MỤC LỤC

I. Một số biện pháp truyền thông giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe cho các bậc cha mẹ

II. Biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ thông qua việc sử dụng các nguyên vật liệu mở.

III. Chuẩn bị cho trẻ vào Trường phổ thông

IV. Một số biện pháp rèn phát âm chữ L – N cho trẻ 5 tuổi

V. Biện pháp tạo hứng thú cho trẻ khám phá khoa học

VI. Làm thế nào để góc Âm nhạc lôi cuốn và hấp dẫn trẻ?

VII. Yêu cầu chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi sẵn sàng vào lớp 1

VIII. Một số thí nghiệm khoa học phục vụ môn MTXQ

IX. Xây dựng những cuốn sách biết nói cho góc thư viện

X. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các bài đồng dao

XI. Quan sát và ghi chép hoạt động làm quen với Toán của trẻ Mẫu giáo.

XII. Giúp trẻ 5 – 6 tuổi cảm thụ truyện kể thông qua hệ thống câu hỏi.

XIII. Một vài kinh nghiệm phát triển kỹ năng giao tiếp của trẻ Mầm Non.

XIV. Giúp trẻ phát triển toàn diện qua bộ môn Âm nhạc.

XV. Một số biện pháp gợi ý tưởng cho trẻ trong hoạt động phòng thể dục

XVI. Một số kinh nghiệm trong việc phối hợp tạo kinh phí tổ chức tham quan cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên.

XVII. Những trò chơi đơn giản với trẻ mầm non

XVIII. Một số biện pháp bước đầu cho trẻ 3 – 4 tuổi làm quen với chữ viết.

XIX. Một số kinh nghiệm giúp cháu sớm thích nghi với trường, lớp mầm non.

XX. Giúp trẻ phát triển trí tuệ thông qua giáo dục Âm nhạc.

XXI. Làm thế nào giúp trẻ 1 – 2 tuổi phát triển ngôn ngữ được tốt?

XXII. Sáng tạo một số đồ chơi cho trẻ từ các loại ống nhựa, ống nước

XXIII. Tạo môi trường cho trẻ làm quen văn học - chữ viết thông qua phòng thư viện đồ chơi – góc sách Ở TRƯỜNG MẦM NON 2 THÀNH PHỐ HUẾ

XXIV. Góc xây dựng trong hoạt động vui chơi

XXV. Biện pháp tạo hừng thú cho trẻ khám phá khoa học

I. Một số biện pháp truyền thông giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe cho các bậc cha mẹ

Phòng Mầm Non TP.HCM

 1. Xây dựng mạng lưới tuyên truyền viên:

Mở các lớp về bồi dưỡng và kỹ năng tuyên truyền cho các đối tượng như ban giáo hiệu, giáo viên, nhân viên nấu ăn nhằm huấn luyện đội ngũ thành những tuyên truyền viên tốt có được phong cách trình bày, ngôn ngữ mạch lạc, dễ hiểu truyền đạt thông tin đến đối tượng; biết lắng nghe tóm tắt nhanh những câu hỏi, các ý kiến thắc mắc  để trả lời, giải thích tư vấn cho phụ huynh; biết sử dụng một số phương tiện nghe, nhìn, các đò dùng học cụ hỗ trợ cho các bước tiếp xúc với cha mẹ trẻ thêm phong nhú, ấn tượng.

2. Củng cố và nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ:

Mở nhiều lớp về dinh dưỡng, vệ sinh, phòng bệnh, cách chăm sóc trẻ… cho đội ngũ tuyên truyền viên; cung cấp tài liệu cho học viên giúp người học nắm chắc củng cố kiến thức và nâng thêm trình độ chuyên môn; cập nhất các kiến thức mới, các vấn đề thời sự đang diễn ra trong cuộc sống, xã hội. Nhờ luyện tập đội ngũ tuyên truyền viên có được sự tự tin của bản thân; tạo được uy tín, niềm tin đối với các bậc cha mẹ; đã thống nhất được với phụ huynh cách nuôi dạy con với từng gia đình, từng trường lớp.

3. Lập kế họach tuyên truyền hàng tháng cho cả năm học.

Các chủ điểm, đề tài tuyên truyền được xây dựng, sắp xếp vào mỗi tháng xoay quanh các yêu cầu như:

Lượng thông tin bao gồm các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng, vệ sinh, phòng bệnh. Các họat động hưởng ứng các phong trào giáo dục sức khỏe của nhà trường.

Nội dung được chọn đề tuyên truyền cần căn cứ vào các yếu tố liên quan như:

Tình hình sức khỏe của học sinh có những vấn đề nào phải can thiệp.

Tình hình bệnh tật của trẻ có thể phát sinh do thời tiết, khí hậu, môi trường cần được nhắc nhở đề phòng bệnh, xử lý kịp thời.

Tình hình hiểu biết về nuôi con của cha mẹ.

