CHỦ ĐỀ 1: TẬP HỢP – TẬP HỢP SỐ TỰ NHIÊN

 

  1. KẾ HOẠCH CHUNG

 

Phân phối thời gian

Tiến trình dạy học

Tiết 1

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

KT1: Khái niệm tập hợp, phần tử của tập hợp, các ký hiệu.

Tiết 2

KT2: Tập hợp số tự nhiên, thứ tự trong tập hợp số tự nhiên.

Tiết 3

KT3: Ghi số tự nhiên

Tiết 4

KT4: Số phần tử của tập hợp, tập hợp con

Tiết 5

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG

 

 

  1. KẾ HOẠCH DẠY HỌC CỤ THỂ

 

  1. Mục tiêu bài học

 

  1. Kiến thức

-         Làm quen với khái niệm tập hợp.

-         Biết dùng các thuật ngữ tập hợp, phần tử của tập hợp. 

-         Nhận biết được một đối tượng cụ thể thuộc hay không thuộc một tập hợp cho trước.

-         Củng cố khái niệm tập hợp số tự nhiên. Biết đọc, viết các số tự nhiên. Biết so sánh, sắp xếp các số tự nhiên theo thứ tự tăng dần hoặc giảm dần.

-         Hiểu cách ghi số và giá trị theo vị trí của mỗi chữ số trong hệ thập phân.

-         Thấy được ưu điểm của hệ thập phân trong việc ghi số và tính toán.

 

  1. Kỹ năng

-         Biết viết một tập hợp theo diễn đạt bằng lời của bài toán, biết sử dụng đúng các kí hiệu , , .


-         Biết sử dụng đúng các kí hiệu: =, ≠, <, ≤, >,  ≥

-         Biết biểu diễn một số tự nhiên trên tia số.   Phân biệt các tập hợp N và N*.  Biết số tự nhiên liền sau, liền trước của một số tự nhiên.  Biết thế nào là hệ thập phân, phân biệt số và chữ số trong hệ thập phân.

-         Biết đọc và viết các số La Mã không quá 30.

 

  1. Thái độ

-         Nghiêm túc, tích cực, chủ động, độc lập và hợp tác trong hoạt động nhóm

-         Say sưa, hứng thú trong học tập và tìm tòi nghiên cứu liên hệ thực tiễn

 

  1. Năng lực, Phẩm chất

-         Năng lực hợp tác: Tổ chức nhóm học sinh hợp tác thực hiện các hoạt động.

-         Năng lực tự học, tự nghiên cứu: Học sinh tự giác tìm tòi, lĩnh hội kiến thức và phương pháp giải quyết bài tập và các tình huống.

-         Năng lực giải quyết vấn đề: Học sinh biết cách huy động các kiến thức đã học để giải quyết các câu hỏi. Biết cách giải quyết các tình huống trong giờ học.

-         Năng lực thuyết trình, báo cáo: Phát huy khả năng báo cáo trước tập thể, khả năng thuyết trình.

 

  1. Chuẩn bị của GV và HS

-         Thầy: lập kế hoạch dạy học; máy chiếu, thước kẻ, …

-         Trò: sgk, vở ghi, dụng cụ học tập, giấy nháp.

  1. Bảng mô tả các mức độ nhận thức và năng lực được hình thành

 

Nội dung

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng thấp

Vận dụng cao

Tập hợp, phần tử của tập hợp, tập hợp con

Học sinh nắm được k/n tập hợp, phần tử của tập hợp, tập con của 1 tập hợp

Học sinh sử dụng đúng các ký hiệu , ,

Liệt kê được các phần tử của tập hợp cho trước

Liệt kê hoặc nêu thuộc tính của các phần tử của 1 tập hợp theo mô tae của đề bài

Tập hợp số tự nhiên N, thứ tự trong N

Học sinh nắm được khái niệm số tự nhiên và tập hợp số tự nhiên

Học sinh so sánh được 2 số tự nhiên, dùng đúng các ký hiệu: ≥, >, <, ≤, =, ≠

Biểu diễn được 1 số tự nhiên trên tia số

Hình dung được giá trị của số tự nhiên khi biểu diễn dạng chữ


Đọc ghi số tự nhiên

Học sinh , đọc và ghi được số tự nhiên. Biết nhận dạng cách ghi giá trị số TN bằng số La-Mã

