con l¾c ®¬n
Bµi 1:
Hai con l¾c ®¬n chiÒu dµi l1, l2 (l1>l2) vµ cã chu k× dao ®éng t¬ng øng lµ T1; T2, t¹i n¬i cã gia tèc träng trêng g = 9,8m/s2. BiÕt r»ng, còng t¹i n¬i ®ã, con l¾c cã chiÒu dµi l1 + l2 , chu k× dao ®éng 1,8s vµ con l¾c ®¬n cã chiÒu dµi l1 - l2 cã chu k× dao ®éng 0,9 (s). TÝnh T1, T2, l1, l2.
|
Lêi gi¶i
+ Con l¾c chiÒu dµi l1 cã chu k× T1= l1= (1)
+ Co l¾c chiÒu dµi l2cã chu k× T2= l1= (2)
+ Con l¾c chiÒu dµi l1 + l2 cã chu k× T3= 2.
l1 + l2 = (m) = 81 cm (3)
+ Con l¾c cã chiÒu dµi l1 - l2cã chu k× T' = 2.
l1 - l2 = (m) = 20,25 cm (4)
Tõ (3) (4) l1= 0,51 (m) = 51cm
l2 = 0,3 (m) = 3cm
Thay vµo (1) (2) T1= 2 (s)
T2= 2 (s)
Bµi 2:
Mét con l¾c cã chiÒu dµi l, vËt nÆng khèi lîng m, kÐo con l¾c ra khái VTCB mét gãc 0 råi th¶ kh«ng vËn tèc ®Çu.
1. LËp BT vËn tèc t¬ng øng víi li ®é gãc suy ra BT vËn tèc cùc ®¹i.
2. LËp bt lùc c¨ng d©y øng víi li ®é gãc . Suy tab t lùc c¨ng d©y cùc ®¹i, cùc tiÓu.
* ¸p dông: l = 1m, m = 100g, 0 = 60 ; g = 10(m/s2); 2= 10
|
Lêi gi¶i
1. BT vËn tèc t¬ng øng víi li ®é
+ Theo ®Þnh luËt b¶o toµn c¬ n¨ng, c¬ n¨ng cña con l¾c t¹i VT li gi¸c bÊt k× b»ng thÕ n¨ng cña con l¾c t¹i VT biªn.
mgh0 = mgh + (mv2)
v2 = 2g (h0 - h)2
(v2 = 2gl (1 - cos)
víi h0 = l(1 - cos)
h = l(1 - cos)
v2 = 2gl (cos - cos0)
VËy ®é lín vt : v =
V× cos = 1- 2sin2 khi << cos =
T¬ng tù cos 0 =
v =
+ VËn tèc cùc ®¹i khi = 0, vËt ë VTCB 0
vmax =
+ ¸p dông sè:
vmax = 6. (m/s) = 33cm/s
2 - BiÓu thøc lùc c¨ng d©y øng víi li gãc
+ §Þnh luËt 2 N
ChiÒu lªn ph¬ng d©y treo
Fth = -mg.cos +T = maht
T = mgcos + m. = m (gcos + )
v2 = 2gl (2- 2) ta ®îc
T = mg (3cos - 2 cos0) = mg (20 - 2 + 1)
+ Lùc c¨ng d©y cùc ®¹i khi = 0, vËt ë VTCB
Tmax = mg (20+ 1)
Thay sè
Tmax= 0,1 - 10 (N)
+ Lùc c¨ng d©y cùc tiÓu khi = 0 , vËt ë VT biªn
Tmin = mg (1 - 20)
Thay sè
Tmin = 0,1.10 (N)
Bµi 3:
Mét con l¾c ®¬n gåm sîi s©y cã chiÒu dµi l treo vËt nÆng cã khèi lîng m. Khi con l¾c ®¬n ®ang ë VTCB, ngêi ta truyÒn cho vËt nÆng vËn tèc ban ®Çu v0 lùc c¶n coi dao ®éng cña con l¾c lµ dao ®éng nhá. LËp bt tÝnh vËn tèc cña vËt nÆng vµ lùc c¨ng cña d©y treo theo li ®é gãc .
