Bài 1. Pháp luật và đời sống

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

21/08

21/08

21/08

21/08

Sĩ số

      Giáo viên giúp học sinh nắm được thế nào là sản xuất của cải vật chất.

     ? Con người muốn tồn tại và phát triển cần phải làm gì?

     ? Con người tác động làm biến đổi tự nhiên để làm  gì?

     ? Em hiểu thế nào là sản xuất của cải vật chất?

      Sau khi học sinh nắm được thế nào là sản xuất của cải vật chất, giáo viên có thể đặt ra các câu hỏi dẫn dắt gợi mở để học sinh tự trả lời.

     ? Theo em sản xuất vật chất có vai trò như thế nào?

     ? Tại sao thông qua lao động con người lại hoàn thiện về thể chất và tinh thần?

     ? Tại sao sản xuất của cải vật chất lại giúp cho các phương thức sản xuất hoàn thiện?

     Giáo viên đưa ra sơ đồ sức lao động => Tư liệu lao động => đối tượng lao động =>  Sản phẩm sau đó giáo viên đi vào từng yếu tố.

    ? Để sản xuất chúng ta cần phải có những yếu tố nào?

     ? Sức lao động của một con người bao gồm hai mặt nào?

      Khi phân tích khái niệm lao động giáo viên cần nhấn mạnh tính có mục đích, có ý thức trong hoạt động lao động của con người.

    ? Tại sao lao dộng lại là hoạt động có mục đích, có ý thức của con người?

   ? Em hiểu như thế nào về câu nói của Mác trong sách giáo khoa (trang 6)

    ? Em hãy chỉ ra sự khác nhau giữa sức lao động với lao động?

    ? Tai sao sức lao động mới chỉ là khả năng lao động?

    ? Em lấy ví dụ về yếu tố tự nhiên có sẵn trong tự nhiên?

    ? Em hãy lấy ví dụ về yếu tố tự nhiên trải qua tác động của lao động?

    ? Theo em đối tượng lao động là gì?

    ? TLLĐ được chia làm mấy loại? lấy ví dụ chứng minh cho từng loại?

     ? Em hãy chỉ ra sự phân biệt giữa TLLĐ và ĐTLĐ mang tính tương đối?

     ? Trong các yếu tố của sản xuất, yếu tố nào giữ vai trò quan trọng nhất?

1. Sản xuất của cải vật chất.

a. Thế nào là sản xuất của cải vật chất

Con người tác động vào tự nhiên để:

+ Làm biến đổi các yếu tố tự nhiên   phục vụ nhu

+ Tạo ra sản phẩm                            cầu của mình

b. Vai trò của sản xuất của cải vật chất

  - Để duy trì sự tồn tại của con người

  - Sản xuất của cải vật chất quyết định mọi hoạt động của xã hội.

  - Là quá trình hoàn thiện và phát triển các phương thức sản xuất

2. Các yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất

a. Sức lao động

- Sức lao động là toàn bộ năng lực thể chất và tinh thần được con người sử dụng vào quá trình sản xuất.

- Lao động là hoạt động có mục đích, có ý thức của con người làm biến đổi các yếu tố tự nhiên cho phù hợp với nhu cầu của mình

- Khác nhau giữa sức lao động và lao động

+ Sức lao động mới chỉ là khả năng lao động

+ Lao động là sự tiêu dùng sức lao động

b. Đối tượng lao động

- ĐTLĐ có hai loại

- ĐTLĐ là những yếu tố của tự nhiên mà lao động của con người tác động vào nhằm biến đổi nó cho phù hợp với mục đích  của con người

c. Tư liệu lao động

- TLLĐ chia lam 3 loại

   + Công cụ lao động

   + Hệ thống bình chứa

   + Kết cấu hạ tầng

- Khái niệm TLLĐ (SGK)

- Phân biệt ĐTLĐ với TLLĐ chỉ mang tính tương đối

- SLĐ là yếu tố giữ vai trò quyết định vì: SLĐ mang tính sáng tạo, nguồn lực không cạn kiệt

 Như vậy:

+ TLSX = TLLĐ + ĐTLĐ

+ Quá trình sản xuất = SLĐ + TLSX => sản phẩm               

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

28/08

28/08

28/08

28/08

Sĩ số

      Phát triển kinh tế là một vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với sự phát triển của thế giới nói chung và nước ta nói riêng.

     ? Theo em phát triển kinh tế hợp lí được thể hiện ở những điểm nào?

      ? Thế nào là tăng trưởng kinh tế? chỉ ra sự khác nhau giữa phát triển kinh tế với tăng trưởng kinh tế?

        ? Phân tích nội dung cơ cấu kinh tế hợp lí? ở nước ta hiện nay có những loại cơ cấu kinh tế hợp lí nào? trong các cơ cấu kinh tế đó cơ cấu kinh tế nào giữa vai trò quan trọng, vì sao? tại sao x.dựng cơ cấu kinh tế hợp lí phải gắn liền với b.vệ môi trường?

     ? Theo em tại sao tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với công bằng xã hội? liên hệ với nước ta? em hãy chỉ ra mối liên hệ giữa tăng trưởng kinh tế với công bằng xã hội?

     Phát triển kinh tế có một ý nghĩa hết sức quan trọng không chỉ đối với cá nhân, gia đình mà cả xã hội.

     ? Theo em phát triển kinh tế có ý nghĩa gì đối với các nhân? liên hệ với bản thân?

      ? Phát triển kinh tế có ý nghĩa gì đối với gia đình? liên hệ với gia đình em?

      ? Theo em phát triển kinh tế có ý nghĩa gì đối với xã hội? liên hệ với địa phương em?

3. Phát triển kinh tế và ý nghĩa của phát triển kinh tế đối với cá nhân, gia đình và xã hội.

a. Phát triển kinh tế.

                                  + Tăng trưởng kinh tế

Phát triển kinh tế      + Cơ cấu kinh tế hợp lí

                                 + Công bằng xã hội

- Tăng trưởng kinh tế

+ Tăng trưởng kinh tế là sự tăng lên về số lượng, chất lượng hàng hóa và các yếu tố của các quá trình sản xuất trong một thời gian nhất định.

- Cơ cấu kinh tế hợp lí (không dạy)

+ Cơ cấu kinh tế là mối quan hệ giữa quy mô và trình độ giữa các ngành kinh tế

+ Cơ cấu kinh tế

    Cơ cấu ngành (quan trọng nhất)

    Cơ cấu vùng kinh tế (7 vùng kinh tế)

    Cơ cấu thành phần kinh tế (5 TPKT)

- Tăng trưởng kinh tế gắn với công bằng xã hội vì:

+ Tạo điều kiện cho mọi người có quyền bình đẳng trong đóng góp và hưởng thụ

+ Phù hợp với sự phát triển toàn diện của con người và xã hội

+ Làm cho thu nhập thực tế tăng, tăng chất lượng văn hóa, gia đình, y tế, môi trường…

b. Ý nghĩa của phát triển kinh tế đối với cá nhân, gia đình và xã hội.

- Đối với cá nhân

+ Có việc làm  từ đó có thu nhập, nhu cầu vật chất và tinh thần tăng

+ Được học tập, chăm sóc sức khỏe từ đó tuổi thọ tăng…

- Đối với gia đình

+ Gia đình hạnh phúc từ đó được chăm sóc, giáo dục, gia đình văn hóa…

+ Thực hiện được các chức năng kinh tế, sinh sản…

- Đối với xã hội

+ Thu nhập quốc dân tăng từ đó chất lượng cuộc sống tăng, văn hóa, giáo dục, y tế phát triển

+ Chính sách quốc phòng, an ninh, đối ngoại được đảm bảo

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

04/10

04/10

04/10

04/10

Sĩ số

   Giáo viên giúp học sinh nắm được thế nào là kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hóa, giáo viên đưa ra hệ thống câu hỏi theo sự  lô gíc để học sinh nắm được nội dung hàng hoá là gì.

    ? Em hiểu thế nào là kinh tế tự nhiên?

    ? Em hiểu thế nào là kinh tế hàng hóa?

    ? Kinh tế hàng hóa ra đời, tồn tại và phát triển cần phải có những điều gì?

    ? Sản phẩm trở thành hàng hóa phải có những điều kiện gì?

