Tự học Văn 12 tu hoc ngu van 12 thay trinh quynh soan pdf

HỌC VĂN – VĂN HỌC

HƯỚNG DẪN

Hãy học khi người khác ngủ; lao động khi người khác lười nhác; chuẩn bị

khi người khác chơi bời; và có giấc mơ khi người khác chỉ ao ước.

Study while others are sleeping; work while others are loafing; prepare

while others are playing; and dream while others are wishing.

William Arthur Ward

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến năm 1975

Câu 1: Hãy kể tên các chặng đường phát triển chính và thành tựu trên các thể loại của văn học từ

945 đến 1975 và điền vào sơ đồ dưới đây:

1

Chặng

đường

Chủ đề bao trùm

Văn xuôi

Thơ

1

945 - 1954

1

955 - 1964

1

965 – 1975

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2: Nối tên tác giả, tác phẩm với các giai đoạn văn học

Việt Bắc

4

5 - 54

Những đứa

con trong

gia đình

Vợ nhặt

Rừng xà nu

Đất Nước

5

5- 64

Sóng

Người lái đò

sông Đà

6

5 - 75

Tây Tiến

Mặt đường

khát vọng

Bên kia sông

Đuống

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam 45 – 75

1

. Nền văn học vận động theo hướng cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc với vận mệnh dân tộc

Chủ thể sáng tác: (nhà văn trong giai đoạn này có đặc điểm gì?) ..........................................................

.

................................................................................................................................................................

Nội dung phản ánh thường là:.................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Mục đích phản ánh: ................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

2

. Nền văn học hướng về đại chúng

Đối tượng phản ánh: ..............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Đối tượng tiếp nhận: ..............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................



Nội dung văn học thường là: .............................................................................................................

.

................................................................................................................................................................



.

3

Hình thức văn học thường là: ............................................................................................................

................................................................................................................................................................

. Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn

Nội dung khuynh hướng sử thi là: .........................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Nội dung cảm hứng lãng mạn: ...............................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ví dụ: ......................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 4: Khái quát văn học Việt Nam từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX

Nối tên tác giả, tác phẩm của giai đoạn văn học 1975 đến hết thế kỉ XX

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ

Đề 1: Anh (chị) hãy trả lời câu hỏi sau của nhà thơ Tố Hữu:

Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn?”

Gợi ý làm bài

. Câu thơ trên của Tố Hữu nêu lên vấn đề gì? .....................................................................................

“

1

.

................................................................................................................................................................

2

. Có thể hiểu “sống đẹp” một cách đầy đủ, lý tưởng nhất là gì?

.

................................................................................................................................................................

3

-

. Để sống đẹp con người cần có những phẩm chất gì?

Phải có lí tưởng mục đích sống đúng đắn cao đẹp

Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

- Phải có sự hiểu biết tri thức sâu rộng về khoa học và đời sống

Ví dụ: ......................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

Phải có tâm hồn phong phú, tình cảm lành mạnh

Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

Phải biết hành động phù hợp với pháp lí và đạo lí, góp phần vào sự phát triển xã hội và phát triển

bản thân

Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

4. Mở rộng

Sống đẹp của thế hệ Tố Hữu là: .............................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Sống đẹp của thế hệ thanh niên hiện nay: ..............................................................................................

................................................................................................................................................................

.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................



Đọc thêm

Thiên đường và Địa ngục

Một người đàn ông chết đi, và vì anh là một người tốt nên được lên Thiên đường. Thánh Peter đứng ở

cổng Thiên đường chào đón anh. “Xin chào mừng! Con có thể bước vào Thiên đường ngay bây giờ,

nhưng vì con đã sống rất tốt nên con được phép xuống Địa ngục trước để so sánh hai nơi nếu con

muốn” – Thánh Peter nói.

Người đàn ông khá tò mò và nói “tại sao lại không chứ?” Anh bước xuống Địa ngục, nơi mà cánh

cửa đã mở sẵn.

Phía sau cánh cửa, anh nhìn thấy rất nhiều người đang ngồi xung quanh những chiếc bàn đầy đồ ăn

ngon lành. Nhưng họ rất buồn bã và đau khổ, bởi vì họ chỉ có những chiếc dao và nĩa dài quá tầm tay.

Vì thế, họ không thể đưa được một chút thức ăn nào vào miệng.

Người đàn ông quay trở lại Thiên đường và nói với Thánh Peter: “Chà, con rất vui khi được lên Thiên

đường. Địa ngục đúng là một hình phạt”.

“

Chào mừng tới Thiên đường” – Thánh Peter nói. Khi người đàn ông bước vào Thiên đường, anh ta

thấy gì? Anh lại thấy rất nhiều người đang ngồi xung quanh những chiếc bàn đầy đồ ăn ngon, cũng

giống như dưới Địa ngục.

Họ cũng có những chiếc dao và nĩa dài quá tầm tay. Nhưng trên Thiên đường, mọi người không than

khóc và chửi rủa, bởi vì họ đang đút thức ăn cho nhau. “Thử món này đi” – họ cười nói vui vẻ. “Cả

món này nữa”, họ đã rất vui vẻ cùng nhau.

Bài học: Hạnh phúc là khi mang lại hạnh phúc cho người khác. Đừng ích kỷ, mà hãy quan tâm tới

người khác, bạn cũng sẽ nhận được sự quan tâm từ họ.



Bài tập về nhà:

Đề bài: Trong hội chợ phù hoa, U. Thác -cơ - rê có viết: "Cuộc đời này là một tấm gương, mỗi người

đều có thể qua đó soi thấy bóng dáng của mình. Nếu anh chau mày với nó, nó sẽ ném lại cho anh một

khuôn mặt chanh chua. Nếu anh mỉm cười với nó, nó sẽ là người bạn vui vẻ, thân thiện với anh. Cho

nên các bạn thanh niên hãy con đường của mình giữa hai con đường đó"

Suy nghĩa của anh(chị) ?

gợi ý:

1

. Vấn đề cần nghị luận: ........................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

2

-

. Giải thích:

Gương: .................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Nghĩa bóng: ............................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12 - Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Ý nghĩa tác giả muốn gửi gắm về tấm gương cuộc đời: ........................................................................

.

................................................................................................................................................................

3. Bàn luận

Vì sao cuộc đời là một tấm gương

.

................................................................................................................................................................

Bạn chọn con đường nào khi nhìn vào tấm gương cuộc đời: ................................................................

.

................................................................................................................................................................

4

. Mở rộng

Lối sống đúng đắn cần có:

.

................................................................................................................................................................



Đọc thêm

Mảnh ghép tâm hồn

Trạm bus Sài Gòn buổi sáng. Một thanh niên nặng nhọc bước lên xe. Đó là một thanh niên thật nguyền, cỡ

chừng 20 tuổi, bị liệt một bên chân-cái chân như bị thừa ra, với bước đi khó nhọc. Cậu mang trên vai một

chiếc ba lô bự, người gầy còm, khuôn mặt hốc hác, gò má cao, đôi mắt sâu, nhưng những tinh anh vẫn lấn át

nỗi buồn phía sau đang chầu chực.

“

Ngồi đây nè cháu”. Một phụ nữ luống tuổi ngồi ở gần cửa đứng dậy nói thế, khi người thành niên bước lên.

Không, cô ngồi đi…cô ngồi đi”. Anh ta dứt khoát, rồi đưa tay lên cầm lấy giá đỡ dành cho người đứng.

Ngồi đây nè anh”, một cô gái ngồi trước mặt chàng trai nhẹ nhàng.

Không, em cứ ngồi đi..”. Chàng trai dứt khoát, giọng cứng lên thấy rõ, và dường như anh ta đang tránh cái

nhìn thương cảm từ cô gái.

“Anh ngồi đi mà…” Cô gái tiếp.

“Đã bảo là không…cảm ơn em”. Giọng chàng trai như quát, câu cảm ơn có dịu lại một chút. Anh ta hai tay

vẫn vững chãi bám lấy tay cầm, đỡ lấy sức nặng đang đè lên 1 chân yếu ớt. Mặt vẫn hiên ngang nhìn về phía

trước, như …bình thường. Mọi người đều để ý đến anh ta.

“

Què mà còn….” Giọng một cô gái, hình như cô vừa nhường ghế lẫm bẫm.

Người sĩ thế này xã hội đầy ra đấy, em nhìn gì, thiếu gì”. Một thanh niên khác mặt non choẹt ngồi trước tôi

nói thế, vừa nói anh ta vừa xoa xoa đôi vài trần của cô bồ ngồi bên cạnh.

“

Dù sao, anh ta cũng đáng thương mà anh, người không may mắn…”. Cô gái lắc lắc cái vai.

Đã thế thì phải an phận và biết điều, em nhìn hắn coi….”. Nói rồi anh ta cố kéo cô bồ vào sát hơn.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

“Thằng này chắc không bình thường, nhưng mà rất đàn ông”. Một người khác lại nói thế.

Người thanh niên vẫn đứng đó, xe vẫn chạy, vẫn phanh, vẫn lắc lư. Nhưng chẳng xi nhê gì với anh ta cả. Anh

ta vẫn nhìn về phía trước, bỏ mặc những ánh nhìn của đám đông.

Đến trạm, anh ta, đôi trai gái hồi nãy, và một bà lão già xuống xe. Tất cả nhường bà lão xuống trước, nhưng vì

cái túi nặng quá, bà đang hì hục, (xe này không có tiếp viên). Đôi trai gái lách qua, bước xuống trước. Tay

chàng trai vẫn không thôi ôm ngang eo cô gái. Cô gái quay đầu lại nhìn, nhưng chàng trai ôm kéo đi.

Người thanh niên nói “bà để cháu, bước xuống đi”. Bà lão không nhìn, mà ẫm ờ bỏ túi lại rồi vịn thành bước

xuống. Bà vừa bước xuống thì túi đồ của bà cũng xuống theo sau. Chàng thanh niên cười cười, chào bà rồi lặc

lè bước đi, cái dáng xiêu vẹo như muốn đổ nghiêng trước gió thu nhè nhẹ. Thế mà anh ta đi lẹ kinh, vừa đi

vừa huýt sáo điệu gì đó.

Bà lão giờ mới nhìn người mang túi xuống cho mình. Khuôn mặt nhăn nheo như bản vẽ thời gian của bà sáng

lên một nụ cười vẹn trọn, tôi còn nghe được bà lẫm bẫm “khuyết tật thân thể chẳng là gì, khuyết tật tâm hồn

mới quan trọng, cố lên, cố lên…”Trạm sau tôi xuống. Tôi là một thanh niên bình thường. Tôi cũng có ý đứng

lên và gọi “ngồi đây nè bạn”, khi người thanh niên vừa bước lên. Nhưng lòng tôi đang u uất một nỗi buồn

giữa cái trong lành của Sài Gòn buổi sáng. Tôi buồn nhiều thứ, không hài lòng với công việc mình đang có, số

tiền mình kiếm được, mặt luôn nổi mụn, kiếm mãi tiền mà chẳng đủ để mua iphone,…Nhưng từ khi nhìn thấy

chàng trai, tôi nghĩ khác hẳn. Chàng trai đang muốn, đang khát khao làm một người bình thường, còn tôi,

đang có những điều bình thường, sao có thể cam tâm sớt mất để mà không vui. Điều đó chẳng đáng một xu,

phải không. Tôi tự trấn an mình, tự nở nụ cười, rồi bước xuống đường và tới chỗ làm, tự nhắc nhớ mình

không bao giờ được “khuyết tật trong lòng” hết cả. Nhất định thế, không bao giờ. Như bà lão, như chàng trai

kia, nhất định rồi.

Trời Sài Gòn, thường nhật tiếng xe xõa đầy màng nhỉ, nhưng sao lúc này tôi nghe được cả tiếng chim vui,

thánh thót vô ngần.

ĐỀ 3: (bài làm ra giấy) Nhà văn Nga Lép Tôn-xtôi nói: “Lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có

lý tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc

sống”.

Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ về vai trò của lý tưởng và lý tưởng riêng của mình.

1

-

. Tìm hiểu đề:

Nội dung: Suy nghĩ về vai trò của lý tưởng nói chung đối với mọi người và lý tưởng riêng của mình.

+

-

Lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường; không có lý tưởng thì không có cuộc sống.

Nâng vai trò của lý tưởng lên tầm cao ý nghĩa của cuộc sống.

Giải thích mối quan hệ lý tưởng và ngọn đèn, phương hướng và cuộc sống.

Phương pháp nghị luận: Phân tích, giải thích, bình luận, chứng minh.

Phạm vi tư liệu: Cuộc sống.

-

2

. Lập dàn ý:

a.Mở bài:

Giới thiệu, dẫn dắt vấn đề tư tưởng, đạo lý cần nghị luận.

b.Thân bài: (gợi ý)

-

Lý tưởng là gì? Tại sao nói lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường? Ngọn đèn chỉ đường là gì? Nó quan

trọng như thế nào?

Lý tưởng giúp cho con người không đi lạc đường. Khả năng lạc đường trước cuộc đời là rất lớn nếu

không có lý tưởng tốt đẹp.)

Lý tưởng và ý nghĩa cuộc sống:

(

-

Lý tưởng xấu có thể làm hại cuộc đời của một người và nhiều người. Không có lý tưởng thì không có

cuộc sống.

-

Lý tưởng tốt đẹp , thực sự có vai trò chỉ đường.

Lý tưởng riêng của mỗi người.

Vấn đề bức thiết đặt ra cho mỗi học sinh tốt nghiệp THPT là chọn ngành nghề, một ngưỡng cửa để

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12 - Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

bước vào thực hiện lý tưởng.

c. Kết bài

-

Khái quát lại vấn đề.

Nêu ý nghĩa và rút ra bài học nhận thức từ tư tưởng đạo lí đã nghị luận

Đề 4: Một nhà thơ Hy Lạp nổi tiếng đã nói:

Sự khôn ngoan là gì,

“

Chính là sự cố gắng của con người

Vượt lên sợ hãi,

Vượt lên hận thù,

Sống tự do,

Thở hít khí trời và biết chờ đợi,

Dành trọn tình yêu cho những gì tươi đẹp »

Anh chị suy nghĩ như thế nào về mối quan hệ giữa trí tuệ và sự khôn ngoan trong cuộc sống ?

Con đường dẫn tới trí tuệ? Nói ra rất đơn giản, phạm sai lầm, phạm sai lầm, lại phạm sai

lầm, nhưng càng ngày càng ít, càng ngày càng ít, càng ngày càng ít.

Heine (Đức)

Tôi không thất bại, tôi đã tìm ra mười ngàn cách nhưng chúng lại không thành.

Albert Einstein

Những điều chúng ta biết chỉ là một giọt nước. Những điều chúng ta không biết là cả một đại dương.

I. Newton

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

Hồ Chí Minh

Phần 1 : Tác giả Hồ Chí Minh

Câu 1 : Hãy nối những thông tin cột A với cột B để có câu trả lời chính xác

về những dấu mốc, chặng đường quan trọng trong tiểu sử của Bác

A

B

1

2

. 19 – 5 – 1890

a. Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi!

Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác

(

Chế Lan Viên)

Từ bến Nhà Rồng, Bác ra đi tìm đường cứu nước

b. Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mĩ, châu Phi

Những đất tự do những trời nô lệ

. 1911

Những con đường cách mạng đang tìm đi

(

Bác hoạt động cách mạng ở Pháp, Liên Xô, Trung Quốc...

c. Tháp Mười đẹp nhất bông sen

Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ

(

3

4

. 1923 – 1941

Bảo Định Giang)

Một “búp sen xanh” hé nở giữa làng Sen

. tháng 2 năm 1941 d. Ngâm thơ ta vốn không ham

Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây

Ngày dài ngâm ngợi cho khuây

Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do

(Hồ Chí Minh)

Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam khi người sang Trung

Quốc tranh thủ sự viện trợ quốc tế

5

. từ tháng 8 – 1942 e. Bác đã về đây tổ quốc ơi

đến tháng 9 - 1943

Nhớ thương, hòn đất ấm hơi người

Ba mươi năm ấy chân không nghỉ

Mà đến bây giờ mới tới nơi!

(Tố Hữu)

Bác về nước lãnh đạo phong trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa giành

chính quyền

6

7

. 2- 9 – 1945

g. Bác đã lên đường theo tổ tiên

Mác – Lê Nin thế giới Người Hiền

Ánh hào quang đỏ thêm sông núi

Dắt chúng con cùng nhau tiến lên

(Tố Hữu)

Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời

a. Trời bỗng xanh hơn, nắng chói lòa

Ta nhìn lên Bác, Bác nhìn ta

. 2 – 9 - 1969

Bốn phương chắc cũng nhìn ta đó

Nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa!

(Tố Hữu)

Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ

Cộng hòa.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2: Anh (chị) hãy tóm tắt những nét cơ bản về quan điểm sáng tác, sự nghiệp văn học của Hồ Chí

Minh để hoàn thành phiếu học tập sau đây:

I. Quan điểm sáng tác văn học nghệ thuật của Hồ Chí Minh

1

.

2.

3.

II. Sự nghiệp văn học

1

-

. Văn chính luận

Tác phẩm tiêu biểu

2. Truyện và kí

- Tác phẩm tiêu biểu

3. Thơ ca

- Tác phẩm tiêu biểu

-

Đặc điểm nổi bật:

- Đặc điểm nổi bật:

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

III. Phong cách nghệ thuật

Độc đáo, đa dạng

1

. Văn chính luận

2. Truyện và kí

3. Thơ ca

Thống nhất:

Câu 1:Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh được viết theo thể loại nào sau đây?

A. Bức thư.

B. Truyện.

C. Văn chính

luận.

D. Kí.

Câu 2: Chất "Thép" trong thơ Hồ Chí Minh chính là

A. giọng điệu hùng hồn, lời thơ mạnh mẽ.

B. ngôn từ lạnh lùng, cứng rắn.

C. xu hướng cách mạng và tiến bộ của tư tưởng, là cảm hứng đấu tranh xã hội tích cực

của thi ca.

D. hình ảnh kỳ vĩ, tráng lệ.

Câu 3:Nhận xét nào sau đây đúng nhất về văn chương Hồ Chí Minh?

A. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được mối quan hệ giữa chính trị và văn học, giữa

tư tưởng và nghệ thuật, giữa truyền thống và hiện đại.

B. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được sâu sắc mối quan hệ giữa truyền thống và

hiện đại.

C. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được sâu sắc mối quan hệ giữa chính trị và văn

học.

D. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được sâu sắc tự bên trong mối quan hệ giữa

chính trị và văn học, giữa tư tưởng và nghệ thuật, giữa truyền thống và hiện đại.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

Hồ Chí Minh

Phần 2 : Tác phẩm

Câu 1 : Đọc phẩn tiểu dẫn trong SGK điền các thông tin cần thiết vào dấu ….

Việt Nam trở thành thuộc địa của ............ từ giữa thế kỷ 19. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Đế

quốc Nhật Bản đã thay Pháp chiếm đóng Việt Nam từ năm ....... Khi Nhật Bản đầu hàng quân Đồng

Minh vào ........ ........., Việt Nam có cơ hội lớn lấy lại độc lập. Cơ hội này đã được Việt Minh tận

dụng.

Sáng ngày..................... năm 1945, tại ngôi nhà số ............................ , Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh

đã triệu tập và chủ trì cuộc họp của Thường vụ Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam. Trong số các

quyết định của cuộc họp này, Thường vụ nhất trí chuẩn bị Tuyên ngôn độc lập và tổ chức mít tinh lớn

ở Hà Nội để Chính phủ Lâm thời ra mắt nhân dân, cũng là ngày nước Việt Nam chính thức công bố

quyền độc lập và thiết lập chính thể Dân chủ Cộng hòa.

Ngày 30 tháng 8 năm 1945, Hồ Chí Minh mời một số người đến góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập

do Người soạn thảo.

Ngày 31 tháng 8 năm 1945, Hồ Chí Minh bổ sung thêm cho dự thảo Tuyên ngôn độc lập.

Ngày .................................., Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập trong cuộc mít tinh trước hàng

chục vạn quần chúng, tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng

hòa.

Đây được xem là bản tuyên ngôn độc lập thứ .............của lịch sử Việt Nam, sau bài thơ

thần Nam Quốc Sơn Hà của Lý Thường Kiệt ở thế kỷ X và Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn

Trãi viết năm 1428.

Câu 2 : Trong bối cảnh lịch sử đó hãy xác định :

Bản tuyên ngôn viết cho ai ? (đối tượng) :

.

................................................................................................................................................................

Với các đối tượng đó, bản tuyên ngôn viết để làm gì ? (mục đích)

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3 : Đọc bản tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh, chép lại nội dung của bản tuyên ngôn độc lập

của nước Mỹ và tuyên ngôn dân quyền & nhân quyền của Pháp được Người trích dẫn :

.

................................................................................................................................................................

Tuyên ngôn độc lập của Mĩ

.

................................................................................................................................................................

Tuyên ngôn dân quyền nhân quyền của Pháp

Vì sao Người lại trích dẫn 2 bản tuyên ngôn này ?

.

................................................................................................................................................................

Từ 2 bản tuyên ngôn Người đã suy rộng ra điều gì ?

.

................................................................................................................................................................

Câu 4 : Bản tuyên ngôn đã chỉ ra tội ác của thực dân Pháp trên các lĩnh vực như thế nào ?

Về kinh tế :

.

................................................................................................................................................................

Đối với nông dân : ..................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Đối với công nhân :.................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Đối với tư sản Việt Nam :.......................................................................................................................

................................................................................................................................................................

.

Về chính trị :

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Về văn hóa :

.

................................................................................................................................................................

.

.............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Hậu quả của những chính sách trên : ....................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 5 : Theo bản tuyên ngôn, phát xít Nhật đã xâm lược nước ta mấy lần ? đó là :

.

................................................................................................................................................................

Trong những lần đó thực dân Pháp đã có thái độ như thế nào ? ............................................................

.

................................................................................................................................................................

Nhân dân ta đã đứng về phe Đồng Minh chống phát xít như thế nào để giành được thắng lợi trong

cách mạng tháng Tám ? ..........................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Bản tuyên ngôn

Ý nghĩa:

Kết luận:

Cở sở pháp lí

Dẫn lời 2 bản Tuyên ngôn của Mĩ

-

và Pháp

-

Suy ra

Suy rộng ra:

Khẳng định

Kinh tế:

Kể tội thực dân Pháp

Phủ nhận sự khai hóa của thực dân

Pháp

-

Chính trị:

Thực dân Pháp:

Nhân dân ta:

5 năm bán

nước ta hai lần

cho Nhật

Lên án và phủ nhận vai trò bảo hộ

Năm 1940

Ngày 9/3 năm 1945

-

Tuyên bố

Khẳng định

-

Cắt đứt quan hệ với Pháp

Xóa bỏ mọi hiệp ước đã kí của

Quyết đem tất cả tinh thần lực lượng

của cải, tính mạng để gìn giữ độc lập

tự do dân tộc

Pháp ở Việt Nam

Khai sinh ra nước Việt Nam dân

chủ cộng hòa

-

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT

Bão bùng thân bọc lấy thân

Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm

Thương nhau tre không ở riêng

Lũy thành từ đó mà nên hỡi người

Chẳng may thân gãy cành rơi

Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng

Nòi tre đâu chịu mọc cong

Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường

Lưng trần phơi nắng phơi sương

Có manh áo cộc tre nhường cho con

Tre Việt Nam – Nguyễn Duy

Câu 1 : Đọc đoạn thơ trên và trả lời câu hỏi dưới đây :

a. Đoạn thơ đã nhắc đến những vẻ đẹp nào trong phẩm chất của cây tre Việt Nam, tượng trưng cho

phẩm chất gì của con người Việt Nam ?

.

..................................................................................................................................................................

b. Việc sử dụng sáng tạo các từ lưng, áo, con, ... có ý nghĩa gì ?

Nghĩa gốc chỉ :..........................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Nghĩa chuyển chỉ : ....................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Câu 2 : Chỉ ra các biện pháp nghệ thuật đặc sắc và tác dụng trong đoạn thơ sau:

a.

Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng

Cao quí thâm trầm rực rỡ vui tươi

Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người

Như tiếng sáo như dây đàn máu nhỏ.

(

Trích” Tiếng Việt”- Lưu Quang Vũ)

b.

“Chúng đem bom ngàn cân

Dội lên trang giấy trắng

Mỏng như một ánh trăng ngần

Hiền như lá mọc mùa xuân”

(Trang giấy học trò - Chính Hữu)

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12 - Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

..................................................................................................................................................................

Câu 3 : Chỉ ra những lỗi sai về diễn đạt trong đoạn văn sau và sửa lại cho đúng:

Nguyễn Trung Thành là nhà văn vĩ đại thời chống Mỹ. Nguyễn Trung Thành có nhiều tác phẩm

“

viết về Tây Nguyên và ta hay nghe nói nhất là truyện ngắn “Rừng xà nu”. Nguyễn Trung Thành đã kể

về cuộc khởi nghĩa của buôn làng Xô man để khẳng định một chân lý to tát của dân tộc ta thời đánh

Mỹ: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm dáo”.

.

................................................................................................................................................................................

Câu 4 : Đọc các đoạn văn bản sau, chỉ ra những lỗi sai – nguyên nhân sai và cách sửa :

. Bên cạnh chị Út, còn có biết bao người phụ nữ Việt Nam anh hùng khác. Ðó là chị Sứ, người con gái xứ

1

Hòn bất khuất. Chị đã tô thêm vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam với phẩm chất anh hùng, bất khuất trung

hậu đảm đang. Ngày xưa, nhà thơ Xuân Diệu (?) đã từng mơ ước : Ví đây đổi phận làm trai được. Nhưng bây

giờ chị Út không những thừa kế được sự bất khuất của người xưa mà còn được sự giúp đỡ của thời đại. Chị

vượt hơn người xưa về mọi mặt. Chị không cần như Xuân Diệu mơ ước đổi phận làm trai mới nên sự nghiệp

mà chị cứ làm đàn bà, người mẹ sáu con, nhưng sự nghiệp anh hùng của chị chẳng phải chàng trai nào cũng

sánh kịp. (BVHS).

2

. Quang Dũng là nhà văn, nhà thơ... ở thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Thơ ông chủ yếu ca ngợi, nêu cao

tinh thần người chiến sĩ trong giai đoạn này. Quang Dũng là con gia đình nhà nho nghèo lớn lên ông theo

đoàn lính Tây Tiến. Họ là những người bảo vệ biên giới lào, Việt. Sống trong rừng sâu núi thẩm, ăn mặc thiếu

thốn nhưng họ vẫn kiên cường bất khuất. Khi chuyển đi nơi khác công tác quang dũng nhớ lại những hình ảnh

của người lính Tây tiến nên đã sáng tác bài thơ nhớ Tây Tiếnsau này khi phát hành, ông bỏ bớt từ nhớcó thể

cho là thừa... (BVHS).

3

. Viết về người phụ nữ, Hồ Xuân Hương thường chú ý đến những ngóc ngách éo le của cuộc đời, qua đó lên

tiếng nói đồng cảm và bênh vực họ. Qua một loạt hình tượng nói về số phận hẩm hiu của người phụ nữ, nhà

thơ đã nêu bật lên vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm hồn của họ. Hồ Xuân Hương còn mạnh dạn ca ngợi vẻ đẹp

thân xác của những cô gái đang xuân, trắng trong tươi mát... (BVHS)

.

................................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

BÀI LÀM VĂN SỐ 1

Nghị luận xã hội

Đề 1 : Anh ( chị) hãy đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi

THƠ TÌNH NGƯỜI LÍNH BIỂN

Anh ra khơi

Mây treo ngang trời những cánh buồm trắng

Phút chia tay, anh dạo trên bến cảng

Biển một bên và em một bên

Biển ồn ào, em lại dịu êm

Em vừa nói câu chi rồi mỉm cười lặng lẽ

Anh như con tàu, lắng sóng từ hai phía

Biển một bên và em một bên

Ngày mai, ngày mai khi thành phố lên đèn

Tàu anh buông neo dưới chùm sao xa lắc

Thăm thẳm nước trời, nhưng anh không cô độc

Biển một bên và em một bên

Đất nước gian lao chưa bao giờ bình yên

Bão thổi chưa ngừng trong những vành tang trắng

Anh đứng gác. Trời khuya. Đảo vắng

Biển một bên và em một bên.

Vòm trời kia có thể sẽ không em

Không biển nữa. Chỉ còn anh với cỏ

Cho dù thế thì anh vẫn nhớ

Biển một bên và em một bên…

Trần Đăng Khoa

1

2

. Khổ thơ 1 và 2 thể hiện tâm trạng của người lính biển như thế nào?

. Câu thơ “ Biển ồn ào, em lại dịu êm” sử dụng những biện pháp tu từ gì?

A- So sánh B- Nhân hóa C- Hoán dụ D- Đối lập.

3

. Hình ảnh “ những vành tang trắng” trong câu thơ “ Bão thổi chưa ngừng trong những vành tang

trắng” có ý nghĩa biểu tượng như thế nào?

Tại sao tác giả lại viết:

“

Vòm trời kia có thể sẽ không em

Không biển nữa chỉ còn anh với cỏ”?