XÐt trêng hîp ®Ó vËn tèc vµ lùc c¨ng ®¹t cùc ®¹i vµ cùc tiÓu.
|
Lêi gi¶i
* VËn tèc t¬ng øng víi li gãc
+ §Þnh luËt lt c¬ n¨ng: c¬ n¨ng cña con l¾c VT li gi¸c
B»ng ®éng n¨ng cña con l¾c ë VTCB
v2 = v20 - 2gh
v2= v20- 2gl(1 - cos)
v =
Khi gãc << th× 1 - cos = 2sin2 =
v =
+ VËn tèc cùc ®¹i khi = 0 vmax = v0 , vËt ë VTCB
Thay sè vmax = 1m/s
+ VËn tèc cùc tiÓu khi = 0
v0 = 0 vmin = 0
* Lùc c¨ng d©y
= mgcos + T = maht
T = mgcos + m = m(gcos + )
Thay v2 ë trªn
T = mg
+ Khi nhá: cos = 1 -2sin2 = 1 -
T = mg
+ Lùc c¨ng d©y cùc ®¹i khi = 0, con l¾c ë VTCB
Tmax = mg +
+ Lùc c¨ng d©y cùc tiÓu khi = 0(con l¾c ë VTCB)
v0 = 0 20 =
Tmin= mg
¸p dông
Tmax = 0,1.10 +
Tmin = 0,1 . 10 = 0,95 (N)
Bµi 4:
Mét ®ång hå qña l¾c ch¹y ®óng giê ë Hµ Néi. §ång hå sÏ ch¹y nhanh chËm thÕ nµo khi ®a nã vµo TPHCM. BiÕt gia tèc r¬i tù do ë Hµ Néi vµ TPHCM lÇn lît lµ 9,7926 m/s2 9,7867 m/s2 . Bá qua sù ¶nh hëng cña nhiÖt ®é. §Ó ®ång hå chØ ®óng giê t¹i TPHCM th× ph¶i ®/chØnh ®é cµi con l¾c nh thÕ nµo?
|
Lêi gi¶i
+ Chu k× cña con l¾c ®ång hå t¹i Hµ Néi lµ
T1= 2 = 2 (s)
+ Chu k× dao ®éng cña con l¾c ®ång hå t¹i TPHCM lµ
T2 = 2
T2= 1,0003T1 = 2,0006 (s)
+ V× T2>T=1 nªn t¹i TPHCM ®ång hå ch¹y chËm trong 1 ngµy, kho¶ng thêi gian ch¹y chËm lµ:
t = 24.60.60. (s)
+ §Ó ®ång hå t¹i TPHCM còng chØ ®óng giê th× chiÒu dµi con l¾c ph¶i dµi lµ:
T'2 = 2 = 2 (s)
VT T1 = T'2 =
Thay sè:
l'= 1,0006 l
T¹i TPHCM ®Ò ®ång hå chØ ®óng giê, cÇn t¨ng chiÒu dµi d©y lªn mét lîng lµ
l = l'- l = 0,0006l
VT l = nªn l = 0,0006.
Thay sè
l = 0,0006. (m) = 0,6 mm
Bµi 5:
Mét con l¾c ®¬n gåm sîi d©y cã chiÒu dµi l = 1(m) vµ qu¶ cÇu nhá khèi lîng m = 100 (g), ®îc treo t¹i n¬i cã gia tèc träng trêng g = 9,8 (m/s2).
1.TÝnh chu kú dao ®éng nhá cña con l¾c.
2. Cho qu¶ cÇu mang ®iÖn tÝch d¬ng q = 2,5.10-4 t¹o ra ®êng trêng ®Òu cã cêng ®é E = 1000 (v/m).
H·y x¸c ®Þnh ph¬ng cña d©y treo con l¾c khi CB vµ chu k× dao ®éng nhá cña con l¾c trong c¸c trêng hîp.
a) VÐct¬ híng th¼ng xuèng díi
b) VÐct¬ cã ph¬ng n»m ngang.
|
Lêi gi¶i
1 - Chu k× dao ®éng nhá cña con l¾c
Lóc ®Çu T0 = 2 = 2 (s)
2 - Cho con l¾c tÝch ®iÖn dao ®éng trong ®trêng ®Òu
+ C¸c lùc t¸c dông vµo con l¾c: : Träng lùc
T: lùc c¨ng cña d©y
: lùc ®iÖn trêng
+ Coi con l¾c dao ®éng trong trêng träng lùc hiÖu dông g'
= m
Khi CB d©y treo con l¾c cã ph¬ng cña vµ chu k× dao ®éng nhá ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
T' = 2
a) th¼ng ®øng xuèng díi
+ g> 0 nªn cïng híng víi , tøc lµ th¼ng ®øng xuèng.