    ? Vậy hàng hóa là gì?

    ? Hàng hóa tồn tại ở mấy dạng?

    Hai thuộc tính của hàng hoá cùng với hệ thống câu hỏi giáo viên kết hợp với lấy ví dụ minh hoạ giúp hoc sinh tìm ra hai thuộc tính của hàng hoá.

   ? Hàng hóa có mấy thuộc tính?

    Giáo viên cho học sinh lấy ví dụ về một số hàng hoá. Đặt câu hỏi gợi mở giúp học sinh tìm ra giá trị sử dụng của hàng hoá.

    ? Theo em sản phẩm làm ra dùng để làm gì?

    ? Em hiểu thế nào là giá trị sử dụng của hàng hóa?

    ? Giá trị của hàng hóa là gì?Bằng cách nào để xác định giá trị của hàng hoá?

       Giá trị trao đổi VD: 1m vải = 5 kg thóc

    ? Theo em giá trị của hàng hóa là gì?

    ? Lư­ợng giá trị của hàng hóa đư­ợc xác định như­  thế nào?

    ? Em hiểu thế nào là thời gian lao động cá biệt?

    ? Có phải trao đổi hàng hóa trên thị trường ng­ười ta căn cứ vào thời gian lao động cá biệt?

    ? Giá trị xã hội của hàng hóa gồm có những yếu tố nào?

     ? Tại sao hàng hóa có tính thống nhất giữa hai thuộc tính?

     ? Tính mâu thuẫn giữa hai thuộc tính đ­ược thể hiện như­ thế nào?

1. Hàng hóa.

a. Hàng hóa là gì?

- So sánh kinh tế tự nhiên với kinh tế hàng hóa

- Kinh tế hàng hóa ra đời, tồn tại và phát triển cần:

+  Sự phân công lao động xã hội

+ Sự tách biệt t­ương đối về kinh tế giữa những ng­ười sản xuất hàng hóa

- Điều kiện để sản phẩm trở thành hàng hóa:

+ Do lao động tạo ra

+ Có công dụng nhất định

+ Khi tiêu dùng phải thông qua mua bán

- Khái niệm: Hàng hóa là sản phảm của lao động có thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi, mua bán.

- Hàng hóa tồn tại:  +  Vật thể

                                  + Phi vật thể

b. Thuộc tính của hàng hóa

* Giá trị sử dụng của hàng hóa.

- Là công dụng của vật phẩm để thỏa mãn nhu cầu của con ng­ười

- Ví dụ: Gạo = để ăn; Quần áo = để mặc; Xe đạp = để đi; Xi măng = để xây nhà

* Giá trị của hàng hóa.

- Đ­ược biểu hiện thông qua giá trị trao đổi mà giá trị trao đổi là quan hệ về số lư­ợng.

- Vậy: Giá trị của hàng hóa là lao động của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong hàng hóa

- L­ượng giá trị hàng hóa đư­ợc đo bằng số lượng thời gian lao động hao phí sản xuất ra hàng hóa (giờ, phút, ngày...)

- Thời gian lao động hao phí để sản xuất ra hàng hóa của từng ngư­ời gọi là thời gian lao động cá biệt.

- Giá trị xã hội của hàng hóa gồm:

+ Giá trị TLSX đã hao phí       

+ Giá trị sức lao động 

+ Giá trị tăng thêm   => lãi

* Tính thống nhất và mâu thuẫn của hai thuộc tính hàng hóa

- Tính thống nhất: Hai thuộc tính cùng tồn tại trong một hàng hóa

- Tính mâu thuẫn:

+ Với t­ư cách là giá trị sử dụng thì các hàng hóa không đồng nhất về chất

+ Giá trị đư­ợc thực hiện trong lĩnh vực l­ưu thông, giá trị sử dụng đ­ược thực hiện trong lĩnh vực tiêu dùng

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

11/10

11/10

11/10

11/10

Sĩ số

 ? Theo em từ khi xuất hiện hình thức trao đổi hàng hóa tiền đã xuất hiện chưa? (chưa)

     Tiền tệ xuất hiện là kết quả của quá trình phát triển lâu dài của sản xuất và trao đổi hàng hóa và sự phát triển của các hình thái giá trị. Về nhà các em học thêm trong sách giáo khoa.

     Khi sản xuất và trao đổi hàng hoá phát triển hơn nữa, đặc biệt là khi phạm vi trao đổi được mở rộng nó đòi hỏi phải có vật ngang giá thống nhất, nhỏ, gọn, có giá trị…

    ? Tại sao vàng, bạc lại có được vai trò là tiền tệ?

     ? Qua các hình thái của tiền, vậy bản chất của tiền là gì?

     Giáo viên cần nêu một số ví dụ thực tiễn khi phân tích  chức năng cần chú nhiều đến chức năng thước lần lượt từng chắc năng cảu tiền và trong năm đo giá trị.

    ? Em hiểu thế nào là chức năng thước đo giá trị? Lấy ví dụ minh hoạ? Giá cả hàng hóa được quy định bởi các yếu tố nào?

     ? Em hiểu thế nào là chức năng phương tiện lưu thông? lấy ví dụ minh hoạ?

     ? Em hiểu thế nào là chức năng phương tiện cất trữ? lấy ví dụ minh hoạ?      (Đây là một trong những nguyên nhân gây ra lam phát).

     ? Em hiểu thế nào là chức năng phương tiện thanh toán? lấy ví dụ minh hoạ?

     ? Em hiểu thế nào là chức năng phương tiện tiền tệ thế giới? lấy ví dụ minh hoạ? chức năng này xuật hiện khi nào?

      ? Việt Nam đồng có được coi là tiền tệ thế giới không?

      ? Để thực hiện chức năng này phải là những loại tiền nào?

      ? Theo em khi nào thì xẩy ra hiện tượng lạm phát?

      ? Khi xẩy ra lạm phát thì dẫn đến hậu quả gì?

     ? T.sao nói tích cực gửi tiền vào ngân hàng là ích nước, lợi nhà?

2. Tiền tệ. (hướng dẫn học sinh đọc thêm)

a. Nguồn gốc và bản chất của tiền.

* Nguồn gốc

- Hình thái giản đơn hay ngẫu nhiên

- Hình thái giá trị đầy đủ hay mở rộng

- Hình thái chung

- Hình thái tiền

+ Vàng, bạc làm vật ngang giá chung cho mọi sự trao đổi.

. Thứ nhất: Vàng là hàng hóa nên nó có hai thuộc tính (giá trị và giá trị sủ dụng)

. Thứ hai: Thuộc tính tự nhiên: thuần nhất, ít hư hỏng, dễ chia nhỏ, có giá trị.

- Bản chất của tiền

+ Là hàng hóa đặc biệt được tách ra làm vật ngang giá chung

+ Biểu hiện MQH giữa những người sản xuất hàng hóa.

b. Chức năng của tiền

- Thước đo giá trị

+ Dùng để đo lường

+ Là biểu hiện giá trị hàng hóa

+ Gía cả hàng hóa được quy định bởi các yếu tố:

. Giá trị hàng hoá

. Giá trị tiền tệ

. Quan hệ cung cầu

- Phương tiện lưu thông

+ Tiền đóng vai trò là môi giới trong trao đổi hàng hóa vận động theo công thức  H – T – H

     . H – T là bán

     . T – H là mua

+ Ví dụ H – T – H  (cụ thể)

- Phượng tiện cất trữ

+ Tiền được rút ra khỏi lưu thông

+ Ví dụ Vàng, bạc, tiền giấy,…

- Phương tiện thanh toán

+ Dùng để chi trả sau khi mua bán như: mua hàng, trả nợ, nộp thuế...

+ Cách thanh toán:  Tiền mặt

                                 Chuyển tài khoản

                                 Thẻ ATM

- Tiền tệ thế giới

+ Xuất hiện khi trao đổi hàng hoá vượt qua biên giới quốc gia

+ Phải là tiền vàng, bạc hoặc tiền được công nhận là p.tiện thanh toán quốc tế

c. Quy luật lưu thông tiền tệ (không dạy)

- Lạm phát

+ Số lượng tiền vượt qua khối lượng hàng hóa thực tế trong xã hội

+ Hậu quả: giá cả hàng hóa tăng, sức mua của tiền giảm, đời sống nhân dân khó khăn, quản lý nền kinh tế của nhà nước kém...