4

. Đọc xong bài thơ em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của thanh niên đối với biển đảo Tổ Quốc

Đề 2: Trong một buổi diễn thuyết vào đầu năm học, Bryan Dison – Tổng giám đốc tập đoàn Coca Cola đã nói

chuyện với sinh viên về mối tương quan giữa nghề nghiệp với những trách nhiệm khác của con người …

“Bạn chớ để cuộc sống trôi qua kẻ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc ảo tưởng về tương lai, Chỉ

bằng cách sống cuộc đời mình trong từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của đời mình

…”

(Sống trọn vẹn từng ngày – Thanh Hằng dịch từ Internet)

Anh/Chị hãy trình bày quan điểm của mình về cuộc sống trước lời khuyên ấy.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

Câu 1: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi bên dưới:

Ô nhiễm không khí tại Trung Quốc và các quốc gia châu Á khác đang có những tác động rất lớn đến các đới

“

khí hậu đi qua phía Bắc bán cầu.Các nhà nghiên cứu đã tìm ra rằng các chất gây ô nhiễm đang làm cường lực

hơn các cơn bão trên Thái Bình Dương, cũng đồng thời gây thêm nhiều biến đổi tới hệ thống khí hậu ở các

nơi khác trên thế giới. Sức ảnh hưởng của ô nhiễm thể hiện rõ nhất vào mùa đông. Nghiên cứu này vừa được

công bố trên cuốn Kỷ yếu của Học viện Khoa học quốc gia PNAS.Tác giả đứng đầu nghiên cứu ông Yuan

Wang - đến từ Jet Propulsion Laboratory, Viện Công nghệ California cho biết: “Hậu quả của ô nhiễm thật sự

rất khủng khiếp, nó làm cho mây trở nên dày hơn, cao hơn cũng như làm lượng mưa trở nên nặng hạt hơn

nhiều”.

Có rất nhiều vùng của châu Á mà mức độ ô nhiễm đang ở mức báo động.Tại Bắc Kinh, các chất gây ô nhiễm

thường xuyên lên đến mức độ cực kỳ nguy hiểm, trong khi đó, tại New Delhi - thủ đô Ấn Độ, việc thải ra các

chất này cũng thường đạt lên trên mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới.

Điều này không chỉ gây ra những hệ lụy thảm khốc cho người dân sinh sống trong vùng, hơn nữa còn chứng

minh được những tác động khác đối với môi trường, khí hậu và Trái Đất.Nhóm nghiên cứu cho biết, những

luồng ô nhiễm nhỏ bị thổi bay về phía Bắc Thái Bình Dương, tại đây, chúng tương tác với những giọt nước có

trong không khí. Điều này biến những đám mây trở nên dày đặc hơn, góp phần làm những cơn bão trên biển

trở nên ngày càng dữ dội.Tiến sĩ Yuan Wang cho hay: “Bởi vì đường đi của bão trên Thái Bình Dương là một

phần quan trọng trong việc lưu thông chung khí hậu toàn cầu, nên các tác động của ô nhiễm tại các quốc gia

châu Á lên hướng bão đang gây ra thêm những tác động vào đới khí hậu của các vùng khác trên thế giới vào

mùa đông, đặc biệt là những vùng xuôi theo dòng chảy như Bắc Mỹ”.

Bình luận về nghiên cứu này, giáo sư Ellie Highwood - nhà vật lý học khí hậu thuộc University of Reading

nói rằng: “Chúng ta phải gia tăng nhận thức rằng ô nhiễm trong bầu khí quyển không chỉ gây tác động đến

môi trường nơi nó sinh ra, mà còn điều khiển sức ảnh hưởng khủng khiếp đến nhiều nơi khác trên thế giới.

Nghiên cứu này chính là một ví dụ điển hình chứng tỏ điều đó”.

Nghiên cứu không chỉ thức tỉnh các quốc gia châu Á mà còn kêu gọi tất cả các nước trên thế giới giảm thiểu

các chất gây ô nhiễm để đảm bảo cho chính sự sống của họ trên hành tinh này.”

(Theo Khoa học.vn)

a. Văn bản trên đề cập đến vấn đề gì? Thuộc phong cách ngôn ngữ nào?

b. Tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ: cực kì nguy hiểm, hệ lụy thảm khốc, ngày càng dữ dội, ảnh

hưởng khủng khiếp

c. Trình bày suy nghĩ của anh chị về thực trạng trên trong cuộc sống?

.

................................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................................

Bài tập về nhà:

Matin Luther King từng nói: "Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành

động và lời nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt".

Anh (chị) có suy nghĩ gì về ý kiến trên?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC

Văn bản 1. Sóng điện từ

Khi tại một điểm O có một điện tích điểm dao động điều hòa với tần số f theo phương thẳng đứng

-

Nó tạo ra tại O một điện trường biến thiên điều hòa với tần số f. Điện trường này phát sinh một từ

trường biến thiên điều hòa với tần số f.

-

Vậy tại O hình thành một điện từ trường biến thiên điều hòa. Điện từ trường này lan truyền trong

không gian dưới dạng sóng. Sóng đó gọi là sóng điện từ.

b. Sóng điện từ:

Sóng điện từ là quá trình truyền đi trong không gian của điện từ trường biến thiên tuần hoàn trong

không gian theo thời gian.

Văn bản 2 : Sóng – Xuân Quỳnh

Dữ dội và dịu êm

ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Xác định phong cách ngôn ngữ của 2 loại văn bản trên ? Sự khác biệt giữa 2 phong cách ngôn ngữ

này là gì ?

.

..................................................................................................................................................................

Văn bản 3: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi :

TÁC DỤNG CỦA NỤ CƯỜI

trong cuộc sống

Một điều rất cần thiết cho cuộc sống chung, đó là nụ cười.

Tự bản chất, nụ cười không ăn được, nhưng nó lại làm cho ta sống, sống thanh thản, vui tươi và hạnh phúc.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12 - Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Trong phòng khách, người ta thường chưng hoa. Hoa làm cho căn phòng trở nên xinh xắn, tươi mát. Thế

thì, nụ cười chính là hoa nở trên môi.

John Creasy, một cây bút hài nổi tiếng của Mỹ, đã phân tích về nụ cười như sau : “Về mặt hình thái học, nụ

cười là một cảm giác thư thái bao trùm toàn thân và chỉ đọng lại một chỗ. Về mặt luân lý, nụ cười là điều tốt

nhất sau 10 giới răn. Về mặt lý thuyết, nụ cười đánh đổ mọi luận lý trong cuộc sống. Về mặt nghệ thuật, nụ

cười là tràng pháo của tâm hồn.

Một người không biết cười thì ở chung với họ là một lầm lẫn tai hại. Một nụ cười đích thức là cửa ngõ của

tâm hồn, là lỗ thông hơi của trái tim. Bạn hãy cười khi có dịp, bởi vì trên thế giới này không có gì sưởi ấm cho

bằng một nụ cười.

Ngày nay, càng lúc càng có nhiều bằng chứng về giá trị của nụ cười. Trong tác phẩm “Mổ xẻ căn bệnh”, một

tác giả Mỹ đã kể lại như sau : Các bác sĩ cho biết ông bị một thứ bệnh vô phương cứu chữa, tuy nhiên ông đã

không thất vọng. Với sự giúp đỡ và theo dõi của một Bs, ông tự vạch ra một chương trình chữa trị dựa trên nụ

cười và óc khôi hài. Ông mượn các phim khôi hài về xem, mua các loại sách chọc cười về đọc. Quan trọng

hơn cả, ông tìm đến những người bạn có óc khôi hài. Sau một thời gian chữa trị, cơn bệnh tưởng như nan y đã

biến mất. Óc khôi hài là liều thuốc bổ cần cho sức khoẻ. Những người thích cười thường ít gặp căng thẳng và

thắng vượt căng thẳng cách dễ dàng hơn những người khác. Người hay cười thường được kẻ khác yêu mến,

thích gần gũi hơn, muốn sống với. Còn trong đời sống cộng đoàn, tác dụng của nụ cười có thể nói là vô song.

Chỉ có con người mới có khả năng cười và biết cười. Nụ cười đã có từ muôn thuở, nhưng những nghiên cứu

về tác dụng của nó chỉ mới được thực hiện gần đây mà thôi. Nụ cười ảnh hưởng trên sức khoẻ con người,

nhưng quan trọng hơn, nụ cười làm giảm căng thẳng và giảm áp huyết. Nụ cười và cơn giận không thể đi đôi

với nhau. Nụ cười có sức tiêu diệt cơn giận.

Lúc còn là thanh niên, Tổng Thống Abraham Lincoln có dịp giải quyết một cuộc cãi vã giữa hai người bạn.

Một trong hai người thấy mình thua lý liền khiêu khích, muốn đấm đá với Lincoln. Với tấm thân hộ pháp của

mình, Lincoln nhìn thẳng vào mặt đối phương và nói : “Không công bình chút nào, tôi cao hơn anh cả cái đầu,

như vậy để cho công bình. Tôi phải kẻ một đường thẳng ngang vai của tôi và anh chỉ được đấm đá tới tầm

ranh ấy mà thôi”. Nghe vậy, người hiếu chiến kia chỉ đã ôm bụng cười và cuộc cãi vã cũng đã được kết thúc

bằng một trận cười. Trong cơn giận, con người có thể hoá điên, nhưng lẽ khôn ngoan lại được bày tỏ khi một

nụ cười đến đúng lúc.

Tạo bầu khí vui tươi trong trong cộng đoàn và giữ cho nụ cười luôn tươi nở trên môi…là chìa khoá của sức

khoẻ và hạnh phúc.

Câu 1: Văn bản trên trình bày những nội dung khoa học gì?

.

..................................................................................................................................................................

Câu 2: Văn bản thuộc loại văn bản khoa học nào ?

..................................................................................................................................................................

Câu 3 : Ngôn ngữ khoa học ở dạng viết của văn bản đó có đặc điểm gì dễ nhận thấy ?

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

VIẾT BÀI LÀM VĂN SỐ 2

Nghị luận xã hội

Đề 1 :

Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ của mình về ý kiến sau:

Tôi may mắn được đi nhiều nước châu Á. Ở Nhật, nhân viên phục vụ luôn cúi đầu và chào

“

khách bằng “Konichiwa”, nghe rất hay, cách lịch sự chỉ có ở Nhật. Ở Lào, nhân viên chào khách

bằng “Sabaidee”, dù khách người Lào 90 tuổi hay người tây vừa sang hôm qua. Ở Thái, nơi trình độ

tiếng Anh của dân rất cao, nhân viên chắp hai tay vào nhau chào khách bằng “Sawatdee-Kaa” hoặc

“Sawatdee-Krap”nếu nhân viên là người nam….

Vậy tại sao ở Việt Nam cứ khách Tây đến là “Hêlô! Hêlô!”, như các anh chị làm nghề phục vụ

đang tham gia chương trình trao giải đặc biệt do Hội đồng Anh tài trợ. Tiếng Việt nghe rất thanh lịch

và tình cảm – kể cả khi không hiểu nghĩa. Tại sao không dùng nó?”

(Joe Ruelle* – Ngược chiều vun vút, NXB Hội nhà văn, 2012, tr 10)

(*Joe Ruelle: Nhà văn người Canada đang sống và làm việc tại Việt Nam)

Đề 2 :

"Tổ quốc nhìn từ biển" - Thơ của Nguyễn Việt Chiến

Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển

Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa

Ngàn năm trước con theo cha xuống biển

Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa

Nếu Tổ quốc nhìn từ bao thương tích

Những đau thương trận mạc đã qua rồi

Bao dáng núi còn mang hình góa phụ

Vọng phu buồn vẫn dỗ trẻ, ru nôi

Nếu Tổ quốc nhìn từ bao hiểm họa

Đã mười lần giặc đến tự biển Đông

Những ngọn sóng hóa Bạch Đằng cảm tử

Lũ Thoát Hoan bạc tóc khiếp trống đồng

Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc

Các con nằm thao thức phía Trường Sơn

Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả

Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn

Thương đất nước trên ba ngàn hòn đảo

Suốt ngàn năm bóng giặc vẫn chập chờn

Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy

Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển

Mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng

Sóng lớp lớp đè lên thềm lục địa

Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân

Trong hồn người có ngọn sóng nào không

Nếu Tổ quốc neo mình đầu sóng cả

Những chàng trai ra đảo đã quên mình

Một sắc chỉ về Hoàng Sa thuở trước (*)

Còn truyền đời con cháu mãi đinh ninh

Nếu Tổ quốc nhìn từ bao quần đảo

Lạc Long cha nay chưa thấy trở về

Lời cha dặn phải giữ từng thước đất

Máu xương này con cháu vẫn nhớ ghi

Nếu Tổ quốc nhìn từ bao mất mát

Đêm trằn trọc nỗi mưa nguồn chớp bể

Thương Lý Sơn đảo khuất giữa mây mù

Thương Cồn Cỏ gối đầu lên sóng dữ

Thương Hòn Mê bão tố phía âm u

Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời

Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất

Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi

Câu 1: Tổ Quốc trong bài thơ được nhìn nhận ở những phương diện nào?

Câu 2: Khi Tổ Quốc vẫn còn bóng giặc, người lính đã ghi nhớ lời dặn nào của cha ông? Câu hỏi tu từ “ Trong

hồn người có ngọn sóng nào không”? có ý nghĩa gì?

Câu 3: Em nghĩ gì về lãnh hải thiêng liêng của Tổ Quốc và trách nhiệm của tuổi trẻ trong thời điểm hiện tại?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐỌC HIỂU

Đề 1: Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ lớn của nước ta, đáng lẽ phải sáng tỏ

hơn nữa trong bầu trời văn nghệ của dân tộc, nhất là trong lúc này.

Trên trời có những vì sao có ánh sáng khác thường, nhưng con mắt của chúng ta

phải chăm chú nhìn thì mới thấy, và càng nhìn càng thấy sáng. Văn thơ yêu nước của

Nguyễn Đình Chiểu cũng vậy. Có người chỉ biết Nguyễn Đình Chiểu là tác giả của Lục

Văn Tiên, và hiểu Lục Văn Tiên khá thiên lệch về nội dung và về văn, còn rất ít biết thơ văn yêu nước của

Nguyễn Đình Chiểu, khúc ca hùng tráng của phong trào yêu nước chống bọn xâm lược Pháp lúc chúng đến bờ

cõi nước ta cách đây một trăm năm.

Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sang trong văn nghệ của dân tộc” – Phạm Văn Đồng)

Câu 1: Đoạn văn trên lập luận theo cách nào?

A. Theo cách liên tưởng, so sánh.

B. Từ chân lý có sẵn đến chân lý mới.

D. Theo trình tự nguyên nhân, hệ quả.

C. Từ nhận xét khái quát đến ý cụ thể.

Câu hỏi 2: Ví thơ văn Nguyễn Đình Chiểu với những vì sao có ánh sáng khác thường, tác giả chủ yếu nhằm

mục đích gì?

A. Đề cao giá trị mang tầm vóc vũ trụ của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu.

B. Thể hiện thái độ trân trọng của người viết với Nguyễn Đình Chiểu.

C. Tôn vinh vị trí của Nguyễn Đình Chiểu trong nền văn nghệ dân tộc.

D. Định hướng cách nhìn nhận đúng đắn về thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. .

Câu hỏi 3: Dòng nào nêu đúng các thao tác nghị luận chính được sử dụng trong đoạn văn?

A. Giải thích, chứng minh, bình luận.

C. Bình luận, so sánh, chứng minh.

B.Phân tích, chứng minh, bình luận.

D. So sánh, giải thích, chứng minh.

Câu hỏi 4:

Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu chưa sáng tỏ hơn nữa trong bầu trời văn nghệ của dân tộc, chủ yếu là do:

A. Người đọc chỉ biết Nguyễn Đình Chiểu là tác giả của Lục Văn Tiên.

B. Người đọc hiểu Lục Văn Tiên khá thiên lệch về nội dung và về văn.

C. Người đọc rất ít biết thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu

D. Người đọc chưa hiểu hết giá trị của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu.

Câu hỏi 5:

So sánh những nét giống và khác nhau của đoạn văn trên với cách nhận xét, đánh giá của Lê Thánh Tông về

Nguyễn Trãi: “Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo”.

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

TÂY TIẾN

Quang Dũng

Câu 1: đọc phần tiểu dẫn SGK và điền các thông tin cơ bản vào phần còn trống dưới đây :

Tác giả Quang Dũng

Quê quán:

Tài năng:

Xuất xứ bài thơ Tây Tiến:

Phong cách

Tác phẩm chính

Tây Tiến là đoàn binh như thế nào ? ......................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 1 : Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào ?

.

..................................................................................................................................................................

Cảm hứng bao trùm cả bài thơ là gì ?

.

..................................................................................................................................................................

Thể hiện ở câu thơ nào ?...........................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Chơi vơi diễn tả nỗi nhớ như thế nào ?.....................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Câu 2 : Tây Tiến hùng vĩ hiện lên qua những hình ảnh nào ?

SÀI KHAO / MƯỜNG LÁT

.

.......................................................................................

DỐC NÚI

.

.......................................................................................

THÁC NƯỚC : .......................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

.......................................................................................

THÚ DỮ: .................................................................................................................................................

.

.......................................................................................

Câu 3 : tâm trạng của người lính trên chặng đường hành quân :

Tâm trạng mệt mỏi của người lính thể hiện qua những câu thơ nào ?

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Sự lạc quan yêu đời/ tinh nghịch tếu táo của người lính trẻ thể hiện qua những hình ảnh nào ?

.

..................................................................................................................................................................

Câu 3 : đêm hội đuốc hoa – liên hoan văn nghệ được miêu tả như thế nào ?

Anh sáng : ...............................................................................

.

................................................................................................

Am thanh : ..............................................................................

.

................................................................................................

Trung tâm của bức tranh là ……. Mang vẻ đẹp như thế nào ?

.

................................................................................................

Thái độ của người lính trước vẻ đẹp của em :

.

................................................................................................



vẻ đẹp tâm hồn lãng mạn tài hoa.

Câu 4 : thiên nhiên miền Tây mềm mại, mơ hồ, lãng mạn được thể hiện qua những hình ảnh nào ?

Phân tích cách hình ảnh ấy

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

..................................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................................

Câu 5 : Vẻ đẹp bi tráng của người lính Tây Tiến

BI

TRÁNG

Vẻ đẹp bên ngoài : (khó khăn thiếu thốn)

Khí chất bên trong : (hùng dũng)

Lãng mạn

:

Mất mát, hi sinh :

Ý chí quyết tâm lên đường:

Sự ra đi hùng tráng :

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

SÀI KHAO – MƯỜNG LÁT:

DỐC NÚI:

SÀI KHAO – MƯỜNG LÁT

DỐC NÚI

THÁC NGÀN THÚ DỮ

THÁC NGÀN THÚ DỮ:

MAI CHÂU

MAI CHÂU:

ĐÊM LIÊN HOAN VĂN NGHỆ:

Không gian:

Vẻ đẹp lãng mạn của

người lính:

Em:

CẢNH SÔNG NƯỚC:

Chân dung

Bề ngoài

Chất mơ mộng trữ tình:

Ý chí chiến đấu:

Mất mát hi sinh:

Khí chất bên trong

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

VIỆT BẮC

Tố Hữu

Phần I : Tác giả

Câu 1 : Dựa vào SGK và những hiểu biết cá nhân, anh chị

hãy ghi lại các thông tin mà những câu thơ trên gợi nhắc đến

về cuộc đời Tố Hữu.

Nhà thơ Tố Hữu (1920 - 2002)

Tên khai sinh: Nguyễn Kim Thành

Đường đời

. Năm 20 của thế kỉ 20

Đường cách mạng, đường thơ

1

Tôi sinh ra. Nhưng chưa được làm người

Nước đã mất. Cha đã làm nô lệ

[

....] Ngẩng đầu lên, không thấy mặt trời

Đất lai láng những là nước mắt....

(Một nhành xuân – một tiếng đờn)

2

3

4

5

. Huế ơi, quê mẹ của ta ơi!

Nhớ tự ngày xưa, tuổi chín mười

Mây núi hiu hiu, chiều lặng lặng

Mưa nguồn gió biển, nắng xa khơi ...

(Quê mẹ - Gió lộng)

. Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời chân lí chói qua tim

Tâm hồn tôi là một vườn hoa lá

Rất đậm hương và rộn tiếng chim...

(Từ ấy)

. Cô đơn thay là cảnh thân tù

Tai mở rộng và lòng sôi rạo rực

Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức

Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu

(Tâm tư trong tù – Từ ấy)

. Chừ đây Huế, Huế ơi! Xiềng gông xưa đã gãy

Hãy bay lên! Sông núi của ta rồi!

Nước mắt ta trào, húp mí, tràn môi

Cổ ta ré trăm trận cười, trận khóc!

[

...] Ngực lép bốn nghìn năm, trưa nay cơn gió mạnh

Huế tháng Tám – Từ ấy)

(

6

7

. Kháng chiến ba ngàn ngày

Không đêm nào vui bằng đêm nay

Đêm lịch sử, Điện Biên sáng rực

Trên đất nước, như huân chương trên ngực

Dân tộc ta, dân tộc anh hùng

(Hoan hô chiến sĩ Điện Biên – Việt Bắc)

. Tôi lại nhìn, như đôi mắt trẻ thơ

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Tổ quốc tôi, chưa đẹp thế bao giờ!

Xanh núi xanh sông, xanh đồng, xanh biển

Xanh trời, xanh của những giấc mơ..

Tôi bay giữa màu xanh giải phóng

Tầng thấp, tầng cao, chiều dài chiều rộng

Ôi Việt Nam! Yêu suốt một đời

Nay mới được ôm Người trọn vẹn, Người ơi!

(Vui thế hôm nay – Máu và hoa)

Câu 2: Dựa vào phần II, SGK, anh chị hãy tóm tắt những nét tiêu biểu về đường cách mạng, đường

thơ Tố Hữu theo phiếu học tập sau đây.

Đường cách mạng, đường thi ca Tố Hữu

Hoàn cảnh

7

tập thơ

Nội dung chính

sáng tác

Phong trào mặt

trận Dân chủ

và cuộc vận

động tiến tới

Cách

tháng

mạng

Tám

năm 1945

Cuộc

chiến

kháng

chống

Pháp gian khổ,

anh dũng của

dân tộc

Miền Bắc đi

lên xây dựng

chủ nghĩa xã

hội và đấu

-

tranh

thống

nhất đất nước

Cuộc kháng

chiến chống

Mĩ cứu nước

gian khổ, anh

dũng và toàn

thắng

Đất nước bước

vào thời kì hàn

gắn vết thương

chiến

tranh,

-

xây dựng, đổi

mới

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: anh chị hãy xác định các luận điểm chính của phần III – phong cách thơ Tố Hữu.

Thơ Tố Hữu là thơ trữ

tình chính trị

1

Khuynh hướng sử thi,

cảm hứng lãng mạn

Phong

2

cách

thơ

Giọng điệu tâm tình ngọt

Tố

ngào

3

Hữu

Đậm đà tính dân tộc

4

Phần II: Tác phẩm

Mình về mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng

Trong câu thơ trên mình chỉ ai và ta chỉ ai?

.

..................................................................................................................................................................

Chép 1 câu ca dao cũng có kết cấu tương tự: ..........................................................................................

..................................................................................................................................................................

Tác dụng của việc sử dụng kết cấu mình – ta:..........................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Mình về mình có nhớ không?

Điệp từ nhớ lặp lại bao nhiêu lần trong đoạn 3?

..................................................................................................................................................................

Người ở lại muốn nhắc nhở điều gì đối với người ra đi? .........................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Tâm trạng của người ở lại khi chia tay:....................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Vì sao người ở lại lên tiếng trước? người ở lại còn băn khoăn chất chứa điều gì trong câu hỏi: mình

về mình có nhớ ta?....................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Ta về, mình có nhớ ta

Ta về ta nhớ những hoa cùng người ?

Thiên nhiên và con người trong nỗi nhớ của người ra đi hiện lên như thế nào

trong bức tranh tứ bình ?

Mùa đông :

hoa : ..........................................................................................................................................................

phối hợp màu sắc : ...................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

tạo cảm giác : ...........................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

tạo liên tưởng giống như : ........................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

con người: .................................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

phẩm chất:.............................................................................................................................................

Mùa xuân:

Hoa:...........................................................................................................................................................

Màu sắc:....................................................................................................................................................

Tạo cảm giác:............................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Con người lao động: .................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Phẩm chất:.................................................................................................................................................

Mùa hạ:

Màu sắc:....................................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Sự thay đổi màu sắc:.................................................................................................................................

Âm thanh:..................................................................................................................................................

Con người: ................................................................................................................................................

.



..................................................................................................................................................................

Phẩm chất:.........................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Mùa thu:

Ánh trăng: .................................................................................................................................................

Biểu tượng:................................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Con người: ................................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

phẩm chất:.............................................................................................................................................

Kết luận: Màu sắc bức tranh:....................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Trạng thái bức tranh:.................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

Con người & thiên nhiên: .........................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Những đường Việt Bắc của ta

Trên con đường Việt Bắc có những đối tượng nào đang hành quân:.......................................................

..................................................................................................................................................................

Sức mạnh của đoàn quân được so sánh với điều gì? ................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Sức mạnh của đoàn dân công được miêu tả bằng hình ảnh nào? Hình ảnh ấy có thực không? Nó

tượng trưng cho điều gì?...........................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Cách sử dụng các từ láy: rầm rập, điệp điệp, trùng trùng có tác dụng gì? ...............................................

.

..................................................................................................................................................................

Những hình ảnh nào miêu tả bóng tối?.....................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Những hình ảnh nào miêu tả ánh sáng:.....................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Tương quan giữa bóng tối và ánh sáng thể hiện điều gì? .........................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Niềm tin ấy được thể hiện bằng những chiến thắng liên tiếp ra sao?.......................................................

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Đông:

Thiên

nhiên

Xuân:

Hạ:

Thu:

-

Nhắc nhở

Khó khăn

\\

\

Con người:

Nhưng

Hoa cùng

người

(Thiên

nhiên và

con người

VB)

-Nhớ

VIỆT BẮC

Đường Việt

Bắc của ta

1

năm

5

Mình

ng ra đi)

Ta

ng ở lại)

(cuộc sống

(

chiến đấu

của quân

dân VB)

Mình về có nhớ

ta không?

Khó khăn

Chiến thắng

ban đầu

Những đường Việt Tương lai

-Băn khoăn:

Lòng ta sau trước

Bắc

mặn mà đinh ninh

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐỌC HIỂU

Đề 1: Đọc đoạn thơ sau và trả lời theo câu hỏi:

Ta chào Việt Bắc, ta xuôi,

Quê hương cách mạng muôn đời suy tôn

Mẹ nghèo vẫn cố nuôi con:

Lúc bùi măng nứa, khi ngon củ mài,

Sẻ từng hạt muối cắn đôi,

Nhà sàn chung ở, chăn sui đắp cùng.

Khi lên: non nớt, ngại ngùng,

Khi về: thép ở trong lòng đã tôi

Xưa nay ly biệt ngậm ngùi,

Giờ đây đưa tiễn là vui lên đường.

Rời quê hương, đến quê hương,

Thủ đô năm cánh sao vàng chờ ta.

Tám năm Hà Nội cách xa,

Tấm lòng Việt Bắc cùng ta trở về.

(Xuân Diệu, "Ta chào Việt Bắc, về xuôi")

a. Hãy cho biết, đoạn thơ trên được viết bằng thể thơ gì? Nội dung của đoạn thơ?

.

................................................................................................................................................................

b. Chỉ ra biện pháp nghệ thuật và hiệu quả của nó trong câu thơ:

Khi lên: non nớt, ngại ngùng,

Khi về: thép ở trong lòng đã tôi

.

................................................................................................................................................................

c. Đọc đoạn thơ, bạn liên tưởng đến đoạn trích, tác phẩm nào trong chương trình 12? Hãy chỉ ra nét

tương đông. .............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

LUẬT THƠ

Phân tích thể thơ, luật thơ của các đoạn thơ sau:

Số tiếng:

Số dòng:

Vần

Nhịp

Niêm luật B – T:

Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt,

Khói Cam tuyền mờ mịt thức mây.

Chín tầng gươm báu trao tay,

Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh.

Đoàn Thị Điểm

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.

Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

Hồ Chí Minh

Bông súng và siêu bão

bông súng tím mọc lên từ nước

bão Haiyan mọc lên từ biển

bão Haiyan cho tôi kinh hoàng

bông súng tím cho tôi bình yên

rồi có thể người ta quên

mà nhớ

trong siêu bão một bông súng nở

bông súng ấy màu tím

bão Haiyan màu gì?

Thanh Thảo

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhuỵ vàng

Nhuỵ vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Ca dao

Đưa người, ta không đưa qua sông

Sao có tiếng sóng ở trong lòng

Bóng chiều không thẳm, không vàng vọt

Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong ?

Thâm Tâm

Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng

Trời ơi, người ấy có buồn không?

Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ

Tựa trái tim phai, tựa máu hồng

TTKH

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐẤT NƯỚC

(Trích Trường ca Mặt đường khát vọng)

Nguyễn Khoa Điềm

Câu 1 :

ĐẤT NƯỚC CÓ TỪ BAO GIỜ?

(Thời gian lịch sử)

Tác giả không cắt nghĩa nguồn gốc Đất Nước không bằng sự tiếp nối của các vương triều hay các

mốc son lịch sử mà nhìn từ trong chiều sâu văn hóa và văn học dân gian. Đó là:

Câu chuyện ngày xửa ngày xưa…..

miếng trầu: gợi câu chuyện ................................................................................................................

.

.............................................................................................................................................................

nói lên vẻ đẹp của con người Việt Nam: .............................................................................................

.

.............................................................................................................................................................

trồng tre đánh giặc: gợi câu chuyện .....................................................................................................

................................................................................................................................................................

nói lên truyền thống dân tộc: .................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Phong tục tập quán ngàn đời:

Búi tóc sau đầu:.......................................................................................................................................

Nói lên vẻ đẹp của con người Việt Nam: ...............................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Gừng cay muối mặn: gợi câu ca dao ......................................................................................................

................................................................................................................................................................

Nói lên vẻ đẹp của con người VN: .........................................................................................................

................................................................................................................................................................

.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Cách đặt tên con: ....................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trân trọng những giá trị vật chất: ...........................................................................................................

................................................................................................................................................................

