GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

TuyÓn tËp vµ ph©n lo¹i bµi tËp c¬ b¶n vËt lÝ 10

PhÇn I – C¬ häc

Ch­¬ng I - §éng häc chÊt ®iÓm

Lo¹i 1 TÝnh tèc ®é trung b×nh, qu·ng ®­êng ®i trong chuyÓn ®éng th¼ng.

Ph­¬ng ph¸p: Dùa vµo d÷ kiÖn biÔu diÔn c¸c ®¹i l­îng vËn tèc v, vÞ trÝ cña chÊt ®iÓm chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu t­¬ng øng trªn quü ®¹o.

- KÕt hîp h×nh vÏ vµ tÝnh chÊt chuyÓn ®éng t×m mèi liªn hÖ gi÷a ®¹i l­îng ch­a biÕt vµ ®¹i l­îng ®· cho.

- Tèc ®é trung b×nh:

vtb =

- ¸p dông c«ng thøc tÝnh qu·ng ®­êng ®i trong chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu:

            s = v. = v( t t0)

*Chó ý: v > 0 ; lµ thêi gian chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu kÓ tõ lóc b¾t ®Çu C§ t0. NÕu t0= 0 th× = t c«ng thøc lµ:

s = v.t

- NÕu vËt chuyÓn ®éng cïng trªn mét quü ®¹o cã nhiÒu giai ®o¹n chuyÓn ®éng víi  c¸c vËn tèc kh¸c nhau th× còng chän mèc thêi gian t­¬ng øng cho tõng giai ®o¹n ®ã.

VÝ dô 1: Mét xe ®¹p ®i nöa ®o¹n ®­êng ®Çu tiªn víi tèc ®é trung b×nh v1 = 12 km/h vµ nöa ®o¹n ®­êng sau víi tèc ®é trung b×nh v2 = 20 km/h. TÝnh tèc ®é trung b×nh trªn c¶ ®o¹n ®­êng.

 

Lo¹i 2 : TÝnh vËn tèc, gia tèc, qu·ng ®­êng ®i trong chuyÓn ®éng th¼ng.

Ph­¬ng ph¸p:

-          Tõ d÷ kiÖn x¸c ®Þnh c¸c ®¹i l­îng ®· cho t×m mèi liªn hÖ ¸p dông c¸c c«ng th­c tÝnh : a, v, s.

-          NÕu cho v0, v, s a, t  ng­îc l¹i cho a, s,v(v0) v, t.

VÝ dô 1 : Mét  ®oµn tµu b¾t ®Çu rêi ga chuyÓn ®éng nhanh dÇn ®Òu, sau 20s ®¹t  ®Õn vËn tèc 36 km/h. Hái sau bao l©u tµu ®¹t ®Õn vËn tèc 54 Km/h ?

VÝ dô 2:  mét vËt chuyÓn ®éng th¼ng nhanh dÇn ®Òu ®i ®­îc ®o¹n ®­êng s1 = 24m vµ s2 = 64m trong hai kho¶ng thêi gian liªn tiÕp b»ng nhau lµ 4s. X¸c ®Þnh vËn tèc ban ®Çu vµ gia tèc cña vËt.

VÝ dô 3: Mét vËt chuyÓn ®éng th¼ng nhanh dÇn ®Òu víi vËn tèc ®Çu v0 = 18 km/h. Trong gi©y thø t­ kÓ tõ lóc b¾t ®Çu chuyÓn ®éng nhanh dÇn, vËt ®i ®­îc 12m. H·y tÝnh:

a)      Gia tèc cña vËt.

b)     Qu·ng ®­êng ®i ®­îc sau 10s

 

Lo¹i 3:  ViÕt c«ng thøc qu·ng ®­êng ®i, ph­¬ng tr×nh chuyÓn ®éng, x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ thêi ®iÓm hai vËt gÆp nhau.

Ph­¬ng ph¸p:

*Bµi to¸n thuËn: ViÕt PTC§

-          Chän :

Gèc to¹ ®é O c¸ch vÞ trÝ xuÊt ph¸t x01, x02.

 Trôc to¹ ®é Ox chiÒu d­¬ng tuú theo quy ­íc.

  Gèc thêi gian t01 cña vËt 1 vµ t02 cña vËt 2.

VËt 1 : a1, v01 ,x01        

VËt 2 : a2, v02 , x02         

*Hai vËt gÆp nhau: x1 = x2 t =

*Kho¶ng c¸ch hai vËt ë thêi ®iÓm t :

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

* Bµi to¸n ng­îc : Cho PTC§ x¸c ®Þnh lo¹i C§B§ vµ v0, a, x0.

* Chó ý : DÊu vµ chiÒu cña c¸c ®¹i l­îng x0, v0, a.

Nd® : a.v > 0 ; cd® : a.v < 0.

VÝ dô : Hai ng­êi ®i xe ®¹p khëi hµnh cïng 1 lóc vµ ®i ng­îc chiÒu nhau. Ng­êi thø nhÊt cã vËn tèc ®Çu lµ 18km/h vµ lªn dèc chËm dÇn ®Òu víi gia tèc 20cm/s2. Ng­êi thø 2 cã vËn tèc ®Çu lµ 5,4 km/h vµ xuèng dèc nhanh ®Òu víi gia tèc 0,2 m/s2. Kho¶ng c¸ch gi÷a hai ng­êi lµ 130m. Hái sau bao l©u 2 ng­ßi gÆp nhau vµ vÞ trÝ gÆp nhau.

§S :20s; 60m

Lo¹i 4:  §å thÞ chuyÓn ®éng: to¹ ®é - thêi gian vµ ®å thÞ vËn tèc - thêi gian.

Ph­¬ng ph¸p:

-          Bµi to¸n thuËn lËp c«ng thøc vËn tèc vÏ ®å thÞ:

-          Bµi to¸n ng­îc: dùa vµo ®å thÞ m« t¶ tÝnh chÊt chuyÓn ®éng cña vËt b»ng c¸c ph­¬ng tr×nh c®

-          Dùa vµo ®Æc ®iÓm cña ®å thÞ ®· häc : 

-          X¸c ®Þnh c¸c ®iÓm trªn ®å thÞ cã to¹ ®é ®iÓm ®Çu I0( v0, t0) ; §iÓm cuèi I ( v, t)

VÝ dô:

a) Dùa vµo ®å thÞ h·y x¸c ®Þnh gia tèc vµ vËn tèc ban ®Çu cña vËt trong mçi

giai ®o¹n.

b)ViÕt c«ng thøc vËn tèc vµ ph­¬ng tr×nh chuyÓn ®éng m« t¶ tõng giai ®o¹n

chuyÓn ®éng cña vËt.

Lo¹i 5 :  Bµi to¸n chuyÓn ®éng r¬i tù do vµ gia tèc r¬i tù do.

Lo¹i 6:  TÝnh c¸c ®¹i l­îng trong chuyÓn ®éng trßn ®Òu.