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

18/10

18/10

18/10

18/10

Sĩ số

     Giáo viên tiến hành cho học sinh thảo luận theo đơn vị lớp bằng hệ thống câu hỏi để học sinh tìm ra nội dung thị trường.

     Giáo viên làm rõ sự xuất hiện và phát triển của thị trường gắn liền với sự ra đời và phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hoá

     ? Bằng thực tế trong xã hội, em hiểu như thế nào về thị trường?

     ? Theo em thị trường xuất hiện và phát triển từ khi nào?

     ? Theo em nơi nào diễn ra việc trao đổi mua – bán?

(trao đổi mua – bán hàng hoá gắn với không gian, thời gian nhất định)

     ? Em lấy ví dụ về thị trường giản đơn (hữu hình)?

(TT gạo, chè, cà phê…)

     ? Em lấy ví dụ về thị trường hiện đại (vô  hình)?

(TT chất xám, nhà đất, chứng khoán…)

     ? Theo em để hình nên thị trường thì cần phải có những nhân tố cơ bản nào?

     Giáo viên cần làm rõ các chủ thể kinh tế: người bán - người mua; cá nhân; doanh nghiệp; cơ quan; nhà nước...

    Trong nền kinh tế hàng hoá hầu hết sản phẩm đều được mua-bán trên thị trường. Do vậy không có thị trường thì không có sản xuất và trao đổi hàng hoá. Vậy vai trò của thị trường được biểu hiện qua các chức năng sau.

     ? Em hiểu như thế nào là chức năng thực hiện giá trị sử dụng và giá trị của hàng hoá?

     Giáo viên đặt vấn đề đây là chức năng thứ hai của thị trường thông qua chức năng này thị trường thông tin cho người sản xuất kinh doanh và người tiêu dùng.

     ? Thị trường cung cấp cho các chủ thể tham gia thị trường những thông tin gì?

     ? Thông tin của thị trường quan trọng như thế nào đối với người mua lẫn người bán?

     ? Theo em em yếu tố nào điều tiết kích thích sản xuất từ ngành này sang ngành khác, luân chuyển hàng hoá từ nơi này sang nơi khác?

    ? Phân tích ảnh hưởng của giá cả đối với người sản xuất, lưu thông và người tiêu dùng?

3. Thị trường.

a. Thị trường là gì.

- Theo nghĩa hẹp: là nơi diễn ra sự trao đổi, mua bán hàng hóa. Ví dụ: chợ, cửa hàng…

- Theo nghĩa rộng: là tổng thể các mối quan hệ cạnh tranh, cung cầu, giá cả, giá trị…

- Khái niệm: Thị trường là lĩnh vực trao đổi mua bán mà ở đó các chủ thể kinh tế tác động qua lại với nhau để xác định giá cả và số lượng hành hóa dịch vụ.

- Thị trường ra đời, phát triển cùng với sự ra đời, phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hoá.

- Các nhân tố của thị trường

    . Hàng hoá

    . Tiền tệ

    . Người mua – bán gồm: quan hệ H-T, Mua bán, Cung cầu, Giá cả - hàng hoá

- Khái niệm: Thị trường là lĩnh vực trao đổi mua bán mà ở đó các chủ thể kinh tế tác động qua lại lẫn nhau để xác định giá cả và số lượng hoàng hóa, dịch vụ.

b. Các chức năng của thị trường

- Chức năng thực hiện (thừa nhận) giá trị sử dụng và giá trị của hàng hoá.

+ Hàng hoá bán được tức là xã hội thừa nhận hàng hóa đó phù hợp nhu cầu của thị trường thì giá trị của nó được thực hiện.

+ Hàng hoá bán được người sản xuất có tiền, có lãi thì lại tiếp tục sản xuất và mở rộng sản xuất.

- Chức năng thông tin.

+ Cung cấp thông tin về những biến động của nhu cầu xã hội.

+ Những thông tin thị trường cung cấp: quy mô cung – cầu, giá cả, chất lượng, cơ cấu, chủng loại, điều kiện mua - bán.

+ Giúp cho người bán đưa ra quyết định kịp thời và người mua sẽ điều chỉnh việc mua cho phù hợp.

- Chức năng điều tiết, kích thích hoặc hạn chế sản xuất và tiêu dùng.

+ Sự biến động của cung – cầu trên thị trường điều tiết kích thích các yếu tố sản xuất.

+ Đối với người sản xuất: giá cao thì tăng sản xuất và ngược lại.

+ Đối với lưu thông: điều tiết hàng hoá và dịch vụ theo giá.

+ Đối với người tiêu dùng: giá cao thì giảm mua và ngược lại

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

25/09

25/09

25/09

25/09

Sĩ số

     Trong mục này giáo viên cần làm cho học sinh nêu được nội dung và phân tích được biểu hiện của quy luật giá trị trong sản xuất và lưu thông hàng hoá.

     ? Theo em sản xuất và lưu thông hàng hoá phải dựa trên thời gian LĐXHCT hay thời gian lao động cá biệt?

   Nội dung quy luật giá trị được biểu hiện trong sản xuất và lưu thông hàng hoá vì vậy giáo viên phân tích biểu hiện của nội dung này tron hai lĩnh vực sản xuất và lưu thông

     ? Cho học sinh đọc và giải thích ví dụ trong sách giáo khao trang 28.

   + Người sản xuất 1 = 10 giờ    trong đó TG

   + Người sản xuất 2 = 8 giờ     LĐXHCT là

   + Người sản xuất 3 = 12 giờ    10 giờ

     ? Vậy trong 3 trường hợp trên, trong trường hợp nào người sản xuất mở rộng hoặc thu hẹp sản xuất?

     ? Tại sao quan hệ hàng tiền lại là biểu hiện của mối quan hệ giữa người sản xuất và người tiêu dùng?

     ? Theo em việc trao đổi hàng hóa A với hàng hóa B phải dựa trên cơ sở nào?

     ? Sự vận động của giá  cả hàng hoá diễn ra như thế nào?

     ? Vậy em  hiểu quy luật giá trị là gì?

     ? Theo em tai sao quy luật giá lại tác động đến điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá?

     ? Nếu hàng hoá A có giá cả > giá trị thì?

     ? Nếu hàng hoá A có giá cả < giá trị thì?

     ? Nếu hàng hoá A có giá cả = giá trị thì?

     ? Vậy tác động tích cực của việc điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá là gì? em hãy lấy ví dụ?

     ? Tại sao quy luật giá trị lại kích thích LLSX phát triển và NSLĐ tăng lên?

    ? Tại sao cạnh tranh lại làm cho LLSX ngày càng phát triển?

     ? Em hãy nhận xét và giải thích ví dụ trong sách giáo khoa trang 30-31?

     ? Tại sao quy luật giá trị lại có tác động đến sự phân hoá giàu-nghèo giữa những người sản xuất kinh doanh?

    ? Em hãy chỉ ra tính tích cực và hạn chế của tác động của quy luật giá trị trong sản xuất và lưu thông hàng hoá?

1. Nội dung của quy luật giá trị

- Sản xuất và lưu thông hàng hoá phải dựa trên cơ sở TGLĐXHCT

- Giá trị xã hội của hàng hoá = Giá trị tư liệu sản xuất + Giá trị sức lao động + lãi.

* Trong lĩnh vực sản xuất.

- Trường hợp 1: TGLĐCB  =  TGLĐXHCT (thực hiện đúng quy luật giá trị)

- Trường hợp 2: TGLĐCB  <  TGLĐXHCT (thực hiện tốt quy luật giá trị)

- Trường hợp 3: TGLĐCB  >  TGLĐXHCT (vi phạm quy luật giá trị)

- Vì vậy: quan hệ hàng - tiền là hình thức biểu hiện mối quan hệ giữa người sản xuất và tiêu dùng.

* Trong lĩnh vực lưu thông.

- Việc trao đổi hàng hoá phải dựa trên nguyên tắc TGLĐXHCT hay ngang giá.