Hạt gạo gợi câu ca dao:...........................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Các cụm từ chỉ thời gian: đã có, bắt đầu, lớn lên, có từ ngày đó có ý nghĩa như thế nào? ...............

.



.

................................................................................................................................................................



Nhắc đến Đất Nước tác giả nhắc đến bà, cha, mẹ khiến Đất Nước trở nên ......................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 2: ĐẤT NƯỚC LÀ GÌ

Tác giả đã tách nhập Đất Nước để giải thích làm mấy lần ? ..................................................................

Tác dụng của cách tách nhập ấy : ...........................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

+

.

+

.

+

.

+

Về không gian địa lý :

không gian cá nhân:.............................................................................................................................

................................................................................................................................................................

không gian riêng tư thầm kín của tình yêu đôi lứa:.............................................................................

................................................................................................................................................................

không gian núi sông rừng bể: ...............................................................................................................

................................................................................................................................................................

không gian sinh tồn: ............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................



không gian Đất Nước rất gần gũi , thân quen với cá nhân mỗi người

-

Về thời gian lịch sử:

+

Quá khứ: ..............................................................................................................................................

.

+

.

+

................................................................................................................................................................

Hiện tại: ...............................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Tương lai: .............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

 Từ những cảm nghĩ của Đất Nước, tác giả đã đi đến những suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi cá

nhân đó là:...............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 3: AI LÀM NÊN ĐẤT NƯỚC?

Về địa lý: Nhân dân đã làm nên không gian Đất Nước?

-

Nhân dân làm nên những danh lam thắng cảnh trải dài từ Bắc chí Nam đó là những thắng cảnh nào?

Thông qua đó nói lên vẻ đẹp tinh thần gì của con người Việt Nam

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Lạng Sơn

Quảng

Ninh

Hiếu học

Phú Thọ

Sóc Sơn

Thủy chung

Thanh Hóa

Hướng về cội

nguồn

Tình yêu

Yêu nước

Bình dị

Lặng lẽ bồi đắp

non sông

Ông Đốc, ông Trang,

Bà Đen, Bà Điểm

Sông Cửu Long

Ghi tên các thắng cảnh bên dưới địa danh và nối với truyền thống, vẻ đẹp tinh thần của người Việt Nam

-

Về thời gian lịch sử: làm nên 4000 năm lịch sử không phải các vương triều hay các vị anh hùng

lịch sử mà đó là nhờ: ..............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trong 4000 lớp người ấy tác giả nhấn mạnh vào lớp người nào?..........................................................

................................................................................................................................................................

Tác dụng: ................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

-

Về văn hóa: nhân dân qua các thế hệ đã truyền lại cho thế hệ sau những giá trị vật chất và tinh thần

đó là:

Vật chất:..................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tinh thần: ...............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 4: Từ nền văn học dân gian, nhà thơ đã khám phá ra những vẻ đẹp tâm hồn và tính cách của dân

tộc. Hãy chép ra 3 câu ca dao được tác giả lựa chọn trong đoạn cuối cùng. Cho biết 3 câu ca dao đó

nói lên vẻ đẹp gì trong tâm hồn của con người Việt Nam:

.

................................................................................................................................................................

Câu 5: Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm thể hiện sâu sắc tư tưởng cốt lõi nào sau đây?

A. Đất Nước của ca dao thần thoại.

C. Đất Nước của những vương triều trong lịch sử.

D. Đất Nước của Nhân dân.

B. Đất Nước của Lạc Long Quân và Âu Cơ.

Câu 6: Nhận định nào sau đây về thơ Nguyễn Khoa Điềm là đúng nhất?

A. Giàu chất trí tuệ, hình ảnh mang tính biểu tượng.

B. Giàu chất suy tư, xúc cảm dồn nén, thể hiện tâm tư của người trí thức tham gia tích cực vào cuộc chiến

đấu của nhân dân.

C. Giàu chất sử thi, đậm đà bản sắc dân tộc.

D. Hòa hợp giữa lãng mạn và hiện thực, mang vẻ đẹp trữ tình, vừa hào hoa, vừa sâu lắng.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

ĐẤT NƯỚC CÓ TỪ BAO GIỜ

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Phát triển

Đất Nước:

Lớn lên

Bắt đầu

Đã có

Ngày xửa ngày xưa

ĐẤT NƯỚC LÀ GÌ?

Không gian

Cá nhân

Thời gian

Quá khứ

Hiện tại

Đôi lứa

Tương lai

Núi sông

ĐẤT NƯỚC DO AI LÀM NÊN?

Nhân dân làm nên

không gian Đất Nước

Nhân dân làm nên

thời gian lịch sử

Nhân dân lưu giữ bản

sắc văn hóa

Sống

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

THỰC HÀNH PHÉP TU TỪ NGỮ ÂM

ĐỀ 1: Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi nêu ở dưới:

Bên kia sông Đuống

(Trích)

Hoàng Cầm

Em ơi buồn làm chi

Anh đưa em về sông Đuống

Ngày xưa cát trắng phẳng lì

Sông Đuống trôi đi

Một dòng lấp lánh

Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì

Xanh xanh bãi mía bờ dâu

Ngô khoai biêng biếc

Đứng bên này sông sao nhớ tiếc

Sao xót xa như rụng bàn tay…

Việt Bắc, tháng 4-1948

Câu 1: Anh chị hãy chỉ ra thể thơ, phân tích luật thơ trong đoạn thơ trên?............................................

................................................................................................................................................................

.

Câu 2: Bài thơ được sáng tác trong thời kì nào? Anh chị tưởng tượng như thế nào về hình ảnh sông

Đuống nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì?

.

................................................................................................................................................................

Câu 3: Câu thơ xót xa như rụng bàn tay sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của biện pháp đó?

.

................................................................................................................................................................

Câu 4: Nhận xét về nhịp điệu, sự phối hợp âm thanh của đoạn thơ trên và tác dụng của chúng?

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Đề 2:

Trời xanh đây là của chúng ta

Núi rừng đây là của chúng ta

Những cánh đồng thơm mát

Những ngả đường bát ngát

Những dòng sông đỏ nặng phù sa

Nước chúng ta

Nước những người chưa bao giờ khuất

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất

Những buổi ngày xưa vọng nói về

(Đất nước - Nguyễn Đình Thi, Ngữ văn 12,Tập một,)

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

1

. Đoạn thơ trên thể hiện tâm tư tình cảm gì của tác giả?

.

................................................................................................................................................................

2

. Nêu ý nghĩa tu từ của từ láy “rì rầm” trong đoạn thơ.

.

................................................................................................................................................................

3

. Xác định các dạng phép điệp trong đoạn thơ và nêu hiệu quả nghệ thuật của chúng. ......................

.

................................................................................................................................................................

Đề 3:

Đọc bài ca dao sau:

Thương thay thân phận con tằm,

Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.

Thương thay con kiến li ti,

Kiếm ăn được mấy phải đi kiếm mồi.

Thương thay hạc lánh đường mây,

Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi

Thương thay con cuốc giữa trời

Dầu kêu ra máu có người nào nghe.

(Ca dao)

a. Chủ đề của bài ca dao? Hãy đặt nhan đề

b. Bài ca dao trên có những hình ảnh nào? Những hình ảnh ấy được khắc họa như thế nào và

chúng có đặc điểm gì chung?

c. Những biện pháp nghệ thuật nào đã được sử dụng, phân tích ý nghĩa, tác dụng?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Đề 4:

Câu 1: Hai câu thơ "Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan - Đường bạch dương sương trắng nắng tràn" (Tố Hữu) sử

dụng biện pháp tu từ ngữ âm gì?

A. Điệp vần "ương" (đường - dương - sương) và điệp vần "ăng" (trắng - nắng).

B. Gieo vần "an", điệp vần "ương" (dương - sương), điệp vần "ăng" (trắng - nắng) và điệp âm đầu (tuyết

-

tan).

C. Gieo vần "an", điệp phụ âm đầu "t" (tuyết - tan), điệp vần "ương" (dương - sương).

D. Gieo vần "an" và điệp vần "ương" (đường - dương - sương), điệp vần "ăng" (trắng - nắng).

Câu 2: Hiện tượng điệp vần trong các từ láy ở hai câu thơ: "Đoạn trường thay lúc phân kì - Vó câu khấp

khểnh ngựa xe gập ghềnh" (Nguyễn Du,Truyện Kiều) có tác dụng gì trong việc biểu hiện nội dung câu thơ?

A. Những từ láy "khấp khểnh", "gập ghềnh" diễn tả sự dịch chuyển ngày càng xa dần của chiếc xe ngựa

mang nàng Kiều xa gia đình để bước vào đoạn đường lưu lạc suốt 15 năm.

B. Gợi lên tình cảm, thái độ của những người tham gia cuộc đưa tiễn, "phân kì" và cảnh chia tay đầy lưu

luyến.

C. Gợi lên hình ảnh đoàn người ngựa ra đi trong buổi sớm trên con đường gập ghềnh, khúc khuỷu.

D. Gợi lên hình ảnh con đường gập ghềnh, trắc trở, rất khó đi cho xe ngựa, đồng thời, gợi liên tưởng đến

trạng thái đau khổ, bất an của Kiều khi phải rời xa gia đình.

Câu 3: Câu thơ: "Chị ấy năm nay còn gánh thóc - Dọc bờ sông trắng nắng chang chang" (Hàn Mặc Tử, Mùa

xuân chín) sử dụng phép tu từ ngữ âm nào?

A. Dùng từ láy, điệp vần.

B. Dùng từ láy, điệp vần, điệp âm.

C. Điệp vần, điệp âm và điệp thanh.

D. Dùng từ láy, điệp thanh.

Câu 4: Câu thơ "Làn ao lóng lánh bóng trăng loe" (Nguyễn Khuyến, Mùa thu uống rượu) sử dụng biện pháp

tu từ ngữ âm nào?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

C. Điệp cấu trúc.

A. Điệp từ.

B. Điệp thanh.

D. Điệp âm.

Câu 5: Nhận xét nào đúng về tác dụng của cách tổ chức thanh điệu, cách ngắt nhịp của các câu thơ sau?

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

"

Heo hút cồn mây súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"

(Quang Dũng, Tây Tiến).

A. Hai câu trên ngắt nhịp 4/3, sử dụng nhiều từ láy gợi cảm giác về sự gập ghềnh, khúc khuỷu của chặng

đường hành quân của chiến sĩ Tây Tiến. Hai câu thơ sau dùng nhiều thanh bằng, sử dụng thủ pháp đối gợi

lên giây phút nghỉ ngơi, thư thái của những người lính Tây Tiến xen giữa các cuộc hành quân vất vả.

B. Bốn câu thơ có sự đan xen về thanh bằng và thanh trắc, sự chuyển đổi linh hoạt về nhịp điệu diễn tả

những khó khăn, vất vả mà các chiến sĩ gặp phải trên những chặng đường hành quân gian khổ.

C. Ba câu trên ngắt nhịp 4/3, sử dụng nhiều thanh trắc gợi hình về không gian hiểm trở, khắc nghiệt. Câu thơ

cuối nhịp trải dài, liền mạch, sử dụng toàn thanh bằng gợi lên một không gian xa rộng, thoáng đãng, êm đềm.

D. Ba câu trên ngắt nhịp 4/3, sử dụng nhiều thanh trắc gợi lên nhịp hành quân của đoàn quân Tây Tiến, câu

thơ cuối dùng toàn thanh bằng gợi nhắc khoảng thư thái sau những chặng đường hành quân không nghỉ của

các chiến sĩ.

Câu 6: Hiện tượng điệp âm đầu trong câu thơ: "Dưới trăng quyên đã gọi hè - Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm

bông" (Nguyễn Du, Truyện Kiều) có tác dụng tạo hình tượng như thế nào?

A. Việc lặp lại các phụ âm -l - giúp thể hiện bức tranh thiên nhiên mùa hè tràn ngập âm thanh, màu sắc và

ánh sáng.

B. Việc lặp lại các phụ âm -l - giúp thể hiện không khí nóng lực, oi nồng của những ngày hè.

C. Việc lặp lại các phụ âm -l -giúp tái hiện sắc đỏ rực rỡ của những bông hoa lựu vào độ cuối hè.

D. Các phụ âm -l - được lặp lại liên tiếp trong câu thơ thứ hai thể hiện trạng thái ẩn hiện của những bông lựu

đỏ và gợi một không gian rộng.

Câu 7: Phương án nào nêu được giá trị nghệ thuật đặc sắc của phép tu từ ngữ âm trong câu văn: "Cối xay tre

nặng nề quay, từ ngàn đời nay, xay nắm thóc." (Thép Mới, Tre Việt Nam)?

A. Câu văn sử dụng từ láy giàu sức gợi cảm, diễn tả nhịp chuyển động chậm rãi, nặng nề của chiếc cối xay

tre, một đồ vật gần gũi, thân thuộc với người nông dân Việt Nam.

B. Câu văn sử dụng biện pháp điệp vần "ay" (xay- quay - nay - xay) kết hợp với cách ngắt nhịp đều đặn:

3

/3/4/3 gợi lại nhịp điệu bền bỉ, âm thầm mà vững chãi của chiếc cối xay tre, một đồ dùng không chỉ là một

công cụ sản xuất mà còn là một chứng nhân của sự phát triển lịch sử, văn hóa dân tộc.

C. Câu văn ngắn gọn, ngắt nhịp đều đặn thể hiện nhịp sống bình dị, yên ổn của người nông dân Việt Nam từ

ngàn đời nay.

D. Câu văn sử dụng biện pháp đảo ngữ "nặng nề quay", thêm thành phần phụ (trạng ngữ "từ ngàn đời nay")

để mở rộng giới hạn câu, cung cấp cho người đọc thêm thông tin đồng thời tạo được ấn tượng về dáng "nặng

nề" của chiếc cối xay tre, đồ vật thân thuộc của người nông dân Việt Nam xưa.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

THỰC HÀNH PHÉP TU TỪ CÚ PHÁP

Câu 1: Đọc đoạn thơ:

Buồn trông cửa bể chiều hôm

"

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa

Buồn trông ngọn nước mới sa

Hoa trôi man mác biết là về đâu

Buồn trông nội cỏ rầu rầu

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi".

Biện pháp lặp cú pháp có tác dụng gì đối với việc biểu hiện nội dung đoạn thơ?

A. Thể hiện sự lặp lại đơn điệu, buồn tẻ của cảnh vật trong một không gian rộng lớn vây bọc con người.

B. Thể hiện không gian rộng lớn, xa xôi, mờ mịt đầy đe dọa đối với cuộc sống con người.

C. Thể hiện không gian rộng mở đồng thời cụ thể hóa, nhấn mạnh đến các sắc độ, các phương diện của

nỗi buồn trong tâm trạng Thúy Kiều khi nàng ở lầu Ngưng Bích.

D. Thể hiện mạch đi chậm chạp, lê thê của thời gian và sự mênh mông, đơn điệu của không gian trong

cảm nhận của Kiều khi nàng ở lầu Ngưng Bích.

Câu 2: Câu thơ: "Lom khom dưới núi tiều vài chú - Lác đác bên sông chợ mấy nhà" (Bà Huyện Thanh Quan)

sử dụng phép tu từ cú pháp nào?

A. Phép lặp cú pháp và đảo trật tự cú pháp.

B. Phép đối và sử dụng các từ láy gợi hình.

C. Phép lặp cú pháp và phép liệt kê.

D. Phép lặp cú pháp và sử dụng các từ láy gợi hình.

Câu 3: Phép lặp cú pháp trong đoạn văn sau có tác dụng nghệ thuật gì?

"

Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe

Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!" (HCM).

A. Khẳng định chân lí bất di bất dịch: dân tộc Việt Nam xứng đáng được hưởng tự do và độc lập.

B. Nêu rõ kẻ thù mà ta chống lại là bọn thực dân Pháp phản động ở thuộc địa chứ không phải là nước

Pháp với tư cách là một nước trong phe Đồng minh và do đó, nước ta xứng đáng được hưởng quyền tự

do, độc lập trong tư thế của người chiến thắng.

C. Khẳng định vai trò, vị trí của cách mạng Việt Nam trong cuộc đấu tranh chung chống lại chủ nghĩa

thực dân, phát xít, bảo vệ hòa bình thế giới đồng thời kêu gọi các nước trên thế giới công nhận nền độc

lập của nước ta.

D. Nêu bật bản lĩnh, quá trình đấu tranh và đóng góp của Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống thực

dân Pháp và phát xít Nhật; từ đó khẳng định dứt khoát quyền độc lập, tự do chính đáng của dân tộc.

Câu 4: Đọc đoạn văn sau: "Vì những lẽ trên, chúng tôi, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ

Cộng hòa, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng: Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính

mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy."(Hồ Chí Minh). Phần chêm xen trong đoạn văn trên là:

A. "Vì những lẽ trên"; "Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa".

B. "Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa"; "và thật sự đã thành một nước tự do,

độc lập".

C. "Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa".

D. "chúng tôi"; "và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập".

Câu 5: Đọc đoạn văn: "Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực

dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi

thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa." (Hồ Chí Minh).

Tác dụng của các biện pháp liệt kê, lặp cú pháp trong đoạn văn trên là gì?

A. Khẳng định vai trò to lớn của nhân dân lao động, dưới sự lãnh đạo của Đảng trong cuộc cách mạng

giải phóng dân tộc.

B. Nêu bật những kết quả, ý nghĩa to lớn của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

C. Vạch trần bản chất phản động, lạc hậu, dối trá của bọn thực dân, phát xít và triều đình phong kiến.

D. Thể hiện những diễn biến hết sức nhanh chóng, mau lẹ của cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Câu 6: Câu thơ: "Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ - Người khôn, người đến chốn lao xao" (Nguyễn Bỉnh Khiêm) sử

dụng biện pháp tu từ cú pháp nào? Tác dụng của nó là gì?

A. Câu thơ sử sụng phép chêm xen nhằm cung cấp, bổ sung thêm thông tin cho câu thơ, cụ thể hóa và

tạo ấn tượng cho hình ảnh thơ.

B. Câu thơ sử dụng phép lặp cú pháp nhằm tạo nên một thế đối lập giữa hai quan niệm, hai cách hành

xử, hai lối sống giữa "ta" và "người".

C. Câu thơ sử dụng phép lặp cú pháp và phép chêm xen nhằm tạo dựng thế đối lập trong cách sống,

cách hành xử giữa "ta" và "người" đồng thời bổ sung thêm những thông tin để cụ thể hóa và tạo ấn

tượng cho hình ảnh thơ.

D. Câu thơ sử dụng các từ láy gợi hình (vắng vẻ), gợi thanh (lao xao) nhằm tái hiện một cách sinh động

hai không gian hoàn toàn khác biệt nhau về tính chất: một vắng vẻ, thanh nhã, trong sạch; một ồn ào, xô

bồ, bon chen.

Câu 7: Đọc đoạn văn sau:

"

Hắn về lớp này trông khác hẳn, mới đầu chẳng ai biết hắn là ai. Trông đặc như thằng săng đá ! Cái đầu thì

trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết ! Hắn

mặc cái quần nái đen với cái áo tây vàng. Cái ngực phanh, đầy những nét chạm trổ rồng phượng với một ông

tướng cầm chùy, cả hai cánh tay cũng thế. Trông gớm chết!" (Nam Cao, Chí Phèo).

Đoạn văn trên sử dụng biện pháp tu từ cú pháp nào?

A. Phép lặp cú pháp, phép điệp từ, điệp ngữ.

C. Phép liệt kê, phép điệp từ, điệp ngữ và phép

so sánh.

B. Phép liệt kê, phép điệp từ, điệp ngữ.

D. Phép lặp cú pháp, phép liệt kê.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐỌC HIỂU

ĐỀ 1:

Nhớ bản sương giăng , nhớ đèo mây phủ

Nơi nao qua, lòng lại chẳng yêu thương?

Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở

Khi ta đi, đất đã hóa tâm hồn!

(

Tiếng hát con tàu- Chế Lan Viên)

a. c. Nội dung khái quát của văn bản......................................................................................................

................................................................................................................................................................

b. Thể loại của văn bản trên? Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nào? ......................................

................................................................................................................................................................

c. Biện pháp nghệ thuật được sử dụng? Tác dụng..................................................................................

.

................................................................................................................................................................

ĐỀ 2 :

Thuở nhỏ tôi ra ra cống Na câu cá

níu váy bà đi chợ Bình Lâm

bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật

và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần

Thuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thị

chân đất đi đêm xem lễ đền Sòng

mùi hệ trắng quyện khói trầm thơm lắm

điệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng

Tôi đâu biết bà tôi cơ cực thế

bà mò cua xúc tép ở đồng Quan

bà đi gánh chè xanh Ba Trại

Quán Cháo, Đồng Giao thập thững những đêm hàn

(Đò Lèn – Nguyễn Duy, Ngữ văn 12)

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau :

1

.

2

. Xác định phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn thơ. .........................................................

................................................................................................................................................................

. Các từ “láu đáo”, “thập thững” có vai trò gì trong việc thể hiện những hình ảnh cô đồng và người

bà. ...........................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

3. Sự vô tâm của cháu và nỗi cơ cực của bà thể hiện qua những hồi ức nào? Người cháu đã bày tỏ nỗi

niềm gì qua những hồi ức đó? ................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

SÓNG

Xuân Quỳnh

Câu 1: Đọc phần tiểu dẫn trong SGK điền vào chỗ trống về tác giả Xuân Quỳnh

và bài thơ Sóng

Xuân Quỳnh ................. là một nhà thơ nữ Việt Nam. Bà được xem là nữ thi sĩ nổi tiếng với nhiều bài thơ

tình được nhiều người biết đến như ...................................................................................

Bà sinh tại làng dệt lụa bên sống ................................................. Xuất thân trong một gia đình công chức, mẹ

mất sớm, bố thường xuyên công tác xa gia đình, bà được bà nội nuôi dạy từ nhỏ đến khi trưởng thành.

Tháng 2 năm 1955, Xuân Quỳnh được tuyển vào Đoàn Văn công nhân dân Trung ương và được đào tạo thành

diễn viên múa. Bà đã nhiều lần đi biểu diễn ở nước ngoài và dự Đại hội thanh niên sinh viên thế

giới năm 1959 tại Viena

Năm 1973, Xuân Quỳnh kết hôn với nhà viết kịch, nhà thơ ……………………….. trước đó, Xuân Quỳnh kết

hôn lần đầu tiên với một nhạc công của Đoàn Văn công nhân dân Trung ươngvà đã ly hôn.

Thơ Xuân Quỳnh giàu cảm xúc với những cung bậc khác nhau như chính tính cách luôn hết mình của Xuân

Quỳnh. Những bài thơ khi hạnh phúc đắm say, lúc đau khổ, suy tư của nhà thơ luôn gần gũi vì được viết với

sự đằm thắm của một người phụ nữ vừa làm thơ vừa làm vợ, làm mẹ.

Sóng là một bài thơ do Xuân Quỳnh sáng tác vào năm ………….., trong chuyến đi thực tế ở vùng biển

…

……………………., và sau đó được in trong tập ……………………….. Bài thơ được đánh giá là một bài

.-

thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách của Xuân Quỳnh Qua hình tượng sóng, trên cơ sở

khám phá sự tương đồng, hòa hợp giữ sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng

nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình

yêu là một thứ tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người

Câu 2:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Mở đầu bài thơ, Xuân Quỳnh đã miêu tả những trạng thái đối lập nào của sóng? Qua đó, cho ta cảm

nhận điều gì về tâm hồn người phụ nữ đang yêu trong bài thơ?

.

................................................................................................................................................................

Xuân Quỳnh đã mạnh dạn bộc lộ một quan điểm mới mẻ hiện đại về tình yêu của người phụ nữ đó là

người phụ nữ khát khao yêu đương không còn nhẫn nhục và cam chịu như trước mà tự tin chủ động

trong tình yêu. Quan điểm đó được thể hiện qua hình ảnh nào? ............................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Từ những con sóng biển, Xuân Quỳnh đã liên tưởng đến khát vọng tình yêu của con người.

Và khi tình yêu đến, như một lẽ tự nhiên, thường tình con người luôn có nhu cầu tìm hiểu, cắt nghĩa.

Chị đã thử lí giải về tình yêu như thế nào? Và kết quả ra sao?

.

................................................................................................................................................................

Câu 4: Mặc dù phải thú nhận Em cũng không biết nữa – khi nào ta yêu nhau nhưng Xuân Quỳnh đã

phát hiện ra một tín hiệu cơ bản của tình yêu, nhất là khi những tâm hồn yêu phái xa cách. Đó là tâm

trạng nào, và Xuân Quỳnh đã liên tưởng đến hình ảnh gì của sóng?

.

................................................................................................................................................................

Câu 5: Tình yêu của Xuân Quỳnh không chỉ trẻ trung hiện đại mà còn mang trong mình vẻ đẹp của

người phụ nữ muôn đời đó là hướng tới sự bền vững của tình yêu?

Điều đó được thể hiện như thế nào trong khổi 6, 7. tác giả tạo liên tưởng gì thông qua hình ảnh sóng:

.

................................................................................................................................................................

Câu 6: Trong bài thơ tình cuối mùa thu Xuân Quỳnh viết:

Thời gian như ngọn gió

Mùa đi cùng

tháng năm

Tuổi theo mùa đi mãi

Chỉ còn anh và em

Cùng tình yêu ở lại...

Người ta thường nói, những nhà thơ yêu đời, yêu sống đến say mê, cuồng nhiệt cũng thường là những

nhà thơ của cảm thức thời gian. Tại sao Xuân Quỳnh lại nhạy cảm với sự chảy trôi của thời gian?

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Từ sự lo lắng trước sự hữu hạn, nhỏ bé của đời người, sự ngắn ngủi mong manh sương khói của tình

yêu Xuân Quỳnh đã khát vọng điều gì để vĩnh viễn hóa tình yêu của mình để cho tình yêu sống mãi

với thời gian, nhịp bước cùng năm tháng?

.

................................................................................................................................................................

So sánh khát vọng của Xuân Quỳnh với khát vọng của Xuân Diệu:

Anh không xứng là biển xanh

Nhưng anh muốn em là bờ cát

trắng

Như lặng lẽ mơ màng

Suốt ngàn năm bên sóng...

Đã hôn rồi, hôn lại

Cho đến mãi muôn đời

Đến tan cả đất trời

Bờ cát dài phẳng lặng

Soi ánh nắng pha lê...

Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát vàng em

Hôn thật khẽ, thật êm

Hôn êm đềm mãi mãi

Anh mới thôi dào dạt...

Cũng có khi ào ạt

Bờ đẹp đẽ cát vàng

Thoai thoải hàng thông đứng

Như nghiến nát bờ em

Là lúc triều yêu mến

Ngập bến của ngày đêm

.

................................................................................................................................................................

Câu 7: Bài thơ Thuyền và biển của Xuân Quỳnh có đoạn:

Những đêm trăng hiền từ

Biển như cô gái nhỏ

Thì thầm gởi tâm tư

Chỉ có thuyền mới hiểu

Những ngày không gặp nhau

Lòng thuyền đau - rạn vỡ

Nếu từ giã thuyền rồi

Biển chỉ còn sóng gió "

Nếu phải cách xa anh

Em chỉ còn bão tố!

Biển mênh mông nhường nào

Quanh mạn thuyền sóng vỗ

Cũng có khi vô cớ

Chỉ có biển mới biết

Thuyền đi đâu, về đâu

Những ngày không găọ nhau

Biển bạc đầu thươg nhớ

Biển ồ ạt xô thuyền

(Vì tình yêu muôn thuở

Có bao giờ đứng yên ?)

Giữa những vần thơ này và bài Sóng, anh chị tìm thấy những điểm chung nào trong tâm hồn người

phụ nữ đang yêu trong thơ Xuân Quỳnh?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Hình tượng em

Hình tượng sóng

Sóng hài hòa các đối

cực, mang nỗi khát

vọng bồi hồi

Sóng hài hòa các đối

cực, mang nỗi khát

vọng bồi hồi

Dữ dội, ồn ào >< lặng lẽ, dịu êm

Vượt thoát khỏi giới hạn chật hẹp

Lúc mãnh liệt, lúc sâu lắng, lúc trăn trở suy tư

vươn mình tới một tình yêu đích thực, vững bền.

Nỗi băn khoăn

muốn kiếm tìm cội

nguồn tình yêu

Sóng – câu hỏi

không có lời giải đáp

về quá trình hình

thành

?

Sóng – nỗi thao thức

nhớ bờ

Tình yêu luôn đồng

hành cùng nỗi nhớ

Sự thủy chung, son

sắt trong tình yêu

Sóng – hành trình

hướng đến bờ

phương anh

Nhớ bờ

Niềm tin tình yêu

chiến thắng cái hữu

hạn của đời người,

Sóng – vượt qua giới

hạn, cách trở của tự

nhiên

Sóng – luôn hòa tan

trong biển lớn ngàn

năm

Khát vọng bất tử

hóa tình yêu thành

vĩnh cửu

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐÀN GHITA CỦA LORCA

Thanh Thảo

Câu 1: Đọc SGK điền các thông tin cần thiết vào chỗ trống:

Thanh Thảo, tên khai sinh là ………………, sinh năm …………, quê ở

huyện …………………………………... Tốt nghiệp khoa ngữ văn, trường Đại

học Tổng hợp Hà Nội, Thanh Thảo vào công tác ở chiến trường miền Nam. Từ

mấy thập niên trước, Thanh Thảo đã được công chúng chú ý qua những

tập thơ và trường ca mang diện mạo độc đáo viết về chiến tranh và thời hậu

chiến: Những người đi tới biển (1977), Dấu chân qua trảng cỏ (1978), Những

ngọn sóng mặt trời (1981), Khối vuông ru-bích (1985), Từ một đến một

trăm (1988)...