Lo¹i 7 :  ¸p dông c«ng thøc céng vËn tèc -tÝnh vËn tèc.

Ph­¬ng ph¸p:

B­íc 1: X¸c ®Þnh vËt c®(1), HQC chuyÓn ®éng(2), HQC ®øng yªn(3).

B­íc 2: X¸c ®Þnh lo¹i vËn tèc ®· cho vµ ph­¬ng chiÒu cña nã.

B­íc 3: ¸p dông c«ng thøc céng vËn tèc, biÔu diÔn c¸c vÐc t¬ vËn tèc lªn h×nh vÏ.

B­íc 4: ChuyÓn c«ng thøc d¹ng vÐc t¬ sang d¹ng v« h­íng cho tõng tr­êng hîp.

- TH cïng ph­¬ng th× sö dông c«ng thøc d¹ng ®é lín:

+ Chän chiÒu d­¬ng lµ chiÒu cña mét vÐc t¬ vËn tèc ®· cho.

+ ChiÕu c¸c vÐc t¬ vËn tèc lªn ph­¬ng cña chóng.

  NÕu cïng chiÒu(+) th× v > 0 dÊu(+)

NÕu ng­îc chiÒu (+) th× v < 0 dÊu (-)

NÕu ch­a biÕt chiÒu th× ®Ó dÊu (+) sau ®ã tÝnh ra v > 0 thi cïng chiÒu (+)cßn v < 0 ng­îc chiÒu (+)

- TH kh¸c ph­¬ng ¸p dông c«ng thøc d¹ng ®é lín tæng qu¸t.

ch­¬ng II - §éng lùc häc

I - KiÕn thøc cÇn nhí:

1) Lùc vµ biÓu diÔn lùc t¸c dông:

2) C¸c phÐp tæng hîp lùc vµ ph©n tÝch lùc:

a) Tæng hîp lùc th× hîp lùc :

Dùng theo quy t¾c h×nh b×nh hµnh.  

§é lín: F =

§iÒu kiÖn ®Ó F lµ hîp lùc cña 2 lùc F1, F2 :

b) Ph©n tÝch lùc thµnh hai lùc thµnh phÇn:

Chän hai ph­¬ng cÇn ph©n tÝch thµnh lªn: dùng theo quy t¾c h×nh b×nh hµnh.

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

3) Ba ®Þnh luËt Niu T¬n:

a) §Þnh luËt I Niu T¬n (§Þnh luËt qu¸n tÝnh):

                                              v = 0( §øng yªn)

= 0      = kh«ng ®æi

                                  (C§ th¼ng ®Òu)

  Chó ý: NÕu vËt chÞu t¸c dông cña nhiÒu lùc th×:    

b) §Þnh luËt II Niu T¬n (Gia tèc):

BiÓu thøc  d¹ng vÐc t¬: =

§é lín: a =

Chó ý: NÕu vËt chÞu t¸c dông cña nhiÒu lùc th×: =

c) §Þnh luËt III Niu T¬n( T­¬ng t¸c):

VËt m1 t­¬ng t¸c m2 th×:

§é lín: F12 = F21 m2a2 = m1a1 m2= m1

4) C¸c lo¹i lùc c¬ häc: 

a) Lùc hÊp dÉn:

Träng lùc: P = mg

P = g =

GÇn mÆt ®Êt:  g0 =

- Träng lùc :

+ §iÓm ®Æt: träng t©m

+ Ph­¬ng th¼ng ®øng.

+ ChiÒu h­íng xuèng d­íi.

+ §é lín: P = mg

b) Lùc ®µn håi:

- Lùc ®µn håi cña lß xo (F®h):

§Æc ®iÓm:

+ §iÓm ®Æt t¸c dông lªn vËt g©y ra biÕn d¹ng ®µn håi cña lß xo.

+ Ph­¬ng trïng víi trôc cña lß xo.

+ ChiÒu ng­îc víi chiÒu g©y ra sù biÕn d¹ng.

+ §é lín tu©n theo §L Hóc: ®k trong gh®h th× : F®h = = k

§é biÕn d¹ng: ( ®é gi·n hoÆc ®é nÐn)

§é gi·n: = ; §é nÐn: = -

§¬n vÞ : §é cøng [K]: N/m

- Ph¶n lùc ®µn håi{N}:

§Æc ®iÓm: + Do bÒ mÆt ®ì t¸c dông lªn vËt nÐn lªn bÒ mÆt tiÕp xóc.

+ §iÓm ®Æt lªn vËt nÐn( Ðp) lªn bÒ mÆt ®ì.

+ Ph­¬ng vu«ng gãc víi bÒ mÆt ®ì.

+ ChiÒu h­íng ra ngoµi bÒ mÆt.

+ §é lín b»ng ®é lín ¸p lùc(lùc nÐn, Ðp, ®Ì) N’: N = N’

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

- Lùc c¨ng ®µn håi sîi d©y{T}:

§Æc ®iÓm:

+ §iÓm ®Æt: §Æt lªn vËt treo, kÐo...

+ Ph­¬ng: Trïng víi sîi d©y

+ ChiÒu: H­íng vµo phÇn gi÷a sîi d©y.

c) Lùc ma s¸t:

- Lùc ma s¸t tr­ît:

+ XuÊt hiÖn t¹i bÒ mÆt tiÕp xóc khi cã chuyÓn ®éng t­¬ng ®èi 2 bÒ mÆt tiÕp xóc vµ c¶n trë chuyÓn ®éng cña vËt.

+ §iÓm ®Æt lªn vËt s¸t bÒ mÆt tiÕp xóc.

+ Ph­¬ng: song song víi bÒ mÆt tiÕp xóc.

+ ChiÒu: ng­îc chiÒu víi chiÒu chuyÓn ®éng t­¬ng ®èi so víi bÒ mÆt tiÕp xóc.

+ §é lín: Fmst = N ;  N: §é lín ¸p lùc( ph¶n lùc)

- Lùc ma s¸t nghØ:

+ XuÊt hiÖn t¹i bÒ mÆt tiÕp xóc, do bÒ mÆt tiÕp xóc t¸c dông lªn vËt khi cã ngo¹i lùc

hoÆc thµnh phÇn cña ngo¹i lùc // bÒ mÆt tiÕp xóc t¸c dông lµm vËt cã xu h­íng chuyÓn ®éng,

gióp cho vËt ®øng yªn t­¬ng ®èi trªn bÒ mÆt cña vËt kh¸c.

+ §iÓm ®Æt: lªn vËt s¸t bÒ mÆt tiÕp xóc.

+ Ph­¬ng: song song víi bÒ mÆt tiÕp xóc.

+ ChiÒu: ng­îc chiÒu víi lùc ( hîp lùc) cña ngo¹i lùc( c¸c ngo¹i lùc vµ

thµnh phÇn cña ngo¹i lùc song song víi bÒ mÆt tiÕp xóc )

hoÆc xu h­íng chuyÓn ®éng cña vËt.

+ §é lín: Fmsn = Ft Fmsn Max = N     (>)

Ft: §é lín cña ngo¹i lùc( thµnh phÇn ngo¹i lùc) song song víi bÒ mÆt tiÕp xóc.

* Chó ý: tr­êng hîp nhiÒu lùc t¸c dông lªn vËt th× Ft lµ ®é lín cña hîp lùc

c¸c ngo¹i lùc vµ thµnh phÇn cña ngo¹i lùc song song víi bÒ mÆt tiÕp xóc. 

5) Lùc h­íng t©m: lµ mét trong c¸c lo¹i lùc c¬ häc ®· biÕt hoÆc lµ hîp lùc c¸c lùc c¬ häc ®· biÕt t¸c dông lªn vËt chuyÓn ®éng ®éng trßn ®Òu g©y ra gia tèc h­íng t©m.

C«ng thøc d¹ng vÐc t¬: = mht­       

§é lín: Fht = m = mr

II – Ph­¬ng ph¸p ®éng lùc häc:

B­íc 1: Chän vËt (hÖ vËt) kh¶o s¸t.

B­íc 2: Chän hÖ quy chiÕu ( Cô thÓ ho¸ b»ng hÖ trôc to¹ ®é vu«ng gãc; Trôc to¹ ®é Ox lu«n trïng víi ph­¬ng chiÒu chuyÓn ®éng; Trôc to¹ ®é Oy vu«ng gãc víi ph­¬ng chuyÓn ®éng)

B­íc 3: X¸c ®Þnh c¸c lùc vµ biÓu diÔn c¸c lùc t¸c dông lªn vËt trªn h×nh vÏ (ph©n tÝch lùc cã ph­¬ng kh«ng song song hoÆc vu«ng gãc víi bÒ mÆt tiÕp xóc).

B­íc 4: ViÕt ph­¬ng tr×nh hîp lùc t¸c dông lªn vËt theo ®Þnh luËt II Niu T¬n.

( NÕu cã lùc ph©n tÝch th× sau ®ã viÕt l¹i ph­¬ng tr×nh lùc vµ thay thÕ 2 lùc ph©n tÝch ®ã cho lùc Êy lu«n).

(*)     (tæng tÊt c¶ c¸c lùc t¸c dông lªn vËt)

B­íc 5: ChiÕu ph­¬ng tr×nh lùc(*) lªn c¸c trôc to¹ ®é Ox, Oy:

Ox:   (1)

Oy:   (2)

Ph­¬ng ph¸p chiÕu:

+ NÕu lùc vu«ng gãc víi ph­¬ng chiÕu th× ®é lín ®¹i sè cña F trªn ph­¬ng ®ã b»ng 0.

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

+ NÕu lùc song song víi ph­¬ng chiÕu th× ®é lín ®¹i sè cña F trªn ph­¬ng ®ã b»ng :

   Fx (y) = + F nÕu cïng chiÒu víi ph­¬ng chiÕu.

   Fx (y) = - F nÕu ng­îc  chiÒu víi ph­¬ng chiÕu.

 

 

 

 

 

+ NÕu lùc F hîp víi ph­¬ng chiÕu gãc th×:

TH: F Cïng h­íng víi chiÒu d­¬ng ph­¬ng chiÕu:

 

  

 

 

 

 

TH: F ng­îc h­íng víi chiÒu d­¬ng ph­¬ng chiÕu:

 

 

 

 

 

 

- Gi¶i ph­¬ng tr×nh (1) vµ (2) ta thu ®­îc ®¹i l­îng cÇn t×m

(gia tèc a hoÆc F)

* Chó ý: Sö dông c¸c c«ng thøc ®éng häc:

ChuyÓn ®éng th¼ng biÕn ®æi ®Òu.

s = v0t + at2/2    ; v = v0 + at ;      v2 – v02 = 2as

ChuyÓn ®éng trßn ®Òu trong lùc h­íng t©m: v = = ; aht = ;;

+  ; v ==  ;

II – Bµi tËp vËn dông:

Dạng 1 : Các định luật Niutơn.

VÝ dô 1: Một lực không đổi tác dụng vào 2 vật có khối lượng 5kg làm vận tốc của nó tăng dần từ 2 m/s đến 8 m/s trong 3s. Hỏi lực tác dụng vào vật là bao nhiêu ?

VÝ dô 2: Một ôtô đang chạy với tốc độ 60km/h thì người lái xe hãm phanh, xe đi tiếp được quãng đường 50 m thì dừng lại. Hỏi nếu ôtô chạy với tốc độ 120 km/h thì quãng đường đi được từ lúc hãm phanh đến khi dừng lại là bao nhiêu ? Giả sử lực hãm trong hai trường hợp bằng nhau.

VÝ dô 3: Một có khối lượng 1kg, chuyển động về phía trước với tốc độ 5 m/s, va chạm vào vật thứ hai đứng yên. Sau va chạm, vật thứ nhất chuyển động ngược trở lại với tốc độ 1 m/s, còn vật thứ hai chuyển động với tốc độ 2 m/s. Hỏi khối lượng của vật thứ hai bằng bao nhiêu ?

Dạng 2 : BiÓu diÔn vµ x¸c ®Þnh ®é lín c¸c lc cơ hc t¸c dông lªn vËt.

               Lo¹i 1 : Lùc hÊp dÉn :

VÝ dô  : Tính gia tc rơi t do nếu vật ở độ cao gấp 4 lần bán kính Trái Đất, biết gia tc rơi t do mt đất là go = 9,8 m/s2.

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

Lo¹i 2 : Lùc ®µn håi :

VÝ dô  : Một lò xo có khối lượng không đáng k, mt đầu gi c định mt đầu treo vật m có khối lượng 100g. Cho biết chiu dài ban đầu lo = 30 cm, chiu dài ca lò xo lúc treo vt m là l = 31 cm. Ly g = 10 m/s2. Tính độ cng k của lò xo.

Lo¹i 3 : Ph¶n lùc ®µn håi hay ¸p lùc(lùc nÐn, lùc ®Ì, lùc Ðp)

 VÝ dô  : Một vật có khối lượng m = 20kg đặt trên sàn thang máy. Tính lùc nÐn của vật và phản lực của sàn lên vật trong các trường hợp :

Thang máy đi lên thng đều.

Thang máy đi lên nhanh dn đều vi gia tc a = 1m/s2.

Thang máy đi lên chm dn đều vi gia tc a = 1m/s2.

Lo¹i 4 : Lùc ma s¸t tr­ît :

VÝ dô  : Người ta đẩy 1 cái thùng có khi lượng 55kg theo phương ngang vi lc 220N làm thùng chuyn động trên mt phng ngang. H s ma sát trượt gia thùng và mặt phẳng là 0,35. Tính gia tốc của thùng. Ly g = 9,8 m/s2.