VËy khi CB, d©y trheo vÉn cã ph¬ng th¼ng ®øng.
Ta cã: P' = P + F®
mg'= mg + qE
g'= g +
+ Chu k× dao ®éng nhá cña con l¾c
T' = 2
Thay sè
T' = 2.3,14. = 1,8 (s)
b) Trêng hîp E n»m ngang
+) cã ph¬ng víi
Khi CB, d©y treo lÖch gãc so víi ph¬ng th¼ng ®øng, theo chiÒu cña lùc ®iÖn trêng.
tg =
tg =
~ 140
+ Chu k× dao ®éng cña con l¾c
T'= 2
Tõ h×nh vÏ:
P' =
Do ®ã: T’ = 2
T'= T0 (s)
Bµi 6:
Mét con l¾c ®¬n dao ®éng víi biªn ®é nhhá, chu k× lµ T0, t¹i n¬i ga = 10m/s2 . Treo con l¾c ë trÇn 1 chiÕc xe råi cho xe chuyÓn ®éng nhanh dÇn ®Òu trªn ®êng ngang th× d©y treo hîp víi ph¬ng th¼ng ®øng 1 gãc 0 = 90
a) H·y gi¶i thÝch hiÖn tîng vµ tÝnh gia tèc a cña xe.
b) Cho con l¾c dao ®éng víi biªn ®é nhá, h·y tÝnh chu k× T cña con l¾c theo T0.
|
Lêi gi¶i
a) Gi¶i thÝch hiÖn tîng:
Trong HQC g¾n víi xe (HQC kh«ng qu¸n tÝnh), vËt nÆng cña con l¾c ®¬n ph¶i chÞu 3 lùc t¸c dông.
+ Träng lùc
+ Lùc c¨ng d©y T
+ Lùc qu¸n tÝnh
Khi con l¾c ë VTCB
ngîc chiÒu víi nªn ngîc chiÒu víi
VËy lùc lµm cho d©y treo lÖnh 1 gãc vÒ phÝa ngîc víi chiÒu chuyÓn ®éng cña xe.
tg =
<< tg do ®ã
a g = 10. ~ 1,57 (m/s2)
b) ThiÕt lËp hÖ thøc gi÷a T0 vµ T
Do cã thªm lùc qu¸n tÝnh nªn coi träng lùc hiÖu dungc cña con l¾c lµ
(Coi con l¾c dao ®éng trong trêng gia tèc ghd = g')
Tõ h×nh vÏ P'=
Chu k× dao ®éng cña con l¾c khi ®ã x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
T = 2
L¹i cã T0 = 2
VËy T = T0
Bµi 7:
Mét con l¾c ®¬n gåm sîi s©y cã chiÒu dµi l = 1m vµ vËt nÆng cã khèi lîng m = 0,5kg. Lóc ®Çu kÐo con l¾c lÖch khái VTCB 1 gãc 0 = 60 råi th¶ nhÑ cho dao ®éng. Khi dao ®éng con l¾c chÞu t¸c dông cña lùc c¶n cã ®é lín coi nh kh«ng ®æi sau 100 dao ®éng, li ®é cùc ®¹i cña con l¾c lµ = 30 coi chu kú dao ®éng cña con l¾c nh khi kh«ng cã lùc c¶n.
1. CMR sau mçi chu k×, li ®é gãc cùc ®¹i cña dao ®éng gi¶m 1 lîng kh«ng ®æi.
2. §Ó duy tr× dao ®éng cña con l¾c cÇn ph¶i dïng mét ®éng c¬ nhá cã ma s¸t tèi thiÓu lµ len. (g = 10m/s2, 2 = 10).
|
nguon VI OLET