Đàn ghi-ta còn được biết đến dưới cái tên ………….……………… vốn

xuất xứ là một nhạc cụ có cách đây hơn 5000 năm, gắn liền với đất nước

…………………………. xinh đẹp và hào phóng, rực lửa và mê

…

đắm với những trận đấu bò và vũ điệu Flamencô, cũng gắn liền với

Phêđêricô Gaxia Lorca – một nhà thơ nhân dân, một người chiến sĩ

chống phát xít.

Đàn Ghita của Lorca: tiếng nói nghệ thuật riêng của Lorca_không

thuần túy chỉ là âm thanh, giai điệu mà còn là toàn bộ con người

Lorca với tinh thần đấu tranh và khát vọng đổi mới nghệ thuật. Trong

trường hợp này, cây đàn ghita đã gắn bó và biểu hiện tâm hồn nghệ sĩ

của Lorca – tình yêu cuộc sống và khí phách kiên cường của người

chiến sĩ yêu tự do, hòa nhập trái tim mình với quần chúng nhân dân.

Federico García Lorca, nhà thơ lỗi lạc của …………………., là một trong

những nạn nhân đầu tiên của chủ nghĩa phát xít. Bị bọn tướng lĩnh phản

bội nền Cộng hoà bắt giữ ngày 17-8-1936, thi thể anh được tìm thấy trong

đống xác 15.000 người bị bắn ngày 19-8 trên miệng một vực sâu gần

Granada. Granada của đời anh, của sự nghiệp anh, nơi anh sinh ra, nơi anh

về để nhận cái chết thảm khốc. "Nếu có ngày, nhờ Trời, tôi được vinh

quang, thì vinh quang ấy phân nửa thuộc về Granada, nơi đã tạc nặn nên

cái tạo vật tôi: thi sĩ bẩm sinh không thể cải hồi".

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Biểu hiện của cấu trúc rubic trong thơ trước hết ở việc tổ chức tác phẩm theo sự liên tưởng tự do. Theo quan

niệm của Thanh Thảo, đó là những liên tưởng tự do, phóng khoáng miên man bất tận, đổi mạch bất ngờ và

liên tục. Dường như nhà thơ đang cầm khối vuông Rubic trên tay, mỗi lần “ tôi xoay những ô vuông ” là một

dòng liên tưởng lại chuyển hướng

Cầu trúc thơ theo kiểu Ru bic còn dẫn tới việc hoà hợp các phạm vi thời

gian và không gian. Giữa thời gian và không gian thực với thời gian và

không gian ảo: “ Chiều thứ 4 của Ru bic : thời gian trong tiềm thức.

Những cố gắng định vị các phần tử đang chuyển động hỗn loạn cố gắng

giải nghĩa chúng. Những giấc mơ đầy màu sắc biến ảo. Quá khứ, hiện

tại, tương lai cùng nổi lên trên một bề mặt. Lúc đó thời gian như không

tồn tại nữa ” ( Khối vuông Rubic ). Đây chính là cảm thức về thời gian

tâm lí, thời gian phi tuyến tính, đó là một sự xáo trộn giữa thời gian quá

khứ, thời gian kí ức với hiện tại và tương lai, đúng hơn là khoảnh khắc

đồng hiện và chuyển động như những ô vuông Rubic

Việc coi “Rubic là cấu trúc thơ ” nó còn là sự giản lược tối đa và gợi

mở tối đa của hình thức thơ. Cấu trúc cuả tác phẩm thơ “ có vẻ lỏng hơn ”và “ Đàn ghi ta của Lorca ” là một

cảm giác khó nói, khó đi vào lòng người đọc bởi đó là một bài thơ về hình thức có cấu trúc rời rạc, lỏng lẻo,

hình ảnh xuất hiện không vần điệu không dấu chấm phẩy, đầu dòng không viết hoa, không xâu chuỗi lôgíc

thông thường, đơn lẻ

Boóc ghết là nhà văn vĩ đại nhất của Áchentina. Ông được cả dân tộc Áchentina tôn vinh là

biểu tượng văn hóa của đất nước khi ông nhận Giải thưởng Xéc van tét – danh dự cao quý

nhất về văn học của Tây Ban Nha. Thế nhưng, năm 1963 có một nhà thơ Ba Lan tên Gôm

brô vích, khi chia tay các nhà văn trẻ Áchentina để đi châu Âu, đã đứng trên boong tàu và

hét lớn: “Hỡi tuổi trẻ, hãy giết chết Boóc ghết” Câu nói của Gôm brô vích tưởng như đùa cợt

nhưng lại chứa đựng một thông điệp tối quan trọng đối với tất cả những ai muốn sáng tạo cái

mới. Thông điệp ấy là: Bạn hãy dũng cảm vượt qua các thần tượng cũ để làm nên cái mới.

Nhưng câu nói của Gôm brô vích còn có một ý nghĩa khác: Một khi bạn đã làm xong việc

của mình và sức sáng tạo đã hết, bạn phải biết lui vào quá khứ để những thế hệ mới tự do

làm cái mới, đừng để cái bóng của mình đè mãi xuống tương lai

Từ câu chuyện trên anh chị hiểu như thế nào về lời đề từ của bài thơ cũng là lời di chúc của Lorca

“

khi tối chết hãy chôn tôi với cây đàn” trước khi Lorca từ biệt cõi đời. Từ đó anh chị cảm nhận được

điều gì về người nghệ sĩ Lorca qua câu nói này?

.

............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐOẠN 1:

Câu 1: ở đoạn đầu tiên, anh chị liên tưởng đến khung cảnh nào thường thấy ở đất nước Tây Ban

Nha?

.

................................................................................................................................................................

Đó có phải là cuộc chiến mà nhà thơ Thanh Thảo muốn khắc họa trong bài thơ này? Nếu không thì

đó là một cuộc chiến nào khác?

.

................................................................................................................................................................

Trong cuộc chiến ấy, anh chị thấy Lorca hiện lên như thế nào?

chú ý hình ảnh áo choàng đỏ gắt và cùng với nó là tiếng đàn và chuỗi hợp âm li la li la li la)

(

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2: Nhưng ở 3 câu thơ sau lại vẽ ra một Lorca khác. Tâm trạng đối lập của Lorca so với đoạn

trên?

.

.............................................................................................

.

.............................................................................................

ĐOẠN 2

Câu 1: Người nghệ sĩ đấu tranh hết mình cho tự do, dân chủ và đổi mới nghệ thuật đã bị chế độ cầm

quyền thân phát xít sát hại. Cái chết của Lorca đã được thể hiện một cách đầy hình tượng, đầy màu

sắc tượng trưng.

Những hình ảnh nào gợi lên cái chết của Lorca?

.

................................................................................................................................................................

Tâm trạng của Lorca khi bị điệu về bãi bắn:...................................

.

........................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2: Phân tích ý nghĩa hình ảnh tiếng đàn (chú ý màu sắc tiếng đàn)

.

...........................................................................................................

Tiếng đàn ghi ta nâu

.

...........................................................................................................

Tiếng đàn ghi ta lá xanh biết mấy

.

...........................................................................................................

Tiếng ghita tròn bọt nước vỡ tan

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

...........................................................................................................

Tiếng đàn ghi ta ròng ròng máu chảy

.

...........................................................................................................

Tiếng đàn như cỏ mọc hoang

.

...........................................................................................................

Giọt nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Đoạn 4: Suy tư về cáu chết của lorca

Ý nghĩa biểu tượng của các hình ảnh trong đoạn cuối

.

...........................................................................................................

Đường chỉ tay đã đứt

.

...........................................................................................................

Dòng sông rộng vô cùng

.

...........................................................................................................

Lá bùa cô gái di gan

.

...........................................................................................................

Trái tim vào lặng yên bất chợt

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 1: Hình ảnh chàng Lor-ca hiện lên qua khổ thơ đầu bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca có đặc

điểm gì?

A. Một người nghệ sĩ mang trong mình dòng máu phiêu lưu của những kị sĩ Tây Ban Nha.

B. Một người nghệ sĩ đa sầu đa cảm với trái tim nhạy cảm và tâm hồn gắn bó thiết tha, sâu

nặng với đất nước và nhân dân Tây Ban Nha.

C. Một người chiến sĩ, một nghệ sĩ khao khát tự do, cách tân nghệ thuật (chống lại nền

chính trị phản động và nền nghệ thuật già nua bấy giờ) nhưng những nỗ lực của chàng

mong manh và đơn độc.

D. Một người khách lữ hành phiêu lãng, ham thích thú ngao du "trên yên ngựa" và say sưa,

"

chếnh choáng" với vầng trăng lãng mạn.

Câu 2: Nội dung của khổ thơ thứ hai và thứ ba trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca là gì?

A. Tái hiện hình ảnh Lor-ca trong bối cảnh không gian văn hóa mang đậm chất Tây Ban Nha.

B. Cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca và nỗi đau xót, tiếc thương của tác giả.

C. Nỗi đau đớn xót xa khi sự nghiệp đấu tranh và những nỗ lực cách tân nghệ thuật của Lor-

ca không có ai tiếp tục.

D. Suy tư về cách ra đi, sự giải thoát của Lor-ca.

Câu 3: Sự khác biệt giữa hai hình ảnh "vầng trăng chuyếnh choáng" trong phần đầu và hình

ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" trong phần cuối bài thơĐàn ghi ta của Lor-ca là gì

A. Trong phần đầu, vầng trăng là nguồn cảm hứng sáng tạo, là bạn tri âm, bạn đồng hành

của người thi sĩ nhưng đến phần sau đã chuyển thành vầng trăng đau thương và chia biệt.

B. Hình ảnh vầng trăng trong phần đầu bài thơ là hình ảnh vầng trăng tươi đẹp trong quá

khứ còn vầng trăng trong phần sau là vầng trăng của hiện tại.

C. Vầng trăng trong phần đầu là vầng trăng tự do, say mê sáng tạo còn vầng trăng trong

phần sau là vầng trăng bị giam hãm, vây bọc.

D. Vầng trăng trong phần đầu là vầng trăng của lí tưởng nghệ thuật, của ước mơ và khao

khát tự do còn vầng trăng ở phần sau là hình ảnh hiện thực nghiệt ngã và khốc liệt.

Câu 4: Trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca, việc sử dụng lặp lại hai lần câu thơ "li-la li-la li-la"

(

ở phần đầu và cuối bài) không có tác dụng nghệ thuật gì?

A. Câu thơ mô phỏng tiếng đàn ghi ta, gợi nhớ đến tiếng ghi ta của Lor-ca mà tác giả đang

tưởng mộ, do đó, thể hiện sự kính trọng và tri âm của nhà thơ với người nghệ sĩ tài ba xứ

Tây Ban Nha.

B. Câu thơ tái hiện chuỗi âm luyến láy gợi lên những âm thanh của cây đàn ghi ta như một

chùm hợp âm sau khúc mở đầu và là đoạn vĩ thanh khi bài thơ đã dừng lời.

C. Câu thơ chỉ là chuỗi âm thanh mô phỏng tiếng ghi ta được "cài" vào bài thơ nhưng có tác

dụng làm tăng nhạc tính, tăng sức gợi và tạo ra những dư âm trong lòng người đọc.

D. Câu thơ là một chuỗi âm thanh luyến láy có tác dụng đưa đẩy, tạo sự nhịp nhàng, không

khí vui tươi cho toàn bộ bài thơ.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

âm thanh có hình khối, dường như tròn trịa,

lúc hiện lúc tan, nhưng tan rồi lại hiện  dự

báo về số phận mỏng manh, ngắn ngủi

Lor-ca

trong

bối

Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt

cảnh

chính

trị và

nghệ

thuật

Tây

Nền chính trị độc tài

Khát vọng dân chủ

Cuộc

đấu

Nền nghệ thuật Châu

Âu già cỗi

Khát vọng cách tân

nghệ thuật

Ban

Nha



âm thanh mô phỏng tiếng đàn

mô phỏng dáng điệu, phong thái của một tâm hồn

nghệ sĩ tự do phóng khoáng, đang đánh đàn giữa đất

trời Tây Ban Nha tươi đẹp, mênh mông.

con người thì lang thang

không gian thì đơn độc,

vầng trăng thì chếnh choáng,

yên ngựa thì mỏi mòn.

Một kị sĩ lang thang, đơn

độc ôm ấp khát vọng cách

tân sáng tạo nghệ thuật và

đấu tranh vì một nền dân

chủ,

Áo choàng đỏ gắt

Áo choàng bê bết đỏ

Màu đỏ của ngọn lửa đấu

tranh, của những khát

vọng cháy bỏng

Bỗng

Màu đỏ của máu, của cái

Sự việc ập đến quá nhanh và quá phũ phàng đến bất ngờ

Màu của vỏ đàn, của đất, của quê hương

trầm tĩnh nghĩ suy

Màu của sự sống tươi đẹp

Nỗi niềm hướng tới quê hương

cái chết

oan

khuất,

bi phẫn

của

Niềm tha thiết với cuộc sống

vỡ oà, xót xa, tức tưởi

thiết tha hi vọng

Bọt nước vỡ tan

Lor-ca

bàng hoàng tức tưởi

Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy

Tiếng đàn như cỏ mọc hoang

nghệ thuật Tây Ban Nha thiếu vắng

người dẫn đường

hành trình cách tân của Lor-ca dang

dở, không ai tiếp tục

cuộc

giải

Mang theo

Để lại bình yên cho mọi người

thoát và

cách giã

từ của

Lor-ca

số phận nghiệt ngã, định

mệnh ngắn ngủi

Để lại tình yêu thương cho mọi người

Ném lại

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐỌC HIỂU

ĐỀ 1: Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi

Mặt trời hồng trên cát nóng Es – pa – nha

Là tiếng đàn ghi ta của Lor – ca

“

Giọt lệ nào ướt đẫm áo choàng đỏ thắm Es – pa – nha

Hay giọt buồn ghi ta của Lor – ca

Tìm lại vần thơ tranh đấu Es – pa – nha

Nhặt tiếng đàn ghi ta của Lor – ca

Dặm đường dài với những nỗi buồn

Người vũ nữ Di – gan hát lên bài ca tranh đấu của Lor – ca

Bay đi xa, đi xa

Tiếng đàn ghi ta của Lor –ca

Bay đi xa, đi xa

Lời thơ tranh đấu Es – pa – nha ”

(Hình Phước Liên)

Câu 1. Từ đoạn thơ trên hãy cho biết những thông tin sau là đúng hay sai ?

Thông tin

Đúng Sai

1

2

Đoạn thơ trên giúp em liên tưởng tới một bài thơ của nhà thơ Thanh Thảo ?

Thanh Thảo là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp

3

4

Không có biện pháp tu từ nào xuất hiện trong đoạn thơ trên

Nhân vật trong đoạn thơ trên là một người anh hùng đấu tranh cho tự do, dân chủ

Câu 2. Hai câu thơ :

“Giọt lệ nào ướt đẫm áo choàng đỏ thắm Es – pa – nha

Hay giọt buồn ghi ta của Lor – ca”

Sử dụng phép tu từ nghệ thuật nào, chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ nghệ thuật đó ?

.

................................................................................................................................................................

Câu 3. Trong khổ thơ sau :

Bay đi xa, đi xa

Tiếng đàn ghi ta của Lor – ca

“

Bay đi xa, đi xa

Lời thơ tranh đấu Es– pa – nha ”

Những câu in đậm sử dụng biện pháp tu từ nghệ thuật nào? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó ?

.

................................................................................................................................................................

Câu 4. Âm thanh tiếng đàn ghi ta được láy đi, láy lại nhiều lần trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì ?

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

QUÁ TRÌNH VĂN HỌC VÀ PHONG CÁCH VĂN HỌC

Lí luận văn học

Câu 1: Đâu không phải là quy luật chung của quá trình văn học được các tác giả sách giáo

khoa Ngữ văn 12 đề cập đến?

A. Quy luật văn học phát triển trong sự kế thừa và cách tân: các thời kì, giai đoạn văn

học sau kế thừa phát triển các thành tựu của thời kì, giai đoạn trước nó, các tác giả sau

kế thừa thành tựu sáng tạo của những tác giả trước...

B. Quy luật văn học là sản phẩm của sự hư cấu nghệ thuật của nhà văn, hiện thực cuộc

sống được phản ánh sinh động thông qua cái nhìn độc đáo, riêng biệt của người nghệ sĩ

ngôn từ.

C. Quy luật văn học gắn bó với đời sống, văn học là sản phẩm của thời đại, thời đại nào

văn học ấy.

D. Quy luật văn học một dân tộc tồn tại và phát triển trong sự bảo lưu và tiếp biến: giữ

gìn những tinh hoa của truyền thống, tiếp thu có chọn lọc và cải biến cho phù hợp những

giá trị của văn học thế giới.

Câu 2: Dòng nào kể đúng số lượng và trình tự các giai đoạn phát triển của văn học Việt Nam

(

từ trung đại đến hết thế kỉ XX), theo các tác giả sách giáo khoa Ngữ văn 12?

A. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XVII, từ thế kỉ XVIII đến hết thế kỉ XIX, từ đầu thế kỉ XX đến

Cách mạng tháng Tám năm 1945, từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ

XX.

B. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XIV, từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVII, từ thế kỉ XVIII đến thế kỉ XIX,

từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945, từ sau Cách mạng tháng Tám

năm 1945 đến hết thế kỉ XX.

C. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XV, từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVII, từ thế kỉ XVIII đến hết thế kỉ

XIX, từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945, từ sau Cách mạng tháng

Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX.

D. Văn học từ thế kỉ X đến thế kỉ XIV, từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVII, từ thế kỉ XVIII đến

nửa đầu thế kỉ XIX, nửa cuối thế kỉ XIX, từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm

1945, từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX.

Câu 3: Trong giai đoạn của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ (1945 - 1975), văn

học Việt Nam ghi nhận sự tồn tại và phát triển mạnh mẽ của trào lưu văn học nào?

A. Trào lưu lãng mạn.

C. Trào lưu hiện thực xã hội chủ nghĩa.

D. Trào lưu hiện thực phê phán.

B. Trào lưu hiện thực huyền ảo.

Câu 4: Định nghĩa sau đây phù hợp với khái niệm nào?

Phong trào tập hợp những tác giả, tác phẩm gần gũi nhau về cảm hứng, tư tưởng, nguyên tắc

"

miêu tả hiện thực, tạo thành một dòng rộng lớn có bề thế trong đời sống văn học của một dân

tộc hoặc một thời đại."

A. Trào lưu văn học.

C. Quá trình văn học.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

D. Đời sống văn học.

B. Phong cách văn học.

Câu 5: Dòng nào không nêu đúng tên của trào lưu văn học trong lịch sử phát triển văn học thế

giới?

A. Văn học thời Phục hưng.

B. Chủ nghĩa lãng mạn.

C. Chủ nghĩa Cổ điển.

D. Văn học thời Trung đại.

Câu 6: Dòng nào không nêu đúng đặc điểm của phong cách văn học?

A. Sự xuất hiện của nhiều phong cách khác nhau chứng tỏ sự phát triển của một trào lưu

văn học nào đó, đồng thời, làm đa dạng thêm cho nền văn học dân tộc.

B. Phong cách văn học là yếu tố rất quan trọng để nhà văn khẳng định tài năng, tên tuổi

và ghi lại dấu ấn riêng đối với độc giả cũng như đối với lịch sử văn học.

C. Phong cách văn học chỉ nảy sinh khi cuộc sống đặt ra những yêu cầu đối với nhà văn về

việc sáng tạo những cái mới, những cái không lặp lại.

D. Quá trình định hình và phát triển phong cách của mỗi nhà văn thể hiện sự trưởng thành

về bản lĩnh nghệ thuật của của cá nhân nhà văn.

Câu 7: Điền vào dấu [...] trong đoạn văn sau một khái niệm lí luận văn học phù hợp:

"

[...] là những nét riêng biệt, độc đáo của một tác giả trong quá trình nhận thức và phản ánh

cuộc sống, những nét độc đáo ấy thể hiện trong tất cả các yếu tố nội dung và hình thức của

từng tác phẩm cụ thể."

A. Sáng tạo văn học.

C. Cá tính văn học.

B. Phong cách văn học.

D. Trào lưu văn học.

Câu 8:Theo các tác giả sách giáo khoa Ngữ văn 12, lịch sử văn học bao gồm các thời kì nào?

A. Cổ đại, trung đại, cận đại, hiện đại.

B. Cổ đại, trung đại và hiện đại.

C. Cổ đại, trung đại, cận đại, hiện đại, đương đại.

D. Cổ đại, trung đại, cận đại, hiện đại, hậu hiện đại.

Câu 9: Trào lưu, trường phái văn học nào không ra đời trên mảnh đất châu Âu?

A. Chủ nghĩa hiện thực huyền ảo.

B. Chủ nghĩa siêu thực.

C. Chủ nghĩa hiện sinh.

D. Chủ nghĩa lãng mạn.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ

Nguyễn Tuân

Phần I: Tác giả

HS xem lại tiểu sử và phong cách tác giả Nguyễn Tuân trước CM trong chương trình 11

Sau CM phong cách Nguyễn Tuân đã có sự kế thừa và phát triển như thế nào?

Phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân

thay đổi căn bản

kế thừa

+

Con người: đặc chủng, đặc tuyển  nhỏ bé,

+

Uyên bác, tài hoa,

Khai thác kho cảm giác và liên tưởng phong

bình thường

Cảm quan: đời sống trụy lạc  công cuộc xây

dựng và bảo vệ Tổ quốc

Tùy bút: hướng nội, khinh bạc, choán ngợp 

hướng ngoại, đôn hậu

+

phú nhằm tìm ra những chữ nghĩa xác đáng nhất.

+

Phần II: tác phẩm

Câu 1: Hãy đóng vai người hướng dẫn viên du lịch giới thiệu cho khách tham quan du lịch sông Đà

trên thuyền qua các chặng được Nguyễn Tuân miêu tả trong bài ký như sau:

TRAÏM 1

TRAÏM 2

TRAÏM 3

Trạm 1: vách đá thành

bờ sông.

Trạm 2: quãng mặt

ghềnh Hát Lóng.

Trạm 3: hình ảnh những

cái hút nước.

TRAÏM 4

TRAÏM 5

STOP

Tài năng miêu tả bậc

thầy

Trạm 4: hình ảnh thác

nước.

Trạm 5: hình ảnh

thạch trận

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Trạm 1: Vách đá thành bờ sông

Cảnh đá bờ sông dựng vách thành được tác giả miêu tả như thế nào?...................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác giả đã liên tưởng và so sánh với điều gì ở cuộc sống hiện đại .......................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác dụng của việc liên tưởng, ấn tượng như thế nào về cảnh đá bờ sông dựng vách thành:.................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Trạm 2: Quãng mặt ghềnh Hát Loóng

Dòng nước ở quãng mặt ghềnh Hát Loóng được miêu tả như thế nào?.................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác giả so sánh liên tưởng sóng ở đây với điều gì?................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác dụng của việc so sánh liên tưởng:....................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trạm 3: Những cái hút nước

Tác giả so sánh cái hút nước với cái gì? ................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Âm thanh tiếng kêu của cái hút nước ra sao?.........................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Con thuyền đi qua cái hút nước sẽ như thế nào?....................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác giả tượng tượng chuyện anh quay phim ghi lại cái hút nước ra sao?..............................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Trạm 4: Thác nước dữ dội

Tiếng thác nước được miêu tả so sánh với điều gì? ...............................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác dụng của các so sánh đặc biệt đó? ...................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trạm 5: Trùng vi thạch trận

Những hòn đá mai phục trên dòng sông được miêu tả với những diện mạo như thế nào? ...................

.

................................................................................................................................................................

Chúng bày ra mấy trùng vi thạch trận ....................................................................................................

Miêu tả 3 trùng vi thạch trận: .................................................................................................................

Vòng 1: ...................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

.

............................................................................................................................................................................

.

Vòng 2: ................................................................................................................................................................

.

............................................................................................................................................................................

Vòng 3: ................................................................................................................................................................

.

............................................................................................................................................................................

S

T

T T

T

S

T

S

T

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Ông đò đã vượt qua trùng vi thạch trận như thế nào?

Vòng 1: ...................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Vòng 2: ..................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Vòng 3: ...................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tâm trạng khi vượt qua 3 trùng vi thạch trận:........................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 2: Vẻ đẹp trữ tình lãng mạn của sông Đà

-

.

khi nhìn trên cao xuống sông Đà được so sánh như: ................................

.....................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

-

khi đi thuyền trên sông, màu nước sông Đà thay đổi theo mùa như thế nào?

Mùa xuân: ...............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Mùa thu: .................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

khi đi dạo bên 2 bờ, cảnh 2 bờ hiện lên như thế nào?

.

................................................................................................................................................................

 Tác giả có cảm xúc như thế nào khi gặp lại sông Đà

với màu nắng tháng Ba Đường thi?........................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Nguyễn Tuân muốn tôn vinh hình tượng nào qua Người lái đò sông Đà?

A. Sông Đà.

C. Ông lái đò.

B. Người lao động.

D. Núi non.

Câu 2: Con sông Đà dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân là một "sinh thể" có tính cách

A. hung bạo.

C. hung bạo và trữ tình.

B. hiền hòa và trữ tình.

D. hiền hòa.

Câu 3: Trong tác phẩm Người lái đò Sông Đà, hình ảnh người lái đò được thể hiện như

A. một người lao động, đồng thời như một nghệ sĩ.

B. một người lao động lành nghề.

C. một con người đặc biệt, tuy đã cao tuổi nhưng vẫn có sức khỏe

phi thường.

D. một kẻ ngang tàng, không biết lượng sức mình trước con sông

Đà hung dữ.

Câu 4: Để làm nổi bật hình ảnh con sông Đà như một kẻ khôn ngoan, xảo quyệt, hung hãn,

Nguyễn Tuân đã sử dụng rất nhiều lần biện pháp tu từ nào sau đây?

A. So sánh.

C. Nhân hóa.

D. Điệp ngữ.

B. Cường điệu.

Câu 5: Phép tu từ nào đã được sử dụng trong câu văn sau đây ?

Một hòn ấy trông nghiêng nghiêng thì y như là đang hất hàm hỏi cái thuyền phải xưng tên

tuổi trước khi giao chiến.”

“

(

Người lái đò sông Đà – Nguyễn Tuân)

A. Ẩn dụ.

C. So sánh.

D. Nhân hóa

B. Hoán dụ.

Câu 6: Sự độc đáo của Nguyễn Tuân được thể hiện thế nào qua việc tả tiếng sóng thác “rống

lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa , đang

phá tuông rừng lửa , rừng lửa cùng gầm thét với đàn trâu da cháy bùng bùng” ?

A. Thổi hồn của những đàn trâu rừng vào trong cái vang động của sóng nước Đà giang.

B. Tạo ra một hiệu ứng âm thanh man dại của thiên nhiên để tả cái hung mãnh của tiếng

thác.

C. Giúp người đọc nhận ra được vẻ đẹp ngay trong sự hung bạo của con sông, để rồi, chính sự

bạo hung đó sẽ tôn lên sức mạnh kì vĩ của người lao động.

D. Lấy lửa để tả nước, lấy rừng để tả sông giúp ta thấy được sự tương giao mầu nhiệm giữa

các lực lượng của thiên nhiên.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG

Hoàng Phủ Ngọc Tường

Câu 1: Nhìn vào bản đồ sông Hương và cho biết sông Hương nhìn ở góc độ địa lý được

Hoàng Phủ Ngọc Tường chia làm mấy chặng:

-

…

Đoạn 1: Từ đầu đến "dưới chân núi Kim Phụng"

………………………………………………………..

-

…

Đoạn 2: “Phải nhiều thế kỉ” đến “bát ngát tiếng gà”

…………………………………………………………

-

…

Đoạn 3: “Từ đây” đến “quê hương xứ sở”

……………………………………………….

Câu 2: Ở chặng 1 vẻ đẹp hùng vĩ hoang sơ của sông Hương được tác giả ví với điều gì? Những hình

ảnh cụ thể? ..............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

.

.............................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Sông Hương còn được so sánh với vẻ đẹp của những cô gái nào? Ý nghĩa

1

.....................................................................................................................................

.

......................................................................................................................................

2

. ...................................................................................................................................

.

......................................................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Câu 3: Trước khi vào thành phố Huế, sông Hương được ví với cô gái nào? Ý nghĩa

.

..................................................................................................................................................................

Những địa danh xứ Huế nào xuất hiện bên sông Hương

trước khi sông Hương vào thành phố

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 4: Tại sao nói khi đến với Huế, Sông Hương như một người tình dịu dàng và chung thuỷ:

-

Điệu slow dành riêng cho Huế: ............................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

Như người tài nữ gảy đàn lúc đêm khuya: ...........................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

Các nhánh sông toả đi khắp thành phố như muốn ôm trọn Huế vào lòng.

Giáp mặt thành phố ở cồn Giã Viên: "uốn một cánh cung rất nhẹ sang cồn Hến", làm cho dòng sông mềm hẳn

đi, như một tiếng "vâng" không nói ra của tình yêu.

Cầu Tràng Tiền như

vành trăng non in gần trên nền trời.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Sự chung thủy và lưu luyến trong tình yêu của Hương giang dành cho thành phố Huế thể hiện ở chi

tiết nào?...................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tác giả đã liên tưởng cuộc gặp gỡ ấy với mối tình của ai với ai?..........................................................

.

................................................................................................................................................................

.