Thời điểm chọn nội dung tuyên truyền được gắn kết cùng thời điểm với các nội dung truyền thông của thế giới, trong nước của thành phố trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Ví dụ: Tháng 3 hàng năm ủy ban nhân dân thành phố tuyên truyền tháng hành động về chất lượng vệ sinh an tòan thực phẩm thì tại các trường MN cũng có bandroll tuyên truyền hưởng ứng tháng hành động này đồng thời trên các bảng tuyên truyền của nhóm, lớp phổ biến các tin như: lực chon thực phẩm an tòan; cách chế biến hợp vệ sinh, cách ăn uống hợp vệ sinh; dạy trẻ rửa tay trước khi ăn; Cách bảo quản thức ăn; Giới thiệu họat động hội thi tay nghề cấp dưỡng đang diễn ra trong trường…

4. Học tập trao đổi khinh nghiệm: 

Mở các hội nghị học tập rút kinh nghiệm tại cơ sở từ cấp thành phố đến quận, huyện để cùng nhau bàn bạc, thảo luận. Nhiều cách làm thuận lợi, tranh thụ được sự giúp đỡ hợp tác từ nhiều phía giúp các trường làm tốt công tác tuyên truyền đã được giới thiệu trong các hội nghị như:

- Tổ chức sinh họat câu lạc bộ tuyên truyền viên trong quận, huyện. Các tuyên truyền viên ngòai việc trao đổi kinh nghiệm, cách giải quyết các tình huống khi tiếp xúc với phụ huynh còn được cung cấp các thông tin tài liệu từ ngành. Cùng với các tư liệu tự sưu tầm, đội ngũ tuyên truyền viên đã biên soạn nhiều bài viết có nội dung phong phú phục vụ cho các vấn đề cần tuyên truyền trong tháng. Sau đó lại cùng nhau biên tập, trình bày, photo, ép nhực gửi về các trường tham khảo hoặc sử dụng để phổ biến trên các góc tuyên truyền của trường, của lớp. Đây là một cách làm giúp giáo viên luôn tự tin, tăng thêm hiểu biết và đỡ vất vả trong công tác tuyên truyền.

- Quan tâm đầu tư cho các góc tuyên truyền của trường và lớp. Kết hợp với bản tin là hình ảnh được thay đổi nhiều lần trong tháng đã thu hút được sự quan tâm chú ý của phụ huynh. Nhiều phụ huynh quan tâm đã xin nhà trường tài liệu về đọc. Vì thế, các tài liệu đã được nhà trường photo; các tờ rơi, sách bỏ túi, bài hát, bài thơ… đã được các nhà tài trợ giúp sức cho nhà trường gửi đến phụ huynh.

- Mỗi trường đều tổ chức lưu giữ các tài liệu để kho thông tin tuyên truyền thêm phong phú, đa dạng.

- Tăng cường các buổi trò chuyện giữa giáo viên và phụ huynh. Ban giám hiệu dành thời gian nhất định trong tuần để tiếp phụ huynh. Nhà trường còn tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm; ngòai các tuyên truyền viên của trường còn có các chuyên gia, các thầy thuốc gặp gỡ, đối thọai trực tiếp, giải đáp thắc mắc các vấn đề liên quan đến chăm sóc nuôi dưỡng trẻ, lôi cuốn phụ huynh tham dự đông đảo.

- Kết hợp với Hội, Cha mẹ học sinh, các doanh nghiệp tổ chức các hội thi có thưởng trong chủ điểm Dinh dưỡng sức khỏe dành cho phục huynh và học sinh. Các hình thức thi trắc nghiệm, hỏi đáp, thi nấu ăn, bé tập làm nội trợ… hoặc thông qua các trò chơi, các tiết mục văn nghệ đã phản ánh được kiến thức khả năng thực hành của cha mẹ và trẻ. Hội thi tạo được bầu không khí cùng nhau tích cực tìm hiểu, học tập và áp dụng khoa học vào cuộc sống sinh họat hàng ngày của mỗi gia đình đồng thời nhà trường cũng tự đánh giá được kết quả tuyên truyền của chính đơn vị.

II. Biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ thông qua việc sử dụng các nguyên vật liệu mở.

Giáo viên: Hồ Thu Thảo

Lớp:Chồi 4

A.Đặt vấn đề:

    Hiện nay khi thực hiện chương trình đổi mới điều khó khăn nhất đối với chúng ta

     Là làm thế nào để hoạt động thật đơn giản, nhưng lại đạt hiệu quả cao. Một trong những yếu tố để làm được điều đó là biết tận dụng các nguyên vật liệu để tổ chức cho trẻ hoạt động. Và đó chính là lý do tôi muốn giới thiệu đến các bạn: “Biện pháp phát triển khả năng sáng tạo của trẻ thông qua việc sử dụng các nguyên vật liệu mở”. Ý tưởng này nảy sinh từ việc tổ chức hoạt động của lớp.

B. Giải quyết vấn đế:

    Có thể nói việc sử dụng nguyên vật liệu mở trong việc tổ chức các hoạt động không có gì mới đối với GV chúng ta. Nhưng làm thế nào cho hiệu quả, phát huy hết khả năng sáng tạo và tưởng tượng ở trẻ mới là điều cần quan tâm. Trước tiên ta cần lưu ý những vấn đề sau:

Nguyên vật liệu phải thật đơn giản (rẻ tiền, dễ tìm, an toàn...)