Lo¹i 5* : Lùc ma s¸t nghØ :

VÝ dô : T¸c dông lùc lªn mét vËt träng l­îng 20N ®Æt trªn mÆt ph¼ng nghiªng gãc = 300 tõ tr¹ng th¸i nghØ b»ng mét lùc F = 12N song song víi mÆt ph¼ng nghiªng. Nh­ng vËt kh«ng chuyÓn ®éng v× sao ? BiÓu diÔn c¸c lùc t¸c dông lªn vËt. TÝnh ®é lín lùc ma s¸t nghØ. T×m ®iÒu kiÖn lùc F tèi thiÓu ®Ó vËt chuyÓn ®éng.

Lo¹i 6 : Ma s¸t l¨n :

VÝ dô : Một ôtô khối lượng m = 50kg sau khi bắt đầu chuyển bánh đã chuyển động nhanh dần đều. Khi đi được S = 25 m vận tốc ôtô là v = 18 km/h. Hệ số ma sát lăn giữa bánh xe với mặt đường là . Lấy g = 10 m/s2. Tính lực kéo của động cơ.

Dạng 3 : Ứng dụng của các định luật Niutơn và các lực cơ học ( Ph­¬ng ph¸p ®éng lùc häc).

Lo¹i 1 *: VËt chuyÓn ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang.

VÝ dô: Mét vËt cã khèi l­îng m = 0,5 kg ®Æt trªn mÆt sµn n»m ngang. HÖ sè ma s¸t nghØ vµ hÖ sè ma s¸t tr­ît gi÷a vËt vµ mÆt sµn vµ vËt lÇn l­ît lµ = 0,5; = 0,3. Lóc ®Çu, vËt ®øng yªn. Ng­êi ta b¾t ®Çu kÐo vËt b»ng mét lùc Fk = 3 N. Sau 2s lùc nµy ngõng t¸c dông. TÝnh qu·ng ®­êng mµ vËt ®i ®­îc cho tíi lóc dõng l¹i vµ thêi gian vËt chuyÓn ®éng. LÊy  g = 10 m/s2.

a)      Lùc kÐo theo ph­¬ng ngang.

b)     Lùc kÐo hîp víi ph­¬ng ngang gãc = 600 h­íng lªn.

c)      Lùc kÐo hîp víi ph­¬ng ngang gãc = 600 h­íng xuèng.

 

Lo¹i 2 : VËt chuyÓn ®éng theo ph­¬ng th¼ng ®øng.

VÝ dô 1: Mét khóc gç cã khèi l­îng m = 4kg bÞ Ðp chÆt gi÷a hai tÊm gç dµi song song th¼ng ®øng. Mçi tÊm Ðp vµo khóc gç mét lùc Q = 50N. T×m ®é lín cña lùc F cÇn ®Æt vµo khóc gç ®ã ®Ó cã thÓ kÐo ®Òu nã xuèng d­íi hoÆc lªn trªn. Cho biÕt hÖ sè ma s¸t gi­a mÆt khóc gç vµ tÊm gç b¨ng 0,5.

VÝ dô 2 : Một sợi dây có thể treo một vật đứng yên có khối lượng tối đa là 50 kg mà không bị đứt. Dùng sợi dây này để kéo một vật khác có khối lượng 45 kg lên cao theo phương thẳng đứng. Gia tốc lớn nhất vật có thể có để dây không bị ®øt lµ bao nhiªu ?

Lo¹i 3 : Vt chuyn động trên mt phng nghiêng.

VÝ dô  : KÐo mét vËt m = 200g ®i lªn mét mÆt ph¼ng nghiªng b»ng mét lùc F n»m theo mÆt ph¼ng nghiªng gãc nghiªng = 300  h­íng lªn. Cho biÕt hÖ sè ma s¸t nghØ = , ma s¸t tr­ît = .

a) X¸c ®Þnh ®é lín cña lùc kÐo nhá nhÊt ®Ó vËt tr­ît tõ tr¹ng th¸i nghØ.

b) TÝnh ®é lín lùc kÐo Fk ®Ó vËt chuyÓn ®éng víi gia tèc a = 2m/s2.

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

c) Sau 4s kÓ tõ lóc b¾t ®Çu kÐo th× ngõng t¸c dông lùc. V©t sÏ tiÕp tôc chuyÓn ®éng nh­ thÕ nµo ? TÝnh thêi gian vËt chuyÓn ®éng trªn mÆt ph¼ng nghiªng ?

d) Hái khi xuèng hÕt mÆt ph¼ng nghiªng vËt cßn tiÕp tôc chuyÓn ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang bao l©u vµ ®i ®­îc qu¶ng ®­êng dµi bao nhiªu ? Cho hÖ sè víi mÆt ph¼ng ngang 1 = 0,1. LÊy g = 10 m/s2

Lo¹i 4 : VËt chuyÓn ®éng trªn ®­êng trßn, cung trßn.

VÝ dô:  Một ô tô có khối lượng 1200Kg chuyển động đều qua 1 đoạn cầu vượt (coi là cung tròn) với tốc độ 36Km/h. Hỏi áp lực của ô tô vào mặt đường tại điểm cao nhất bằng bao nhiêu? Biết bán kính cong của đoạn cầu vượt là 50m. Lấy g  = 10m/

VÝ dô: Mét vËn ®éng viªn ®¹p xe trªn mét vßng xiÕc n»m trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng cã d¹ng h×nh trßn b¸n kÝnh 6,4 m. Ng­êi ®ã ph¶i ®i víi vËn tèc tèi thiÓu b»ng bao nhiªu ®Ó khái bÞ r¬i khi qua ®iÓm cao nhÊt cña vßng xiÕc. LÊy g = 10m/s2. Bá qua ma s¸t.

VÝ dô: Mét ng­êi ®i xe ®¹p vµo khóc quanh n»m ngang cã b¸n kÝnh 16m. Hái vËn tèc tèi ®a cña ng­êi ®ã ®Ó khái tr­ît ng·. TÝnh gãc nghiªng cña ng­êi so víi ph­¬ng th¼ng ®øng khi vËn tèc b»ng 10,8 km/h. Cho biÕt hÖ sè ma s¸t gi÷a b¸nh xe vµ mÆt ®­êng lµ 0,1. lÊy g = 10m/s2.

Lo¹i 5 : Bµi to¸n vÒ chuyÓn ®éng cña hÖ vËt.

VÝ dô : Mét ng­êi khèi l­îng m1 = 50kg ®øng trªn thuyÒn khèi l­îng m2 = 150kg. Ng­êi nµy dïng d©y kÐo thuyÒn thø hai cã khèi l­îng m2 = 250kg vÒ phÝa m×nh. Ban ®Çu hai thuyÒn n»m yªn trªn mÆt n­íc vµ c¸ch nhau 9m. Lùc kÐo kh«ng ®æi vµ b»ng 30N. Lùc c¶n cña n­íc t¸c dông vµo mçi thuyÒn lµ 10N. TÝnh :

a)      Gia tèc cña mçi thuyÒn

b)     Thêi gian ®Ó hai thuyÒn ch¹m nhau kÓ tõ lóc b¾t ®Çu kÐo

c)      VËn tèc cña mçi thuyÒn khi ch¹m nhau

D¹ng 4 : Bµi to¸n vÒ chuyÓn ®éng nÐm ngang, xiªn

     Lo¹i 1 : VËt chuyÓn ®éng nÐm ngang.