............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12 - Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

b¶n trêng ca cña rõng giµ

S«ng H¬ng ë

thîng lu

c« g¸i Di gan phãng kho¸ng & man d¹i

Ngêi mÑ phï sa cña mét vïng v¨n hãa

ngêi g¸i ®Ñp n»m ngñ m¬

S«ng H¬ng ë ngo¹i vi

thµnh phè HuÕ

VÎ ®Ñp trÇm mÆc nh triÕt lÝ nh cæ thi

®iªu slow t×nh c¶m dµnh riªng cho HuÕ

S«ng H¬ng gi÷a lßng

thµnh phè

ngêi tµi n÷ ®¸nh ®µn lóc ®ªm khuya

ngêi t×nh dÞu dµng vµ chung thuû

Câu 5: Xét ở góc độ lịch sử, sông Hương gắn liền với những thời kì, chiến công lịch sử nào

Thời vua hùng: .......................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

.

............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Thế kì XV trong sách Dư địa chí: ..........................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Thế kì XVIII: .......................................

.

..............................................................

................................................................................................................................................................

Thế kỉ XX: ...........................................

.

..............................................................

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 6: Tìm và chép lại từ 3- 5 đoạn thơ của các tác giả viết về sông Hương với những cảm hứng

khác nhau:

.

................................................................................................................................................................

Câu 7: Lý giải tên gọi sông Hương? Ý nghĩa của cách lý giải Ai đã đặt tên cho dòng sông?

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐỌC HIỂU

Đề 1: Đọc đoạn văn sau:

Ai có thể đếm được đã bao năm tháng, bao đời người đã đi qua mà cái Tết về đại thể vẫn là một?

“

Tết gia đình.

Tết dân tộc.

Tết đậm đà phong vị cộng đồng, quãng giải lao giữa hai chặng đường vất vả, gian nan.

Vẫn là ngày hăm ba cúng ông Táo, đêm ba mươi cúng tất niên, hái cành lộc. Vẫn là ngày mồng một he

hé cửa đón đợi người xông nhà, dặn dò nhau ý tứ giữ gìn kiêng cữ cho khỏi dông cả năm dài. Ngày đầu xuân,

cơm nguội không rang để cho đời khỏi khô kháo, nhà không quét cho tài lộc khỏi thất tán. Vẫn là mùi hương

hoa ngan ngát nơi bàn thờ ấy. Vẫn là làn không khí mới mẻ, hơi bỡ ngỡ, trịnh trọng ấy. Vẫn những gương

mặt cởi mở, chan hoà giữa khung cảnh trời đất tươi đẹp vì được niềm phấn chấn của con người thâm nhập

giao hoà.”

(

Trích Mùa lá rụng trong vườn-Ma Văn Kháng)

a. Đoạn văn trên khẳng định điều gì? Đặt tiêu đề cho đoạn văn trên.

.

............................................................................................................................................................................

b. Cụm từ hai chặng đường vất vả, gian nan là để chỉ điều gì?

.

............................................................................................................................................................................

c. Biện pháp nghệ thuật được sử dụng nhiều nhất trong đoạn văn trên là gì? Nêu tác dụng của biện

pháp nghệ thuật đó?

.

............................................................................................................................................................................

Đề 2 : Đọc và phát hiện các lỗi về chính tả, dùng từ, lập luận logic trong đoạn văn bản dưới đây?

Trong bài thơ “người lái đò sông đà”, dưới cái nhìn của Nguyễn tuân, con sông đà vốn vô chi, vô rác,

bỗng trở nên sông động như một nhân vật. Sông đà cũng như bao giòng sông khác , vậy dưới bàn tay tài hoa

của người nghệ sỹ họ nguyễn, sông đà như một sinh thể có cá tính, có tâm trạng với hai nét tính cách độc lập

hung bạo và trữ tình. Giòng sông vừa hung bạo vừa dữ tợn ấy , được nguyễn tuân nhìn với diện mạo kẻ thù số

một của con người. Nó hung bạo và dữ dằn vì những khúc sông hẹp và tối , ghê rợn như cửa ngõ xuống âm

phủ, lại cả những hút nước như những cái bẫy chết người rải rác trên sông, rồi những ghềnh thác dài hàng

cây số, lúc nào cũng như muốn đòi nợ xuýt tính mạng bất cứ người lái đò nào đi ngang qua đấy …”

.

............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Đề 3: Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi dưới đây:

Trong thư gửi cho các Ủy ban nhân dân, Người viết: “Nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh

phúc thì độc lập cũng không có nghĩa lí gì”.

Hạnh phúc cho dân”, đó là điều Người đã nêu lên trong bản Tuyên ngôn Độc lập: “dân tộc nào

“

cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”.

Hạnh phúc mà Người muốn đem lại cho dân là một niềm hạnh phúc trọn vẹn. Hạnh phúc đó không chỉ

là những thành quả mà hôm nay cách mạng vừa đem lại cho toàn dân. Hạnh phúc đó còn đang tiếp tục đến

với nhân dân lao động trong cuộc đấu tranh để tiêu diệt tận cùng nguồn gốc mọi khổ đau của con người, xây

dựng nên một xã hội mà mọi hiện tượng người bóc lột người đều hoàn toàn bị xóa bỏ. Trong cuộc đấu tranh

vĩ đại ấy, Đảng và Hồ Chủ tịch đã chọn cho nhân dân ta một con đường ngắn nhất.

“Hạnh phúc cho dân” đó là mục đích của việc giành lấy chính quyền và giữ vững bảo vệ chính quyền

ấy. Đó là lí tưởng của Người. Đó cũng là tấm lòng của Người.”

Những ngày đầu của nước Việt Nam mới (trích Những năm tháng không thể nào quên, NXB Quân đội

nhân dân, Hà Nội, 2001)

Câu hỏi 1: Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?

A. Bàn về sự thể hiện lí tưởng hạnh phúc cho dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh

B. Kể lại những việc làm của Đảng và Bác nhằm đem lại hạnh phúc cho dân

C. Phân tích và đánh giá về lí tưởng phấn đấu vì hạnh phúc cho dân của Bác.

D. Hồi tưởng những gian lao trên đường phấn đấu vì hạnh phúc cho dân của Bác

Câu hỏi 2: Giọng điệu bao trùm của đoạn trích trên là gì?

A. Sôi nổi, hào hứng

B. Tha thiết, sâu lắng

D. Nhỏ nhẹ, chận rãi

C. Hùng tráng, hào sảng

Câu 3: Từ điểm nhìn hiện tại khi đất nước trong những năm 1970, bài viết đã hồi tưởng lại thời điểm nào

trong lịch sử và hồi tưởng với tư cách của ai?

.

................................................................................................................................................................

Câu 4: Thông qua đó hình tượng Người hiện lên với những ấn tượng sâu sắc như thế nào?

.

................................................................................................................................................................

Câu 5: Viết một đoạn văn ngắn trình bày những hiểu biết của em về việc thực hiện lí tưởng “Hạnh phúc cho

dân” của Bác Hồ.

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Đề 4: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi ở dưới

Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ

“

màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của

những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng,

rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vịnh xưa cổ. Đối với Huế, nơi

đây chính là chỗ chia tay dõi xa ngoài mười dặm trường đình. Riêng với sông Hương, vốn đang xuôi chảy

giữa cánh đồng phù sa êm ái của nó, khúc quanh này thực bất ngờ biết bao. Có một cái gì rất lạ với tự nhiên

và rất giống với con người nơi đây; và để nhân cách hoá nó lên, tôi gọi đấy là nỗi vương vấn, cả một chút

lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tình tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí

tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả: "Còn non, còn nước, còn dài, còn

về, còn nhớ...". Lời thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian; ấy là tấm lòng

người dân nơi Châu Hoá xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở.”

(Ai đã đặt tên cho dòng sông – Hoàng Phủ Ngọc Tường)

Câu 1: Đoạn trích miêu tả đoạn nào của sông Hương ?

A. Thượng nguồn

B. Trung lưu

C. Chảy qua kinh thành Huế

D. Trước khi rời Huế đổ ra biển

Câu 2: Thủ pháp nghệ thuật chính được tác giả sử dụng ở đoạn văn trên là:

A. So sánh B. Nhân hoá C. Nói quá D. Hoán dụ

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

Tác giả đã thể hiện đặc điểm gì của dòng sông Hương trong đoạn văn trên?

A. Vấn vương, chung thuỷ

C. Mạnh mẽ, vững vàng

B. Hiền hoà, dịu dàng

D. Yếu đuối, buồn bã

Sự liên tưởng từ dòng sông Hương đến nàng Kiều là dựa trên nét tương đồng nào?

A. Về sắc đẹp

B. Về tài năng

C. Về phẩm chất tâm hồn

D. Về cuộc đời, số phận

Cảm nhận của anh (chị) về hai đoạn văn sau:

Có một cái gì rất lạ với tự nhiên và rất giống với con người nơi đây; và để nhân cách hoá nó lên, tôi

“

gọi đấy là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu. Và giống như nàng Kiều trong đêm tình

tự, ở ngã rẽ này, sông Hương đã chí tình trở lại tìm Kim Trọng của nó, để nói một lời thề trước khi về biển cả:

"Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ...".

(Ai đã đặt tên cho dòng sông – Hoàng Phủ Ngọc Tường)

“Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu

người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi chốc lại bẳn tính và gắt gỏng thác

lũ ngay đấy”

(Người lái đò Sông Đà – Nguyễn Tuân)

(HS làm câu cuối vào trong vở ghi chép)

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

VỢ CHỒNG A PHỦ

Tô Hoài

PHẦN 1: TÌM HIỂU CHUNG

Đọc phần tiểu dẫn trong SGK và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Nhà văn Tô Hoài quê ngoại ở

A. Hà Nam.

C. Hà Nội.

B. Hà Tây.

D. Hà Giang.

Câu 2:Trong các tác phẩm sau đây, tác phẩm nào không phải của Tô Hoài ?

A. Miền Tây

C. O Chuột

B. Trăng sáng

D. Cát bụi chân ai

Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ được viết trong hoàn cảnh nào? .............................................................

Câu 3:.....................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 4: Xuất xứ tác phẩm .......................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 5: sắp xếp các đoạn văn sau để có thể tóm tắt được truyện ngắn Vợ chồng A Phủ

Kể về cuộc đời của Mị và A Phủ ở Phiềng Sa:

1

.- Mùa xuân và tiếng sáo cuả thanh niên nam nữ đã đánh thức trong cô lòng yêu đời, niềm khát khao hạnh

phúc. Mị bổi hổi, thèm hát theo, uống rượu, sống lại những tháng ngày hạnh phúc trước đây. Mị thấy mình

còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Mị bước vào buồng, khêu to ngọn đèn, quấn tóc, mặc váy để đi chơi.

2- Ở nhà thống lí, Mị đã gặp A Phủ – một thanh niên khoẻ mạnh, yêu đời, vì đánh A Sử – con quan mà bị bắt,

bị phạt vạ và trở thành người ở gạt nợ. Một lần, chăn bò, hổ vồ mất một con bò, A Phủ bị Pa Tra trói vào cột

mấy ngày.

3

.- Vì món nợ của cha mẹ, Mị bị thống lí Pá Tra lừa bắt về làm con dâu gạt nợ. Thực tế Mị trở thành nô lệ

trong nhà thống lí: cô bị bóc lột sức lao động, phải làm việc quần quật, bị đè nén, chà đạp về mặt tinh thần,...

sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa, như một con trâu, con ngựa chỉ biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi. Cô

độc và vô cảm. Mị sống chẳng khác nào như đã chết.

4

.- Ban đầu, Mị không có cảm giác gì. Nhưng rồi một đêm, Mị trở dậy thổi lửa hơ tay, nhìn thấy dòng nước

mắ của A Phủ, Mị thương cảm cho số phận của anh và đã dũng cảm cắt dây trói cho A Phủ rồi cùng anh bỏ

trốn.

5

.- Nhưng A Sử đã trói cô vào cột nhà, tắt đèn, khép cửa. Mị đã bị trói suốt đêm hôm ấy.

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

PHẦN 2: PHÂN TÍCH NHÂN VẬT MỊ

MỊ - Bông hoa ban thuần khiết của núi rừng Tây Bắc

Vẻ đẹp ngoại hình:..................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Yêu lao động:..........................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tâm hồn thuần khiết:..............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Yêu sự sống: ...........................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

MỊ - Con dâu gạt nợ nhà thống Lí

Cam chịu như cái xác không hồn, sống trong địa ngục

Câu 1: Tô Hoài đã chọn cách nào sau đây để giới thiệu nhân vật Mị trong đoạn đầu tác phẩm Vợ

chồng A Phủ?

A. Giới thiệu trực tiếp Mị là con dâu nhà thống lí Pá Tra.

B. Kể chuyện A Sử - con trai thống lí - bắt cóc Mị về làm vợ.

C. Kể về món nợ cha mẹ Mị vay của thống lí dẫn đến việc Mị bị bắt làm con dâu gán nợ.

D. Thủ pháp đối lập gây chú ý cho người đọc vào số phận nhân vật: Hình ảnh một cô gái khi làm việc

lúc nào cũng cúi mặt "buồn rười rượi" đối lập với cảnh giàu có của nhà thống lí, đó chính là Mị,

không phải con gái mà là con dâu nhà thống lí.

Phản ứng của Mị ban đầu khi bị bắt về gạt nợ: ......................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 2: Lí do nào khiến Mị chấp nhận cuộc sống ở nhà thống lí mà không có ý định giải thoát cho

mình ngay cả khi cứu A Phủ?

A. Mị cam chịu, chấp nhận cuộc sống nô lệ

B. Mị bị ràng buộc bởi thần quyền, con ma nhà thống lí đã nhận mặt Mị từ khi Mị về làm dâu.

C. Mị là người đàn bà yếu đuối.

D. Mị sợ uy quyền của thống lí.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Sau khi không thể chết Mị trở thành cô gái như thế nào?

Phải lao động cực nhọc:..........................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hành hạ về tinh thần:..............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Cảm thức về thân phận: (so với con trâu con ngựa trong nhà)...............................................................

.

................................................................................................................................................................

Căn buồng của Mị:..................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

MỊ - Đêm mùa xuân, khát khao được đi chơi, sức sống tiềm tàng trỗi dậy

Vẻ đẹp mùa xuân ở Hồng Ngài: .............................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Âm thanh nào đã khơi gợi, đánh thức dậy sức sống bên trong của Mị. Âm thanh đó được miêu tả như

thế nào?

.

................................................................................................................................................................

Mị nghĩ về quá khứ:................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 1: Chi tiết nào sau đây không có trong hồi tưởng của Mị về hình ảnh đẹp trong cuộc sống quá khứ?

A. Mị có giọng hát rất hay, được nhiều người mê thích.

B. Có biết bao chàng trai say mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị.

C. Mùa xuân, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo.

D. Mị thổi sáo, thổi (kèn) lá rất hay.

Mị nghĩ về hiện tại:.................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 2: Tác động của tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân đối với Mị như thế nào?

A. Mị nghe và càng buồn thêm cho số phận của mình.

B. Khơi dậy lòng yêu cuộc sống vốn tiềm tàng trong con người Mị, dẫn đến hàng động đấu tranh tự

phát nhưng quyết liệt của cô.

C. Mị nghe và nhớ về quá khứ với nỗi đau đớn, tuyệt vọng.

D. Mị nghe một cách vô cảm.

Mị hành động:.........................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Kết quả khi A Sử xuất hiện:....................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tâm trạng của Mị khi bị trói vào cột, khát vọng bị dập tắt: ...................................................................

.

................................................................................................................................................................

MỊ - Đêm mùa đông, cởi trói cho A Phủ và tự giải phóng

Ban đầu khi nhìn thấy A Phủ bị trói: .....................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Chi tiết nào khiến cho Mị thay đổi về tâm trạng, thái độ: ......................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ban đầu Mị nghĩ đến mình như thế nào?................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Từ thương mình, Mị thương người ra sao? ............................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trước khi cởi trói Mị lo sợ điều gì?........................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Điều gì khiến Mị vượt lên trên nỗi sợ hãi?.............................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ý nghĩa của hành động cởi trói cho A Phủ:............................................................................................

.

................................................................................................................................................................

ĐỌC HIỂU

Tại Thế vận hội đặc biệt dành cho những người tàn tật có chín vận động viên đều bị tổn thương về mặt thể

chất và tinh thần, cùng tập trung về vạch xuất phát để dự cuộc thi 100m. khi súng hiệu nổ, tất cả đều lao về

vạch với quyết tâm giành chiến thắng. Trừ một cậu bé. Cậu cứ vập ngã liên tục trên đường đua. Và cậu bật

khóc. Tám người kia nghe tiếng khóc, giảm tốc độ, ngoái lại nhìn. Rồi họ quay trở lại. Tất cả, không trừ một

ai! Một cô gái bị chứng dow dịu dàng cúi xuống hôn cậu bé:

-

Như thế này em sẽ thấy tốt hơn.

Rồi tất cả chín người họ khoác tay nhau sánh vai về đích. Tất cả khán giả trong sân vận động đều đứng dậy vỗ

tay hoan hô không dứt.

Câu chuyện này đã lan truyền qua mỗi kì Thế vận hội về sau”

Hãy đọc kĩ câu chuyện trên và trả lời các câu hỏi:

Câu 1: Khi cậu bé ngã, bật khóc có mấy vận động viên quay trở lại?

Câu 2: Từ câu chuyện trên hãy viết 3 bình luận về chiến thắng.

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Mị là một cô gái đẹp

có tài thổi sáo, bao

nhiêu người mê

Chăm làm, sẵn sàng

lao động ko quản khó

khăn trả nợ cho bố

Yêu đời, yêu tự do ko ham

phú quý xin cha đừng bán

cô cho nhà giàu

Định ăn lá ngón tìm đến cái

chết giải thoát kiếp sống tù

túng ko có t/y đích thực

Bông hoa ban thuần khiết của núi rừng Tây Bắc

Bị cướp về cúng trình ma

nhà thống Lý Sống mà

như đã chết

Bị tê liệt cảm xúc

ở lâu trong cái khổ Mị

quen khổ rồi, lầm lũi như

con rùa nuôi xó cửa

Trở thành công cụ lao

động, nghĩ thân phận

mình ko bằng con trâu,

con ngựa

Tù nhân ở chốn địa ngục

trần gian: căn buồng kín

mít, cửa sổ 1 lỗ vuông =

bàn tay…

ko còn nghĩ đến cái chết

Kiếp con dâu gạt nợ nhà thống Lý

Mị lén lấy hũ rượu, uống

Sống lại những ký ức tươi

đẹp, mị cảm thấy mình còn trẻ

lắm, mị muốn đi chơi 

muốn ăn lá ngón chết

Tiếng sáo lơ lửng bay ngoài

đường, trong đầu mị rập rờn

tiếng sáo. Mị xắn 1 miếng mỡ..

cho đèn thêm sáng, quấn lại tóc

Ngồi nhẩm lại lời

bài hát của người

đang thổi

ực từng bát  quên đi

phần cay đắng để sống lại

phần đời tươi trẻ

Sức sống tiềm tàng mãnh liệt

BAN ĐẦU

THƯƠNG MÌNH

Nhớ lại đêm năm

trước Mị cũng bị trói

đứng thế kia

THƯƠNG NGƯỜI

NHẬN RA TỘI ÁC

Chúng nó thật độc

ác, người kia vì sao

mà phải chết

Cắt dây cởi trói cho

A Phủ  tự giải

phóng bản thân

Thấy A phủ bị trói

vẫn dửng dưng, thản

nhiên thổi lửa hơ tay

Người kia chỉ đêm nay

là chết,chết đau, chết

đói, chết rét phải chết

Sức phản kháng táo tạo

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

CÂU CHUYỆN VỀ CHIẾC BÌNH NỨT

Hồi ấy có một người gánh nước, mang hai chiếc bình ở hai đầu một cái đòn gánh trên vai. Một trong

hai bình ấy bị vết nứt, còn bình kia thì tuyệt hảo, luôn mang về đầy một bình nước. Cuối đoạn đường

dài, từ con suối về nhà, chiếc bình nứt lúc nào cũng chỉ còn một nửa bình nước. Suốt hai năm tròn,

ngày nào cũng vậy, người gánh nước chỉ mang về có một bình rưỡi nước.

Dĩ nhiên, cái bình nguyên vẹn rất tự hào về thành tích của nó. Nó luôn hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ

mà nó được tạo ra. Còn tội nghiệp chiếc bình nứt, nó xấu hổ về khuyết điểm của mình, nó khổ sở vì

chỉ hoàn tất được một nửa công việc mà nó phải làm. Trong hai năm nó phải chịu đựng cái mà nó cho

là thất bại chua cay.

Một ngày nọ, chiếc bình nứt bèn lên tiếng với người gánh nước bên bờ suối: “Con thật là xấu hổ vì

vết nứt bên hông làm rỉ mất nước suốt dọc đường đi về nhà bác”. Người gánh nước trả lời: “Con

không để ý thấy chỉ có hoa mọc bên đường phía của con à?. Đó là vì ta luôn biết khuyếm khuyết của

con nên đã gieo hạt hoa dọc đường bên phía của con và mỗi ngày đi về con đã tưới nước cho

chúng…. Hai năm nay, ta vẫn hái được nhiều hoa đẹp để

trên bàn. Nếu mà con không phải là con như thế này, thì

trong nhà đâu thường xuyên có hoa đẹp để thưởng thức

như vậy”.

Mỗi người trong chúng ta đều có những nhược điểm rất

riêng biệt. Ai cũng là chiếc bình nứt cả. Nhưng chính vết

nứt và các nhược điểm đó mới khiến cho đời sống chung

của chúng ta trở nên phong phú, trở nên thú vị và làm

chúng ta thoả mãn. Chúng ta phải biết chấp nhận cá tính

của từng người trong cuộc sống và tìm cho ra cái tốt của họ.

Vạn sự hạnh phúc cho tất cả các bạn “Bình nứt” của tôi!

Cuộc sông của mỗi chúng ta đều có thể như cái bình nứt.

Anh (chị) có đồng ý với câu kết của văn bản trên không?

Đề 2: Trong bài Tự do (Ngữ văn 12, tập một), nhà thơ P. Ê – luy – a (Pháp) viết:

“Và bằng phép màu một tiếng

Tôi bắt đầu lại cuộc đời

Tôi sinh ra để biết em

Để gọi tên em

TỰ DO”

Em có suy nghĩ gì về vấn đề tự do trong cuộc sống?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

VỢ NHẶT

Kim Lân

Câu 1: Hãy nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác của truyện ngắn

.

................................................................................................................................................................

Câu 2: Dựa vào sơ đồ sau, hãy tóm tắt lại nội dung truyện ngắn trong vòng 10 dòng:

Người dân

Trẻ con

Buổi chiều

Sáng hôm sau

Anh Tràng

Bà cụ Tứ

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Anh Tràng đã “nhặt” được vợ trong hoàn cảnh nào?

Bối cảnh nạn đói 1945:

Âm thanh: ...............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Người sống:.............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Người chết: .............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

ranh giới giữa sự sống và cái chết.......................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tình huống nhặt vợ: Tràng là một người như thế nào?

Gia cảnh:.................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ngoại hình: .............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tính cách: ...............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Thị là 1 cô gái như thế nào?

Lai lịch:...................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Ngoại hình: .............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Tính cách: ...............................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Lần gặp thứ 1:.........................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Lần gặp thứ 2:.........................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tại sao đây là tính huống éo le, oái oăm?...............................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trước chuyện Tràng nhặt được vợ, thái độ của mọi người như thế nào?

Những đứa trẻ con: .................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Những người dân ....................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Bà cụ Tứ..................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Bản thân anh cu Tràng............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 4: Trên đường đi về tâm trạng của 2 người như thế nào?

Thị: .........................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tràng:......................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 5: Cuộc gặp gỡ giữa mẹ chồng – nàng dâu:

Hành động, tâm trạng của Thị có gì thay đổi khi gặp bà cụ Tứ: ............................................................

.

................................................................................................................................................................

Tâm trạng của bà cụ Tứ:

không tin vào chính mình:....................................................................................................................

-

.

................................................................................................................................................................

-

khi đã vỡ nhé hiểu ra mọi chuyện:

+

ai oán nghĩ về bản thân:.......................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

+

thương con trai:....................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

+

đồng cảm với nàng dâu:.......................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

+

dặn dò, an ủi con:.................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................



Cụ mừng vì .......................................................................................................................................

Cụ ai oán xót thương vì .........................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 6: Buổi sáng hôm sau:

Tâm trạng của Tràng sau khi thức dậy:...............................................................................................

+

.

................................................................................................................................................................

+

Việc làm của mẹ và nàng dâu mới: .....................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

+

Tâm trạng chung của mọi người: ........................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 7: Bữa cơm ngày đói

Bữa cơm đầu tiên của nàng dâu mới có những gì?.................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tâm trạng, hành động của thị khi ăn: .....................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Tâm trạng của bà cụ Tứ:.........................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Trong bữa cơm bà cụ Tứ đã nói những chuyện gì? Không khí gia đình ra sao?....................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

.

................................................................................................................................................................

Bà cụ Tứ còn đãi nàng dâu mới bằng món ăn đặc biệt? Đó là món gì? Tại sao cụ lại gọi tên như vậy?

.

................................................................................................................................................................

Câu 8:

1] Bữa cơm ngày đói trông thật thảm hại. Giữa cái mẹt rách có độc một lùm rau chuối thái rối, và một đĩa

[

muối ăn với cháo, nhưng cả nhà đều ăn rất ngon lành. Bà cụ vừa ăn vừa kể chuyện làm ăn, gia cảnh với con

dâu. Bà lão nói toàn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng về sau này:

-Tràng ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đôi gà. Tao tin rằng cái chỗ đầu bếp kia làm cái chuồng gà thì tiện quá.

Này ngoảnh đi ngoảnh lại chả mấy mà có ngay đàn gà cho mà xem...

Tràng chỉ vâng. Tràng vâng rất ngoan ngoãn. Chưa bao giờ trong nhà này mẹ con lại đầm ấm, hòa hợp như

thế. Câu chuyện trong bữa ăn đang đà vui bỗng ngừng lại. Niêu cháo lõng bõng, mỗi người được có lưng

lưng hai bát đã hết nhẵn.

[2] Bà lão đặt đũa bát xuống, nhìn hai con vui vẻ:

-Chúng mày đợi u nhá. Tao có cái này hay lắm cơ.

Bà lật đật chạy xuống bếp, lễ mễ bưng ra một cái nồi khói bốc lên nghi ngút. Bà lão đặt cái nồi xuống bên

cạnh mẹt cơm, cầm cái môi vừa khuấy khuấy vừa cười:

-Chè đây. - Bà lão múc ra một bát - Chè khoán đây, ngon đáo để cơ.

Người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại. Thị điềm nhiên và vào miệng. Tràng

cầm cái bát thứ hai mẹ đưa cho, người mẹ vãn tươi cười, đon đả:

-Cám đấy mày ạ, hì. Ngon đáo để, cứ thử ăn mà xem. Xóm ta khối nhà còn chả có cám mà ăn đấy.

Tràng cầm đôi đũa, gợt một miếng bỏ vội vào miệng. Mặt hắn chun ngay lại, miếng cám đắng chát và nghẹn

bứ trong cổ. Bữa cơm từ đấy không ai nói câu gì, họ cắm đầu ăn cho xong lần, họ tránh nhìn mặt nhau. Một

nỗi tủi hờn len vào tâm trí mọi người.

(Vợ nhặt – Kim Lân)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu hỏi 1: nội dung chính của đoạn văn trên là gì?

A. Biểu hiện cụ thể của nạn đói năm 1945

B. Bữa cơm thảm hại nhưng đầm ấm tình người

C. Hy vọng về một cuộc sống đổi thay của bà cụ Tứ D. Bữa cơm đầu tiên ra mắt của nàng dâu mới

Câu hỏi 2: Hình ảnh đàn gà trong câu chuyện vui của bà cụ Tứ có ý nghĩa gì?

A. Né tránh hiện thực đen tối của bữa ăn ngày đói chỉ có 1 lùm rau chuối thái rối và một đĩa muối ăn với cháo

B. Người mẹ già ấy vẫn nghĩ đến cái sống, nghĩ đến ánh sáng của ngày mai ngay bên bờ vực thẳm của cái

chết

C. Bàn tính chuyện làm ăn tương lai và gia cảnh với con trai và nàng dâu mới

D. Câu chuyện vui khiến cho không khí gia đình mẹ con đầm ấm, hòa hợp

Câu hỏi 3: Bà cụ Tứ đã “đãi” nàng dâu mới bằng món cháo cám. Nhưng tại sao bà cụ Tứ lại gọi nó là chè

khoán?

A. Cháo cám cũng “ngon đáo để” như chè khoán

C. Muốn giấu nàng dâu mới về sự nghèo khó của mình

C. Bà muốn cho con no đủ, hạnh phúc cho dù đó là ảo giác do bà tạo ra

D. Tránh cho nàng dâu sự tủi thân, xấu hổ, nhằm động viên, an ủi con

Câu hỏi 4: Tại sao trong đoạn văn này chỉ có 1 mình nhân vật bà cụ Tứ lên tiếng?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

A. Muốn xóa đi ranh giới giữa mẹ chồng và nàng dâu mới

B. Hiểu và thông cảm trước sự thẹn thùng, e ngại của nàng dâu mới trong bữa cơm đầu

C. Người mẹ cố tình nuốt cay nuốt đắng vào trong không dám để con dâu nhìn thấy bà khóc

D. Người mẹ muốn tạo không khí gia đình đầm ấm, hòa hợp trước một bữa ăn ảm đạm ngày đói

Câu hỏi 5: Hãy gạch chân những từ chỉ tâm trạng của Tràng và người vợ nhặt trong đoạn văn?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu hỏi 6: Không khí bữa cơm gia đình thay đổi như thế nào ở đoạn [1] và [2]?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu hỏi 7: Tại sao khi người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại. Thị điềm nhiên

và vào miệng.

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 9:

Ngoài đình bỗng dội lên một hồi trống, dồn dập, vội vã. Đàn quạ trên những cây gạo cao chót vót ngoài bãi

chợ hôt hoảng bay vù lên, lượn thành từng đám bay vần trên nền trời như những đám mây đen.