Biểu diễn được bằng cách viết La-mã các số tự nhiên có giá trị ≤ 30

Viết được cấu tạo số tự nhiên trong hệ thập phân. Dạng tổng quát của số TN có 2, 3, 4 … chữ số.

.

 

  1. Tiến trình dạy học

 

KHỞI ĐỘNG

  1. Mục tiêu: Tạo tình huống và hứng thú học tập cho học sinh, từ đó hình thành tinh thần hợp tác trong nhóm, hình thành khái niệm tập hợp và các kiến thức khác có lien quan.
  2. Nội dung và hình thức tổ chức: Đưa ra các bức tranh và các câu hỏi kèm theo, yêu cầu các nhó thảo luận và trả lời.
  3. Kết quả hình ảnh cho tìm đồ vâtSản phẩm: HS chia tách các đồ vật, con vật, chữ số, … thành các nhóm theo yêu cầu, từ đó hình thành khái niệm tập hợp

 


Kết quả hình ảnh cho trái câyKết quả hình ảnh cho con vật

 

 

 

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

  1. Mục tiêu: HS nhắm được khái niệm tập hợp, các phần tử của tập hợp, sử dụng các kí hiệu đúng.

  1. Nội dung, hình thức tổ chức; GV Thông báo khái niệm tập hợp, HS nghiên cứu tài liệu và thảo luận để nắm khái niệm các phần tử thuộc tập hợp, cách sử dụng ký hiệu , .
  2. Sản phẩm: Mô tả được tập hợp, kể tên các phần tử thuộc tập hợp.

HĐ1 TẬP HỢP, PHẦN TỬ THUỘC TẬP HỢP

LỆNH (Yêu cầu của GV)

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

GỢI Ý

 

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

-      Hãy đọc, nghiên cứu sgk tr4

-      Hãy đọc tên các tập hợp của 3 bức tranh (phần khởi động)?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Hãy kể tên một vài phần tử khác thuộc các tập hợp A, B, C?

 

-      Hãy đọc, nghiên cứu sgk tr5.

 

 

- Có mấy cách viết 1 tập hợp?

 

 

 

 

 

LUYỆN TẬP

- Thảo luận làm bài tập 1

 

 

  1. Các ví dụ

-      Đọc, tìm hiểu khái niệm và các ví dụ về tập hợp trong sgk

-      Tập hợp các đồ vật trong tranh, tập hợp các con vật trong tranh, tập hợp các loại trái cây trong tranh.

 

 

 

  1. Cách viết, cách ký hiệu

 

 

 

 

 

 

- Lần lượt tìm các phần tử khác của 3 tập hợp.

 

 

- Đọc, tìm hiểu cách viết và cách sử dụng các ký hiệu ,

- Có 2 cách viết tập hợp: liệt kê các phần tử thuộc tập hợp hoặc chỉ ra các tính chất đặc trưng cho các phần tử thuộc tập hợp.

 

 

 

 

 

 

 

 

-     Đặt tên cho 3 tập hợp này lần lượt là A, B, C,

 

 

 

 

 

 

- Ta có: bút chì, máy tính, … là các phần tử thuộc tập hợp A; chôm chôm, dừa, … là các phần tử thuộc tập hợp C …

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Hãy tìm hiểu kỹ 2 cách viết tập hợp A trong ví dụ - sgk tr 5

 

 

 

 

 


sau: Điền dấu , vào ô trống

 

Thước kẻ           A

Bút vẽ               B

Thước kẻ          C

Con tôm           B

Dưa hấu          C

- Bài tập 2: Cho tập hợp M gồm các số tự nhiên không lớn hơn 7.

a) Hãy viết tập hợp M bằng 2 cách

b) trong các số 6, 7, 8, những số nào là phần tử của M? dung kí hiệu , để biểu diễn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Bài tập 3: Hãy viết tập hợp Q  các chữ cái trong từ NINH BÌNH

 

 

Thước kẻ           A

Bút vẽ               B

Thước kẻ          C

Con tôm            B

Dưa hấu           C

 

 

 

 

 

 

 

 

a) M = {0; 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7}

M = {x N x ≤ 7}

b) 6 M; 7 M; 8 M

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Q = {N, I, H, B}

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Người ta còn biểu diễn tập hợp bằng hình vẽ trong đó các phần tử của tập hợp được đặt trong một đường cong khép kín, mỗi phần tử là 1 dấu chấm. Ví dụ:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

HĐ2 TẬP HỢP CÁC SỐ TỰ NHIÊN

  1. Mục tiêu: HS nhắm được khái niệm tập hợp số tự nhiên, cách biểu diễn số tự nhiên trên tia số, cách so sánh số tự nhiên, sử dụng các kí hiệu N; N*, >, <. =, ≤, ≥  đúng.
  2. Nội dung, hình thức tổ chức; GV Thông báo khái niệm tập hợp, HS nghiên cứu tài liệu và thảo luận để nắm khái niệm các phần tử thuộc tập hợp, cách sử dụng ký hiệu .
  3. Sản phẩm: Đọc được số TN, biểu diễn được số TN trên tia số, so sánh được 2 số TN

LỆNH (Yêu cầu của GV)

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

GỢI Ý

 

KHỞI ĐỘNG

Trò chơi: đố bạn đoán số: chọn ngẫu nhiên 10 HS, ghép thành 5 đôi, mỗi đôi là 1 đội. với mỗi đôi, HS1 đọc 1 số TN tùy ý (có từ 4 đến 5 chữ số) HS2 có n/v viết số liền sau số đó, sau đó HS2 lại đọc 1 số TN khác và HS1 viết số liền trước số đó.

 

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

 

 

 

 

 

- Tập hợp các số TN là gì?

- Tập hợp các số TN được ký hiệu ntn? Em hiểu tập hợp N* là tập hợp ntn?

 

- Hãy viết các tập hợp N và N*?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Chơi trò chơi, mỗi đôi có thời gian 30 giây.

 

1. Tập hợp N và tập hợp N*

- Đọc, Tìm hiểu kiến thức trong sgk tr6,7.

 

- Tập hợp các số 0; 1; 2; 3; 4; … gọi là tập hợp số TN, - Tập hợp các số TN ký hiệu là N; Tập hợp các số TN khác 0 ký hiệu là N*.

 

N = {0; 1; 2; 3; 4; …}

N* = {1; 2; 3; 4; …}

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Hướng dẫn HS cách biểu diễn một số TN trên tia số


 

 

 

- Khi so sánh 2 số TN a và b khác nhau, có mấy khả năng xảy ra? Hãy viết bằng ký hiệu các khả năng ấy?

- Em hiểu ntn về các ký hiệu a ≥ b; a ≤ b?

 

 

- Cho x < 15, hãy so sánh x và 17? Cho y > 23, hãy so sánh y với 17?

 

- Tìm số liền sau và số liền trước của số 367? Các số đó có quan hệ với nhau như thế nào?

 

 

- Tìm số tự nhiên nhỏ hơn số 0, tìm số tự nhiên lớn nhất?

 

 

LUYỆN TẬP

Bài tập 1:  Hãy xắp xếp các số TN sau theo thứ tự tăng dần: 946; 7364; 943; 1775; 3726; 3354; 17172; 229; 99; 1234.

Bài tập 2: Hãy xắp xếp các số TN sau theo thứ tự giảm dần: 946; 7364; 943; 1775; 3726; 3354; 17172; 229; 99; 1234.

Bài tập 3: Hãy viết các tập hợp sau bằng cách liệt kê các phần tử:

a) A = {xN12 < x< 17}

b) B = {xN* x ≤ 5}

c) C = {x N 3 ≤ x ≤ 7}

2. Thứ tự trong tập hợp số tự nhiên

- Đọc, tìm hiểu sgk – tr7

+ Khi so sánh 2 số tự nhiên a và b khác nhau, có 3 khả năng xảy ra:

a = b; hoặc a > b; hoặc   a < b

+ a ≥ b nghĩa là a > b hoặc a = b; a ≤ b nghĩa là a < b hoặc a = b.

 

+ Vì  x < 15 và 15 < 17 nên x < 17

Vì  y > 23 và 23 > 17 nên y > 17

 

+ Số liền sau của số 367 là số 368; số liền trước của số 367 là số 366. Các số 366; 367; 368 là 3 số TN liên tiếp.

 

+ Không có số TN nhỏ hơn số 0 và không có số TN lớn nhất. Số 0 là số TN nhỏ nhất.

 

 

Bài tập 1: Xắp xếp theo thứ tự tăng dần: 99; 229; 943; 946; 1234; 1775; 3354; 3726; 7364; 17172

 

Bài tập 2: Xắp xếp theo thứ tự giảm dần:

17172; 7364; 3726; 3354; 1775; 1234; 946; 943; 229; 99 .

 

Bài tập 3:

a) A = {13; 14; 15; 16}

b) B = {0; 1; 2; 3; 4; 5}

c) C = {3; 4; 5; 6; 7}

 


3 GHI SỐ TỰ NHIÊN

a. Mục tiêu:   HS hiểu thế nào là hệ thập phân, phân biệt số và chữ số trong hệ thập phân  Hiểu rõ trong hệ thập phân giá trị của mỗi chữ số trong một số thay đổi theo vị trí.  HS biết đọc và viết các số La Mã không quá 30 .

HS thấy được ưu điểm của hệ thập phân trong việc ghi số và tính toán .

b. Nội dung, hình thức tổ chức; HS nghiên cứu tài liệu và thảo luận để tìm hiểu cách ghi số trong hệ thập phân, cách ghi số La-mã.

c. Sản phẩm: Đọc được số TN, biểu diễn được giá trị của 1số TN .

LỆNH (Yêu cầu của GV)

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

GỢI Ý

 

KHỞI ĐỘNG

Trò chơi: Số và chữ số: HS1: đọc 1 số bất kỳ (Có từ 5 đến 6 chữ số) HS2 viết đúng số đó. (Khoảng 5 đôi)

 

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

 

 

 

- Người ta dung những chữ số nào để đọc và ghi các số?

 

- Số 4 762 834 đọc ntn? Nó gồm mấy chữ số? đó là những chữ số nào?

 

 

- Số 4657 có mấy nghìn, mấy trăm, mấy chục?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tham gia trò chơi khoảng 5’

 

 

 

1. Số và chữ số:

Đọc, tìm hiểu sgk phần 1, tr8.

 

- Người ta dùng các chữ số 0; 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9 để đọc và ghi các số TN

 

- Số 4 762 834 đọc là  “Bốn triệu bẩy trăm sáu hai nghìn tám trăm ba mươi tư”, nó gồm 7 chữ số là các số: 4; 7; 6; 2; 8; 3.

- số 4657 có 4 nghìn, 46 trăm, 465 chục.

2. Hệ thập phân

 

 

 

 

Đọc, tìm hiểu sgk phần 2, tr8.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Thông báo: Cách ghi số như trên chúng ta tìm hiểu gọi là Cách ghi số trong hệ thập phân. Cứ 10 đơn vị ở 1 hàng thì làm thành 1 đơn vị của hàng


 

- Hãy biểu diễn giá trị của số   với a

- Hãy tìm số tự nhiên lớn nhất có 3 chữ số?

- Hãy tìm số tự nhiên lớn nhất có 3 chữ số khác nhau?

 

 

Ngoài cách ghi số tự nhiên như trên, người ta còn dùng chữ số La-mã để đọc và ghi số TN

- Em đã biết những số La-mã nào?

- Hãy đọc và tìm hiểu thwm trong sgk để biết cách viết các số La-mã khác.

- Hãy biểu diễn các số 12, 17, 24, 28, 30 bằng số La-mã.

 

 

LUYỆN TẬP

 

Bài tập 1:  Viết tập hợp các chữ số của các số: 27763; 27364; 987352300

 

Bài tập 2: số 1029345  có bao nhiêu nghìn, chữ số hang nghìn là số nào? Có bao nhiêu chục, chữ số hang chục?

 

Bài tập 3: 

a) Viết số TN nhỏ nhất có 4 chữ số

b) Viết số TN nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhau?

c) Viết thêm chữ số 0 vào số 2837 để được kết quả lớn nhất; Viết thêm số 4

 

- Số   = 1000.a + 100.b + 10.c + d

 

Số tự nhiên lớn nhất có 3 chữ số là 999

Số tự nhiên lớn nhất có 3 chữ số khác nhau là 987

 

3. Chú ý

 

 

 

 

 

 

 

- Đọc, tìm hiểu sgk

 

 

 

XII; XXIV; XXVIII; XXX

 

-  Đọc phần “Có thể em chưa biết”

 

 

Bài tập 1:

A = {2; 3; 6; 7}

B = {2; 3; 4; 6; 7}

C = {0; 2; 3; 5; 7; 8; 9}

 

Bài tập 2: Số 1029345 có 1029 nghìn, chữ số hang nghìn là 9; Có 102934 chục, chữ số hang chục là 3.

 

Bài tập 3:

a) số 1000

 

b) số 1023

 

 

c) số 28370

liền trước nó…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


xen vào các chữ số của số 1623 để được kết quả lớn nhất

    số 16423

 

 

4 SỐ PHẦN TỬ CỦA TẬP HỢP; TẬP HỢP CON

a. Mục tiêu:   - HS hiểu được một tập hợp có thể có một phần tử, có nhiều phần tử, có thể có vô số phần tử, cũng có thể không có phần tử nào, hiểu được khái niệm hai tập hợp bằng nhau, tập hợp rỗng, biết kiểm tra một tập hợp là tập hợp con của một tập hợp cho trước, biết một vài tập hợp con của một tập hợp cho trước, biết sử dụng các kí hiệu   

b. Nội dung, hình thức tổ chức; Thảo luận, nghiên cứu SGK để tìm hiểu cách xác định số phần tử của một tập hợp, khái niệm tập hợp rỗng, tập hợp con, các ký hiệu.

c. Sản phẩm:  Xác định số phần tử của một tập hợp, hiểu thế nào là tập hợp rỗng, tập hợp con, sử dụng đúng các ký hiệu

LỆNH (Yêu cầu của GV)

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

GỢI Ý

 

KHỞI ĐỘNG

 

Hãy viết các tập hợp sau:

a) Tập hợp các số tự nhiên nhỏ hơn 1

b) Tập hợp các số tự nhiên không vượt quá 3

c) tập hợp các số tự nhiên lớn hơn 4

d) Tập hợp các số tự nhiên sao x cho x + 7 = 2

 

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

 

 

- Trong các ví dụ trên, hãy cho biết mỗi tập hợp có bao nhiêu phần tử?

 

- Tìm hiểu sgk và cho biết: Tập hợp không có phần tử nào gọi là gì? Ký hiệu ntn?

 

 

 

 

 

- Thảo luận nhóm 3’ để trả lời các câu hỏi.

A = {0}

B = {0; 1; 2; 3}

C = {5; 6; 7; 8; 9; … }

D = ….

 

 

 

 

 

1. Số phần tử của một tập hợp

- Các tập hợp A, B, C, D lần lượt có 1; 4; vô số; không có phần tử.

 

- Tập hợp không có phần tử nào gọi là tập hợp rỗng, ký hiệu là

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

nguon VI OLET