Nguyên vật liệu dễ thực hiện (cô và cháu có thể cùng làm)

Cuối cùng nó phải được sử dụng thật hiệu quả ( sử dụng xuyên suốt được qua nhiều hoạt động khác nhau)

    Khó khăn cần giải quyết ở đây: Là khi có đầy đủ các nguyên vật liệu rồi ta sẽ làm cách nào để phát triển tưởng tượng cho trẻ và giúp trẻ hoạt động sáng tạo theo sự tưởng tượng đó.

    Hướng giải quyết như sau:

Bước 1: Sưu tầm các nguyên vật liệu cần cho hoạt động

Bước 2: Làm các vật liệu rời

Bước 3: Tổ chức hoạt động.

Cụ thể như giờ hoạt động LQVH truyện “ Ông cây già”

Bước 1: Sưu tầm các NVL như cành khô, ống hút, những đồ chơi nhỏ nhẹ, vải vụn, bao xốp...

Bước 2: Làm vật liệu rời từ các nguyên vật liệu sưu tầm

Ghép các cành khô tạo thành các cây với các tư thế khác nhau

Thắt nơ từ ống hút, vải vụn, xỏ dây cho đồ chơi cắt hoa từ giấy, bao xốp..

Bước 3: Tổ chức hoạt động

Dùng những cây khô để tạo thành mô hình để kể chuyện : “Ông cây già”

Gợi ý để trẻ phát triển tưởng tượng như làm thế nào để cây già có thể biến thành cây có sức sống kỳ diệu (như trò chuyện với cây, tưới nước, nhảy múa, vuốt ve cây, làm đẹp, trang trí cây...)

    Hoạt động sáng tạo theo sự tưởng tượng: Trẻ sẽ chọn những nguyên vật liệu rời đã chuẩn bị để làm đẹp cho cây, sau đó có thể chơi với cây tùy theo sự tưởng tượng và sáng tạo của từng nhóm trẻ.

Cách giải quyết trên đây cũng là những gì tôi đã thực hiện trên trẻ và cho kết quả rất tốt.

Kết quả đạt được:

    _ Với nguyên vật liệu đơn giản nhưng lại tổ chức được nhiều hoạt động khác nhau và xuyên suốt.

    _Từ đó MĐYC chính đạt được hiệu quả cao, trẻ được hoạt động sáng tạo và phát triển tưởng tượng tốt, thêm một cái mới nữa là cảm xúc của trẻ phát triển tốt, trẻ còn biết giao lưu tình cảm với đồ vật, cây cỏ rất hồn nhiên và dễ thương.

    _ Qua đó ta có thể giáo dục trẻ  về các mối quan hệ giao lưu tình cảm khác.

C. Kết thúc vấn đề:

    Từ việc sử dụng NVL là những cành cây khô cho các hoạt động rất có hiệu quả, tiếp tục với các nguyên vật liệu với giấy và nước, tôi và các bé sẽ làm ra những quả bầu quả bí đơn giản, sử dụng nó để kể chuyện rối trang trí những nét ngộ nghĩnh, cũng trò chuyện với chúng và sử dụng trong các hoạt động khác khiến trẻ rất tích thú.

    Nguyên vật liệu mở là nguồn nguyên liệu vô cùng đa dạng và phong phú có thể giúp ta tổ chức các hoạt động cho trẻ, hãy tận dụng tối đa những gì có xung quanh ta bạn nhé! thật đơn giản vì dễ tìm và dễ làm... nhưng lại cho hiệu quả cao trong việc phát triển tưởng tượng, sáng tạo và cảm xúc ở trẻ.

III. Chuẩn bị cho trẻ vào Trường phổ thông

Người viết: Võ Thị Tường Vy

Trường MGTH TW3`

Vì sao phải chuẩn bị cho trẻ vào học phổ thông ?

Nếu như chúng ta trả lời câu hỏi này một cách sâu sắc, thấu đáo và khoa học thì chúng ta sẽ hiểu được đối với trẻ em, việc đến trường phổ thông được coi như là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời,là một bước chuyển biến mang tính nhảy vọt vì trẻ có sự biến đổi giữa lớp mầm non lên tiểu học. Đó là việc trẻ được chuyển qua một lối sống mới với những hoạt động mới, một vị trí xã hội mới với những mối quan hệ mới của một người học sinh thực thụ.

Chính vì thế là một giáo viên đang dạy ở lớp lá .Bạn đã chuẩn bị được gì cho trẻ của bạn bước vào trường phổ thông mà trẻ không bị hẫng hụt về tâm ly, cũng như có đầy đủ những tố chất sẵn sàng cho việc học phổ thông.

Chúng ta đừng nghĩ, chuẩn bị cho trẻ vào trường phổ thông là dạy cho trẻ biết đọc, biết viết,làm các bài toán ở sách lớp 1.Quan điểm này thật là sai lầm và hiện nay cũng có một số phụ huynh và giáo viên đã mắc phải và làm ảnh hưởng không ít đến trẻ, có một số trẻ đã mắc phải một số bệnh  khi trẻ lên lớp 1 như : bệnh chủ quan, bệnh sợ học, bệnh lơ là trong giờ học ( vì trẻ đã biết trước)…., vô tình ta đã làm cho trẻ không cần phải tư duy,ghi nhớ trong giờ học, làm mai một đi khả năng tiếp cận tri thức,sáng tạo của trẻ.

Chuẩn bị cho trẻ vào trường phổ thông là chuẩn bị toàn diện về mọi mặt không thiên về khía cạnh nào, và tuỳ theo lứa tuổi và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mà ta áp dụng các bài tập, giờ học, giờ chơi, sinh hoạt cho phù hợp.

* Sau đây là những chuẩn bị của tôi  ở lớp:

Ngay từ khi nhận trẻ ở lớp chồi lên, buổi đầu tiên tôi và trẻ cùng trò chuyện với nhau, tôi chú ý nhìn vào tên của trẻ và trò chuyện để tạo mối quan hệ thân thiện với trẻ.Mục đích của tôi trong giờ trò chuyện này cho trẻ hiểu  sau một năm học, lớn thêm một tuổi, học giỏi  là được lên lớp mới, được làm anh chị các em lớp chồi, mầm. Trẻ rất thích được làm người lớn và khi đó trẻ ý thức được vai trò mới của mình, và hiểu được quy luật “lên lớp khác”.

Chuẩn bị về thể lực cho trẻ là một việc làm hết sức quan trọng đòi hỏi tất cả  chúng ta có sự quan tâm sâu sắc.Một cơ thể khoẻ mạnh là tiền đề vật chất giúp cho trẻ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở trường phổ thông. Qua  các giờ học thể dục của lứa tuổi : đi chạy, leo trèo, ném…….,các vận động trong các giờ học khác,  tôi còn cho trẻ rèn luyện vận động tinh, sự khéo léo của đôi bàn tay, của các giác quan: như trẻ tự xỏ quai giày, tự cài nút áo, trong giờ ăn, giờ  chơi tôi tập cho trẻ sử dụng các đồ dùng sinh hoạt một cách khéo léo gọn gàng. Và những vận động bằng tay của trẻ càng khéo léo càng phong phú bao nhiêu thì càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy nhiêu.

Ơ lớp tôi dạy cho trẻ  thói quen,khả năng tự phục vụ bản thân như trẻ tự xách cặp vở của mình, tự đút ăn, tự rửa tay, lau mặt, đánh răng, tự thay quần áo…, các thói quen này rất có ích cho trẻ, hình thành ở trẻ tính độc lập, không phụ thuộc ỷ lại người khác.

Trẻ được phân công trực nhật làm việc vì tập thể, ( xếp tô đĩa cho bạn… phơi khăn ra giá khăn,… thông qua hành động này trẻ còn học được một số quy luật trong phép đếm , 1:1, 1 bạn 1 tô,1muỗng,1 khăn….Hoạt động lao động tập thể cũng góp phần cho trẻ làm quen đến những ảnh hưởng của cá nhân với tập thể. Tính tập thể rất cần thiết khi lên lớp 1.

Qua các giờ học, tôi hình thành cho trẻ tư duy hình ảnh, trí tưởng tượng, óc sáng tạo,cơ sở của tư duy ngôn ngữ lôgic, sự lĩnh hội các phương thức hoạt động nhận thức, kỹ năng phân loại,khát quát hoá, mô hình hoá, lĩnh hội tiếng mẹ đẻ, các hình thức cơ bản của ngôn ngữ thông qua các môn học : Làm quen văn học, làm quen với toán, tạo hình,làm quen chữ viết……Cụ thể như qua giờ Văn học : tôi kể truyện cho trẻ nghe truyện, cho trẻ kể lại truyện, kể chuyện sáng tạo, đóng kịch ,dùng ngôn ngữ để diễn đạt, phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ,phát triển  trí tưởng tượng,phát triển thính giác âm vị ,sự khác nhau của các âm thanh.

Hay trong giờ toán, tôi cho trẻ làm quen với các thuật ngữ toán học như “nhiều hơn, ít hơn, bằng nhau” tuy nhiên những thuật ngữ này được trả lời trong ngữ cảnh và trọn câu khi cô đặt câu hỏi: “số cà rốt như thế nào so với số  cà chua”  Tại sao con  biết? Làm thế nào để biết được số cà rốt nhiều hơn hoặc ít hơn số cà chua? Trẻ phải dùng ngôn ngữ để diễn đạt, và trẻ ở lứa tuổi này vừa học vừa chơi nên ta không cứng nhắc là dạy trẻ học mà thông qua chơi ,mối tương quan giữa nhiệm vụ  chơi và nhiệm vụ sẽ thay đổi dần. Số lượng nhiệm vụ giao cho trẻ dưới hình thức trò chơi ở đầu năm học sẽ được thay đổi dần bằng nhiệm giao dưới hình thức học tập ở cuối năm.