Người con dâu khẽ thở dài, thị nói lí nhí trong miệng:

-Trống gì đấy, u nhỉ?

-Trống thúc thuế đấy. Đằng thì nó bắt giồng đay, đằng thì nó bắt đóng thuế. Giời đất này không chắc đã sống

qua được đâu các con ạ... - Bà lão ngoảnh vội ra ngoài. Bà lão không dám để con dâu nhìn thấy bà khóc.

Người con dâu có vẻ lạ lắm, thị lầm bầm:

-

ở đây vẫn phải đóng thuế cơ à?

Im lặng một lúc thị lại tiếp:

Trên mạn Thái Nguyên, Bắc Giang người ta không chịu đóng thuế nữa đâu. Người ta còn phá cả kho thóc

-

của Nhật, chia cho người đói nữa đấy.

Tràng thần mặt ra nghĩ ngợi. Cái mặt to lớn bặm lặi, khó đăm đăm. Miếng cám ngậm trong miệng hắn đã bã

ra chát xít... Hắn đang nghĩ đến những người phá kho thóc Nhật.

Tràng hỏi vội trong miếng ăn:

-

Việt Minh phải không?

ừ, sao nhà biết?

Tràng không trả lời. Trong ý nghĩ của hắn vụt hiện ra cảnh những người nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên

đê Sộp. Đàng trước có lá cờ đỏ to lắm.

Hôm ấy hắn láng máng nghe người ta nói họ là Việt Minh đấy. Họ đi cướp thóc đấy. Tràng không hiểu gì sợ

quá, kéo vội xe thóc của Liên đoàn tắt cánh động đi lối khác.

à ra họ đi phá kho thóc chia cho người đói. Tự dưng hắn thấy ân hận, tiếc rẻ vẩn vơ, khó hiểu.

Ngoài đình tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập. Mẹ và vợ Tràng đã buông đũa đứng dậy.

Trong óc Tràng vẫn thấy đám người đói và lá cờ đỏ bay phấp phới...

(Vợ nhặt – Kim Lân)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Vì sao khi nghe tiếng trống ngoài đình dồn dập, vội vã, bà cụ Tứ lại khóc và lo lắng nghĩ đến cái chết.

Vì sao tâm trạng bà cụ Tứ rất khác trước?

A. Bà lo đói khát lại còn lo đóng thuế

B. Sợ giời đất này không chắc đã sống qua được

C.Nghĩ cảnh đói mà nhà lại có thêm một miệng ăn.D.Thương các con,sợ hạnh phúc của các con bị ảnh hưởng

Câu 2: Thị kể lại chuyện những người phá cả kho thóc của Nhật, chia cho người đói nhằm mục đích gì?

A. Ngạc nhiên vì ở đây vẫn phải đóng thuế trong khi ở trên mạn Thái Nguyên, Bắc Giang người ta không chịu

đóng thuế nữa

B. Động viên, an ủi trước những lo lắng về cái đói khi bị thúc thuế của bà cụ Tứ

C. Khuyến khích Tràng tham gia vào đoàn người phá kho thóc, muốn thực hiện ước mơ đổi đời

D. Khơi mào và làm sống lại những biến đổi xã hội đang diễn ra trong cuộc đời tối tăm đói khát mà Tràng vô

tâm, hèn nhát không muốn biết.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Câu chuyện của thị và hình ảnh những người nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp đã dẫn đến sự

biến đổi nào trong tư tưởng của Tràng?

A. Có ý thức hành động xăm xăm thu vén gia đình, nghĩ đến tương lai của gia đình

B. Băn khoăn có nên đứng trong đoàn người đi phá kho thóc để cứu chính cuộc đời mình được không hay anh

ta ngôi im chờ chết đói

C. Mạnh dạn, can đảm trong tính cách và muốn thực hiện ước mơ đổi đời.

D. không còn sống vô tư, chỉ biết việc trước mắt mà biết quan tâm đến những chuyện ngoài xã hội và khao

khát sự đổi đời

Câu 4: Tiếng trống thúc thuế xuất hiện mấy lần? Tâm trạng của các nhân vật khác nhau như thế nào trong mỗi

lần tiếng trống xuất hiện?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 5: Về kết thúc truyện ngắn Vợ nhặt, có ý kiến cho đó là kết thúc hợp lý; có ý kiến cho đó là kết thúc

gượng ép; lại có ý kiến cho đó là kết thúc hợp lý về tư tưởng, gượng ép về nghệ thuật. Ý kiến của anh (chị) ?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

Tấm bằng

Hoàng Ngọc Quý

Cuộc đời ai cũng có những tấm bằng

để làm giấy chứng minh

để cầu mong thành đạt

Những tấm bằng như những bảng chỉ đường qua từng góc phố hẹp

để đến đại lộ cuộc đời ngày càng mở rộng thêm.

Có những vĩ nhân được nhân loại khắc tên

bởi các tấm bằng xứng danh trong lịch sử

và có những tấm băng chứng nhận những việc làm tuy nhỏ,

nhưng cố gắng hết mình vẫn quý trọng biết bao.

Có được điều lớn lao

từ những gì nhỏ bé.

Đừng bao giờ chứng minh cuộc đời bằng những gì không thể,

Như những tấm bằng không bằng được chính ta.

Có đi bước gần mới đến quãng xa,

mới biến được cái không thành có thể.

Đừng mong nhờ trời có ai bán rẻ,

Đâu lẽ đời bánh vẽ sẽ lên tiên?

Những tấm bằng có đóng dấu ký tên

chỉ là giấy thông hành đi vào cuộc sống.

Nhưng quý giá hơn là cuộc đời ghi nhận,

mới là tấm TẤM BẰNG - bằng - của - chính - ta.

(

Tạp chí Sông Hương số 223 tháng 9/2007)

Là một học sinh sắp tốt nghiệp THPT, sẽ cầm trên tay tấm bằng để bước vào đời hay để tiếp tục

chinh phục những tấm bằng cao hơn, anh chị có suy nghĩ gì về giá trị, ý nghĩa của “tấm bằng”

trong bài thơ trên?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

vẻ ngoài xấu xí, thô kệch : “Đầu trọc nhẵn, hai con mắt nhỏ tí, gà

gà, quai hàm bạnh ra, cái lưng to rộng như lưng gấu, đi thì cứ chúi

đầu về phía trước lại hay nói lầm bầm trong miệng, khi cười thì

ngửa mặt lên cười hềnh hệch”.

Ngoại hình

Hoàn cảnh

Tính cách

Tràng sống với mẹ già, nhà nghèo và làm nghề kéo xe bò thuê, lại là

dân ngụ cư.

Lai lịch

là người vô tư, nông cạn, thích chơi với trẻ con

Vì đùa vui nên Tràng đã không giữ

Tràng không chủ tâm tìm vợ.Khi đẩy

xe bò mệt mỏi anh chỉ hò một câu cho

vui, để xua đi mỏi mệt. Ai ngờ có

người đàn bà đói xông xáo đến đẩy xe

thật

đúng thỏa thuận của câu hò. Nhưng

Tràng cũng cảm thấy hạnh phúc

biết bao khi gặp được cái "cười tít

mắt của thị" bởi "từ xưa đến giờ có

ai cười với hắn một cách tình tứ như

Ban

đầu

Tình huống

nhặt vợ

gặp lại người đàn bà, trước mặt hắn là một người

đàn bà thảm hại đã bị cái đói tàn hại cả nhan sắc

lẫn nhân cách. Tràng động lòng thương. Thế rồi

Tràng cho người đàn bà kia ăn, không chỉ cho ăn

mà còn cho ăn rất nhiều " bốn bát bánh đúc". 

nhân hậu, phóng khoáng

Vốn tính hay đùa, Tràng lại

tầm phơ tầm phào

“Nói đùa chứ có về với tớ

thì ra khuân đồ lên xe rồi

về". Nói đùa thế thôi, ai ngờ

thị về thật.

Lần

thứ

2

phảng phất lo sợ về cái đói và cái chết :"thóc gạo này đến cái thân mình cũng chả

biết có nuôi nổi không, lại còn đèo bòng". Đó là nỗi sợ hãi có thật nhất lại là thời đói

kém như thế này. Nhưng có lẽ tình thương người và khát vọng hạnh phúc đã lớn

hơn nỗi sợ hãi nên sau đó anh tặc lưỡi một cái “Chậc, kệ !”. Chỉ một từ "kệ" thôi,

Tràng đã bỏ lại sau lưng mình tất cả nỗi sợ hãi, mọi lo nghĩ để vun vén hạnh phúc

Lo sợ

ngạc

nhiên

Tràng thành một người sống có trách nhiệm, có ý thức quan tâm chăm sóc thị :

“

hắn đưa thị vào chợ tỉnh bỏ tiền ra mua cho thị cái thúng con đựng vài thứ lặt vặt

tâm trạng

và ra hàng cơm đánh một bữa no nê... Anh còn mua 2 hào dầu để thắp sáng”. Đó

có vẻ như là sự cố gắng quá mức của Tràng vì Tràng sắp được làm chồng.

của Tràng

sau khi

có vợ

Về đến nhà rồi mà hắn vẫn còn ngờ ngợ như không phải là chuyện có thật. Đến sáng hôm sau

mà hắn vẫn còn ngạc nhiên : “Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không

Tỏ ra thích chí và tự đắc trên đường về, “Mặt hắn có một vẻ gì phớn phở khác thường. Hắn tủm tỉm cười nụ một

mình và hai mắt thì sáng lên lấp lánh”, “cái mặt cứ vênh lên tự đắc với mình”… Có vợ, với hắn có thể xem đây là

một “kì tích hiển hách” !

Sáng hôm sau, Tràng tràn ngập niềm vui sướng miên man : “Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc

mơ đi ra”. Đó là tâm trạng hạnh phúc.

Niềm

vui,

niềm

tin

Tràng cảm động khi thấy mẹ và vợ dọn dẹp lại nhà cửa nhất là khi nghe tiếng chổi tre quét từng nhát sàn sạt trên

sân. Một nỗi lòng yêu thương, một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng "Bỗng nhiên hắn

thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở

đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng". Tràng nhận ra trách nhiệm của mình với gia đình, cái mà trước

đây Tràng chưa bao giờ nghĩ tới : “Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắng cho

vợ con sau này

…”.

Từ một anh phu xe cục mịch, sống vô tư, chỉ biết việc trước mắt  quan tâm đến những chuyện ngoài xã

hội và khao khát sự đổi đời. Khi tiếng trống thúc thuế ngoài đình vang lên vội vã, dồn dập, Tràng đã thần mặt ra

nghĩ ngợi, đây là điều hiếm có đối với Tràng xưa nay. Trong ý nghĩ của anh lại vụt hiện ra cảnh những người

nghèo đói ầm ầm kéo nhau đi trên đê Sộp để cướp kho thóc của Nhật và đằng trước là lá cờ đỏ. Tràng nhớ tới

cảnh ấy và lòng ân hận, tiếc rẻ và trong óc vẫn thấy đám người đói và lá cờ bay phấp phới...



Ngay trên bờ vực cái đói, khi tưởng như miếng ăn là nhu cầu bức thiết thì tình người, giá trị con

người và khao khát được yêu thương vẫn cao quí hơn cả và vẫn không bị mất đi.

Hạnh phúc làm thay đổi con người. Trong tăm tối khốn cùng, khát vọng được yêu thương giống



Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

như một bản năng bất diệt vẫn cháy sáng.

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Còm cõi, nghèo khó

Húng hắng ho

Lọng khọng đi vào

Vừa đi vừa lẩm bẩm tính

toán gì trong miệng

Cuộc sống vất vả, nhiều

toan lo

Hấp háy cặp mắt kèm nhèm

Ko tin vào mắt mình

Ko nghĩ rằng con mình

có được vợ

Buổi

chiều

Phấp phỏng bước vào nhà

Đứng sững lại nhìn kĩ lần nước

Nhìn con tỏ ý ko hiểu

NGẠC NHIÊN

?

ai thế nhỉ? Sao lại chào mình bằng u

TỦI THÂN

Chưa làm tròn bổn phận của người mẹ

Bà lão cúi đầu nín lặng

Vừa LO

Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống 2

dòng nước mắt

Biết rằng chúng nó có

nuôi nổi nhau sống

qua được cơn đói khát

này không

THƯƠNG CON

Người ta dựng vợ gả chồng khi trong

nhà ăn nên làm nổi… còn mình thì

Vừa MỪNG

Ừ thôi thì các con đã

phải duyên phải kiếp vớ

nhau, u cũng mừng lòn

XÓT THƯƠNG

NÀNG DÂU MỚI

"

Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ

người ta mới lấy đến con mình, mà con

mình mới có được vợ. May ra mà qua

được cái tao đoạn này thì thằng con bà

cũng có vợ, nó yên bề nó".

AN ỦI

kể có ra làm được dăm ba mâm thì phải đấy, nhưng nhà mình nghèo... lấy nhau lúc này u thương quá....".

Rồi may ra ông giời cho khá… biết thế nào hở con, ai giầu ba họ, ai khó ba đời

HY VỌNG

-

xăm xắn thu dọn, quét tước nhà cửa, giẫy những

vun vén cho hạnh

phúc của các con

búi cỏ mọc nham nhở trong vườn

-

bà nhẹ nhõm, tươi tỉnh khác ngày thường, "cái mặt

bủng beo, u ám của bà bỗng rạng rỡ hẳn lên".

HƯỚNG VỀ SỰ

SỐNG, TƯƠNG LAI

-

vẫn nghĩ đến cái sống,

-

nói toàn chuyện vui, chuyện sung sướng sau

nghĩ đến ánh sáng của

ngày mai ngay bên bờ

vực thẳm của cái chết

Sáng hôm sau

này, chuyện nuôi đôi gà cho nó sinh sôi nảy nở

thành đàn gà con

-

cho các con bớt tủi

thân, muốn con được no

đủ, hạnh phúc dẫu biết

rằng đó chỉ là ảo giác

-

tươi cười đon đả múc cho các con rồi mời

mọc: "Cám đấy mày ạ, hì. Ngon đáo để, cứ ăn

thử mà xem".

-

lại nuốt đắng cay vào

bữa cơm ngày đói

thật thảm hại

trong để cái hi vọng

mong manh còn đủ sức

soi đường con bước

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

-

"Bà không dám để con dâu nhìn thấy bà khóc"

HỌC VĂN – VĂN HỌC

RỪNG XÀ NU

Nguyễn Trung Thành

Câu 1: Giải thích nào sau đây là chính xác về các tên gọi

Nguyễn Trung Thành và Nguyên Ngọc?

A. Đó là hai bút danh của nhà văn Nguyễn Văn Báu.

B. Nguyễn Trung Thành là bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc.

C. Nguyên Ngọc là bút danh của nhà văn Nguyễn Trung Thành.

D. Đó là tên của hai nhà văn.

Câu 2: Dựa vào sơ đồ sau hãy tóm tắt lại truyện ngắn Rừng xà nu bằng việc

Điền hệ thống các nhân vật vào sơ đồ bên dưới

RỪNG XÀ NU-- Buổi chiều TNÚ VỀ THĂM LÀNG SAU BA NĂM ĐI GIẢI

PHÓNG QUÂN

(Tác giả kể)

CỤ MẾT KỂ LẠI CUỘC ĐỜI TNÚ VÀ CUỘC ĐỒNG KHỞI CHO

LŨ LÀNG NGHE

+

Tnú làm liên lạc cho anh Quyết

Tnú bị bắt, bị tù 3 năm rồi vượt ngục trở về làng chuẩn bị kháng

chiến

+

Tnú lấy Mai. Mai và con bị giặc tra tấn đến chết- Tnú xông ra cứu vợ

con và bị giặc bắt, bị đốt cháy 10 đầu ngón tay- Cụ Mết chỉ huy dân

làng giết giặc, cứu Tnú. Tnú tham gia Giải phóng quân

Sáng hôm sau : TNÚ VỀ LẠI ĐƠN VỊ- CỤ MẾT VÀ DÍT ĐƯA TIỄN—RỪNG

XÀ NU

(

Tác giả kể)

Rừng xà nu

Cây xà nu

Lớn

Cây xà nu

Trưởng

thành

Cây xà nu

non

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Hình tượng rừng xà nu

Cây xà nu gắn bó mật thiết với cuộc sống của người dân Xô Man nói riêng và người dân Tây

Nguyên nói chung như thế nào?

-

trong đời sống sinh hoạt hàng ngày:.....................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

trong những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man:..........................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

đi vào nếp nghĩ và cảm xúc của mỗi người dân Xô Man:....................................................................

.

................................................................................................................................................................

Cây xà nu tượng trưng cho số phận và phẩm chất của con người Tây Nguyên trong chiến tranh

như thế nào?

-

tượng trưng cho những đau thương của dân làng Xô Man: (rừng xà nu đã chịu sự tàn phá của đạn

đại bác như thế nào?)..............................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

-

tượng trưng cho sức sống mãnh liệt vươn lên trong đau thương: (rừng xà nu đã hồi sinh như thế

nào?)........................................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

-

tượng trưng cho khát vọng và ý chí đấu tranh của dân làng Xô Man: (bản chất ham ánh sáng, các thế

hệ rừng xà nu):........................................................................................................................................

.

................................................................................................................................................................

Câu 4: Đại bác từ đồn giặc bắn vào rừng xà nu ngoài con nước lớn, nhưng chẳng ai nghe thấy, tiếng nói át

cả tiếng súng.

Tnú lại ra đi. Cụ Mết và Dít đưa anh ra đến rừng xà nu gần con nước lớn. Trận đại bác đêm qua đã đánh ngã

bốn năm cây xà nu to. Nhựa ứa ra ở những vết thương đang đọng lại, lóng lánh nắng hè. Quanh đó vô số

những cây con đang mọc lên. Có những cây mới nhú khỏi mặt đất, nhọn hoắt như những mũi lê.

Ba người đứng ở đấy nhìn ra xa. Đến hút tầm mắt cũng không thấy gì ngoài những rừng xà nu nối tiếp chạy

đến chân trời.

(Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Nội dung chính của đoạn văn trên là gì?

A. Cánh rừng xà nu cạnh con nước lớn vẫn chưa hết những đau thương mất mát

B. Cụ Mết và Dít đưa tiễn Tnú lên đường trở lại đơn vị đến rừng xà nu gần con nước lớn

C. Ba con người Tnú, cụ Mết, Dít đứng trên đồi nhìn những rừng xà nu nối tiếp nhau chạy đến chân

trời

D. Sức sống bất diệt của rừng xà nu nối tiếp nhau chạy đến tận chân trời.

Câu 2: Biện pháp nghệ thuật nào chủ yếu được sử dụng trong đoạn văn trên.

A. Nghệ thuật nhân hóa tạo liên tưởng về rừng xà nu mang nỗi đau và sức sống bất diệt như con

người Xô Man

B. Sử dụng những hình ảnh lớn lao, kì vĩ giàu giá trị tạo hình mang vóc dáng sử thi mở ra nhiều chiều

liên tưởng

C. Sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên đã tạo nên bức tranh tống biệt của thời đại cách mạng

D. Giọng điệu vừa xót xa, đau đớn trước những đau thương mất mát mà rừng xà nu phải gánh chịu

vừa lạc quan tin tưởng vào tương lai tươi sáng khi Tnú lên đường

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Tác dụng của việc Nguyễn Trung Thành miêu tả đan xen và song hành hình tượng thiên nhiên

và con người trong đoạn văn?

…

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

Câu 4: Hình tượng rừng xà nu trong đoạn cuối truyện ngắn có liên hệ gì với hình ảnh rừng xà nu ở

đoạn mở đầu tác phẩm: Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác

ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới chân trời.

…

………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Lửa xà nu:"cháy giần giật"

trong mỗi bếp, trong đống

lửa nhà ưng.

Khói xà nu: xông bảng

nứa để Mai và Tnú học

chữ

Ngọn đuốc xà nu: dẫn đường

cho Mết và dân làng vào

rừng lấy vũ khí nổi dậy.

Giặc đốt hai bàn tay

Tnú bằng giẻ tẩm nhựa

xà nu.

Khi Tnú trở về đơn vị, cụ Mết và

Dít tiễn đưa anh "ra đến rừng xà

nu gần con nước lớn".

Dân làng nổi dậy và "đống lửa xà

nu lớn giữa nhà" soi rõ xác kẻ thù.

Gắn bó mật thiết với cuộc

sống của dân làng Xô Man

Tham dự vào những sự kiện

trọng đại của dân làng

Gián tiếp

Trực tiếp

chịu thương tích, chết

Ham ánh sáng và khí trời

Sức sống mãnh liệt

chóc bởi quân thù tàn bạo

Nó phóng lên rất nhanh để tiếp

lấy ánh nắng, thứ ánh nắng

trong rừng rọi từ trên cao xuống

từng luồng lớn thẳng tắp, lóng

lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa

cây bay ra, thơm mỡ màng

Hàng vạn cây không cây nào

không bị thương

Trong rừng ít có loại cây sinh

sôi nảy nở khỏe như vậy

“Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra,

Cạnh một cây xà nu mới ngã gục,

đã có bốn năm cây con mọc lên,

ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi

tên lao thẳng lên bầu trời

thơm ngào ngạt, long lanh nắng

hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại,

đen và đặc quyện thành từng cục

máu lớn”.

Đạn đại bác không giết nổi

chúng, những vết thương của

chúng chóng lành như trên một

thân thể cường tráng"

một sự sống trong tư thế đối diện với

cái chết, một sự sinh tồn đang đứng

trước mối đe dọa của sự diệt vong.

Gợi nghĩ đến sự tiếp nối của

nhiều thế hệ người dân Tây

Nguyên (cụ Mết, Tnú, Mai, Dít,

Heng) đoàn kết bên nhau trong

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

cuộc kháng chiến.

Bằng chứng tội ác -tượng trưng dân

làng Xô Man bị chúng giết hại ( Anh

Xút, bà Nhan; mẹ con Mai) hoặc phải

mang thương tật suốt đời như Tnú.

Như dân làng Xô Man khát

vọng tự do, trung thành và

luôn hướng đến ánh sáng của

Đảng và Cách mạng

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 5: Cuộc đời của người anh hùng Tây Nguyên Tnú

Phẩm chất anh hùng

Tượng trưng

Khi còn nhỏ:

-

thông minh:

-

Ham học chữ để làm CM:

Cây Xà Nu con

vừa mới mọc

lên ngọn nhọn

hoắt như

những mũi lê

-

Gan góc, táo bạo:

-

+

Nghị lực phi thường vượt qua đau thương

Vì sao thằng Dục tìm đốt đôi bàn tay Tnú

Chúng nó đã

cầm súng

+

Vì sao Tnú không cứu được vợ con, không cứu được chính mình mà còn bị tra

tấn bằng việc đốt 10 đầu ngón tay?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

+

Khi bị đốt, bản chất phi thường của T nú đã thể hiện ra bằng suy nghĩ và hành

động như thế nào?

-

Cuộc đấu tranh của dân làng Xô Man

+

cụ Mết và dân làng đã làm gì để cứu Tnú và kết quả ra sao

Mình phải

cầm giáo

+

Mặc dù mỗi ngón chỉ còn 2 đốt, nhưng bàn tay Tnú đã báo thù như thế nào?



Chân lý thời đại được đúc kết qua lời cụ Mết: Chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo. Phải

dùng bạo lực Cách mạng chống lại bạo lực phản Cách mạng

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 6: Thằng Dục không giết Tnú ngay. Nó đốt một đống lửa lớn ở nhà ưng, lùa tất cả dân làng tới,

cởi trói cho Tnú, rồi nói với mọi người:

-

Nghe nói chúng mày đã mài rựa, mài giáo cả rồi phải không? Được, đứa nào muốn cầm rựa, cầm

giáo thì coi bàn tay thằng Tnú đây.

Nó hất hàm ra hiệu cho thằng lính to béo nhất. Chúng nó đã chuẩn bị sẵn cả. Thằng lính mở tút-se,

lấy ra một chùm giẻ. Giẻ đã tẩm dầu xà-nu. Nó quấn lên mười đầu ngón tay Tnú. Rồi nó cầm lấy một

cây nứa. Nhưng thằng Dục bảo:

-

Để nó cho tau!

Nó giật lấy cây nứa.

Tnú không kêu lên một tiếng nào. Anh trợn mắt nhìn thằng Dục. Nó cười sằng sặc. Nó dí cây lửa lại

sát mặt anh:

-

Coi kỹ cái mặt thằng cộng sản muốn cầm vũ khí này xem sao nào. Số kiếp chúng mày không phải số

kiếp giáo mác. Bỏ cái mộng cầm giáo mác đi, nghe không?

Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất

nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc.

Tnú nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra, trừng trừng.

Trời ơi! Cha mẹ ơi! Anh không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy ở trong

lồng ngực, cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không

kêu rên. Anh Quyết nói: “Người cộng sản không thèm kêu van…” Tnú không thèm, không thèm kêu

van. Nhưng trời ơi! Cháy, cháy cả ruột đây rồi! Anh Quyết ơi! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!

Tiếng cười giần giật của thằng Dục. Các cụ già chồm dậy, bọn lính gạt ra. Tiếng kêu ré của đồng

bào. Tiếng chân ai rầm rập quanh nhà ưng. Ai thế?

Tnú thét lên một tiếng. Chỉ một tiếng thôi. Nhưng tiếng thét của anh bỗng vang dội thành nhiều tiếng

thét dữ dội hơn. Tiếng “giết”! Tiếng chân người đạp lên trên sàn nhà ưng ào ào. Tiếng bọn lính kêu

thất thanh. Tiếng cụ Mết ồ ồ: “Chém! Chém hết!” Cụ Mết, đúng rồi, cụ Mết, đã đứng đấy, lưỡi mác

dài trong tay. Thằng Dục nằm dưới lưỡi mác của cụ Mết. Và thanh niên, tất cả thanh niên trong làng,

mỗi người một cây rựa sáng loáng, những cây rựa mài bằng đá Tnú mang từ đỉnh núi Ngọc Linh

về…

(Rừng xà nu – Nguyễn Trung Thành)

Câu 1: …” Tnú không thèm, không thèm kêu van. Nhưng trời ơi! Cháy, cháy cả ruột đây rồi! Anh

Quyết ơi! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!”

Đoạn văn trên là lời kể của ai?

A. Tác giả

B. Cụ Mết

C. Tnú

D. Tác giả hóa thân vào nhân vật để quan sát, ứng xử và bộc lộ cảm xúc

Câu 2: Thằng Dục tẩm nhựa xà nu đốt 10 đầu ngón tay Tnu nhằm mục đích gì?

A. Muốn giết Tnú ngay

B. muốn tra tấn T nú một cách dã man cho đến chết

C. Bắt Tnú phải khai ra Cộng sản ở đâu?

D. Phá hủy đôi tay cầm vũ khí chống lại kẻ thù của Tnú

Câu 3: Tại sao thằng Dục lại dùng nhựa xà nu để đốt 10 đầu ngón tay Tnú?

A. Vì không gì đượm bằng nhựa xà nu đất này

B. Biến ngọn lửa quê hương trở thành ngọn lửa hủy diệt.

C. Tác giả Nguyễn Trung Thành muốn cộng hưởng nỗi đau của cây xà nu khi bị thương với nỗi đau

của Tnú

D. Tác giả Nguyễn Trung Thành kết hợp sức mạnh mãnh liệt và bất diệt của nhựa xà nu với lòng căm

phẫn của Tnú tạo nên 10 ngọn đuốc đấu tranh

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 4: Chi tiết nào đã chứng tỏ ngọn lửa xà nu đã chuyển hóa từ bên ngoài vào bên trong, từ thể xác

đến tinh thần và biến thành hành động quyết chiến? Tiếng thét “Giết” dữ dội của T nú có ý nghĩa như

thế nào trong cuộc nổi dậy của dân làng Xô Man?

…

………………………………………………………………………………………………………

Câu 5: Từ bi kịch của T nú khi chưa cầm vũ khí, Nguyễn Trung Thành muốn chứng minh chân lí gì

của thời đại?

…

………………………………………………………………………………………………………

Đề 1: Theo “ Quà tặng cuộc sống”, bên Pa – le – xtin có hai biển : Biển chết và biển Ga – li

–

lê. Điều kì lạ là cả hai biển hồ này đều được đón nhận nguồn nước từ song Giooc – đăng.

Nước sôn g chảy vào biển chết. Biển chết đón nhận và giữ riêng cho mình mà không chia sẻ

nên nước trong biển trở nên mặn chát, không có một loài cá nào có thể sống nổi, kể cả xung

quanh hồ cũng không có sự sống nào tồn tại. Trái lại, biển hồ Ga - li – lê cũng đón nhận

nguồn nước từ sông Giooc – đăng rồi từ đó tràn qua các hồ nhỏ và sông lạch, nhờ vậy nước

trong hồ này luôn sạch và mang lại sự sống cho cây cối, muông thú và con người.

Từ câu chuyện về nguồn gốc hai biển hồ, hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ)

trình bày quan điểm của em về những phong cách sống?

Đề 2:

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Ko học nhanh như

Mai, ra suối lấy đá đập

đầu để quyết tâm

có ý thức học chữ,

lớn lên sẽ làm cán

bộ thay anh Quyết

lãnh đạo CM

Từ bé đã vào rừng

nuôi giấu cán bộ

cách mạng.

Qua sông không

thích lội chỗ nước

êm, cứ lựa chỗ thác

mạnh mà bơi ngang

nuốt lá thư vào bụng

để giữ bí mật cho

cách mạng khi bọn

phục kích phát hiện.