- Quy luật gía trị yêu cầu tổng giá cả hàng hoá sau khi bán bằng tổng giá trị hàng hoá trong sản xuất

* Trên thị trường.

Giá cả cao hoặc thấp là do ảnh hưởng của cạnh tranh, cung – cầu.

- Như vậy: Quy luật giá trị là quy luật kinh tế chi phối sự vận động của mối quan hệ giữa TGLĐCB và TGLĐXHCT của hàng hóa trong sản xuất và lưu thông hang hóa.

2. Tác động của quy luật giá trị.

a. Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá.

- Giá cả > giá trị thì bán chạy có lãi thì tiếp tục sản xuất hoặc mở rộng sản xuất.

- Giá cả < giá trị thì lỗ vốn tức thu hẹp sản xuất hoặc không sản xuất hoặc chuyển sang nghề khác

- Giá cả = giá trị vẫn tiếp tục sản xuất

     Như vậy: thu hút hàng hóa từ nơi có gía cả thấp đến nơi có giá cao từ đó cân bằng hàng hóa giữa các vùng.

b. Kích thích lực lượng sản xuất phát triển và năng suất lao động  tăng lên.

       Năng suất lao động tăng thì lợi nhuận tăng từ đó cải tiến kĩ thuật, nâng cao tay nghề, sử dụng thành tựu khoa học kĩ thuật.

c. Phân hoá giầu – nghèo giữa những người sản xuất hàng hóa.

- Người sản xuất có giá trị cá biệt thấp hơn hoặc bằng giá trị xã hội thì có lãi => mua sắm tư liệu sản xuất, đổi mới kĩ thuật => Người đó phát tài, giàu có

- Người sản xuất có giá trị cá biệt cao hơn giá trị xã hội thì => Người đó thua lỗ, phá sản…=>nghèo đi.

Như vậy: quy luật giá trị có tác dụng bình tuyển, đánh giá người sản xuất.

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

02/10

02/10

02/10

02/10

Sĩ số

    Cho học sinh đọc hai ví dụ trong sách giáo khoa trang 32.

    Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận lớp về việc vận dụng quy luật giá trị của Nhà nước ta.

     ? Từ hai ví dụ đó em hãy cho biết những thành tựu kinh tế nước ta sau khi thực hiện đổi mới nền kinh tế?

     ? Sự vận dụng quy luật giá trị được biểu hiện như thế nào?

     ? Làm thế nào để phát huy yếu tố tích cực và hạn chế mặt tiêu cực của quy luật giá trị?

     ? Sự phân hoá giàu nghèo và những tiêu cực của xã hội hiện nay là gì?

     ? Vì sao nền kinh tế thị trường ở nước ta phải thực hiện định hướng XHCN?

    ? Mục tiêu kinh tế cần thực hiện của nước ta hiện nay là gì?

   Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận về việc vận dụng quy luật giá trị của công dân.

     ? Em hãy phân tích ví dụ trong sách giáo khoa trang 33 và rút ra kết luận gì?

     ? Về phía công dân phải vận dụng quy luật giá trị như thé nào?

     ? Theo em khi nước ta gia nhập WTO nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì?

3. Vận dụng quy luật giá trị

a. Về phía Nhà nước

- Đổi mới nền kinh tế thông qua xây dựng và phát triển mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

- Ban hành và sử dụng pháp luật, các chính sách kinh tế để phát triển sản xuất và lưu thông hàng hoá từ đó nâng cao đời sống nhân dân.

- Thực thi chính sách xã hội và sử dụng thực lực kinh tế của Nhà nước để điều tiết thị trường nhằm hạn chế phân hoá giàu nghèo cũng như tiêu cực của xã hội.

b. Về phía công dân

- Giảm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng.

- Điều chỉnh, chuyển dịch cơ cấu sản xuất, cơ cấu mặt hàng, cơ cấu ngành sao cho phù hợp với nhu cầu trong và ngoài nước.

- Đổi mới công nghệ, hợp lí hoá sản xuất, cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng hàng hoá…

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

10/10

10/10

10/10

10/10

Sĩ số

     Giáo viên đặt vấn đề qua các câu hỏi để học sinh nắm được đơn vị kiến thức.

     ? Em hiểu như thế nào là cạnh tranh?

     ? Tại sao nói cạnh tranh là sự cần thiết khách quan trong sản xuất và lưu thông hành hóa?

     Giáo viên viên giợi ý thêm để học sinh phân biệt được cạnh tranh lành mạnh và cạnh tranh không lành mạnh.

     ? Em hiểu như thế nào là cạnh tranh lành mạnh và cạnh tranh không lành mạnh?

(Đúng pháp luật và không đúng pháp luật)

     ? Theo em có những nguyên nhân nào dẫn đến cạnh tranh?

      Hai nguyên nhân này là hai điều kiện cần và đủ để cạnh tranh hình thành, tồn tại, phát triển và trở thành một quy luật kinh tế khách quan trong sản xuất và lưu thông hàng hóa.

     ? Theo em giữa các chủ thể kinh tế diễn ra cạnh tranh nhằm mục đích gì?

     ? Để đạt được mục đích, những người tham gia cạnh tranh thoong qua các loại cạnh tranh nào?

     ? Bản chất cạnh tranh về mặt xã hội được thể hiện như thế nào?

     ? Bản chất cạnh tranh về mặt chính trị được thể hiện như thế nào?

      Cạnh tranh có nhiều loại  tuỳ theo các căn cứ khác nhau mà người ta chia ra thành các loại cạnh tranh

      Giáo viên tổ chức cho học sinh cả lớp thảo luận về nội dung các loại cạnh tranh bằng cách đưa ra các câu hỏi

    Trong sản xuất và lưu thông hàng hoá hoạt động cạnh tranh đều có tính hai mặt của nó.

     ? Em hãy chỉ ra mặt tích cực của cạnh tranh và lấy ví dụ minh hoạ?

     ? Em hãy chỉ ra mặt tiêu cực của cạnh tranh và lấy ví dụ minh hoạ?

1. Cạnh tranh và nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh.

a. Khái niệm cạnh tranh.

- Khái niệm: là sự ganh đua về kinh tế giữa những chủ thể trong nền sản xuất hàng hóa nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ hàng hóa.

b. Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh.

- Sự tồn tại của nhiều chủ sở hữu với tư cách là đơn vị kinh tế độc lập.

- Điều kiện sản xuất và lợi ích khác nhau

2. Mục đích của cạnh tranh.

- Nhằm giành lợi nhuận về mình nhiều hơn người khác.

- Mục đích thể hiện:

+ Giành nguyên liệu và các nguồn lực khác

+ Giành ưu thế về KHCN

+ Giành thị trường, nơi đầu tư...

+ Giành ưu thế về chất lượng, giá cả, bảo hành...

- Bản chất của cạnh tranh:

+ Bản chất kinh tế: phản ánh mối quan hệ giữa người với người trong việc giải quyết lợi ích kinh tế (lợi nhuận)

+ Bản chất xã hội: thể hiện ở đặc điểm kinh doanh và uy tín (thương hiệu)

+ Bản chất chính trị: do tính chất của nhà nước chi phối (điều tiết)

3. Tính hai mặt của cạnh tranh.

a. Mặt tích cực của cạnh tranh.

- Kích thích LLSX, KHCN phát triển, năng xuất lao động tăng lên.

- Khai thác tốt các nguồn lực

- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hàng hóa có sức mạnh cạnh tranh

b. Mặt hạn chế của cạnh tranh.

- Làm cho môi trường suy thoái và mất cân bằng nghiêm trọng.

- Sử dụng thủ đoạn phi pháp, bất lương

- Gây rối loạn thị trường

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

17/10

17/10

17/10

17/10

Sĩ số

     Con người muốn tồn tại và phát triển thì phải lao động sản xuất tạo ra vật phẩm để thỏa mãn nhu cầu của mình và nhu cầu của người khác.

    ? Theo em mục đích của sản xuất hàng hoá để làm gì?

(Mục đích của sản xuất là để tiêu dùng và bán)

    ? Khi sản phẩm trở thành hàng hóa trên thị trường thì xuất hiện mối quan hệ gì?