Làm quen chữ viết là một phần việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Hướng đứa trẻ làm quen với chữ viết bằng hình thức bắt chước, nhập tâm kết hợp với trò chơi đố vui, trò chơi với chữ cái… tạo  cho trẻ môi trường tự khám phá, nuôi dưỡng sự hứng thu  cho trẻ, tạo cơ sở cho tre  học tốt ở phổ thông,ở lớp tôi tạo môi trường chữ cho trẻ có nghĩa là tôi viết tên ở các đồ dùng, đồ chơi, mặc dù trẻ không đọc được nhưng trẻ biết chữ đó ghi là gì.ghi tên trẻ ở các hồ sơ cá nhân, trên dép, trên các bảng biểu như: bảng phân công trực nhật bàn ăn, bảng phân công trẻ tưới cây….Mặc khác khi cho trẻ vui chơi, tôi cũng chuẩn bị giấy viết ở mỗi góc chơi,góc bác sĩ  trẻ dùng viết ghi tên bệnh nhân, góc bán hàng dùng viết ghi tên các mặt hàng, góc khoa học ghi lại các kết quả nghiên cứu …., đối với trẻ có thể chỉ là vẽ một vài nét nguệch ngoạc trên giấy hoặc viết một hai từ . Tuy nhiên tôi thấy rằng nhiều trẻ bị cuốn hút bởi giấy, viết và kỹ năng viết trước khi trẻ biết đọc, trẻ viết tên bệnh nhân ra sau đó mới gọi bệnh nhân vào khám bệnh.Hình thành ở trẻ tính hiếu kỳ đối với ngôn ngữ viết là hứng thú với những nét nguệch ngoạc hoặc vẽ gì đó.

Chính từ đây phát triển hứng thú sao chép các đối tượng hoặc chữ cái.

Làm quen trẻ với kỹ năng đọc cụ thể thông qua việc đọc truyện cho trẻ nghe, tôi áp dụng biện pháp đọc cho trẻ nghe truyện tới đoạn truyện hấp dẫn tôi dừng lại cho trẻ tưởng tượng chuyện gì sẽ xảy ra sau đó, trẻ sẽ kể tiếp cho cô và trẻ khác nghe, sau cùng  tôi  mới đọc tiếp đoạn cuối, qua việc trẻ ồ lên đoạn cuối của câu chuyện khác với tưởng tượng của các bạn,hoặc có khi tôi dừng lại để ngày mai mới đọc, có một số trẻ đến nơi để truyện của tôi và tự đọc theo ý mà trẻ suy nghĩ ra, trẻ có nhu cầu  học chữ để có thể tự đọc truyện mà không cần người khác .

Thông qua các ngày hội lễ, tôi cho trẻ làm các tấm thiệp và ghi vào đấy lời chúc mừng của mình, gởi đến cho các bạn,hoặc khi bạn bị ốm trẻ viết lời chúc bạn mau bình phục….những nét chữ  nguệch ngoạc trẻ viết vào thể hiện sự quan tâm  chăm sóc nhau giữa trẻ với nhau.Hoặc khi trẻ trả lời những câu hỏi của cô hoặc những thắc mắc của trẻ tôi đều ghi lại và treo lên bảng, tạo môi trường khuyến khích đứa trẻ quan tâm đến chữ viết.

Trong khi đi tham quan dã ngoại là nơi cho trẻ hiểu được thế giới xung quanh và cũng là nơi mà tôi khơi gợi ở trẻ lòng ham muốn đọc chữ. Đến nơi xem thú, tôi đọc cho trẻ nghe những cái bảng quy định cho mọi người vào công viên như: không dẫm lên cỏ, khu vực cấm tới gần ở những nơi có điện, giúp trẻ hiểu rằng việc đọc được chữ là rất bổ ích.Hoặc khi tới các chuồng động vật tôi đọc cho trẻ nghe tên con vật, môi trường sống, thức ăn, sinh sản của các con vật…trẻ lớp tôi đã phát biểu: ”cô Vy hay quá con vật nào cô cũng biết” , tôi chưa trẻ lời thì có trẻ khác nói chen vào “ Vì cô Vy biết đọc nên cô đọc ở bảng treo” dần dần trẻ cũng hiểu việc biết đọc là có lợi như thế nào đối với trẻ.

Ngay trong sinh hoạt ăn ngủ, đi vệ sinh, tôi cũng hình thành thói quen đúng giờ giấc, có nề nếp nhằm hình thành  ở trẻ khả năng tự kiềm chế,thói quen tốt…

Ơ mọi lúc mọi nơi khi trẻ làm tốt  tôi đều động viên khen  trẻ  bằng những câu nói ”con giỏi lắm, con lớn rồi đấy,giỏi nên sắp được lên lớp 1 rồi, giúp trẻ hiểu được mình đã lớn. Và có tâm thế chuẩn bị lên lớp 1.

Khi được nhà trường tổ chức dẫn trẻ đi thăm trường Tiểu Học, tôi tạo bầu không khí hứng thú cho trẻ,khi vào trường  giải thích cho trẻ biết các phòng ban ,bàn ghế đồ dùng, sân chơi, các bảng biểu của trường tiểu học….

Tuyên truyền cho phụ huynh là vấn đề mà tôi quan tâm vì chính phụ huynh là trợ thủ đắc lực giúp tôi trong vấn đề phối hợp chăm sóc giáo dục các cháu. Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ, vấn đề về ngôn ngữ của trẻ, trẻ đã làm được gì ở lớp, những gì mà trẻ quan tâm…. Tôi trao đổi cho phụ huynh hiểu và ủng hộ những gì mà tôi đã chuẩn bị cho trẻ khi vào lớp 1. 

Nói tóm lại

Chuẩn bị cho trẻ vào học phổ thông được đặt ra một cách nghiêm túc và khoa học đối với mỗi giáo viên Mầm Non,và trong tất cả mọi hoạt động sinh hoạt của trẻ trong trường Mẫu Giáo đều có thể là bước chuẩn bị cho trẻ vào học phổ thông. Nhưng chuẩn bị như thế nào để đạt được hiệu quả cao nhất? Đó là vấn đề quan trọng mà bất cứ ai làm công tác giáo dục đều phải chú ý tới.

Tôi mong muốn các giáo và các bạn góp ý cho “kế hoạch  chuẩn bị cho trẻ học phổ thông của tôi”  để bài sáng kiến này có thể là một kinh nghiệm nhỏ cho sinh viên tham khảo.

IV. Một số biện pháp rèn phát âm chữ L – N cho trẻ 5 tuổi

ĐỖ THỊ LƯƠNG HUỆ

Trường Mầm non Đằng Hải – Quận Hải An – Hải Phòng

 Trong khi dạy trẻ 5 tuổi phát âm đúng, chúng tôi đã gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân chính lá do bộ máy phát âm của trẻ ở độ tuổi này chưa hoàn thiện. bên cạnh còn có cả nguyên nhân do người lớn phát âm sai nên trẻ bắt trước theo. đặc biệt khi dạy trẻ phát âm hai phụ âm L – N, tôi nhận thấy trẻ rất khó nhận biết, hay lẫn lộn nên phát âm thường sai. Để khắc phục những khó khăn trên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu “Rèn phát âm chữ cái L – N cho trẻ 5 tuổi” và đã tìm ra một số biện pháp cụ thể như sau:

Biện pháp 1: Tự rèn luyện phát âm chuẩn xác phụ âm L – N

 Muốn cho trẻ phát âm đúng, trước tên cô giáo phải là người phát âm chuẩn xác. Do ảnh hưởng của Thổ ngữ tôi đã phát âm không chuẩn phụ âm L – N nên đã tự rèn luyện phát âm cho mình như sau:

 Tôi đã nghiên cứu tài liệu hướng dẫn cách phát âm 2 phụ âm đầu L – N biết được cấu tạo đặc điểm và cơ chế phát âm của 2 phụ âm L – N, sau đó tôi tập phát âm hàng ngày vào những thời gian rảnh rỗi bằng cách đọc đi đọc lại nhiều lần những bài thơ, câu chuyện, bài đồng dao, ca dao… có nhiều phụ âm L – N.

 Bên cạnh đó tôi làm những bài tập trắc nghiệm điền các phụ âm L – N, các từ, câu có chứa phụ âm L – N từ dễ đến khó hoặc tự tìm ra những ví dụ khác để làm phong phú nội dung luyện tập phát âm L - N cho mình.

 Khi giao tiếp với mọi người, tôi luôn tự ý thức đến cách phát âm L – N để sửa sai. để kiểm nghiệm và thiết thực cho việc rèn phát âm của mình tôi tham gia gia tích cực cuộc thi “Nói và viết đúng tiếng Việt” do nhà trường tổ chức.

 Sau 1 thời gian luyện tập tích cực tôi đã phát âm chuẩn xác, rõ ràng, có âm điệu làm tăng hiệu quả bài giảng và tự tin, mạch lạc trong giao tiếp với mọi người cũng như khi giao tiếp với trẻ.

Biện pháp 2: Sửa sai lỗi phát âm phụ âm L – N thông qua hoạt động chung cho trẻ làm quen với chữ cái,

 Hoạt động chung là hoạt động giáo viên chuẩn hóa, chính xác hóa kiến thức cho trẻ thu nhận từ nhiều nguồn tin khác nhau. Với hoạt động “với hoạt động làm quen với chữ cái L – N”, tôi chuẩn bị rất kỹ và xác định đây là hoạt động chính giúp trẻ nhận thức đúng về cách phát âm. Tôi hướng dẫn luyện cách phát âm cho trẻ như sau:

 Khi đọc mẫu tôi cố gắng đọc to, rõ ràng âm thật chuẩn để trẻ nghe rõ cách đọc, đồng thời tôi nêu rõ cách phát âm chữ L – N cho trẻ hiểu.

 - L: Đọc cong lưỡi, đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát vào lợi trên.

 - N: Đọc thẳng lưỡi, lưỡi sát với lưỡi dưới.

 Song nếu cô chỉ nêu và phát âm thì trẻ chưa thể hình dung được mà mà tôi cho trẻ luyện đọc nhiều lần từng phụ âm với nhiều cách khác nhau. Trước tiên tôi cho trẻ cùng đọc đồng thanh vài lần, sau đó gọi cá nhân trẻ đọc. Để dễ theo dõi cách phát âm và kịp thời sửa ngay cho trẻ tôi đứng đối diện với trẻ yêu cầu trẻ nhìn khuôn miệng và nghe tôi phát âm sau đó phát âm lại nhiều lần.

 Ví dụ: Cháu Đạt, Tiến, Toàn, Duy, Hải Anh… được cô gọi thường xuyên, cô đọc trước trẻ đọc sau, đọc đi, đọc lại, cô sửa để trẻ nhớ về và biết cách đọc.

 Qua hoạt đồng với từng cá nhân, có một số trẻ phát âm đúng ngay, song còn một số trẻ đọc sai tôi tiếp tục rèn luyện cho trẻ. Để trẻ phát âm một cách tự nhiên, đọc chữ nhiều lần không thấy chán nản và mệt mỏi tôi tổ chức cho trẻ tham gia các trò chơi hoạt động.

Trò chơi: Ai đúng

 Cho trẻ đọc bài thơ có nhiều chữ L – N do tôi sáng tác, chọn đúng chữ cái để đọc nhiều lần:

Là lá la la

Chúng ta cùng đếm

Bạn cố nhanh lên

Tìm ngay chữ này

Yêu cầu trẻ khi nghe cô phát âm “L” hoặc “N” trẻ chọn đúng giơ lên, đọc to, các cháu ngồi cạnh phát hiện, kiểm tra lẫn nhau và tự sửa sai. Với trò chơi này trẻ vừa nhận biết và phát âm đúng chữ L – N, đồng thời phát âm chuẩn các từ có chứa chữ cái L – N trong bài thơ.

Trò chơi: Tìm chữ

Tôi chuẩn bị những bài thơ do tôi sáng tác hoặc sưu tầm viết chữ to có nhiều từ chứa chữ cái L – N. Tôi yêu cầu trẻ đọc thuộc bài thơ theo cô và gạch chân những chữ cái vừa học.

Là lá la la

Em là bé giỏi

Em là bé ngoan

Ngày giúp mẹ chăm làm

Lau nhà, múc nước

Tưới vườn na xanh

Hoặc:

Mẹ đi làm về

Thấy đầu chum nước

Hoa na thơm nức

Quả na non xanh

Lủng lẳng trên cành

Mẹ cười vui vẻ

Nhà lau sạch sẽ

Con đến là ngoan

 Ngoài ra tôi còn tổ chức các trò chơi khác như trò chơi tìm nhà đọc chữ, thả bóng đọc chữ, đá bóng đọc chữ, quà tặng cho bạn có tên phụ âm đầu là L – N (tặng cái làn cho bạn Lan, tặng quả táo cho bạn Nam …) hoặc trò chơi hát đối, đọc chữ … tùy thuộc vào mức độ hứng thú hoạt động của trẻ.

 Với những trò chơi như vậy, tôi thấy trẻ học rất vui, thoải mái, nhẹ nhàng và được khắc sâu cách phát âm đúng chữ cái L – N.

 Chính vì vậy, trong hoạt động làm quen chữ L – N, số trẻ phát âm đúng đã tăng, song để trẻ nhớ lâu, phát âm không sai khi 2 phụ âm nằm trong các từ tôi tiếp tục rèn trẻ ở các hoạt động khác.

Biện pháp 3: Rèn trẻ phát âm chữ cái L – N thông qua các hoạt động khác

 Hoạt động chung

 Như chúng ta đã biết trẻ dễ nhớ nhưng cũng mau quên, vì vậy cô giáo phải luôn luôn tạo ra những tình huống hợp lý nhằm giúp trẻ ôn luyện thường xuyên. Một trong những tình huống cô có thể tạo ra một cách tự nhiên và đạt hiệu quả là lồng ghép chữ L – N vào trong các hoạt động chung khác.

 - Ở hoạt động giáo dục âm nhạc:

 Tôi không chỉ dạy trẻ hát đúng nhạc rõ lời mà rất chú ý dạy trẻ hát chuẩn các từ. Khi trẻ hát, có những lúc tôi cho trẻ hát không có nhạc đệm để sửa cao độ, trường độ của bài hát, đồng thời sửa lỗi phát âm cho trẻ, đặc biệt với những bài hát có nhiều câu, từ có phụ âm đầu L – N.

 Ví dụ: Bái “ Thật lá hay” có câu: “li lí li, lí lì li…”

 Bài “Mùa xuân đến rồi” có câu: “Sáng hôm nay trời đã nắng lên rồi”

 Bài “Bác đưa thư vui tính” có đoạn “… cầm lá thư, nói cảm ơn này em bé ngoan cầm ngay lá thư…”.

 Bài “Vườn trường mùa thu” câu: “là la la, lá la la…”.

 Trong hoạt động cho trẻ làm quen với văn học, tôi quan tâm đến giọng đọc, giọng kể của trẻ, phát hiện cách phát âm sai của trẻ để sửa, tôi thường chú ý tới những bài thơ có nhiều phụ âm  L – N như:

“Đàn lợn đã được ăn

Cơm nước nấu tinh tươm

“Rồi hôm lấy nàng tiên

Không cho chui vào nữa

“Này chú gà nâu

Này chú vịt bầu…”

  - Ở hoạt động thể dục vận động:

 Tôi sửa cách phát âm cho trẻ bằng cách dán chữ cái L – N cho trẻ phát âm kết hợp vận động qua các bài tập vận động với bóng như: chuyền bóng bên phải, bên trái, lăn bóng theo đường dích dắc, tung bóng, bắt bóng…

 Hay bài tập bật nhảy: bật qua 4 – 5 vòng, bật tách chân tôi viết chữ vào các ô để trẻ vừa bật nhảy vừa kết hợp đọc chữ.

 Ngoài ra tôi còn tập trung nhiều cơ hội sửa lỗi phát âm 2 phụ âm L – N cho trẻ vào các hoạt động khác như: hoạt động tạo hình, hoạt động với MTXQ, làm quen với một số biểu tượng về toán.

 Tuy nhiên để sửa “ngọng” cho trẻ không chỉ chú ý đến hoạt động học tập khác trong này, trẻ luôn cần có sự quan tâm của cô.

 Hoạt động ở mọi lúc mọi nơi

 Trong hoạt động ngoài trời khi quan sát những sự vật hiện tượng xung quanh, trẻ có những cảm nhận rất tự nhiên về đặc điểm, màu sắc của sự vật hiện tượng (cái lá này màu nâu, hoặc nụ hoa này chưa nở…) trẻ nói những nhận xét và cảm nhận của mình. Thông qua sự bộc lộ ngôn ngữ này tôi sửa ngay cho trẻ nếu trẻ nói chưa đúng.

 Hoặc giao tiếp giữa các cháu với nhau, khi trẻ gọi tên bạn hay nói chuyện với bạn tôi chú ý lắng nghe trẻ nói, nếu sai tôi yêu cầu trẻ nhắc lại câu trẻ vừa nói và chậm rãi nói lại từng từ, khuyến khích trẻ nói theo.

 Càng gần gũi với trẻ thì việc luyện phát âm cho trẻ càng thuận lợi hơn, ngay trong giờ đón trẻ hay trả trẻ tôi thường tổ chức chơi trò chơi dân gian có lời như: Nhảy lò cò, nu na nu nống, thả đỉa ba ba, kiếm chúa na… trong thời gian ngắn giữa các hoạt động tôi thường dạy trẻ đọc một số bài ca dao, đồng giao hoặc một số bài thơ do tôi sưu tầm và sáng tác có chứa phụ âm L – N.

 Kết hợp với phụ huynh sửa lỗi cho trẻ

 Ngay từ đầu năm học tôi đã có kế hoạch cùng bàn bạc và thảo luận với phụ huynh nêu ra cách đọc một số chữ khó, đặc biệt là chữ L – N để phụ huynh nắm bắt được, từ đó tạo điều kiện rèn luyện phát âm cho trẻ khi ở nhà. Với một số trẻ các biệt về phát âm, tôi gặp trực tiếp phụ huynh trao đổi và động viên họ nên chọn mua  những quyển truyện tranh trong có lời đối thoại nhiều phụ âm L – N và dành thời gian đọc, kể cho trẻ nghe, dạy trẻ kể lại chuyện. Động viên phụ hynh mua những băng, đĩa hát của nhà văn hóa thiếu nhi Hà Nội hay của Vụ giáo dục Mầm non cho trẻ nghe và hát theo. Ngoài ra tôi còn nhắc nhở phụ huynh thường xuyên chú ý tới lời nói, cách phát âm của mọi người trong gia đình , giải thích cho phụ huynh hiểu chính lời nói của người thân trong gia đình là môi trường giáo dục trẻ khi ở nhà. Như vậy việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường đều tạo môi trường phát âm chuẩn mực giúp trẻ ngấm dần một cách tự nhiên khi đọc phát âm đúng phụ âm L – N.

Biện pháp 4: Khuyến khích trẻ tự phát hiện và sửa lỗi phát âm cho nhau:

 Để hình thành thói quen này,tôi luôn gần gũi, giao tiếp với trẻ, yêu cầu trẻ chú ý lắng nghe, phát hiện chính bản thân và các bạn, tôi kịp thời động viên các những cháu có ý thức phát âm đúng, đồng thời khích lệ các cháu phát hiện lỗi phát âm của các bạn khác, nhắc nhở bạn sửa ngay.

 Ví dụ: Cho trẻ đọc bài thơ “Giữa vòng gió thơm” có câu

“Này chú gà nâu…

Này chị vịt bầu…”

 Khi phát hiện có 1 số trẻ đọc sai phụ âm L – N tôi yêu cầu trẻ đọc lại và hỏi trẻ đọc như thế đã đúng chưa. Tại sao chưa đúng? Đọc như thế nào là đúng? Tôi cho trẻ đọc chuẩn đọc lại và cho các bạn nhận xét cách phát âm của bạn mình. Với nhiều lần làm như vậy tôi đã giúp trẻ có thể tự phát hiện lỗi phát âm của mình và các bạn trong lớp.