Địch bắt tra tấn dã

man nhưng anh ch

vào bụng nói: Các

mạng ở đây!

có ý thức đi làm

cách mạng rất sớm

Mưu trí dũng cảm

Trung thành tuyệt

đối với cách mạng

Phẩm chất đáng quý: như cây xà nu cường tránh nhất của khu

rừng hay như người dũng sĩ trong sử thi Tây Nguyên

Tnú

-

người anh hùng

Tây Nguyên

Bi kịch của Tnú và chân lí của cuộc chiến đấu chống kẻ thù

Đau thương

Đấu tranh

Chân lý thời đại

Chúng nó cầm súng

Mình phải cầm giáo

Để truy tìm Tnú, bọn thằng Dục

bắt và tra tấn dã man vợ con Tnú

bằng gậy sắt.

Tnú "không cảm thấy lửa ở mười

đầu ngón tay", mà "nghe lửa cháy

trong lồng ngực, cháy ở bụng

Muốn chiến thắng kẻ thù không

còn cách nào khác là phải cầm vũ

khí đứng lên.

Tnú "chồm dậy", "hai con mắt là

hai cục lửa lớn"; Tnú xông ra

nhưng ko cứu được vợ con vì chỉ

có 2 bàn tay không.

Tnú hét lên một tiếng, ko phải

tiếng hét đau đớn mà là tiếng hét

căm hờn: "Giết" Như một lời hiệu

triệu, niềm căm thù đã biến thành

hành động vùng lên giết kẻ thù.

Cuộc đời và

con đường

đấu tranh

CM từ tự

phát đến tự

giác của Tnú

tiêu biểu cho

số phận và

con đường

cách mạng

của đồng bào

Tây Nguyên

Tnú cũng không bảo vệ được

chính mình: anh bị giặc bắt, trói

chặt bằng dây rừng. Giặc tẩm dầu

xà nu vào giẻ, quấn quanh mười

đầu ngón tay Tnú và đốt

cháy."Mười đầu ngón tay thành

mười ngọn đuốc"

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH

Nguyễn Thi

Câu 1: Sắp xếp các câu văn sau thành 1 đoạn tóm tắt truyện ngắn

[

1]Việt bị thương, nằm lại ở chiến trường, ngất đi tỉnh lại nhiều lần. [2] Nhớ lại sáng hôm sau, hai chị

em khiêng bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm. [3] Cảm nhận rõ cái vắng lặng của khu rừng, anh ước

ao đươc trở về với đồng đội. [4] Tiếng súng nổ giống hồi Đồng khởi, đúng là tiếng súng của đồng

đội, Việt lại hồi tưởng, hình dung ra gương mặt của anh em mình. [5] Lần thứ tư, tỉnh dậy, trong đầu

anh còn thoáng qua hình ảnh của mẹ. [6] Lúc này mà có mẹ, mẹ sẽ xoa đầu, đánh thức Việt, cho Việt

ăn. [7] Mưa lất phất trên cỏ làm Việt tỉnh hẳn. [8] Anh cố bò về phía tiếng súng, nơi có đồng đội của

anh. [9] Anh nhớ lại ngaỳ tranh giành đi bộ đội với chị Chiến. [10] Nhớ lại đêm hai chị em bàn bạc

sắp xếp việc nhà, chuẩn bị đi bộ đội.

Chú Năm

Ba má Việt

Chiến

Việt

Hình tượng dòng sông gia đình

Biển lớn

Việt tỉnh dậy lần thứ nhất, .....

Việt tỉnh dậy lần thứ hai, ......

Việt tỉnh dậy lần thứ ba, ......

Việt tỉnh dậy lần thứ tư,.....

Câu 2: Gia đình của Việt được nhắc đến gồm có những ai? Nó còn tượng trưng cho gia đình nào

nữa? Từ đó giải thích ý nghĩa nhan đề những đứa con trong gia đình?

.

................................................................................................................................................................

Câu 3: Truyện ngắn được kể bằng ngôi thứ mấy? Dưới điểm nhìn của ai? Tác dụng của nghệ thuật

trần thuật?

.

................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 4: Tìm các chi tiết cho thấy sự giống nhau và khác nhau giữa chị em Việt và Chiến

VIỆT

CHIẾN

-

Có ý chí đền nợ nước, trả thù nhà

-

Dũng cảm trong chiến đấu

Trẻ con hồn nhiên ngây thơ

Trưởng thành, lo toan, vun vén cho gia đình:

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 5: Cúng mẹ và cơm nước xong, mấy chị em, chú cháu thu xếp đồ đạc dời nhà. Chị Chiến ra đứng giữa

sân, kéo cái khăn trên cổ xuống, cũng xắn tay áo để lộ hai bắp tay tròn vo sạm đỏ màu cháy nắng, rồi dang cả

thân người to và chắc nịch của mình nhấc bổng một đầu bàn thờ má lên. Việt ghé vào một đầu, Nào, đưa má

sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má đến chừng nước nhà độc lập con lại đưa

má về. Việt khiêng trước. Chị Chiến khiêng bịch bịch phía sau. Nghe tiếng chân chị, Việt thấy thương chị lạ.

Lần đầu tiên Việt mới thấy lòng mình rõ như thế. Còn mối thù thằng Mĩ thì có thể rờ thấy được, vì nó đang đè

nặng ở trên vai.

Hai chị em khiêng má băng tắt qua dãy đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con

đường hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác.

(Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Đoạn văn trên được trần thuật theo phương thức nào sau đây?

A. Nhân vật Việt và Chiến là đối tượng thuật, kể nên thuộc ngôi thứ 3 của tác giả

B. Nhân vật Việt tự kể chuyện mình nên thuộc ngôi thứ nhất

C. Người trần thuật thuộc ngôi thứ 3 nhưng lời kể lại phỏng theo quan điểm, ngôn ngữ, giọng điệu của nhân

vật Việt

D. Kết hợp linh hoạt cả 3 phương thức trần thuật trên.

Câu 2: Tác dụng của phương thức trần thuật trên trong đoạn văn?

A. Tạo cho câu chuyện linh hoạt, không phụ thuộc vào trật tự thời gian tự nhiên, có thể xáo trộn không gian

với thời gian

B. Biến những chuyện tưởng chừng như rời rạc, vụn vặt trong hồi tưởng khi đứt khi gãy của Việt trở nên

mạch lạc, sáng rõ

C. Tạo điều kiện cho nhà văn thâm nhập sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật để dẫn dắt câu chuyện

D. Khiến đoạn văn đậm chất trữ tình tự nhiên vì được kể bằng con mắt, tấm lòng và ngôn ngữ của nhân vật .

Câu 3: gạch chân dưới những từ ngữ chất phác đậm chất Nam Bộ được tác giả sử dụng trong đoạn văn:

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 4: gạch chân dưới những từ miêu tả tấm lí của nhân vật Việt khi khiêng bàn thờ ba má sang gửi nhà chú

Năm. Thông qua những suy nghĩ đó, Việt hiện lên là một cậu em như thế nào?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 5: Tại sao tác giả Nguyễn Thi lại viết “đưa má sang ở tạm bên nhà chú”, “hai chị em khiêng má” mà

không viết “đưa bàn thờ má sang ở tạm bên nhà chú”, “hai chị em khiêng bàn thờ má”?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 6: Chi tiết bước chân của Việt và Chiến “men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con đường hồi trước

má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác.” có ý nghĩa gì?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 6: Sáng hôm sau, nghe chị Chiến nói, chú Năm cứ ngồi y trên ván nhìn hai cháu thiệt lâu. Một lát, chú

nói:

-

Khôn, việc nhà nó thu gọn thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thế, đặng bề nước non. Con nít chúng

bây kì đánh giặc này khôn hơn chú hồi trước. – Chú cười, đưa mấy ngón tay cứng còng chùi mắt. – Đây rồi

tao giao cuốn sổ gia đình cho chị em bây. Gọi là giao vậy chớ đưa cho bây rồi bây lội đùng đùng qua sông là

hư hết. Gọi vậy chớ tao vẫn giữ, tao sẽ ghi cho hai đứa bây từng ngày.

Trong lúc chị Chiến xuống bếp nấu cơm, Việt đi câu ít con cá về làm bữa cúng má trước khi dời bàn thờ sang

nhà chú, còn một mình ở nhà trên, chú Năm lại cất tiếng hò. Không phải giọng hò trong trẻo trong đêm bay

ra hai bên bờ sông, rồi dội lại trên cái ghe hèo chèo mướn của chú. Câu hò nổi lên giữa ban ngày, bắt đầu

cất lên như một hiệu lệnh dưới ánh nắng chói chang, rồi kéo dài, từng tiếng một vỡ ra, nhắn nhủ, tha thiết,

cuối cùng ngắt lại như một lời thề dữ dội.

(Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Nội dung chính của đoạn văn trên là gì?

A. Sáng hôm sau, chú Năm dặn dò 2 chị em Việt và Chiến trước khi lên đường đi bộ đội

B. Chú Năm giao lại cho chị em Việt cuốn sổ gia đình

C. Điệu hò của chú Năm cất lên dưới ánh nắng ban ngày chói chang.

D. gửi gắm niềm tin vào những thế hệ kế tiếp của gia đình qua giọng hò và cuốn sổ gia đình

Câu 2: Giọng điệu bao trùm của đoạn văn trên là gì?

A. Sôi nổi, hào hứng

B. Tha thiết, sâu lắng

C. Hùng tráng, hào sảng

D. Nhỏ nhẹ, chậm rãi

Câu 3: Vẻ đẹp nào của người con gái Nam Bộ được chú Năm nhắc đến trong đoạn văn:

A. Giỏi việc nước, đảm việc nhà

C. Thu xếp việc nhà gọn gàng in như má

B. Biết xung phong đánh giặc ngay từ khi còn là con nít

D. Biết tiếp nối truyền thống gia đình Nam Bộ

Câu 4: Trước đó chú Năm đã từng nhắn nhủ: “ chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia

cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó” và “rán cho mau lớn. Chừng nào bay trọng trọng rồi tao giao cuốn

sổ cho chị em bay”. Thời điểm chú Năm giao cuốn sổ gia đình cho chị em Việt và Chiến có ý nghĩa gì. Vì sao

chú Năm lại nói”sẽ chia cho mỗi đứa một khúc mà ghi vào đó” chứ không nói “sẽ chia cho mỗi đứa một trang

mà ghi vào đó”?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 5: Giọng hò của chú Năm sáng hôm nay có gì khác so với ngày thường? Trong lời hò ấy chất chứa điều

gì?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Giọng hò của chú Năm có liên hệ gì với lời thề của Chiến trước khi lên đường: Đã làm thân con gái ra đi thì

tao chỉ có một câu : Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à!

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Chú là một người

chú vốn đi bè cũng

ham sông ham bến

nông dân Nam bộ,

thật thà bộc trực

vui tính và giàu

tình cảm.

chú hay kể về sự tích của

đình và cuối câu chuyện t

nào chú cũng hò lên mấy

câu… những câu nói về cu

đời cơ cực của chú và nhữ

chiến công của đất này

Thượng nguồn

đại diện cho

một thứ biên niên sử của

gia đình - “chữ viết lòng

còng”, lời văn mộc mạc.

bằng chứng về món nợ

máu của kẻ thù và sự dũn

cảm kiên cường của dòng

họ trong chiến đấu

truyền thống và

luôn có ý thức tự

hào và lưu giữ

truyền thống

Chú Năm

Cuốn sổ gia đình

Chiến biết lo toan thu xếp mọi việc đâu vào đấy.

Nấu cơm cúng má, gửi đồ đạc nhà cửa, trao lại c

bộ năm công ruộng, gửi bàn thờ má, thu xếp cho

đứa em út ăn ở và học hành

có nhiều nét

giống má: giống

vóc dáng, ở đức

tính gan góc, ở

tính đảm đang

tháo vát

Chú Năm khen « Khôn ! Việc nhà nó thu gọn thì

việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thất,

đặng bề nước non”

Mọi chuyện tranh giành của hai chị em từ việc b

ếch đến chuyện đánh tàu chiến Mĩ trên sông Địn

Thủy cuối cùng Chiến cũng đều nhường em.

Chiến

Chiến rất thương

em và nhường

Riêng có chuyện ghi tên tòng quân thì Chiến nhấ

định không nhường vì ngoài niềm khát khao đán

giặc, còn là lòng thương em, chưa muốn em sớm

phải xông pha bom đạn hiểm nguy

nhịn em

.

Dũng cảm và bất

khuất

Chiến bắn tầu giặc từ khi con nhỏ, đi đánh giặc

với lời thề « nếu giặc còn thì tao mất »

Hiếu thắng hay tranh giành với chị

Việt thích đi câu cá, bắn chim.

Việt yêu chị, thương chị theo cách rất trẻ con (giấu chị, sợ mất c

Lộc ngộc, vô

tư, trẻ con

Lạc đơn vị, lúc nào nòng súng lên đạn vẫn hướng về phía

giặc. Việt lại sợ ma « con ma cụt đầu »…

Nghe chị bàn việc nhà, em chỉ ừ ào cho qua, vừa nghe vừa đưa

tay chụp con đom đóm rồi ngủ gục lúc nào không biết

“

Việt tỉnh dậy lần thứ tư trong đầu còn thoáng hình ảnh ngườ

mẹ” và “Việt ước gì bây giờ được gặp má”.

khi hai chị em khiêng bàn thờ má sang nhà chú năm

Việt

“

nghe tiếng chân chị Việt thấy lòng thương lạ”,

Giàu tình

yêu thương

khi tiêu diệt được một xe bọc thép đầy Mĩ Việt bị

thương nặng vẫn ở trong tư thế chiến đấu đạn đã

Hạ nguồn  biển cả

lên nòng ngón cái còn lại sẵn sàng nổ súng”.

dũng cảm,

kiên

Còn mối thù thằng Mỹ thì có thể sờ thấy được, vì

nó đang đè nặng ở trên vai”

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

HỌC VĂN – VĂN HỌC

là những châm ngôn

kết tinh của cả một

đời từng trải sông

nước,lăn lộn với

ruộng vườn. Nó cũng

chứa đựng trong đó

những giá trị đạo

lí,tình nghĩa,thủy

chung.

nét đẹp văn hóa của

người dân Nam Bộ

khi muốn gửi gắm

tâm sự. Mỗi khi chú

Năm hò,hay đặt tay

lên vai Việt,mắt nhìn

thẳng vào mắt Việt.

Giọng hò chú Năm

giọng hò đã đục và tức như gà gáy”. “Không phải

giọng hò trong trẻo đêm bay ra hai bên bờ sông,rồi dội

lại trên cái ghe heo chèo mướn của chú. Câu hò nổi lên

giữa ban ngày,bắt đầu cất lên như một hiệu lệnh dưới

ánh nắng chói chang,rồi kéo dài,từng tiếng một vỡ

ra,nhắn nhủ,tha thiết,cuối cùng ngắt lạinhư một lời thề

dữ dội.”

tiếng hò như “một

hiệu lệnh”, “một lời

thề dữ dội” vừa như

lời hiệu triệu, một

tiếng trống quân thúc

giục động viên thanh

niên ra trận.

Từng câu hò đã thấm

vào tâm hồn hai chị

em Chiến và Việt,là

giá trị tinh thần hun

đúc tình yêu gia

đình, nhắc nhớ về

truyền thống, thắp

lên niềm tự hào về

quê hương khó

nghèo nhưng giàu có

và bất khuất

kể tỉ mỉ từng chiến công

đánh giặc của các thành

viên gia đình, trong đó

có chiến công của Chiến

và Việt theo du kích bắn

tàu Mĩ trên sông Định

Thuỷ.

Ông nội của Chiến và Việt

bị lính tổng Phòng bắn

vào giữa bụng, bà nội bị

lính quận Sơn hành hạ,

đánh đập. Ba của Chiến và

Việt thì bị chặt đầu, má thì

bị trái ca-nông của Mỹ

giết chết khi đi đâu tranh

ở Mỏ Cày, thím Năm thì

bị giặc bắn bể xuồng chết

khi đi rọc lá chuối...

Anh dũng

Đau thương

"

Chú thường ví chuyện gia đình ta nó cũng dài như

sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà

ghi vào đó. Chú kể chuyện con sông nào ở nước ta

cũng đẹp, cũng lắm nước bạc, nhiều phù sa, vườn

ruộng mát mẻ cũng sinh ra từ đó, lòng tốt của con

Những người thân trong

gia đinh lần lượt bị sát hại

giữ lửa yêu nước truyền

người cũng sinh ra từ đó. Trăm sông đổ về một biển, cho các thế hệ Những con

con sông của gia đình ta cũng chảy về biển, mà biển người có chung phẩm

thì rộng lắm, chị em Việt lớn lên rồi sẽ biết, rộng

bằng cả nước ta và ra ngoài cả nước ta".

quê hương, căm thù giặc,

chất: yêu nước, gắn bó với

bằng chứng sống về

tội ác của kẻ thù, lưu

giữ, nuôi dưỡng truyền

thống gia đình.

gan góc, kiên cường,

chiến đấu hết mình vì Tổ

quốc

Trao cho Việt và Chiến > hành động ý nghĩa: trao cho thế hệ con cháu trách nhiệm giữ gìn

truyền thống.

Cuốn sổ như một con sông > Con sông tích tụ nước từ bao đời, luôn luôn chảy (như các thế

hệ tiếp nối nhau), đổ vể biển rộng (hòa quyện vào truyền thống bất khuất của dân tộc, hướng

tới tương lai tươi sáng) > dòng chảy truyền thống gia đình bền bỉ, liên tục và bất tử.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA

Nguyễn Minh Châu

Câu 1: Hai phát hiện của người nghệ sĩ Phùng:

Khi chiếc thuyền ở ngoài xa đó là 1 cảnh như thế nào?

Tâm trạng của Phùng ra sao?

Phùng cảm

thấy:

Cảnh được miêu tả như thế nào?

-

Một cảnh

đắt” trời cho

“

-

Một bức

tranh mực

tàu của

một danh họa

thời cổ

Khám phá chiều sâu về những vẻ đẹp dung dị, quen thuộc

mà tinh tế, tuyệt mĩ của thiên nhiên, cuộc sống dung dị

Khi thuyền cập bến, Phùng thấy ai, cảnh như thế nào? Tâm trạng Phùng thay đổi ra sao? Ý nghĩa

Khi chiếc thuyền cập bến

Ai?

Làm gì?

Ý nghĩa: Hiện thực cuộc sống với bao mảng tối, bao cảnh đời

ngang trái, bao nghịch lý, bao đối cực cùng tồn tại khiến

người ta phải xót xa  không nên chỉ nhìn cuộc sống bằng

cái vỏ ngoài đẹp đẽ của nó

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Mời đến tòa án đề:

Đẩu và Phùng cảm thấy như thế nào?

Phùng,

Đẩu

Chưa hiểu về người đàn bà và sự việc

vì nhìn mọi việc đơn giản

Thái độ: đồng ý hay không?

Người

đàn bà

hàng

chài

Người đàn bà

hàng chài

Những lí do người đàn bà ko quyết định bỏ

chồng:

-

Thân phận của con

người cá nhân trong

cuộc sống đời thường

với nhiều cay cực,

nhục nhằn, bất hạnh

-

Người đàn bà hàng

chài mang nhiều

vẻ đẹp tâm hồn tiềm

tàng, khuất lấp mà

sáng ngời, cao quý

-

Phùng phải nhìn

nhận lại về Đẩu,

về chính bản thân

mình

Phùng và Đẩu nhận ra điều gì?

Phùng,

Đẩu

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Phùng, Đẩu,

thằng Phác

Người đàn bà

Hàng chài

-

Là tội nhân gây

-

Cục tính nhưng

hiền lành

đau khổ.

Hành động

bạo tàn

-

Người đàn

ông vũ phu

-

Không bao giờ

đánh vợ

Do hoàn cảnh



Phải lên án,

-

đáng bị

trừng phạt

sống khó khăn

nên mới như vậy

Cần nhìn cuộc sống, con người bằng cái nhìn thấu hiểu,

dân chủ, cái nhìn đa chiều, đa diện, cái nhìn

mang tính khám phá.

vấn đề nhân phẩm của con người trước hoàn cảnh

Sống nghiệt ngã  chúng ta bước vào cuộc chiến bảo vệ

nhân tính và thiên lương của con người trước

hoàn cảnh nghiệt ngã

Câu 2: Những tấm ảnh tôi mang về, đã được chọn lấy một tấm. Trưởng phòng rất bằng lòng về tôi.

Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụp của tôi vẫn còn được treo ở nhiều nơi,

nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng mỗi lần ngắm kỹ, tôi vẫn thấy

hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu

hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển

cao lớn với những đường nét thô kệch tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng khuôn mặt

rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm. Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân dậm trên mặt đất chắc chắn,

hòa lẫn trong đám đông.

(Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Tại sao tấm ảnh trong bộ lịch năm ấy còn được treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ

thuật.

A. Sự đánh giá cao ấy xứng đáng với công sức mà Phùng đã bỏ ra để "phục kích" nhiều ngày mới chộp đựơc

nó

B. Đó là vẻ đẹp mà có khi cả đời Phùng chỉ nắm bắt được một lần. Những người yêu nghệ thuật trân trọng

tấm ảnh ấy cũng là điều dễ hiểu.

C. họ là những người yêu nghệ thuật thuần túy, cảm nhận cái đẹp trên bình diện của một tấm ảnh toàn bích,

đáng thưởng thức, đáng treo ở những nơi sang trọng nhất

D. Cả 3 phương án trên

Câu 2: Mỗi khi ngắm kỹ và nhìn lâu hơn tấm ảnh do mình chụp thường thấy hiện lên những hình ảnh nào?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 3: Nguyễn Minh Châu quan niệm Cuộc đời thì đa sự, con người thì đa đoan. Tính chất đa sự của cuộc

đời và đa đoan của con người thể hiện ra sao trong hình ảnh bức tranh này?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 4: Hình ảnh bãi xe tăng hỏng xuất hiện trong đoạn văn có phải là dụ ý của tác giả không hay chỉ là hỉnh

ảnh thực thuần túy?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 2: Trong phút chốc, ngồi trước mặt chúng tôi lại vẫn là một người đàn bà lúng túng, đầy sợ sệt, nhưng có

vẻ thông cảm với chúng tôi hơn. Mụ bắt đầu kể:

-

Từ nhỏ tuổi tôi đã là một đứa con gái xấu, lại rỗ mặt, sau một bận lên đậu mùa. Hồi bấy giờ nhà tôi còn khá

giả, nhà tôi trước ở trong cái phố này. Cũng vì xấu, trong phố không ai lấy, tôi có mang với một anh con trai

một nhà hàng chài giữa phá hay đến nhà tôi mua bả về đan lưới. Lão chồng tôi khi ấy là một anh con trai cục

tính nhưng hiền lành lắm, không bao giờ đánh đập tôi.

Người đàn bà bỗng chép miệng, con mắt như đang nhìn suốt cả đời mình:

-

Giá tôi đẻ ít đi hoặc chúng tôi sắm được một chiếc thuyền rộng hơn, từ ngày cách mạng về đã đỡ đói khổ

chứ trước kia vào các vụ bắc, ông trời làm động biển suốt hàng tháng, cả nhà vợ chồng con cái toàn ăn cây

xương rồng luộc chấm muối... cũng nghèo khổ, túng quẫn đi vì trốn lính - bỗng mụ đỏ mặt - nhưng cái lỗi

chính là đám đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá, mà thuyền lại chật.

-

Vậy sao không lên bờ mà ở - Đẩu hỏi.

Làm nhà trên đất ở một chỗ đâu có thể làm được cái nghề thuyền lưới vó? Từ ngày cách mạng về, cách

mạng đã cấp đất cho nhưng chẳng ai ở, vì không bỏ nghề được!

-

ở trên thuyền có bao giờ lão ta đánh chị không? - Tôi hỏi.

Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão xách tôi ra đánh, cũng như đàn ông thuyền khác uống rượu... Giá mà lão

uống rượu... thì tôi còn đỡ khổ... Sau này con cái lớn lên, tôi mới xin được với lão... đưa tôi lên bờ mà đánh...

-

Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được! - Đẩu và tôi cùng một lúc thốt lên.

Là bởi vì các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết như thế nào là nỗi vất vả của người đàn bà

trên một chiếc thuyền không có đàn ông...

(Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)

Đọc đoạn văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Nội dung chính của đoạn văn bản trên?

A. Câu chuyện ở tòa án huyện, chánh án Đẩu khuyên người đàn bà bỏ chồng

B. Người đàn bà giãi bày hoàn cảnh cực khổ của mình

C. Người đàn bà trình bày nguyên nhân sâu xa mà mình bị chồng đánh đập

D. Những lý do khiến người đàn bà không thể bỏ chồng

Câu 2: Đoạn văn được trần thuật bằng ngôi kể của ai?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

A. Tác giả Nguyễn Minh Châu

B. Người đàn bà hàng chài

C. Chánh án Đẩu

D. nghệ sĩ Phùng

Câu 3: Tính cách của người chồng trong quá khứ và hiện tại thay đổi như thế nào? Vì sao lại có sự thay đổi

đó.

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 4: Người đàn bà đã tự nhận những lỗi gì về bản thân để bảo vệ người chồng?

…

…………………………………………………………………………………………………………………

Câu 5: Tại sao Đầu và Phùng lại cùng một lúc thốt lên: - Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được!

…

…………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

XA XỨ

Em tôi học đến kiệt sức để có một suất du học.

Thư đầu viết: “Ở đây, đường phố sạch đẹp, văn minh bỏ xa lắc nước mình …”

Cuối năm viết: “Mùa đông bên này tĩnh lặng, tinh khiết như tranh, thích lắm …”

Mùa đông sau viết: “Em thèm một chút nắng ấm quê nhà, muốn được đi giữa phố xá

bụi bặm, ồn ào, nhớ bến chợ xôn xao, lầy lội … Biết bao lần trên phố, em đuổi theo một

người châu Á, để hỏi coi đó có phải là người Việt không …”.

Sử dụng những thông tin trong câu chuyện trên để tả lời những câu hỏi sau:

Câu 1: Em hãy cho biết người em trong câu chuyện gửi thư trong hoàn cảnh nào?

.

............................................................................................................................................................................

Câu 2: Cách sắp xếp các lần viết thư theo trình tự thời gian thể hiện mục đích gì của người viết?

.

............................................................................................................................................................................

Câu 3: Cảm xúc của người em trong trong hai bức thư đầu và bức thư thứ ba có gì khác nhau?

.

...............................................................................................................................................................................

Câu 4: Người kể câu chuyện trên có phải chỉ nhằm nói tới sự thay đổi cảm xúc của người em ở những thời

điểm khác nhau khi xa quê hương hay còn nhằm tới một ý nghĩa nào khác?

.

...............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

NHÌN VỀ VỐN VĂN HÓA DÂN TỘC

Trần Đình Huợu

Câu 1:Đọc đoạn văn sau: "Trong tâm trí nhân dân thường có [1] và [2] mà không

có [3]. [1] uy linh bảo quốc hộ dân và [2] hay cứu giúp mọi người; còn [3] nhiều

phép lạ, ngao du ngoài thế giới thì xa lạ" (Nhìn về vốn văn hóa dân tộc).

Chọn đáp án phù hợp với các phần [1], [2], [3].

A. [1]: Thần ; [2]: Tiên ; [3]: Bụt.

C. [1]: Bụt ; [2]: Thần ; [3]: Tiên.

B. [1]: Tiên ; [2]: Bụt ; [3]: Thần.

D. [1]: Thần ; [2]: Bụt ; [3]: Tiên.

Câu 2:Trong phần hai của văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc (từ "Giữa các dân tộc..." đến "...sự kích thích

của đô thị"), tác giả đã đưa ra những dẫn chứng về các ngành văn hóa nào để chứng minh cho nhận định:

"

Chưa bao giờ trong lịch sử dân tộc, một ngành văn hóa nào đó trở thành đài danh dự, thu hút, quy tụ cả nền

văn hóa."?

A. Văn hóa dân gian (văn học dân gian, sân khấu dân gian) và văn hóa bác học (thơ ca, kiến trúc, điêu

khắc, hội họa, âm nhạc, vũ đạo).

B. Văn hóa vật chất (kiến trúc, điêu khắc) và văn hóa phi vật chất (âm nhạc, hội họa, thơ ca, triết học, tôn

giáo)

C. Lối sống, ngôn ngữ, phong tục, tập quán, triết học, tôn giáo, thơ ca, kiến trúc, điêu khắc, âm nhạc.

D. Thần thoại, tôn giáo, triết học, khoa học, kĩ thuật, nghệ thuật (âm nhạc, hội họa, kiến trúc, thơ ca).

Câu 3: Tác giả văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc đã xác định "tinh thần chung của nền văn hóa Việt Nam"

là gì?

A. Thiết thực, linh hoạt, dung hòa.

C. Thiết thực, sáng tạo, mềm dẻo.

D. Hòa đồng, linh hoạt, sáng tạo.

B. Giản dị, sáng tạo, có chừng mực.

Câu 4: Theo tác giả văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc, quan điểm thẩm mĩ (quan niệm về cái đẹp) của

người Việt Nam có đặc điểm gì?

A. Cái đẹp được ưa chuộng là cái đẹp dịu dàng, thanh lịch, duyên dáng và có quy mô vừa phải.

B. Cái đẹp được ưa chuộng là cái đẹp bình dị, dân dã, thiết thực với đời sống lao động và sinh hoạt hàng

ngày của nhân dân.

C. Cái đẹp được ưa chuộng là cái đẹp kì vĩ, huyền ảo, giàu chất trí tuệ.

D. Cái đẹp được ưa chuộng là cái đẹp tráng lệ, huy hoàng, lớn lao, kì vĩ.

Câu 5: Theo tác giả , người Việt Nam có cách ứng xử như thế nào với cái mới?

A. Khắt khe trong việc lựa chọn, tiếp nhận cái mới nhưng khi xác định được cái mới phù hợp với nhu cầu

phát triển của mình thì sẵn sàng tiếp nhận.

