Chuyeån muoái clorua muoái sunfat: caàn duøng Ag2SO4 ñeå taïo keát tuûa AgCl.

- Chuyeån muoái saét (II) muoái saét (III): duøng chaát oxi hoaù (O2, KMnO4,…)

Ví duï:  10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O

 4Fe(NO3)2  + O2 + 4HNO3 4Fe(NO3)3 + 2H2O

-                                  Chuyeån muoái Fe(III) Fe(II): duøng chaát khöû laø kim loaïi (Fe, Cu,...)

Ví duï:  Fe2(SO4)3 + Fe 3FeSO4

 2Fe(NO3)3 + Cu 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2

                            SO3         H2SO4   

3)                FeS2 SO2                                          SO2

                           NaHSO3 Na2SO3

                                        NaH2PO4      

4)                                P   P2O5    H3PO4                                                 Na2HPO4

                                                                                                     Na3PO4     

* Phöông trình khoù:

-                      2K3PO4  + H3PO4 3K3HPO4

-                      K2HPO4 + H3PO4 2KH2PO4

                                                                                      ZnO Na2ZnO2

5)    Zn  Zn(NO3)2  ZnCO3

              CO2 KHCO3  CaCO3

* Phöông trình khoù:   ZnO  + 2NaOH    Na2ZnO2   +  H2O

                                                KHCO3 + Ca(OH)2  CaCO3  +  KOH  +  H2O

                   A     

6)           A                                        Fe  D G

                   A       

7)       CaCl2 Ca    Ca(OH)2 CaCO3    Ca(HCO3)2

                                           Clorua voâi    Ca(NO3)2

                   Al2O3         Al2(SO4)3                 NaAlO2                                              

8)                 Al                          Al(OH)3                                                                                     

       AlCl3           Al(NO3)3                              Al2O3

Caâu 2:  Haõy tìm 2 chaát voâ cô thoaû maõn chaát R trong sô ñoà sau:

    A  B          C

              R   R            R  R       

                            X  Y          Z

Caâu 3:  Xaùc ñònh caùc chaát theo sô ñoà bieán hoaù sau:

       A1     A2             A3                 A4

           A         A                  A  A               A     

                                B1     B2           B3        B4

Caâu 4:  Hoaøn thaønh caùc phaûn öùng sau:

   X + A                                       

    X + B                                 

                               Fe          

   X + C      

   X + D   

B- ÑIEÀN CHAÁT VAØ HOAØN THAØNH PHÖÔNG TRÌNH PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1:  Boå tuùc caùc phaûn öùng sau:

FeS2  +  O2    A  +  B  J    B  +  D

A  +  H2S  C +  D   B  +  L  E  +  D

C  +  E   F     F  +  HCl    G  +  H2S

G  +  NaOH    H +  I   H  +  O2 + D   J

Caâu 2:  Xaùc ñònh chaát vaø hoaøn thaønh caùc phöông trình phaûn öùng:

  FeS  + A B (khí)  + C   B  +  CuSO4  D(ñen) +  E

  B  +  F    Gvaøng + H   C  + J (khí) L

  L  +  KI    C  +  M  +  N

Caâu 3: Choïn caùc chaát thích hôïp ñeå hoaøn chænh caùc PTPÖ sau:

a)     X1 + X2 Cl2 + MnCl2 + KCl + H2O

b)     X3 + X4 + X5 HCl + H2SO4

c)      A1 + A2 (dö) SO2 + H2O

d)     Ca(X)2 + Ca(Y)2 Ca3(PO4)2 + H2O

e)     D1 + D2 + D3 Cl2 + MnSO4 + K2SO4 + Na2SO4 + H2O

f)       KHCO3 + Ca(OH)2 dö G1 + G2 + G3

g)     Al2O3 + KHSO4 L1 + L2 + L3

Caâu 4: Xaùc ñònh coâng thöùc öùng vôùi caùc chöõ caùi sau. Hoaøn thaønh PTPÖ:

a)     X1 + X2 BaCO3 + CaCO3 + H2O

b)     X3 + X4 Ca(OH)2 + H2

c)      X5  + X6  + H2O Fe(OH)3 + CO2 + NaCl

C- ÑIEÀU CHEÁ MOÄT CHAÁT TÖØ NHIEÀU CHAÁT

1.  Ñieàu cheá oxit.

    Phi kim  +  oxi      Nhieät phaân axit (axit maát nöôùc)

   Kim loaïi  +  oxi     OXIT   Nhieät phaân muoái

    Oxi  + hôïp chaát      Nhieät phaân bazô khoâng tan

          Kim loaïi maïnh  +  oxit kim loaïi yeáu 

2.  Ñieàu cheá axit.

 Oxit axit  + H2O

 Phi kim  + Hiñro  AXIT

 Muoái + axit maïnh

Ví duï:   P2O5  +  3H2O  2H3PO4  ;  H2  +  Cl2  2HCl

  2NaCl  +  H2SO4  Na2SO4 + 2HCl 

3.  Ñieàu cheá bazô.

Kim loaïi(Na, K, Ca, Ba..)  +  H2O     Kieàm  + dd muoái

                    BAZÔ 

 Oxit bazô + H2O                  Ñieän phaân dd muoái (coù maøng ngaên)             

Ví duï:   2K  +  2H2O    2KOH  +  H2 ; Ca(OH)2  +  K2CO3  CaCO3  +  2KOH

  Na2O  +  H2O   2NaOH  ; 2KCl  +  2H2O  2KOH  + H2  + Cl2

4.  Ñieàu cheá hiñroxit löôõng tính.

 Muoái cuûa nguyeân toá löôõng tính  +  NH4OH (hoaêc kieàm vöøa ñuû) Hiñroxit löôõng tính + Muoái môùi

 Ví duï:   AlCl3  +  NH4OH  3NH4Cl  +  Al(OH)3

  ZnSO4  + 2NaOH (vöøa ñuû)  Zn(OH)2   +  Na2SO4

5.  Ñieàu cheá muoái.

a) Töø ñôn chaát       b) Töø hôïp chaát

         Axit  + Bzô

Kim loaïi  + Axit       Axit  + Oxit bazô

         Oxit axit  + Oxit bazô

Kim loaïi  + Phi kim                MUOÁI   Muoái axit  + Oxit bazô

         Muoái axit  + Bazô

Kim loaïi  + DD muoái                   Axit  + DD muoái

         Kieàm  +  DD muoái

         DD muoái  +  DD muoái

* BAØI TAÄP:         

Caâu 1: Vieát caùc phöông trình phaûn öùng ñieàu cheá tröïc tieáp FeCl2 töø Fe, töø FeSO4, töø FeCl3.

Caâu 2: Vieát phöôùng trình phaûn öùng bieåu dieãn söï ñieàu cheá tröïc tieáp FeSO4 töø Fe baèng caùc caùch khaùc

nhau.

Caâu 3: Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá tröïc tieáp:

a)                  Cu CuCl2 baèng 3 caùch.

b)                  CuCl2 Cu baèng 2 caùch.

c)                   Fe FeCl3 baèng 2 caùch.

Caâu 4: Chæ töø quaëng pirit FeS2, O2 vaø H2O, coù chaát xuùc taùc thích hôïp. Haõy vieát phöông trình phaûn öùng

ñieàu cheá muoái saét (III) sunfat.

Caâu 5: Chæ töø Cu, NaCl vaø H2O, haõy neâu caùch ñieàu cheá ñeå thu ñöôïc Cu(OH)2. Vieát caùc PTHH xaûy ra.

Caâu 6: Töø caùc chaát KCl, MnO2, CaCl2, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: Cl2, hiñroclorua.

Caâu 7: Töø caùc chaát NaCl, KI, H2O. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: Cl2, nöôùc Javen, dung dòch KOH, I2, KClO3.

Caâu 8: Töø caùc chaát NaCl, Fe, H2O, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: FeCl2, FeCl3, nöôùc clo.

Caâu 9: Töø Na, H2O, CO2, N2 ñieàu cheá xoña vaø ñaïm 2 laù. Vieát phöông trình phaûn öùng.

Caâu 10: Phaân ñaïm 2 laù coù coâng thöùc NH4NO3, phaân ñaïm ureâ coù coâng thöùc (NH2)2CO. Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá 2 loaïi phaân ñaïm treân töø khoâng khí, nöôùc vaø ñaù voâi.

Caâu 11: Hoãn hôïp goàm CuO, Fe2O3. Chæ duøng Al vaø HCl haõy neâu 2 caùch ñieàu cheá Cu nguyeân chaát.

Caâu 12: Töø quaëng pyrit saét, nöôùc bieån, khoâng khí, haõy vieát caùc phöông trình ñieàu cheá caùc chaát: FeSO4, FeCl3, FeCl2, Fe(OH)3, Na2SO4, NaHSO4.

Chuyên đề 5 :  BAØI TAÄP VEÀ COÂNG THÖÙC HOAÙ HOÏC

BAØI TAÄP

Caâu 1: Khi hoaø tan 21g moät kim loaïi hoaù trò II trong dung dòch H2SO4 loaõng dö, ngöôøi ta thu ñöôïc 8,4 lít hiñro (ñktc) vaø dung dòch A. Khi cho keát tinh muoái trong dung dòch A thì thu ñöôïc 104,25g tinh theå hiñrat hoaù.

a)      Cho bieát teân kim loaïi.

b)      Xaùc ñònh CTHH cuûa tinh theå muoái hiñrat hoaù ñoù.  ÑS:    a) Fe ; b) FeSO4.7H2O

Caâu 2:  Hai thanh kim loaïi gioáng nhau (ñeàu cuøng nguyeân toá R hoaù trò II) vaø coù cuøng khoái löôïng. Cho thanh thöù nhaát vaøo vaøo dung dòch Cu(NO3)2 vaø thanh thöù hai vaøo dung dòch Pb(NO3)2. Sau moät thôøi gian, khi soá mol 2 muoái baèng nhau, laáy hai thanh kim loaïi ñoù ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng thanh thöù nhaát giaûm ñi 0,2% coøn khoái löôïng thanh thöù hai taêng 28,4%. Xaùc ñònh nguyeân toá R.                                          ÑS:    R (Zn)

Caâu 3:  Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá hieäu mol cuûa Y vaø Z laø 0,05 mol. Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø Z.  ÑS:    Y = 64 (Cu) vaø Z = 56 (Fe)

Caâu 4: Hoaø tan hoaøn toaøn 4 gam hoãn hôïp goàm 1 kim loaïi hoaù trò II vaø 1 kim loaïi hoaù trò III caàn duøng heát 170 ml HCl 2M.

a)      Coâ caïn dung dòch thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khoâ.

b)      Tính thoaùt ra ôû ñktc.

c)      Neâu bieát kim loaïi hoaù trò III laø Al vaø soá mol baèng 5 laàn soá mol kim loaïi hoaù trò II thì kim loaïi hoaù trò II laø nguyeân toá naøo?              ÑS:    a) ; b) ;  c) Kim loaïi hoaù trò II laø                           

Caâu 5: : Cho 15,25 gam hoãn hôïp moät kim loaïi hoaù trò II coù laãn Fe tan heát trong axit HCl dö thoaùt ra 4,48 lít H2 (ñktc) vaø thu ñöôïc dung dòch X. Theâm NaOH dö vaøo X, loïc keát tuûa taùch ra roài nung trong khoâng khí ñeán löôïng khoâng ñoåi caân naëng 12 gam. Tìm kim loaïi hoaù trò II, bieát noù khoâng taïo keát tuûa vôùi hiñroxit.                                                        ÑS:    Ba

Caâu 6: Nguyeân toá X coù theå taïo thaønh vôùi Fe hôïp chaát daïng FeaXb, phaân töû naøy goàm 4 nguyeân töû coù khoái löôïng mol laø 162,5 gam. Hoûi nguyeân toá X laø gì?                                                        ÑS:    X laø clo (Cl)

Caâu 7: Cho 100 gam hoãn hôïp 2 muoái clorua cuûa cuøng 1 kim loaïi M (coù hoaù trò II vaø III) taùc duïng heát vôùi NaOH dö. Keát tuûa hiñroxit hoaù trò 2 baèng 19,8 gam coøn khoái löôïng clorua kim loaïi M hoaù trò II baèng 0,5 khoái löôïng mol cuûa M. Tìm coâng thöùc 2 clorua vaø % hoãn hôïp.      ÑS:    Hai muoái laø FeCl2 vaø FeCl3  ; %FeCl2 = 27,94% vaø %FeCl3 = 72,06%

Caâu 8:  Hoaø tan 18,4 gam hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng axit HCl thu ñöôïc dung dòch A + khí B. Chia B thành 2 phần bằng nhau :

a)      Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5 gam H2O. Hoûi coâ caïn dd A thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan.

b)      Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo 200 ml dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm C% caùc chaát trong dung dòch taïo ra.

c)      Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái löôïng mol cuûa kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn khoái löôïng mol cuûa kim loaïi kia.                   ÑS:   a) ; b) C% (NaOH) = 10,84% vaø C% (NaCl) = 11,37%

                            c) Kim loaïi hoaù trò II laø Zn vaø kim loaïi hoaù trò III laø Al

Caâu 9: Nung 25,28 gam hoãn hôïp FeCO3 vaø FexOy dö tôùi phaûn öùng hoaøn toaøn, thu ñöôïc khí A vaø 22,4 gam Fe2O3 duy nhaát. Cho khí A haáp thuï hoaøn toaøn vaøo 400ml dung dòch Ba(OH)2 0,15M thu ñöôïc 7,88g keát tuûa.

a)      Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.

b)      Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa FexOy.      ÑS:    b) Fe2O3

Caâu 10: Hoaø tan hoaø toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O vaø cuõng V lít khí NO duy nhaát (ñktc).

a)      So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.

b)      Hoûi M laø kim loaïi naøo? Bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo thaønh gaáp 1,905 laàn khoái löôïng muoái clorua.

    ÑS:    a)   ; b) Fe 

Caâu 11:  Coù 1 oxit saét chöa bieát.

- Hoaø tan m gam oxit caàn 150 ml HCl 3M.

- Khöû toaøn boä m gam oxit baèng CO noùng, dö thu ñöôïc 8,4 gam saét. Tìm coâng thöùc oxit.  ÑS:    Fe2O3

Caâu 12: Khöû 1 löôïng oxit saét  chöa bieát baèng H2 noùng dö. Saûn phaåm hôi taïo ra haáp thuï baèng 100 gam axit H2SO4 98% thì noàng ñoä axit giaûm ñi 3,405%. Chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng khöû ñöôïc hoaø tan baèng axit H2SO4 loaõng thoaùt ra 3,36 lít H2 (ñktc). Tìm coâng thöùc oxit saét bò khöû.                                          ÑS:    Fe3O4

Caâu 13: Hoãn hôïp X goàm 2 kim loaïi A vaø B coù tæ leä khoái löôïng 1 : 1 vaø khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa A naëng hôn B laø 8 gam. Trong 53,6 gam X coù soá mol A khaùc B laø 0,0375 mol. Hoûi A, B laø nhöõng kim loaïi naøo?

                                  ÑS:    B laø Fe vaø A laø Cu

Caâu 14: Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam chaát A caàn duøng heát 5,824 dm3 O2 (ñktc). Saûn phaåm coù CO2 vaø H2O ñöôïc chia ñoâi. Phaàn 1 cho ñi qua P2O5 thaáy löôïng P2O5 taêng 1,8 gam. Phaàn 2 cho ñi qua CaO thaáy löôïng CaO taêng 5,32 gam. Tìm m vaø coâng thöùc ñôn giaûn A. Tìm coâng thöùc phaân töû A vaø bieát A ôû theå khí (ñk thöôøng) coù soá C