( Mối quan hệ cung – cầu)

       Do sự phân công lao động cho nên mỗi  ngư­ời làm ra một hoặc một vài sản phẩm, nhưng nhu cầu của con ngư­ời thì nhiều vì vậy con ng­ười phải trao đổi hàng hoá với nhau từ đó xuất hiện cầu về hàng hoá.

    ? Theo em có những yếu tố nào tác động đến cầu?

     ? Trong các yếu tố đó thì yếu tố nào quan trọng nhất?

     ? Theo em có những loại nhu cầu nào?

     ? Em mơ ­ước có một chiếc ô tô, vậy đấy có phải là nhu cầu hay không? vì sao?

     ? Theo em tại sao giá cả và số lượng cầu lại tỉ lệ nghịch với nhau?

     Cung ứng hàng hoá tức đáp ứng nhu cầu về hàng hoá của ngư­ời tiêu dùng

     ? Theo em có những yếu tố nào tác động đến cung?

    ? Trong các yếu tố đó thì yếu tố nào là quan trọng nhất?

     ? Chủ thể của mối quan hệ cung - cầu là ai? Và mối quan hệ nhằm xác định cái gì?

     ? Theo em cung - cầu tác động lẫn nhau như thế nào?

    ? Theo em cung - cầu ánh hưởng đến giá cả thị trường như thế nào?

    ? Theo em giá của thị trường có ảnh hưởng như thế nào đến cung - cầu?

   Giáo viên giúp học sinh nắm được sự vận dụng quan hệ cung - cầu thích ứng của nhà nước, người sản xuất kinh doanh và người tiêu dung.

     ? Theo em Nhà nư­ớc phải vận dụng mối quan hệ cung – cầu nh­ư thế nào?

     ? Theo em ng­ười sản xuất kinh doanh phải vận dụng mối quan hệ cung – cầu nh­ư thế nào?

    ? Theo em ngư­ời tiêu dùng phải vận dụng mối quan cung – cầu nh­ư thế nào?

1. Khái niệm cung, cầu   

a. Khái niệm cầu                      

- Khái niệm: là hàng hóa, dịch vụ mà ng­ười tiêu dùng cần mua trong một thời kì nhất định tư­ơng ứng với giá cả và thu nhập xác định.

 - Yếu tố tác động đến cầu: Thu nhập, giá cả, thị hiếu, lãi suất, sức mua của đồng tiền…trong đó giá cả là yếu tố quan trọng nhất.

- Các loại nhu cầu: nhu cầu cho sản xuất và cầu cho tiêu dùng nhưng nhu cầu phải có khả năng thanh toán

- Lưu ý: Giá cả và số lượng cầu tỉ lệ nghịch với nhau

 a. Khái niệm cung                      

                                                                                                               - Khái niệm: Là khối l­ượng hàng hóa, dịch vụ hiện có trên thị trường và chuẩn bị đưa ra thị trong một thời kì nhất định tư­ơng ứng với giá cả, khả năng sản xuất và chi phí sản xuất xác định.

- Yếu tố tác động đến cung: Khả năng sản xuất, năng xuất lao động, chi phí sản xuất, giá cả, các yếu tố sản xuất đ­ược sử dụng, sản l­ượng và chất lư­ợng các nguồn lực…Trong đó giá cả là yếu tố trọng tâm.

- Lưu ý: Giá cả và số lượng cung tỉ lệ thuận với nhau

2. Mối quan hệ cung - cầu trong sản xuất và l­ưu thông hàng hoá.

a. Nội dung quan hệ cung - cầu

- Thể hiện quan hệ giữa người mua – bán, giữa sản xuất – tiêu dùng => để xác định giá cả và số lượng hàng hoá.

- Cung – Cầu tác động lẫn nhau

+ Khi cầu tăng  => mở rộng sản xuất  =>  cung tăng

+ Khi cầu giảm => sản xuất giảm =>  cung giảm

- Cung – Cầu ảnh h­ưởng đến giá cả thị trư­ờng

     + Khi Cung = Cầu thì giá cả = giá trị

     + Khi Cung > Cầu thì giá cả < giá trị

     + Khi Cung < Cầu thì giá cả > giá trị

- Giá cả ảnh hư­ởng đến Cung – Cầu

+ Giá cả tăng  =>  mở rộng sản xuất => cung tăng và cầu giảm khi thu nhập không tăng

+ Giá cả giảm => sản xuất giảm => cung giảm và cầu tăng mặc dù thu nhập không tăng

b. Vai trò của quan hệ cung – cầu (không dạy)

3. Vận dụng quan hệ Cung- Cầu

- Đối với nhà n­ước

+ Khi cung < cầu do khách quan, điều tiết bằng cách sử dụng lực l­ượng dự trữ để giảm giá và tăng cung

+ Khi cung < cầu do tự phát, đầu cơ, tích trữ thì điều tiết băng cách xử lí vi phạm pháp luật, sử dụng lực lượng dự trữ quốc gia để tăng cung

+ Khi  cung > cầu quá nhiều thì phải kích cầu nh­ư tăng l­ương, tăng đầu t­ư…để tăng cầu

- Đối với ngư­ời sản xuất, kinh doanh

        + Cung > Cầu thì thu hẹp sản xuất kinh doanh

        + Cung < Cầu thì mở rộng sản xuất kinh doanh

- Đối với ngư­ời tiêu dùng

        + Cung < Cầu thì giảm mua

        + Cung > Cầu thì tăng mua

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

24/10

24/10

24/10

24/10

Sĩ số

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

31/10

31/10

31/10

31/10

Sĩ số

Cấp độ

Chủ đề

Nhận biết

( B)

Thông hiểu

(H)

Vận dụng

( V)

Tổng

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

Hàng hóa – tiền tệ - thị trường

1

(2.0)

1

(2,0)

1

(2,0)

Cung – cầu trong sản xuất và lưu thông hàng hóa

1

(4,0)

1

(4,0)

1

(4,0)

Cung – cầu trong sản xuất và lưu thông hàng hóa

1

(4,0)

1

(4,0)

1

(4,0)

Tổng

2

(6,0)

1

(4,0)

3

(10,0)

100%

3

(10,0)

100%

2 (6.0)

1(4.0)

Câu

Nội dung đáp án

Điểm

1

(2.0)

- Điều kiện để sản phẩm trở thành hàng hóa:

+ Do lao động tạo ra

+ Có công dụng nhất định

+ Khi tiêu dùng phải thông qua mua bán

1.0

- Khái niệm: Hàng hóa là sản phảm của lao động có thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi, mua bán.

1.0

2

(4.0)

Nội dung của quan hệ cung – cầu

        Thể hiện quan hệ giữa người mua – người bán, giữa sản xuất – tiêu dùng => để xác định giá cả và số lượng hàng hoá.

- Cung – cầu tác động lẫn nhau             

     + Khi cầu tăng  =>   mở rộng sản xuất  =>   cung tăng

     + Khi cầu giảm =>   sản xuất giảm   =>     cung giảm

0.5

- Cung – cầu ảnh h­ưởng đến giá cả thị trư­ờng       

     + Khi Cung = Cầu thì giá cả = giá trị

     + Khi Cung > Cầu thì giá cả < giá trị

     + Khi Cung < Cầu thì giá cả > giá trị

0.5

- Giá cả ảnh hư­ởng đến cung – cầu             

+ Giá cả tăng  =>  mở rộng sản xuất  =>  cung tăng và cầu giảm khi thu nhập không tăng

+ Giá cả giảm  =>   sản xuất giảm  =>    cung giảm và cầu tăng mặc dù thu nhập không tăng

1.0

Vận dụng quan hệ cung- cầu

- Đối với nhà n­ước                     

+ Khi cung < cầu do khách quan, điều tiết bằng cách sử dụng lực l­ượng dự trữ để giảm giá và tăng cung

+ Khi cung < cầu do tự phát, đầu cơ, tích trữ thì điều tiết băng cách xử lí VPPL, sử dụng lực lượng dự trữ quốc gia để tăng cung

+ Khi  cung > cầu quá nhiều thì phải kích cầu nh­ư tăng l­ương, tăng đầu t­ư…để tăng cầu

1.0

- Đối với ngư­ời sản xuất – kinh doanh        

        + Cung > Cầu thì thu hẹp sản xuất – kinh doanh

        + Cung < Cầu thì mở rộng sản xuất – kinh doanh

0.5

- Đối với ngư­ời tiêu dùng                        

        + Cung < Cầu thì giảm mua

        + Cung > Cầu thì tăng mua

0.5

3

(4.0)

Thuận lợi: Xuất khẩu hàng hóa, chuyển giao công nghệ, KHKT để hợp tác phát triển kinh tế…lượng cung về hành hóa gia tăng… nhu cầu về việc làm gia tăng, về xuất khẩu lao động tăng…

2.0

Khó khăn: Trình độ KHKT, năng lực quản lý đất nước thấp…. Hàng hóa bị cạnh tranh gay gắt về chất lượng, mẫu mã…lượng cung về hàng hóa sẽ gặp khó khăn đối với thị trường các nước…Lượng cầu về việc làm đòi hỏi trình độ tay nghề cao…rất khó có chỗ đứng trên thị trường chung của WTO…

2.0

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

07/11

07/11

07/11

07/11

Sĩ số

Cho học sinh đọc phần “a-1”

     ? Bằng kiến thức lịch sử em hãy cho biết nhân loại đã trải qua mấy cuộc CM KHKT?