B. Dễ dàng tiếp nhận cái mới nhưng có chọn lọc để phù hợp với quan niệm, với cuộc sống thiết thực

hàng ngày.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

C. Rất nhạy bén với cái mới, nhất là những thành tựu mới nhất của nền văn minh nhân loại.

D. Không dễ hòa hợp với cái mới nhưng cũng không cự tuyệt, chấp nhận cái mới phù hợp với mình

nhưng cũng chần chừ, dè dặt.

Câu 6: Ở cuối văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc, tác giả khẳng định điều gì?

A. "Người Việt Nam sống có văn hóa" và chúng ta có quyền tự hào về nền văn hóa riêng của dân tộc mình.

B. Các đặc điểm của nền văn hóa Việt Nam bắt nguồn từ "ý thức lâu đời về sự nhỏ yếu, về thực tế nhiều

khó khăn, nhiều bất trắc" của dân tộc.

C. Con đường hình thành bản sắc văn hóa dân tộc phải là sự kết hợp giữa "sự tạo tác" của dân tộc mình,

đồng thời kết hợp với "sự chiếm lĩnh, khả năng đồng hóa" những giá trị văn hóa từ bên ngoài.

D. Nền văn hóa Việt Nam mang những nét đặc trưng của một nền văn hóa nông nghiệp định cư với tất cả

những ưu điểm và nhược điểm của nó trong tiến trình hình thành và phát triển.

Câu 7: Trong phần hai văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc(từ "Giữa các dân tộc..." đến "...sự kích thích của

đô thị"), tác giả đã nêu nhận định khái quát gì về quy mô, tính chất của nền văn hóa Việt Nam?

A. So với các nền văn hóa của các dân tộc khác, nền văn hóa Việt Nam là một nền văn hóa không thuần

nhất, có sự tiếp nhận ảnh hưởng của nhiều tôn giáo, nhiều hệ tư tưởng khác nhau.

B. So với các dân tộc khác, nền văn hóa Việt Nam không phải là một nền văn hóa đồ sộ, có nhiều cống

hiến lớn lao cho nhân loại, hay có những đặc sắc nổi bật.

C. So với các dân tộc khác, nền văn hóa Việt Nam tuy khiêm tốn về quy mô nhưng đa dạng, phong phú về

loại hình và có những thành tựu đặc sắc, đóng góp vào kho tàng tinh hoa văn hóa thế giới.

D. So với các nền văn hóa khác, nền văn hóa Việt Nam có quyền tự hào là một nền văn hóa đa dạng,

phong phú và mang đậm dấu ấn, bản sắc riêng của dân tộc.

Câu 8: Kết thúc phần hai của văn bản Nhìn về vốn văn hóa dân tộc(từ "Giữa các dân tộc..." đến "...sự kích

thích của đô thị"), tác giả đã đưa ra những nguyên nhân gì để giải thích cho các đặc điểm, tính chất của nền

văn hóa Việt Nam?

A. Cư dân nông nghiệp hiền hòa, sống hòa hợp với tự nhiên, đoàn kết với nhau cùng thực hiện các nhiệm

vụ chung trong lao động sản xuất và bảo vệ Tổ quốc.

B. Trình độ sản xuất lạc hậu, kém phát triển; dân số không đông, lại thường xuyên phải đối diện với nguy

cơ chiến tranh, thiên tai, địch họa.

C. Vị trí địa lí thuận lợi, nơi giao lưu của các nền văn hóa, có điều kiện tiếp thu các tôn giáo, các dòng tư

tưởng lớn của thế giới.

D. Trình độ sản xuất hạn chế, đời sống xã hội chưa cao đồng thời nền kinh tế nông nghiệp định cư, không

có nhu cầu lưu chuyển, trao đổi và không có sự kích thích của đô thị.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

NHÌN VỀ VỐN VĂN HÓA DÂN TỘC

Nguyễn Khắc Viện

Câu 1: Trong văn bản Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại",

tác giả đã đánh giá Khổng Tử là

A. người thầy của ngàn đời (vạn thế sư biểu).

B. một trong những bậc thầy lớn nhất đã giúp cho loài người tiến

lên thành người.

C. người tạo lập nền văn hóa Á Đông.

D. một vị thánh.

Câu 2: Tác giả văn bản Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại" cho rằng: "Cả đạo Nho xoay quanh một

chữ." Đó là chữ nào?

A. Đức.

B. Đạo.

C. Nhân.

D. Lễ.

Câu 3: Việc tác giả văn bản Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại" sử dụng nhiều câu văn không có

chủ ngữ trong bài viết của mình có ý nghĩa gì?

A. Tác giả tránh phô bày cái tôi một cách không cần thiết, phá bỏ khoảng cách giữa người viết và

người tiếp nhận để độc giả có thể nhập ngay vào phần cốt lõi vấn đề, tạo được sự đồng cảm, đồng

tình.

B. Tác giả muốn hướng người đọc đến một cách cảm nhận chung, đến sự thống nhất trong cách nhìn

nhận và đánh giá các vấn đề được nêu ra.

C. Tác giả muốn khẳng định rằng những luận điểm, cách nhìn nhận, đánh giá mà tác giả nêu lên

trong văn bản không phải chỉ là quan điểm cá nhân mà là những luận điểm, cách đánh giá đã được

thừa nhận rộng rãi.

D. Tác giả muốn thể hiện một đặc điểm đáng quý trong truyền thống văn hóa phương Đông: cái Tôi

luôn đứng sau cái Ta, cộng đồng phải được đề cao hơn cá nhân.

Câu 4: Trong văn bản Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại", tác giả đã nêu lên sự khác biệt gì khi

được học về các nhà văn Pháp và các nhà văn trung đại Việt Nam?

A. Học các nhà văn Pháp thì chỉ chú ý đến tác phẩm và lời văn còn học về các nhà văn trung đại

Việt Nam chủ yếu chú ý đến con người, nhân cách, thân phận của tác giả.

B. Học các nhà văn Pháp thì chú ý đến những sáng tạo, cách tân nghệ thuật còn học các nhà văn

trung đại Việt Nam thì chú ý đến việc lựa chọn, sử dụng các chất liệu sẵn có để thể hiện nội dung tư

tưởng, tình cảm của tác giả.

C. Học các nhà văn Pháp chủ yếu chú ý đến hình thức nghệ thuật của tác phẩm còn khi học các nhà

văn trung đại Việt Nam phải chú ý đến nội dung, đến chí khí của các nhà văn được bộc lộ qua tác

phẩm.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

D. Học các nhà văn Pháp phải chú ý đến trào lưu, khuynh hướng nghệ thuật mà họ theo đuổi còn khi

học các nhà văn trung đại Việt Nam cần chú ý về hoàn cảnh lịch sử, thời đại mà nhà văn sinh sống.

Câu 5: Dòng nào nhận xét đúng về văn phong của tác giả Nguyễn Khắc Viện trong văn bản Con

đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại"?

A. Văn phong sắc sảo, đầy tính tranh biện và giàu sức thuyết phục.

B. Văn phong mượt mà, trong sáng, giàu sức gợi.

C. Văn phong giản dị, chất phác, cô đọng.

D. Văn phong trong sáng, giản dị và cứng cỏi

Câu 6 Dòng nào không nêu đúng cách thức để thực hiện chữ Nhân, để "thành người", "nên người"

theo quan điểm của đạo Nho được tác giả Nguyễn Khắc Viện đề cập trong văn bản Con đường trở

thành "kẻ sĩ hiện đại"?

A. Phải gắn bó với mọi người trong cộng đồng.

B. Phải biết tự kiềm chế những ham muốn của bản thân, khép mình vào lễ nghĩa.

C. Phải có lòng biết ơn cũng như lòng bao dung xóa bỏ hận thù: lấy ân báo ân, lấy ân báo oán.

D. Phải có tầm nhìn rộng mở, học tập, tiếp thu những giá trị văn hóa để hoàn thiện nhân cách.

Câu 7:Chọn từ thích hợp điền vào dấu [...] trong câu văn sau: "Có thể liên minh chính trị với [...], chỉ

có thể kết bạn với [...]" (Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại").

A. [kẻ bất nghĩa] ... [người có nghĩa].

B. [kẻ vô đạo] .... [người có đạo].

C. [kẻ bất nhân] ... [người có nhân].

D. [quỷ] ... [người có đạo].

Câu 8: Dòng nào nhận xét đúng về văn phong của tác giả Nguyễn Khắc Viện trong văn bản Con

đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại"?

A. Văn phong sắc sảo, đầy tính tranh biện và giàu sức thuyết

phục.

B. Văn phong mượt mà, trong sáng, giàu sức gợi.

C. Văn phong giản dị, chất phác, cô đọng.

D. Văn phong trong sáng, giản dị và cứng cỏi.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

ĐỌC HIỂU

ĐỀ 1: Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu nêu dưới:

Bác cả Khang liếc nhìn thằng Thuyên một cái, rồi quay lại, tiếp tục câu

chuyện với mọi người:

Cụ Ba đến là khôn! Giá cụ ta không đem thằng cháu ra thú thì cả nhà mất đầu

“

-

hết. Nay thì được bao nhiêu là bạc! Còn cái thằng nhãi con ấy thì chẳng ra cái

thá gì hết. Nằm trong tù rồi mà còn dám rủ lão đề lao làm giặc!

Một anh chàng trạc hơn hai mươi tuổi ngồi dãy bàn sau, nghe nói, tức máu:

-

Ái chà chà! Ghê nhỉ!

Anh phải biết, lão Nghĩa mắt cá chép đến lân la hỏi dò hắn thì hắn bắt chuyện ngay. Hắn nói:

Thiên hạ nhà Mãn Thanh là của chúng ta. Thử nghĩ xem, nói thế mà nói được. Lão Nghĩa mắt

cá chép cũng biết nhà hắn chỉ có mụ mẹ già, nhưng không ngờ hắn lại nghèo gặm không ra

đến thế, đã tức anh ách rồi, thế mà hắn lại vuốt râu cọp, nên lão ta đánh cho hai bạt tai.

Cậu Năm Gù ngồi ở góc tường, nghe nói, thú quá:

-

Lão Nghĩa là tay võ rất cừ, hai cái tát ấy cũng đủ cho hắn ta xài đấy nhỉ!

Cái thằng khốn nạn! Đánh, có sợ đâu! Lại còn nói: Thật đáng thương hại, thật đáng thương

hại!

Người râu hoa râm nói:

Đánh cái đồ ấy, thương hại cái gì?

Bác cả Khang tỏ vẻ khinh bỉ, cười nhạt:

-

Ông chưa nghe ra, xem bộ hắn lúc đó, thì hắn muốn nói: đáng thương hại, là lão Nghĩa đáng

thương hại kia!

Mặt ai nấy ngơ ngác. Không ai nói gì cả.”

Câu 1. Văn bản trên trích từ tác phẩm nào, của tác giả nào?....................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Câu 2: Trong đoạn văn bản, người được các nhân vật bàn tán xôn xao là ai? Anh (chị) cảm nhận gì về

nhân vật được bàn tán trong đoạn trích ? .................................................................................................

.

..................................................................................................................................................................

Câu 3: Những người bàn tán trong quán trà là những ai? Họ hiện lên là những người như thế nào?

.

..................................................................................................................................................................

Câu 4: Phê phán những hạn chế của cộng đồng, đó cũng là một biểu hiện của tình thần dân tộc. Lấy

câu văn trên làm chủ đề, viết 1 đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ của anh chị về vấn đề đó?

.

..................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Đề thi thử tốt nghiệp THPT

Số 1

Câu 1:

Nấm mộ này với nấm mộ thằng Thuyên nằm cùng một hàng, chỉ cách con đường mòn ở giữa. Thấy bà

kia cũng bày ra một bát cơm, bốn đĩa thức ăn, đứng khóc một hồi, rồi đốt vàng, thì bà Hoa trong bụng

nghĩ thầm: “Chắc cũng là con chết!”. Bà kia nhìn vơ vẩn xung quanh một lát, bỗng tay chân hơi run

lên, rồi loạng choạng lùi lại mấy bước, mắt trợn trừng, ngơ ngác.

Thấy thế, bà Hoa sợ bà kia thương con quá phát điên chăng, không cầm lòng đậu, bèn đứng dậy, bước

sang bên kia đường mòn, khẽ nói:

-

Bà ơi! Thôi mà, thương xót làm chi nữa! Ta về đi thôi!

Bà kia hơi gật đầu, nhưng mắt vẫn trừng trừng rồi ấp úng nói khe khẽ:

Kìa, …. Bà trông kia kìa, cái gì thế này?

-

Bà Hoa nhìn theo ngón tay chỉ, thấy nấm mộ trước mặt, cỏ chưa xanh khắp, còn loang lổ từng mẩu đất

vàng khè, rất khó coi; lại nhìn kĩ phía trên, bất giác giật mình. Rõ ràng có một vòng hoa, hoa trắng

hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum.

(Thuốc – Lỗ Tấn)

Trong đoạn văn bản trên, tác giả đã sử dụng nhiều chi tiết có tính chất ẩn dụ? Đọc và chỉ ra ý nghĩa của

những chi tiết đó.

Câu 2:

Lỗ Tấn khi đang học tại trường y khoa Tiên Đài, trong một lần đi xem phim ông thấy những người

Trung Quốc khỏe mạnh hớn hở đi xem quân Nhật chém một người Trung Quốc chống Nhật. Từ đó ông

nhận ra rằng: Chữa bệnh thể xác không quan trọng bằng chữa bệnh tinh thần.

Phan Chu Trinh trong bài diễn thuyết Về luân lí xã hội ở nước ta có nói: Người mình thì phải ai tai

nấy, ai chết mặc ai! Đi đường gặp người bị tai nạn, gặp người yếu bị kẻ mạnh bắt nạt cũng ngơ mắt đi

qua, hình như người bị nạn khốn ấy không can thiệp gì đến mình.

Vấn đề mà hai tác giả đề cập đến ở Việt Nam và Trung Quốc đếm nay có còn ý nghĩa thời sự không?

Trình bày ý kiến của anh (chị) trong 1 bài văn ngắn không quá 400 chữ.

Đề thi thử tốt nghiệp THPT

Số 2

Câu 1:

-

Cháu đi bộ ít thôi, phần lớn thời gian tôi cõng cháu. Tôi để nó ngồi lên vai và cứ thế đi, nếu muốn

vận động cho dãn gân cốt thì nó lại tụt xuống chạy, tung tăng bên đường như con dê con. Anh bạn ạ,

tất cả những điều ấy cũng chẳng sao, miễn là bố con chúng tôi được sống; nhưng mà quả tim của tôi

đã rệu rã lắm rồi, đến phải thay pít – tông thôi … Có khi tự nhiên nhó nhói lên, thắt lại và giữa ban

ngày mà tối tăm mặt mũi. Tôi chỉ sợ lúc nào đó đang ngủ mà tôi chết luôn làm con trai tôi phải khiếp

sợ. Lại còn thêm một nỗi khổ tâm này nữa: hầu như đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người

thân quá cố. Và lúc nào cũng thế, tôi ở bên này, sau hàng rào dây thép gai, còn vợ con thì tự do ở bên

kia… tôi nói đủ chuyện với I – ri na, với các con nhưng mới chỉ toan lấy tay đẩy dây thép gai ra, thì vợ

con lại rời bỏ tôi, cứ như là vụt tan biến mất … Và đây là một điều rất kì lạ: ban ngày bao giờ tôi cũng

trấn tĩnh được, không hở ra một tiếng thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giấc thì gỗi ướt

đẫm nước mắt…

(Số phận con người – Sô – lô – khốp)

Trong đoạn văn trên An – đrây Xô – cô – lốp đã vượt lên nỗi đau và sự cô đơn như thế nào? Thông qua

đó nhà văn Sô – lô – khốp đã gửi gắm thông điệp gì về số phận con người sau chiến tranh?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2:

Nhà văn nữ Agatha Christie người Mĩ đã nói: Giờ người ta kinh hãi nhận ra rằng chiến tranh chẳng

giải quyết cái gì cả; rằng thắng một cuộc chiến cũng thảm khốc như thua cuộc.

Còn Benjamin Franklin thì cho rằng: Chiến tranh không được trả giá trong thời chiến, hóa đơn sẽ đến

sau đó.

Từ câu chuyện của An – đrây Xô – cô – lốp và bé Va – ni – a trong truyện ngắn Số phận con người,

hãy trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên.

Đề thi thử tốt nghiệp THPT

Số 3

Câu 1:

“Cá ơi” ông lão nói. “Cá này, dẫu sao thì mày cũng sẽ chết. Mày muốn tao cùng chết nữa à?”

Cứ cái đà này thì không ổn rồi, lão nghĩ. Miệng lão khô khốc không thể nói nổi, nhưng lúc này lão

không thể với lấy cái chai. Lần này mình phải kéo nó cập mạn, lão nghĩ. Cứ thêm vài vòng nữa thì

mình sẽ đuối sức. Không, mày khỏe, lão tự nhủ. Mày luôn khỏe.

Vòng lượn tiếp theo, lão gần như kìm được con cá. Nhưng lần nữa nó lại lật thẳng mình, từ từ bơi ra

xa.

Mày đang giết tao, cá à, ông lão nghĩ. Nhưng mày có quyền làm như thế. Tao chưa bao giờ thấy bất

kỳ ai hùng dũng, duyên dáng, bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ. Hãy đến và giết ta đi.

Ta không quan tâm chuyện ai giết ai.

Giờ thì đầu óc mày đang lú lẫn lên hết cả rồi, lão nghĩ. Mày phải giữ đầu óc tỉnh táo. Hãy giữ đầu óc

tỉnh táo và biết cách chịu đựng như một con người. Hay như một con cá, lão nghĩ.

(Ông già và biển cả - Hê – Ming - Uê)

Trong đoạn văn trên, tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào nổi bật. Thông qua thủ pháp ấy, nhà

văn đã truyền tải nguyên lý “Tảng băng trôi” như thế nào?

Câu 2:

Từ câu chuyện của ông lão Xan – ti – a – gô và con cá kiếm, anh (chị) hãy bình luận về thông điệp:

thiên nhiên vừa là bạn vừa là đối thủ của con người

Đề thi thử tốt nghiệp THPT

Số 4

Câu 1:

Hồn Trương Ba: Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn

vẹn.

Đế Thích: Thế ông ngỡ tất cả mọi người đều được là mình toàn vẹn cả ư? Ngay cả tôi đây. Ở bên

ngoài, tôi đâu có được sống theo những điều tôi nghĩ bên trong. Mà cả Ngọc Hoàng nữa, chính

người lắm khi cũng phải khuôn ép mình cho xứng với danh vị Ngọc Hoàng. Dưới đất, trên trời đều

thế cả, nữa là ông. Ông đã bị gạch tên khỏi sổ Nam Tào. Thân thể thật của ông đã tan rữa trong bùn

đất, còn chút hình thù gì của ông đâu!

Hồn Trương Ba: Sống nhờ vào đồ đạc, của cải người khác, đã là chuyện không nên, đằng này đến

cái thân tôi cũng phải sống nhờ anh hàng thịt. Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống, nhưng sống

như thế nào thì ông chẳng cần biết!

(Hồn Trương Ba, da hàng thịt – Lưu Quang Vũ)

Thông qua đoạn đối thoại trên, Lưu Quang Vũ đã gửi gắm quan niệm gì về mối quan hệ giữa thể xác

và linh hồn giữa sống và chết? Quan niệm đó khác nhau như thế nào giữa 2 nhân vật Hồn Trương Ba

và Đế Thích.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2:

Mượn những đồ vật giá trị rồi chụp hình đưa lên Facebook và tự nhận là của mình để được bạn bè

trầm trồ khen ngợi. Mượn những bài văn mẫu cặm cụi học thuộc rồi chép lại trong giờ kiểm tra để

chứng tỏ mình giỏi. Mượn cách ăn mặc, nói năng của thần tượng rồi cố gắng làm theo để được khen

là có cá tính. Mượn cảm xúc, suy nghĩ của đám đông nhằm che giấu cảm xúc, suy nghĩ riêng để được

sống bình yên. Mượn... thật nhiều thứ! Để rồi một ngày chợt nhận ra mình đã...

Từ câu chuyện Hồn Trương Ba, da hàng thịt, hãy viết tiếp điều anh (chị) nhận ra khi sống một cuộc

sống vay mượn như thế.

Đề thi thử tốt nghiệp THPT

Số 5

Câu 1: Đọc văn bản sau:

"

Chưa bao giờ cô Tơ thấy rõ cái đau khổ ngậm ngùi của tiếng đàn đáy buổi này. Tiếng đàn hậm hực,

chừng như không thoát hết được vào không gian. Nó nghẹn ngào, liễm kiết (kết tụ lại) cái u uất vào tận bên

trong lòng người thẩm âm. Nó là một cái tâm sự không tiết ra được. Nó là nỗi ủ kín bực dọc bưng bít. Nó

giống như cái trạng huống thở than của một cảnh ngộ tri âm...Nó là niềm vang dội quằn quại của những

tiếng chung tình. Nó là cái dư ba của bể chiều đứt chân sóng. Nó là cơn gió chẳng lọt kẽ mành thưa. Nó là sự

tái phát chứng tật phong thấp vào cỡ cuối thu dầm dề mưa ẩm và nhức nhối xương tủy. Nó là cái lả lay nhào

lìa của lá bỏ cành....Nó là cái oan uổng nghìn đời của cuộc sống thanh âm. Nó là sự khốn nạn khốn đốn của

chỉ tơ con phím"

(

Trích từ Chùa đàn - Nguyễn Tuân)

1

2

. Hãy nêu chủ đề của đoạn trích ? Thử đặt nhan đề đoạn trích ?

. Trong đoạn văn có rất nhiều câu bắt đầu bằng từ "Nó" được lặp lại nhiều lần. Biện pháp tu từ được sử

dụng là gì? Tác dụng của biện pháp tu từ ấy?

. Biện pháp tu từ nào đã được sử dụng trong câu văn: "Tiếng đàn hậm hực, chừng như không thoát hết

được vào không gian" ? Tác dụng của biện pháp tu từ ấy?

. Từ "Nó" được sử dụng trong các câu ở đoạn văn trích trên là ám chỉ ai, cái gì? Biện pháp tu từ gì được

nhà văn sử dụng trong việc nhắc lại từ "Nó"?

.Trong đoạn văn, Nguyễn Tuân sử dụng rất nhiều tính từ chỉ tính chất. Anh/ chị hãy thống kê 5 từ láy chỉ

tính chất.

3

4

5

6

. Chọn những phương án đúng trong các phương án sau của nhận định: Nguyễn Tuân được mệnh danh:

a. Là ông vua phóng sự đất Bắc

b. Là ông vua tùy bút

c. Là nhà văn hiện thực xuất sắc nhất của dòng văn học Việt Nam hiện đại

d. Là nhà văn hiện đại với phong cách tài hoa độc đáo.

Câu 2:

Lời cuối xúc động của bé gái chết vì siêu bão

Người mẹ mất con kể lại, cô cố nắm lấy con gái và luôn miệng nói với con rằng hãy bấu chặt vào để

mẹ kéo lên. Thế nhưng bé buông tay xuống và bị những thanh gỗ ngổn ngang trong bão đâm vào người.

Trước khi qua đời, bé nói: “Mẹ cứ đi đi. Mẹ hãy bảo trọng”.

Cả nhà Tenegra đều nghĩ bão Haiyen cũng giống như các cơn bão khác. Tuy nhiên, khi nó ập đến, sức

tàn phá thật khủng khiếp. Nó cuốn phăng nhà cửa, người chồng và một người con gái của Tenegra. Chồng và

người con kia chưa biết số phận ra sao. Trong khi đó, người con gái nhỏ nhất của Tenegra bị bão cuốn theo

cùng nhiều vật khác.Tenegra kể trong nước mắt: “Tôi cố gắng bò tới và kéo con lên. Thế nhưng con bé quá

yếu. Nó buông tay ra và tôi không thể làm gì được”.

Nhà cô giáo Tenegra ở bờ sông thuộc thành phố Tacloban, nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất bởi siêu

bão Haiyan. Cơn bão tàn phá Tacloban, san phẳng nhà cửa. Thành phố như vừa trải qua cơn sóng thần hủy

diệt.Xác người lẫn trong đống đổ nát hoặc nằm trên đường phố. Không khí ảm đạm chết chóc bao trùm

Tacloban.

Bão Haiyan với sức tàn phá khủng khiếp đã cướp đi sinh mạng của hơn 10.000 người Philippines. Sau

bão, nhiều người dân vùng thiên tai sống trong cảnh đói khát. Nạn cướp bóc, hôi của diễn ra tràn lan khiến

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

chính phủ phải cử quân đội và cảnh sát đến Tacloban để giúp chính quyền địa phương bình ổn tình hình.

Công tác cứu trợ cũng đang được khẩn trương tiến hành giúp người dân vùng bão khắc phục hậu quả.

Theo Đỗ Quyên (Zing.vn/Tri Thức)

Dựa vào bản tin trên, anh/chị hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ, cảm xúc của mình về nỗi đau và

cách ứng xử của con người trước thảm họa thiên nhiên.

Đề thi thử tốt nghiệp THPT

Số 6

PHẦN 1: ĐỌC HIỂU (2 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi dưới đây:

Trong lịch sử chống ngoại xâm, chúng ta thấy dân tộc ta anh hùng hào kiệt thời nào cũng có. Hai Bà

Trưng phất ngọn cờ hồng khởi nghĩa đánh tan Thái thú Tô Định, buộc hắn phải trốn vào đám loạn

quân chạy về nước. Đất Nước sau hơn hai thế kỉ bị phong kiến nước ngoài đô hộ giành được thắng lợi

hoàn toàn.

Lịch sử dân tộc ta đã ghi lại biết bao nhiêu trang sử hào hùng với những tên tuổi sáng chói muôn đời.

Ngô Quyền đánh tan quân xâm lược Nam Hán. Nguyễn Huệ đánh tan quân xâm lược nhà Thanh. Lê

Lợi đại phá quân Minh. Ải Chi Lăng mãi là mồ chôn quân xâm lược. Đời Trần Hưng Đạo lãnh đạo

nhân dân đánh đuổi quân Nguyên, giành lại nền độc lập dân tộc cho đất nước. Cửa biển Bạch Đằng

lập chiến công lừng lẫy non sông. Những tên tuổi đó mãi mãi sống cùng non sông đất nước.

Câu 1: Chỉ rõ các lỗi nêu luận cứ trong đoạn văn trên

Câu 2: Hãy sửa lỗi trong các đoạn văn đó

Câu 3: Anh chị hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của bản thân về lịch sử chống ngoại

xâm của dân tộc

PHẦN 2: LÀM VĂN

Câu 1: (3 điểm)

Trong những trang ghi chép cuối cùng của cuộc đời mình, nhà văn Nguyễn Minh Châu có kể lại một

sự việc ông đã chứng kiến:

“... lúc bấy giờ mới khoảng năm giờ sáng. Sân ga hàng cỏ còn mờ mờ tỏ tỏ trong sương nhưng người

đã chật ních. Có những dây người xếp hàng ba hàng tư dài dằng dặc, như rồng rắn. Người nào cũng

khoác đầy hành lí trên mình, đang chuẩn bị vào phía trong ga để lên tàu. Chung quanh cái dây người

xếp hàng là bạt ngàn những người đang ngồi giữa hàng đống, hàng núi hàng hóa, có lẽ lần đầu tiên

tôi chứng kiến một buổi sáng tinh mơ mà khách đi tàu ở sân ga đông đến như thế. Và giữa cảnh đông

đúc, chen chúc như vậy có một người đàn bà hãy còn trẻ, y như một kẻ mất trí, một người điên, cứ hét

váng cả sân ga: “Các ông các bà có ai thương tôi cứu tôi với”. Người đàn bà kêu đến khản cả giọng

mà chung quanh chẳng ai đoái hoài. Người ta chỉ quay mặt lại nhìn một cách thờ ơ, vả lại ai cũng

chất xung quanh mình hàng đống hành lí, lại mệt đứt hơi, ai cũng chỉ đủ sức lo cho mình.

Thì ra thế này: người đàn bà xuống tàu trong đêm với hai đứa con, đứa ba tuổi, đứa mới nửa tuổi.

Mẹ con ngồi chờ sáng. Lúc vừa tảng sáng, mẹ bảo con ngồi đây trông em, mẹ đi giặt tã cho em một

lúc. Mẹ đi đến vòi nước gần nhà xí công cộng, cũng khá xa, chen chúc mới giặt giũ được, giặt xong

quay về thì mẹ mìn chỉ chìa cái bánh đa đã dỗ được đứa con lớn đi theo, chỉ còn đứa nhỏ nửa tuổi

nằm giữa sân ga một mình.

Nghe xong chuyện, tôi chạy đến trước mặt một đồng chí công an, đề nghị: các đồng chí nói loa đi,

yêu cầu hành khách thấy khả nghi thì giữ lại, đứa dụ đứa trẻ thế nào cũng có vẻ khả nghi... Biết đâu

nó còn quanh quẩn quanh đây. Yêu cầu mọi người giúp người ta. Đồng chí công an chẳng nói chẳng

rằng, chẳng trả lời tôi lấy một lời. Còn hàng ngàn con người thì vẫn dửng dưng trong một vẻ ngái

ngủ hoặc sợ mất cắp. Người đàn bà vẫn kêu gào giữa sân ga Hàng Cỏ như kêu gào giữa sa mạc.

(Rút từ tập Trang giấy trước đèn, NXB Khoa học Xã hôi, 1994, tr. 140 – 141)

Câu chuyện trên gợi anh/chị suy nghĩ gì về lòng nhân ái và sự vô cảm của con người trong cuộc

sống?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn