|
Màng sinh chất
|
Cấu tạo theo mô hình “khảm-lỏng”
+ Gồm 2 thành phần chính là phôtpholipit kép và prôtêin, ngoài ra có cacbohiđrat, colestêrol.
+ Các đuôi kị nước của các ptu photpholipit có xu hướng quay vào nhau để tránh nước
+ Các phân tử prôtêin xuyên màng và bám màng đan xen trong lớp kép photpholipit.
|
_Vận chuyển các chất
_Trao đổi thông tin giữa tb và mt
_Là nơi định vị của nhiều loại enzim, các protein màng làm nhiệm vụ ghép nối các TB trong một mô
_Giúp các Tb cùng cơ thể nhận ra nhau và nhận biết Tb lạ nhờ các “dấu chuẩn” là glicôprôtêin đặc trưng trên màng.
_Giữ cho TB là một hệ thống có hình dạng ổn định
|
*VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MSC
I.VC thụ động
1.VC thụ động chất tan: từ nơi có [CT] cao tới nơi có [CT] thấp
MT ưu trương [ct]mt > [ct]tb
MT nhược trương [ct]mt < [ct]tb
MT đẳng trương [ct]mt = [ct]tb
2.VC thụ động của H2O: nước được vc từ nơi có thế nước cao ([ct] thấp) tới nơi có thế nước thấp hơn ([ct] cao)
*H2O chi có vc thụ động
3.Phương thức vc: khuếch tán qua lớp kép photpho lipit và khuếch tán qua kênh protein
II VC chủ động: Tốn năng lượng ATP; cần có “chất mang” có bản chất la protein; ngược chiều grandien [ ]
III Xuất nhập bào: hình thức: biến dạng màng
_xuất bào: đưa 1 chất trong tb ra ngoài >< Nhập bào: lấy vào +thực bào; lấy bào cr
+ẩm bào: lấy vào chất lỏng
Hồ Sỹ Phương-10Hóa-Chuyên Lê Qúy Đôn
*VẬN DỤNG
Câu 1. Tại sao muốn giữa rau tươi phải thường xuyên vảy nước vào rau?
Vì khi vẩy nước vào rau, nước sẽ thấm vào trong tế bào làm cho tế bào trương lên khiến cho rau không bị héo.
Câu 2. Nếu ta cho một tế bào hồng cầu và một tế bào thực vật vào nước cất thì hiện tượng gì sẽ xảy ra? Tại sao?
Nước cất là nước tinh khiết không chứa các chất tan => môi trường nước cất là môi trường nhược trưa so với tế bào
Khi cho một tế bào hồng cầu vào nước cất => nước trong nước cất đi vào trong tế bào => tế bào tăng kích thước sau đó bị vỡ ra .
khi cho một tế bào thực vật vào trong nước cất => nước vào trong tế bào làm tăng kích thước của tế bào tế bào to ra áp sát vào thành tế bào nhưng không bị vỡ vì đã có thành tế bào gia cố vững chắc cho tế bào.
Câu 3. Tại sao tế bào hồng cầu cũng như các tế bào khác trong cơ thể người lại không bị vỡ do thấm nhiều nước?
Nguyên nhân do nồng độ chất tan của môi trường trong cơ thể và nồng độ chất tan trong tế bào hồng cầu như nhau nên lượng nước vào trong tế bào và lượng nước ra khỏi tế bào là ngang nhau nên tế bào không bị vỡ ra
Câu 4. Tại sao khi xào rau, rau thường bị quắt lại? Làm thế nào để rau xào không bị quắt lại mà vẫn xanh?
Khi xào rau, do tính thẩm thấu, nước ra khỏi tế bào làm rau quắt lại nên rau dai, ko ngon.
Để tránh hiện tưỡng này, ta nên chia ra xào từng ít một, ko cho mắm muối ngay từ đầu, đun to lửa để nhiệt độ của mỡ tăng cao đột ngột làm lớp tế bào bên ngoài cọng rau "cháy" ngăn cản nước trong tế bào thẩm thấu ra ngoài, sau cùng mới cho mắm muối vào => Rau xanh, ko bị quắt lại, vẫn giòn ngon.
Hồ Sỹ Phương-10Hóa-Chuyên Lê Qúy Đôn