(Hai lần)

     ? Vậy cuộc cách mạng KHKT lần I diễn ra vào khoảng thời gian nào? ở đâu?

     ? Vậy em hiểu thế nào là CNH?

     ? Bằng kiến thức lịch sử em hãy cho biết cuộc cách mạng KHKT lần II diễn ra vào khoảng thời gian nào?

     ? Tác dụng của cách mạng kĩ thuật đối với Việt Nam trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội?

     ? Vậy em hiểu thế nào là hiện đại hoá

     ? Em hãy nêu những thành tựu cơ bản của CM KHKT lần I và II?

     Cho học sinh phân tích khái niệm và chia ra các ý chính của khái niệm.

     ? Nội dung của quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện được biểu hiện như thế nào?

     ? Phương pháp của qúa trình chuyển đổi căn bản toàn diện được thể hiện như thế nào?

     ? Mục đích của quá trình chuyển đổi căn bản toàn diện được thể hiện như thế nào?

     Yêu cầu học sinh giải thích mối quan hệ công nghiệp hóa với hiện đại hóa trong thời đại ngày nay tại sao đòi hỏi nước ta thực hiện công nghiệp hóa hiện đại.

     ? Theo em nước thực hiện CNH muộn, vậy muốn rút ngắn khoảng cách tụt hậu chúng ta phải thực hiện CNH như thế nào?

(nội sinh hoá và ngoại sinh hoá)

     ? Em hiểu thế nào là nội sinh hóa?

     ? Em hiểu thế nào là ngoại sinh hoá?

     ? Theo em tại sao nước ta phải lựu chọn và thực hiện công nghiệp hóa rút ngắn hiện đại?

     ? Em hãy cho biết thực trạng CSVCKT của nước ta hiện nay? Chúng ta phải làm gì?

     ? Theo em thu nhập ở nước ta cao hay thấp? So sánh với các nước trong khu vực và trên thế giới về kinh tế, KHKT? để rút ngắn khoảng cách tụt hậu đó c.ta phải làm gì?

     ? Năng xuất lao động ở nước ta đã cao chưa? Sản phẩm làm ra chủ yếu ở dạng nào? và chúng ta phải làm gì?

     ? Em hãy chứng minh tác dụng to lớn do CNH-HĐH mang lại?

             Sự phát triển của LLSX, QHSX

             Sự phát triển văn hoá XH

             Đối ngoại và AN-QP

     ? Em hãy liên hệ với thực tiễn ở địa phương do CNH-HĐH mang lại?

1. Khái niệm công nghiệp hóa – hiện đại hóa, tính tất yếu khách quan và tác dụng của công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước.

a. Khái niệm công nghiệp hóa – hiện đại hóa.

- CM KHKT I: (30-TK XVIII ở Anh): chuyển từ lao động thủ công sang lao động cơ khí.

+ CNH: là chuyển từ hoạt động sản xuất thủ công là chính sang sử dụng phổ biến sức lao động dựa trên sự phát triển của công nghiệp cơ khí.

- CM KHKT II: (50-TK XX): chuyển từ lao động cơ khí sang tự động hoá.

+ HĐH: là quá trình ứng dụng và trang bị những thành tựu khoa học công nghệ vào quá trình sản xuất kinh doanh và quản lí KTXH.

- Khái niệm CNH-HĐH: (SGK trang 50)

- Qua trình chuyển đổi căn bản toàn diện:

+ Nội dung: HĐKT và quản lí KTXH

+ Phương pháp: chuyển từ lao động thủ công sang công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến, hiện đại.

+ Mục đích: đạt năng xuất lao động cao

- Nước ta thực hiện CNH rút ngắn bằng hai cách:

+ Nội sinh hoá: ứng dụng thành tựu KHCN để tự tạo ra cơ sở vật chất kĩ thuật

+ Ngoại sinh hoá: nhận chuyển giao KTCN từ các nước tiên tiến để xây dựng CSVC

- Căn cứ để thực hiện CNH rút ngắn:

+ Nhân loại đã trải qua hai CM KHKT

+ Thành tựu hơn 28 năm đổi mới

+ Xu hướng toàn cầu hoá và HNKTQT

+ Yêu cầu thu hẹp khoảng cách tụt hậu

b. Tính tất yếu khách quan và tác dụng của công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước.

- Tính tất yếu khách quan của CNH-HĐH

+ Do yêu cầu phải xây dựng cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH.

+ Do yêu cầu phải rút ngắn khoảng cách tụt hậu xa về kinh tế, khoa học công nghệ.

+ Do yêu cầu phải tạo ra NSLĐ xã hội cao

- Tác dụng của CNH-HĐH.

+ Tạo tiền đề thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội

+ Củng cố quan hệ sản xuất XHCN, tăng cường vai trò của Nhà nước

+ Tạo tiền đề phát triển nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

+ Xây dựng kinh tế tự chủ và chủ động HNQT, tăng cường tiềm lực ANQP.

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

14/11

14/11

14/11

14/11

Sĩ số

Cho học sinh đọc phần 2 nhỏ trang 51 và 52

    ? Em hãy cho biết lực lượng sản xuất bao gồm những yếu tố nào?

    ? Theo em tại sao chúng ta phải phát triển mạnh lực lượng sản xuất? Em hãy lấy ví dụ và phân tích nội dung?

     ? Em hiểu thế nào là xây dựng một cơ cấu kinh tế hợp lý? Tại sao chúng ta phải xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý?

     ? Nước ta hiện nay đang xây dựng cơ cấu ngành kinh tế như thế nào?

     ? Bằng kiến thức Địa lý em cho biết nước ta hiện nay chia làm mấy vùng kinh tế?

     ? Nước ta hiện nay có mấy thành phần kinh tế?

     ? Xu hướng chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế ở nước ta hiện nay theo xu hướng nào?

     ? Tỉ trọng GDP trong cơ cấu ngành kinh tế ở nước ta hiện nay được thể hiện như thế nào?

     ? Hiện nay ở nước ta xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động diễn ra như thế nào?

   ? Em hãy nêu những thuận lợi và khó khăn khi vận dụng những nội dung này trong sự nghiệp xây dựng đất nước? 

      Cho học sinh thảo luận chung cả lớp để tìm hiểu: Công dân có trách nhiệm như thế nào đối với sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

     ? Trách nhiêm của công dân trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa xây dựng đất nước như thế nào?

     ? Liên hệ thực tiễn ở nước ta và địa phương về việc vận dụng kiến thức công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong giai đoạn hiện nay?

2. Nội dung cơ bản của CNH-HĐH ở nước ta.

a. Phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất.

LLSX gồm: Người lao động và tư liệu sản xuất

TLSX gồm: tư liệu lao động và đối tượng lao động

+ Chuyển từ nền kinh tế dựa trên kĩ thuật thủ công sang kĩ thuật cơ khí

+ Áp dụng thành tựu khoa học công nghệ vào các ngành kinh tế quốc dân.

+ Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

b. Xây dựng một cơ cấu kinh tế hợp lý, hiện đại và có hiệu quả.

- Cơ cấu kinh tế.