VÝ dô : Mt hòn bi lăn dc theo mt cnh ca mt bàn hình ch nht nm ngang cao h = 1.25m. Khi ra khi mép bàn , nó rơi xuống nền nhà tại điểm cách mép bàn L = 1.50m (theo phương ngang)? Ly g = 10m/s2. TÝnh tc độ ca viên bi lúc ri khi bàn ?

  Lo¹i 2 : VËt chuyÓn ®éng nÐm xiªn.

VÝ dô : Mét vËt ®­îc nÐm lªn tõ mÆt ®Êt víi vËn tèc ban ®Çu v0 = 40m/s vµ víi gãc nÐm =300.

 LÊy g = 10m/s2.

a)      TÝnh tÇm xa, tÇm bay cao cña vËt.

b)     TÝnh vËn tèc cña vËt tai thêi ®iÓm t = 2s. Gèc thêi gian lµ lóc nÐm.

 

D¹ng 6 : VËt( hÖ vËt) chuyÓn ®éng trong hÖ quy chiÕu phi qu¸n tÝnh.

Lo¹i 1 : VËt chuyÓn ®éng trªn mÆt ph¼ng ngang.

Lo¹i 2 : VËt chuyÓn ®éng theo ph­¬ng th¼ng ®øng.

Lo¹i 3 : Vật chuyển động trên mặt phẳng nghiêng.

Lo¹i 4 : VËt chuyÓn ®éng trªn ®­êng trßn, cung trßn.

 

Ch­¬ng IV: C¸c ®Þnh luËt b¶o toµn

Lo¹i 1: TÝnh ®éng l­îng cña mét vËt, mét hÖ vËt.

Ph­¬ng ph¸p

§éng l­îng cña mét vËt:

- X¸c ®Þnh m, v: §é lín: p = mv (kgm/s)

§éng l­îng cña mét hÖ

- X¸c ®Þnh khèi l­îng m1, m2 vµ vËn tèc v1, v2 cña c¸c vËt trong hÖ.

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

-          X¸c ®Þnh gãc hîp bëi 2 vÐc t¬ ®éng l­îng lµ gãc hîp bëi .

-          §éng cña hÖ hai vËt m1, m2 lµ: cã ®é lín:

p = =

hoÆc dùng gi·n ®å vÐc t¬ ®éng l­îng lµm theo ph­¬ng ph¸p h×nh häc (hvÏ).

Bµi tËp vËn dông

 

Bµi 1: Mét vËt 0,1 kg ®­îc nÐm th¼ng ®øng lªn cao víi vËn tèc ®Çu 15m/s.

a)      T×m ®éng l­îng cña vËt ë ®é cao cùc ®¹i.

b)     T×m ®éng l­îng uc¶ vËt ë vÞ trÝ gi÷a ®é cao cùc ®¹i khi ®i lªn vµ ®i xuèng.

Bµi 2: T×m ®éng l­îng cña hÖ hai vËt cã khèi l­îng m1 = 1,5kg vµ m­2 = 0,5kg chuyÓn ®éng víi vËn tèc

v1 = 2m/s vµ v2 = 6m/s trong tr­êng hîp hai vËn tèc.

a)      Cïng chiÒu.

b)     Ng­îc chiÒu

c)      Vu«ng gãc.

d)     Hîp víi nhau mét gãc 1200

Bµi 3: X¸c ®Þnh ®éng l­îng cña mét vËt cã khèi l­îng 4kg sau kho¶ng thêi gian 2s, 4s. BiÕt r»ng vËt chuyÓn ®éng trªn ®­êng th¼ng vµ cã ph­¬ng tr×nh chuyÓn ®éng lµ : x = 2,5t2- 6t + 3 (m)              §s: 16kgm/s; 56kgm/s

Lo¹i 2: TÝnh ®é biÕn thiªn ®éng l­îng cña vËt; xung l­îng cña lùc; lùc t¸c dông lªn vËt.

Ph­¬ng ph¸p

- X¸c ®Þnh ®éng l­îng cña vËt tr­íc khi chÞu t¸c dông lùc : vµ sau khi chÞu t¸c dông lùc . ¸p dông ®é biÕn thiªn ®éng l­îng =.

D¹ng ®é lín: (*)

- Tõ (*) x¸c ®Þnh c¸c ®¹i l­îng vËn tèc vµ lùc t¸c dông lªn vËt.

Bµi tËp vËn dông

 

Bµi 1: Mét qu¶ cÇu 0,5 kg ®ang chuyÓn ®éng víi vËn tèc 5m/s trªn mÆt ph¼ng ngang th× ®Ëp vµo t­êng th¼ng ®øng vµ bËt ng­îc trë l¹i víi ®é lín vËn tèc nh­ cò. Hái ®é biÕn thiªn ®éng l­îng cña qu¶ cÇu sau va ch¹m bao nhiªu ? TÝnh lùc vµ t¸c dông lªn qu¶ cÇu biÕt thêi gian va ch¹m lµ 0,024s.

          §s: - 3kgm/s, 125N.

Bµi 2: Mét qu¶ bãng 2,5kg ®Ëp vµo t­êng víi vËn tèc 8,5m/s vµ bÞ bËt ng­îc trë l¹i víi vËn tèc 7,5m/s. BiÕt thêi gian va ch¹m lµ 0,25 s. T×m lùc mµ t­êng t¸c dông lªn qu¶ bãng.

          §s: 160N.

Bµi 3: Mét qu¶ bãng cã khèi l­îng 450g ®ang bay víi vËn tèc 10m/s theo ph­¬ng ngang th× ®Ëp vµo mÆt sµn n»m nghiªng gãc 450 so víi ph­¬ng ngang. Sau ®ã qu¶ bãng n¶y lªn th¼ng ®øng. TÝnh ®é biÕn thiªn ®éng l­îng cña qu¶ bãng vµ lùc do sµn t¸c dông lªn biÕt thêi gian va ch¹m lµ 0,1s.

Bµi 4: Mét qu¶ bings 500g ®ang n»m yªn. Ng­êi ta t¸c dông mét lùc F1 = 3N lªn vËt trong kho¶ng thêi gian 1,5s.

a)      VËn tèc cña vËt v1 ngay sau thêi ®iÓm nµy b»ng bao nhiªu ?

b)     §óng vµo thêi ®iÓm ®ã, t¸c dông lªn vËt mét lùc kh¸c  F2 = 4N ng­îc chiÒu víi lùc F1 trong kho¶ng thêi gian 3s. T×m vËn tèc cuèi v2 cña vËt sau 3s nµy.                                                        §s: 9m/s; -15m/s

Bµi 5: Mét chiÕn sÜ b¾n sóng liªn thanh  t× b¸ sóng vµo vai vµ b¾n víi vËn tèc 600viªn/ phót. BiÕt r»ng mçi viªn ®¹n cã khèi l­îng 20g vµ vËn tèc rêi khái nßng sóng 800m/s. TÝnh lùc trung b×nh Ðp lªn vai chiªn sÜ ®ã.

 

 

Lo¹i 3: Gi¶i c¸c bµi to¸n b»ng vËn dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng l­îng:

Ph­¬ng ph¸p sö dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng l­îng

B­íc 1: X¸c ®Þnh hÖ kh¶o s¸t chøa vËt lµ hÖ c« lËp( hÖ kÝn). Gi¶i thÝch v× sao hÖ c« lËp.

B­íc 2: X¸c ®Þnh ®éng l­îng cña hÖ vËt tr­íc t­¬ng t¸c vµ sau t­¬ng t¸c vµ viÕt biÓu thøc ®éng l­îng cña hÖ vËt tr­íc vµ sau t­¬ng t¸c:

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

+ §éng l­îng cña hÖ tr­íc khi x¶y ra t­¬ng t¸c :

+ §éng l­îng cña hÖ sau khi x¶y ra t­¬ng t¸c :

B­íc 3: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn ®éng l­îng

= = (*)

B­íc 4: ChuyÓn ph­¬ng tr×nh vÐc t¬ ®éng l­îng thµnh ph­¬ng tr×nh ®é lín:

- Sö dông ph­¬ng ph¸p chiÕu:

+ Dùng gi·n ®å vÐc t¬ ®éng l­îng(*)

+ ChiÕu ph­¬ng tr×nh vÐc t¬ (*) lªn ph­¬ng thÝch hîp(®· chän quy ­íc ph­¬ng vµ chiÒu chiÕu lªn)

NÕu phøc t¹p th× chiÕu lªn hai ph­¬ng vu«ng gãc Ox vµ Oy

- Sö dông ph­¬ng ph¸p h×nh häc:

+ Dùng gi·n ®å vÐc t¬ ®éng l­îng(*)

+ NhËn xÐt gi·n ®å vÐc t¬ thu ®­îc xem thuéc d¹ng h×nh ®Æc biÖt nµo: tam gi¸c vu«ng, ®Òu, c©n vµ sö dông c¸c tÝnh chÊt tam gi¸c: ®Þnh lý Pi ta go, c«ng thøc hµm sè cos trong tam gi¸c .v.v.v

B­íc 5: Gi¶i ph­¬ng tr×nh ®é lín vµ t×m, biÖn luËn ®¹i l­îng Èn sè.

Bµi to¸n: Va ch¹m  

Bµi 1: Mét toa xe cã khèi l­îng m 1 = 5,4 T ch¹y víi vËn tèc v1 = 5m/s ®Õn va ch¹m vµo mét toa xe ®ang ®øng yªn cã khèi l­îng m2 =  4T. Toa xe nµy chuyÓn ®éng víi vËn tèc v2 = 4,5m/s. Hái toa xe thø nhÊt chuyÓn ®éng thÕ nµo sau va ch¹m.

Bµi 2: Mét hßn bi khèi l­îng m1 = 50g l¨n trªn mét mÆt ph¼ng n»m ngang víi vËn tèc v1 = 2m/s. Mét hßn bi thø hai m2 = 80g l¨n trªn cïng mét quü ®¹o th¼ng cña m1 nh­ng ng­îc chiÒu.

a)      T×m vËn tèc cña m2 tr­íc va ch¹m ®Ó sau va ch¹m hai hßn bi ®øng yªn.

b)     Muèn sau va ch¹m, m2 ®øng yªn , m1 ch¹y ng­îc chiÒu víi vËn tèc 2m/s th× v2 b»ng bao nhiªu ?

Bµi 3: Mét viªn bi ®ang chuyÓn ®éng víi vËn tèc v = 5m/s th× va vµo viªn bi thø 2 cã cïng khèi l­îng ®ang ®øng yªn. Sau va ch¹m, hai viªn bi chuyÓn ®éng theo hai h­íng kh¸c nhau vµ t¹o víi h­íng cña v mét gãc lÇn l­ît lµ , . TÝnh vËn tèc mçi viªn bi sau va ch¹m khi:

a)      = = 300.

b)     = 300, = 600.

Bµi to¸n: Va ch¹m mÒm

* Chó ý: Hai vËt sau t­¬ng t¸c cïng vËn tèc.

Bµi 1: Hai xe l¨n cã khèi l­îng 10kg vµ 2,5kg chuyÓn ®éng ng­îc chiÒu nhau trªn mét mÆt n»m ngang kh«ng ma s¸t víi c¸c vËn tèc t­¬ng øng 6m/s vµ 3m/s. Sau va ch¹m chóng dÝnh vµo nhau vµ chuyÓn ®éng cïng vËn tèc. H·y t×m vËn tèc nµy.

Bµi 2: Mét viªn bi cã khèi l­îng m1 = 500g ®ang chuyÓn ®éng víi vËn tèc v1 = 4m/s ®Õn va ch¹m vµo bi thø hai cã khèi l­îng m2 = 300g. Sau va ch¹m chóng dÝnh l¹i víi nhau chuyÓn ®éng theo h­íng vu«ng gãc víi viªn bi m1 ban ®Çu víi vËn tèc v = 3m/s. TÝnh vËn tèc v2 cña viªn bi m2 tr­íc va ch¹m.

Bµi 3: Mét c¸i bÌ cã khèi l­îng m1 = 500g ®ang chuyÓn ®éng víi vËn tèc v1 = 2m/s däc theo bê s«ng. Mét ng­êi cã khèi l­îng m2 = 50kg nh¶y lªn bÌ víi vËn tèc v2 = 4m/s. X¸c ®Þnh vËn tèc cña bÌ sau khi ng­êi nh¶y vµo trong c¸c tr­êng hîp sau:

a)      Nh¶y cïng h­íng víi chuyÓn ®éng cña bÌ.

b)     Nh¶y ng­îc h­íng víi chuyÓn ®éng cña bÌ

c)      Nh¶y vu«ng gãc víi bê s«ng.

d)     Nh¶y vu«ng gãc víi bÌ ®ang tr«i. Bá qua søc c¶n cña n­íc.

Bµi 4: Mét ng­êi cã khèi l­îng m1 = 50 kg ®ang ch¹y víi vËn tèc v1 = 4m/s th× nh¶y lªn mét chiÕc xe khèi l­îng m2 = 80kg ch¹y song song ngang víi ng­êi nµy mét vËn tèc v2 = 3m/s. Sau ®ã ng­êi vµ xe vÉn ch¹y theo ph­¬ng cò. TÝnh vËn tèc xe sau khi ng­êi nh¶y lªn nÕu ban ®Çu xe vµ ng­êi chuyÓn ®éng.

a) Cïng chiÒu ; b) Ng­îc chiÒu; c) vu«ng gãc.

Bµi 5: Mét xe trë c¸t khèi l­îng M = 100kg chuyÓn ®éng theo ph­¬ng ngang víi vËn tèc v = 5m/s. Hßn ®¸ cã khèi l­îng m = 3kg bay ®Õn c¾m vµo c¸t. T×m vËn tèc cña xe khi hßn ®¸ r¬I vµo trong c¸t ë hai tr­êng hîp sau:

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

a)      Hßn ®¸ r¬i th¼ng ®øng.

b)     Hßn ®¸ bay ngang ng­îc chiÒu víi xe vËn tèc v1 = 20m/s.

Bµi to¸n : ChuyÓn ®éng b»ng ph¶n lùc.

* Chó ý: Ban ®Çu c¸c vËt trong hÖ cïng vËn tèc.

Bµi 1: Mét ng­êi ®øng trªn mét toa xe 200kg ®ang ch¹y trªn ®­êng ray n»m ngang víi vËn tèc 4m/s. Bá qua ma s¸t cña xe:

a)      NÕu ng­êi ®ã nh¶y ra phÝa sau víi vËn tèc 2m/s

b)     NÕu ng­êi ®o nh¶y ra phÝa tr­íc xe víi vËn tèc 3m/s.

Bµi 2: Mét tªn löa khèi l­îng tæng céng 100 tÊn ®ang bay víi vËn tèc 200m/s ®èi víi Tr¸i §Êt th× phôt ra tøc thêi 20 tÊn khÝ víi vËn tèc 500m/s ®èi víi tªn löa. TÝnh vËn tèc cña tªn löa sau khi phôt khÝ trong hai tr­êng hîp.

a)      Phôt ra phÝa sau.

b)     Phôt ra phÝa tr­íc.

Bµi 3: Mét tªn löa gåm vá cã khèi l­îng m0 = 4T vµ khÝ cã khèi l­îng m = 2T. Tªn löa ®ang bay víi vËn tèc v0 = 100m/s th× phôt ra phÝa sau tøc thêi víi l­îng khÝ nãi trªn. TÝnh vËn tèc cña tªn löa sau khi khÝ phôt ra víi gi¶ thiÕt vËn tèc khÝ lµ:

a)      V1 = 400m/s ®èi víi ®Êt.

b)     V1 = 400 m/s ®èi víi tªn löa tr­íc khi phôt khÝ.

c)      V1 = 400 m/s ®èi víi tªn löa sau khi phôt khÝ.

Bµi 4: Mét ng­êi ®ang ®øng ë mòi con thuyÒn ®ang n»m yªn trªn mÆt n­íc ph¼ng lÆng. Sau ®ã ng­êi b¾t ®Çu ®i vÒ phÝa ®u«i thuyÒn. BiÕt thuyÒn dµi l = 3m, khèi l­îng ng­êi m = 50kg vµ thuyÒn M= 150kg. Bá qua søc c¶n cña n­íc. TÝnh ®é dêi cña thuyÒn khi ng­êi ®· vÒ ®Õn ®u«i thuyÒn.

Bµi 5: ThuyÒn dµi l = 4m, khèi l­îng M = 160kg, ®Ëu trªn mÆt n­íc. Hai ng­êi cã khèi l­îng m1 = 50kg, m2 = 40kg ®øng ë hai ®Çu thuyÒn. Hái khi hä ®æi chç cho nhau th× thuyÒn dÞch chuyÓn mét ®o¹n b»ng bao nhiªu ?                                                                                                                 §S: 0,16 m.

Bµi 6: T¹i thêi ®iÓm ban ®Çu, mét tªn löa khèi l­îng M cã vËn tèc v0. Cho biÕt cø mçi gi©y cã mét khèi l­îng khÝ tho¸t ra khái tªn löa lµ m vµ vËn tèc cña khÝ tho¸t ra so víi tªn löa lµ u.

Bµi 7. Mét xe khèi l­îng M, tr­ît tõ ®Ønh mét dèc nghiªng . Sau khi ®i ®­îc ®o¹n ®­êng l, tõ xe ng­êi ta b¾n mét ph¸t ph¸o hiÖu th¼ng ®øng lªn cao. TÝnh vËn tèc cña xe sau khi b¾n. BiÕt khèi l­îng ®¹n ph¸o hiÖu m, vËn tèc ban ®Çu v.

Bµi 8. Mét ng­êi cã khèi l­îng m = 50 kg mang theo mét vËt cã khèi l­îng m = 5kg, chuyÓn ®éng tõ v¸n nhÈy víi vËn tèc ban ®Çu v0 = 6m/s cã ph­¬ng hîp víi ph­¬ng ngang mét gãc = 600. T¹i ®iÓm cao nhÊt cña quü ®¹o ng­êi Êy nÐm vËt theo ph­¬ng ngang vÒ phia sau víi vËn tèc t­¬ng ®èi v’ = 2m/s. TÝnh xem tÇm bay xa cña ng­êi Êy t¨ng thªm bao nhiªu do viÖc nÐm v¹t nãi trªn. cho  g= 10m/s2.

Bµi 9: Mét con Õch khèi l­îng m ngåi ë ®Çu mét tÊm v¸n næi trªn mÆt hå. TÊm v¸n cã khèi l­îng M vµ dµi L. Con Õch nh¶y lªn t¹o víi ph­¬ng ngang mét gãc . H·y x¸c ®Þnh vËn tèc ban ®Çu cña con Õch sao cho khi r¬i xuèng Õch t¬i ®óng vµo ®Çu kia.

 Bµi to¸n : §¹n næ…

* Chó ý: Ban ®Çu c¸c m¶nh ®¹n cïng vËn tèca ®¹n vµ t«ingr khèi l­îng c¸c m¶nh ®¹n lµ khèi l­îng cña viªn ®¹n..

Bµi 1: Mét viªn ®¹n cã khèi l­îng m = 1,5kg bay ®Õn ®iÓm cao nhÊt víi v = 180m/s theo ph­¬ng ngang th× næ thµnh hai m¶nh. Mét m¶nh cã khèi l­îng m1 = 1kg v¨ng th¼ng ®øng xuèng d­íi víi vËn tèc v1 = 150m/s. Hái m¶nh kia bay theop h­íng nµo vµ víi vËn tèc b»ng bao nhiªu ?

Bµi 2: Mét viªn ®¹n cã khèi l­îng m = 1,8kg ®ang bay th¼ng ®øng lªn cao víi vËn tèc 240m/s th× næ thµnh hai m¶nh cã khèi l­îng b»ng nhau. BiÕt m¶nh thø nhÊt bay víi vËn tèc 240m/s theo ph­¬ng lÖch ph­¬ng ®øng gãc 600. Hái m¶nh kia bay theo ph­¬ng nµo víi vËn tèc b»ng bao nhiªu ?

Bµi 3: Viªn ®¹n cã khèi l­îng m = 1,2kg ®ang bay ngang víi vËn tèc v= 14m/s ë ®é cao h = 20m th× vì lµm 2 m¶nh. M¶nh thø nhÊt cã khèi l­îng m1 = 0,8kg, ngay sau khi næ bay th¼ng ®øng xuèng d­íi vµ khi s¾p ch¹m ®Êt cã vËn tèc v1’ = 40m/s. T×m ®é lín vµ h­íng vËn tèc cña m¶nh thø hai ngay sau khi vì. Bá qua søc c¶n kh«ng khÝ.

1

 


GV so¹n: NguyÔn Song Toµn – THPT TrÇn Phó – Mãng C¸i – Qu¶ng Ninh

Lo¹i 3: TÝnh c«ng vµ c«ng suÊt.

Ph­¬ng ph¸p:

C¸ch 1: Sö dông c«ng thøc tÝnh A vµ P theo ®Þnh nghÜa ®Ó tÝnh, trong ®ã kÕt hîp sö dông ph­¬ng ph¸p ®éng lùc häc t×m F , c«ng thøc chuyÓn ®éng biÕn ®æi ®Òu tÝnh s, vµ x¸c ®inh gãc .

C¸ch 2: Sö dông ®Þnh lÝ ®éng n¨ng ®Ó tÝnh A cña c¸c lùc t¸c dông khi biÕt m vµ v1, v­2 (vËn tèc ®Çu vµ cuèi)

Bµi tËp vËn dông

+ Bµi to¸n: TÝnh c«ng vµ c«ng suÊt khi biÕt lùc F ; qu·ng ®­êng dÞch chuyÓn vµ gãc (hîp bëi h­íng lùc F vµ h­íng dich chuyÓn s).

     A = F.s.cos = P.t (J)

     (W)

Bµi 1: Mét vËt chuyyÓn ®éng ®Òu trªn mét mÆt ph¼ng ngang trong mét phót víi vËn tèc 36km/h d­íi t¸c dông cña lùc keo 20N hîp víi ph­¬ng ngang goc = 600. TÝnh c«ng vµ c«ng suÊt cña lùc kÐo trªn.

Bµi 2: Mét vËt cã khèi l­îng m = 20kg chÞu t¸c dông bëi hai lùc F1 = F2 = 750 N chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu trªn mÆt ph¼ng ngang. Lùc kÐo F1 cã ph­¬ng hîp víi ph­¬ng ngang mét gãc 1 = 450, lùc ®© F2 cã ph­¬ng hîp víi ph­¬ng ngang gãc 2 = 600. TÝnh c«ng cña lùc F1, F2 vµ hîp hai lùc F khi vËt chuyÓn ®éng ®­îc 15m

 + Bµi to¸n: TÝnh c«ng vµ c«ng suÊt khi biÕt c¸c ®¹i l­îng liªn quan ®Õn lùc( pp ®éng lùc häc) vµ ®éng häc.

Ph­¬ng ph¸p:

-          X¸c ®Þnh lùc F t¸c dông lªn vËt theo ph­¬ng ph¸p ®éng lùc häc.

-          X¸c ®Þnh qu·ng ®­êng s b»ng c¸c c«ng thøc ®éng häc.

-          X¸c ®Þnh gãc hîp bëi chiÒu lùc F vµ chiÒu chuyÓn ®éng v.

*Chó ý: NÕu vËt chÞu nhiÒu lùc t¸c dông th× c«ng cña hîp lùc F b»ng tæng c«ng c¸c lùc t¸c dông lªn vËt

   AF = AF1+ AF2+....+AFn

Bµi 1: Mét « t« lªn dèc víi tèc ®é kh«ng ®æi. TÝnh c«ng cña lùc kÐo ®éng c¬ cña « t« khi ®­îc ®o¹n t¹i ®ã cã ®é cao 100m. Cho biÕt khèi l­îng cña ot« m = 2T, ®­êng dèc = 300 so víi mÆt ngang.

HÖ sè ma s¸t = 0,5.

Bµi 2: TÝnh c«ng vµ c«ng suÊt cña mét ng­êi kÐo thïng n­íc cã khèi l­îng 15kg tõ giÕng s©u 8m.

a)      Lªn ®Òu trong 20s.

b)     M¸y kÐo thïng Êy ®i lªn nhanh dÇn ®Òu vµ sau 4s ®· kÐo lªn  th× c«ng vµ c«ng suÊt cña m¸y b»ng bao nhiªu ? .LÊy g = 10m/s2

Bµi 3: Mét xe t¶i khèi l­îng 2,5T b¾t ®Çu chuyÓn ®éng nhanh dÇn ®Òu sau khi ®i ®­îc qu¶ng ®­êng 144m th× vËn tèc ®¹t ®­îc 12m/s. HÖ sè ma s¸t gi÷a xe vµ mÆt ®­êng = 0,04.

TÝnh c«ng cña ®éng c¬ « t« trªn qu·ng ®­êng ®ã. LÊy g = 10m/s2.

Bµi 4: Mét « t« cã khèi l­îng 2 T chuyÓn ®éng ®Òu trªn ®­êng n»m ngang víi vËn tèc 36km/h. C«ng suÊt cña ®éng c¬ « t« lµ 5kW.

a)      TÝnh lùc c¶n cña mÆt ®­êng.

b)     Sau ®ã « t« t¨ng tèc, sau khi ®i ®­îc qu·ng ®­êng s = 125m vËn tèc « t« ®¹t ®­îc 54km/h. TÝnh c«ng suÊt b×nh trªn qu·ng ®­êng nµy.

Bµi 5: Mét thang m¸y khèi l­îng m= 800kg chuyÓn ®éng th¼ng ®øng lªn cao 10m. TÝnh c«ng cña ®éng c¬ ®Ó kÐo thang m¸y ®i lªn khi:

a)      Thang m¸y ®i lªn ®Òu.

b)     Thang m¸y ®i lªn nhanh dÇn ®Òu víi gia tèc 1m/s2. LÊy g = 10m/s2.

Bµi 6: Mét « t« ch¹y víi c«ng suÊt kh«ng ®æi, ®i lªn mét c¸i dèc nghiªng gãc = 300 so víi ph­¬ng ngang víi vËn tèc v1 = 30km/h vµ còng xuèng c¸i dèc ®ã víi vËn tèc v2 = 70km/h. Hái « t« ch¹y trªn ®­êng n»m ngang víi vËn tèc b»ng bao nhiªu. Cho biÕt hÖ sè ma s¸t ë ba tr­êng nh­ nhau.

Bµi 7: CÇn trôc n©ng vËt cã khèi l­îng m = 100kg tõ mÆt ®Êt lªn cao theo ph­¬ng th¼ng ®øng. Trong 10m ®Çu tiªn, vËt ®i lªn nhanh ®Çn ®Òu víi gia tèc 0,8m/s2. Sau ®ã, vËt ®i lªn chËm dÇn ®Òu thªm 10s n÷a råi dõng l¹i. TÝnh c«ng do cÇn trôc thùc hiÖn.                                                        §S: 30kJ

1

 

nguon VI OLET