- Xu hướng chuyển dịch ngành kinh tế từ cơ cấu nông nghiệp sang cơ cấu công nghiệp sang cơ cấu CN-NN-DV hiện đại.

- Tỉ trọng phát triển cơ cấu ngành kinh tế trong GDP.

+ Tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ ngày càng tăng

+ Tỉ trọng nông nghiệp ngày càng giảm

- Xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động.

3. Trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp CNH-HĐH đất nước.

- Có nhận thức đúng về CNH-HĐH

- Có lựa chọn trong sản xuất – kinh doanh

- Tiếp thu thành tựu khoa học – công nghệ

- Ra sức học tập và rèn luyện

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

21/11

21/11

21/11

21/11

Sĩ số

       Thành phần kinh tế là khu vực kinh tế, kiểu quan hệ kinh tế đặc trưng bởi hình thức sở hữu nhất định về TLSX. Do đó thành phần kinh tế tồn tại ở những hình thức tổ chức kinh tế nhất định, trong đó căn cứ vào QHSX nào thống trị để xác định từng thành phần cụ thể.

     ? Vậy theo em  thành phần kinh tế có liên quan đến sở hữu gì? thể hiện mối quan hệ giữa cái gì?

    Từ khái niệm thành phần kinh tế ta cần xem xét TPKT trên hai mặt.

     ? Khái niệm TPKT được xem xét trên mặt pháp lí được thể hiện như thế nào?

     ? Khái niệm TPKT được xem xét trên mặt kinh tế được thể hiện như thế nào?

(Mục đích và hiệu quả kinh tế như lợi nhuận, lợi tức, lợi tức cổ phần, địa tô…)

     ? Theo em ở nước ta hiện nay có mấy hình thức sở hữu? em hiểu như thế nào về các hình thức sở hữu đó?

     ? Tại sao trong thời kì quá độ đi lên CNXH ở nước ta lại tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần?

     ? Ở nước ta hiện nay có mấy thành phần kinh tế?

     Cho học sinh đọc phần “b” trong sách giáo khoa trang 58 đến trang 60.

     ? Thành phần kinh tế nhà nước dựa trên hình thức sở hữu gì?

     ? Thành phần kinh tế nhà nước có vai trò như thế nào?

     ? Thành phần kinh tế nhà nước có những hình thức nào?

     ? Thành phần kinh tế tập thể dựa trên hình thức sở hữu gì?

     ? Thành phần kinh tế tập thể có vai trò như thế nào?

     ? Thành phần kinh tế tập thể có những hình thức nào?

    ? Thành phần kinh tế tư nhân dựa trên hình thức sở hữu gì?

     ? Thành phần kinh tế tư nhân có vai trò như thế nào?

    ? Thành phần kinh tế tư nhân có những hình thức nào?

    ? Thành phần kinh tế tư bản nhà nước dựa trên hình thức sở hữu gì?

     ? Thành phần kinh tế tư bản nhà nước có vai trò như thế nào?

     ? Thành phần kinh tế tư bản nhà nước có những hình thức nào?

     ? Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài dựa trên hình thức sở hữu gì?

     ? Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có vai trò như thế nào?

     ? Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có những hình thức nào?

1. Thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần.

a. Khái niệm thành phần kinh tế và tính tất yếu khách quan của nền kinh tế nhiều thành phần.

- Khái niệm thành phần kinh tế:

+ Có liên quan đến sở hữu tư liệu sản xuất và thể hiện mối quan hệ giữa con người với việc chiếm hữu tư liệu sản xuất.

+ Khái niệm: là kiểu quan hệ kinh tế dựa trên một hình thức Sở hữu nhất định về tư liệu sản xuất.

- Khái niệm được xem xét.

+ Pháp lí: quyền sở hữu về tư liệu sản xuất như: chi phối, quản lí, sử dụng, thừa kế, chuyển nhượng…

+ Kinh tế: gắn với mục đích và hiệu quả kinh tế của sở hữu tư liệu sản xuất.

- Các hình thức sở hữu:

     + Sở hữu nhà nước

     + Sở hữu tập thể

     + Sở hữu tư nhân

- Tính tất yếu khách quan của sự tồn tại nền kinh tế nhiều thành ở nước ta.

+ Về mặt lí luận: trong thời kì quá độ đi lên CNXH của bất cứ nước nào cũng tồn tại nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần.

+ Về mặt thực tiễn: số lượng thành phần kinh tế tuỳ từng nước, từng thời kì.

b. Các thành phần kinh tế ở nước ta.

- Thành phần kinh tế nhà nước.

+ Khái niệm: Sở hữu nhà nước về TLSX

+ Vai trò: chủ đạo trong nền kinh tế

+ Hình thức: TNTN, ngân sách, NH NN, quỹ dự trữ, DN NN…

- Thành phần kinh tế tập thể.

+ Khái niệm: Sở hữu tập thể về TLSX

+ Vai trò: nền tảng trong nền kinh tế

+ Hình thức: HTX là nòng cốt dựa trên nguyên tắc tự nguyện cùng có lợi

- Thành phần kinh tế tư nhân.

+ Khái niệm: Sở hữu tư nhân về TLSX và sử dụng lao động làm thuê.

+ Vai trò: phát huy nhanh và có hiệu quả sức lao động, tay nghề, thời gian lao động…

+ Hình thức: Kinh tế hộ gia đình, kinh tế trang trại, doanh nghiệp tư nhân…

- Thành phần kinh tế tư bản nhà nước.

+ Khái niệm: Sở hữu hỗn hợp về vốn giữa kinh tế NN với TBTN trong và ngoài nước.

+ Vai trò: thu hút vốn, công nghệ, kinh nghiệm tổ chức quản lí, sản xuất kinh doanh…

+ Hình thức: liên doanh giữa nhà nước với tư bản trong và ngoài nước…

- Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

+ Khái niệm: Sở hữu 100% vốn nước ngoài

+ Vai trò: thu hút vốn, công nghệ, kinh nghiệm tổ chức quản lí, sản xuất kinh doanh…

+ Hình thức: công ty, doanh nghiệp có 100% vốn của nước ngoài SX-KD ở Việt Nam…

c. Trách nhiệm của công dân đối với việc thực hiện nền KT nhiều thành phần.

- Tin tưởng, chấp hành đường lối phát triển nền kinh tế nhiều thành phần.

- Tham gia lao động sản xuất ở gia đình

- Vận động người thân vào SX-KD

- Tổ chức SX-KD theo đúng pháp luật

- Chủ động tìm kiếm việc làm

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

28/11

28/11

28/11

28/11

Sĩ số

     Cho học sinh đọc phần “b” và cùng nhau bàn luận về các đặc trưng đó sau đó giáo viên nêu câu hỏi gợi ý cho cả lớp thảo luận các câu hỏi.

     ? Theo em mục tiêu xây dựng đất nước  của Đảng và nhân dân ta là gì?

     ? XH XHCN mà nhân dân ta đang xây dựng do ai làm chủ? Tại sao?

     ? XH XHCN mà nhân dân ta đang xây dựng có nề kinh tế như thế nào?

     ? XH XHCN mà nhân dân ta đang xây dung có nền văn hoá như thế nào?

     ? Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng thì con người được giải phóng như thế nào?

     ? Mâu thuẫn dân tộc, sắc tộc trong nước ta có xẩy ra không? Tại sao?

     ? Nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của ai?  Vì sao?

     ? Nước ta thực hiện mối quan hệ với các nước theo nguyên tắc nào?

     ? Có quan điểm: nước ta vừa có chủ nghĩa xã hội vừa chưa có chủ nghĩa xã hội theo em đúng hay sai? Vì sao?

     Bàn về chủ nghĩa xã hội, Mac-Lênin khẳng định “tất cả các dân tộc sẽ đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là điều không thể tránh khỏi và đều phải trải qua thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

      Giáo viên tổ chức cho học sinh cả lớp thảo luận về tính tất yếu  khách quan lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

    ? Tại sao quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở VN lại là một tất yếu khách quan

    ? Ngay sau khi hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, nước ta xây dựng theo chế độ nào? vì sao?

    ? Theo em, theo chủ nghĩa Mác-Lênin có mấy hình thức quá độ? Nước ta đi lên CNXH theo hình thức nào? phân tích bỏ qua cái gì và không bỏ qua cái gì?

     ? Trong thời kì quá độ ở Việt Nam có còn tồn tại cái cũ và cái lạc hậu không?cho ví dụ?

1. Chủ nghĩa xã hội và những đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

a. Chủ nghĩa xã hội là giai đoạn đầu của xã hội cộng sản chủ nghĩa. (Giảm tải – đọc thêm)

b. Những đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa hội ở Việt Nam

- Dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh

- Do nhân dân lao động làm chủ

- Có nền kinh tế phát triển cao, lực lượng sản xuất hiện đại, công hữu về tư liệu sản xuất

- Có nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc

- Con người được g.phóng khỏi áp bức bóc lột

- Các dân tộc trong nước đoàn kết, bình đẳng

- Nhà nước của dân, do dân, vì dân

- Có quan hệ hữu nghị, hợp tác với tất cả các nước trên thế giới

Như vậy: nước ta vừa có chủ nghĩa xã hội vừa chưa có chủ nghĩa xã hội

2. Quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

a. Tính tất yếu khách quan đi lên CNXH ở Việt Nam

- Tính tất yếu:

+ Là việc làm đúng, phù hợp với điều kiện lịch sử

+ Phù hợp với nguyện vọng của nhân dân

+ Phù hợp với xu thế của thời đại

- Nước ta lựa chọn con đường XHCN vì:

+ Đất nước mới có độc lập thực sự

+ Xoá bỏ được áp bức, bóc lột

+ Nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, có điều kiện phát triển.

- Có hai hình thức quá độ:

+ Quá độ trực tiếp

+ Quá độ gián tiếp (bỏ qua CNTB-VN)

- Nước ta đi lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua giai đoạn phát triển tu bản chủ nghĩa.

+ Bỏ qua: sự thống trị của quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng tư bản chủ nghĩa.

+ Không bỏ qua: tiếp thu, kế thừa khoa học công nghệ, văn hoá tiên tiến…

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

05/12

05/12

05/12

05/12

Sĩ số

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

12/12

12/12

12/12

12/12

Sĩ số

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

19/12

19/12

19/12

19/12

Sĩ số

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

26/12

26/12

26/12

26/12

Sĩ số

Cấp độ

Chủ đề

Nhận biết

( B)

Thông hiểu

(H)

Vận dụng

( V)

Tổng

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

CNH – HĐH đất nước

1

(4.0)

1

(4,0)

1

(4,0)

CNH – HĐH đất nước

1

(2,0)

1

(2,0)

1

(2,0)

Chủ nghĩa xã hội

1

(2,0)

1

(2,0)

1

(2,0)

Chủ nghĩa xã hội

1

(2,0)

1

(2,0)

1

(2,0)

Tổng

1

(4,0)

1

(2,0)

2

(4,0)

3

(10,0)

100%

3

(10,0)

100%

1 (4.0)

1 (2,0)

2(4.0)

Câu

Nội dung đáp án

Điểm

1

(4.0)

a. Phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất.

  LLSX gồm: Người lao động và tư liệu sản xuất

TLSX gồm: tư liệu lao động và đối tượng lao động

+ Chuyển từ nền kinh tế dựa trên kĩ thuật thủ công sang kĩ thuật cơ khí

+ Áp dụng thành tựu khoa học công nghệ vào các ngành kinh tế quốc dân.

+ Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

2.0

b. Xây dựng một cơ cấu kinh tế hợp lý, hiện đại và có hiệu quả.

- Cơ cấu kinh tế.

+ Cơ cấu ngành kinh tế

+ Cơ cấu vùng kinh tế

+ Cơ cấu thành phần kinh tế

- Xu hướng chuyển dịch ngành kinh tế từ cơ cấu nông nghiệp sang cơ cấu công nghiệp sang cơ cấu CN-NN-DV hiện đại.

- Tỉ trọng phát triển cơ cấu ngành kinh tế trong GDP.

+ Tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ ngày càng tăng

+ Tỉ trọng nông nghiệp ngày càng giảm

- Xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao động.

+ Tỉ trọng LĐ NN giảm

+ Tỉ trọng lao động công nghiệp, dịch vụ tăng

+ Tỉ trọng lao động chân tay giảm

+ Tỉ trọng lao động trí óc tăng

   1.0

   0.5

   0.5

2

(2.0)

- Ra sức học tập, trau dồi rèn luyện đạo đức

0.5

- Không ngừng học tập, tiếp thu trình độ khoa học kỹ thuật

0.5

- Phải xây dựng cho mình lý tưởng, ý chí và tinh thần cách mạng, tin tưởng vào sự nghiệp CNH – HĐH đất nước.

0.5

- Ra sức rèn luyện sức khỏe.

0.5

3

(2.0)

+ Tích cực: có Đảng cộng lãnh đạo; nhà nước của dân, do dân, vì dân; có truyền thống tốt đẹp; tài nguyên thiên nhiên phong phú; chính trị ổn định; quan hệ rộng mở…

1.0

+ Hạn chế: Chiến tranh tàn phá, các thế lực thù địch chống phá, điểm xuất phát thấp, tệ nạn xã hội, tham ô, tham nhũng, hàng giả…

1.0

4

(2.0)

- Con người được giải phóng khỏi áp bức bóc lột, có cuộc sống ngày càng ấm no, tự do hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện.

1.0

- Nhân dân lao động trở thành người làm chủ đất nước

- Có nền kinh tế phát triển cao hơn…

1.0

Lớp

11B9

11B10

11B11

11B12

Ngày dạy

09/01

09/01

09/01

09/01

Sĩ số

        Để học sinh nắm được phần này giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện phương pháp vấn đáp trả lời các câu hỏi rồi  tìm ra nội dung bài học.

     ? Lịch sử xã hội loài người đã và đang trải qua mấy hình thái kinh tế xã hội?

     ? Trong các hình thái kinh tế xã hội đó, hình  thái kinh tế xã hội nào có nhà nước, hình thái KTXH nào không có nhà nước?

     ? Theo em tại sao hình thái kinh tế xã hội công xã nguyên thủy chưa có nhà nước?

     ? Theo em điều kiện gì dẫn đến sự ra đời của nhà nước?

     ? Nhà nước đầu tiên ra đời đầu tiên trong lịch sử xã hội loài người là nhà nước nào?

     ? Theo em ở Việt Nam nói riêng và ở phương đông nói chung nhà nước ra đời còn óc những yếu tố  nào?

     Vì vậy mà Lênin viết: Bất cứ ở đâu, hễ lúc nào và chừng nào về mặt khách quan những mâu thuẫn giai cấp không thể điều hoà được thì Nhà nước xuất hiện.

     Đây là một phần khó nên giáo viên kết hợp phương pháp thuyết trình, giảng giải với nêu vấn đề vấn đáp.

     Giáo viên giúp học sinh nắm được thế nào là nhà nước pháp quyền và nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và trong lịch sử có những nhà nước nào là nhà nước pháp quyền và sự khác nhau giữa các nhà nước pháp quyền.

     ? Em hiểu thế nào là nhà nước pháp quyền?

     ? Em hiểu thế nào là nhà nước pháp quyền tư sản?

     ? Em hiểu thế nào là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa?

    ? Em hãy so sánh sự khác nhau giữa nhà nước pháp quyền tư sản với nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa?

     ? Tại sao nhà nước phong kiến không phải nhà nước pháp quyền?

(Vì những người cầm quyền không chịu sự ràng buộc của pháp luật, dân phải theo pháp luật của vua, còn vua thì không)

     ? Vậy em hiểu như thế nào là nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam?

     ? Em hiểu thế nào là Lập pháp, Hành pháp, Tư pháp?

     Giáo viên giúp học sinh nắm được thêm đặc điểm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

1. Nguồn gốc, bản chất của nhà nước.

a. Nguồn gốc của nhà nước.

  CXNT       CHNL       PK          TBCN     CSCN

                                                                                                      XHCN và CSCN

Chưa có NN                                   4 kiểu nhà nước

- Nguồn gốc kinh tế: Tư liệu sản xuất ngày càng phát triển => của cải dư thừa => những người có địa vị trong xã hội chiến đoạt => xuất hiện chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất.