Câu 1: Nói quá là gì ?
A. Là cách xếp đặt để đối chiếu hai sự việc, hiện tượng có mối liên hệ giống nhau.
B . Là phương tiện tu từ làm giảm nhẹ, làm yếu đi một đặc trưng tích cực nào đó của đối tượng.
C . Là một biện pháp tu từ phóng đại, mức độ, quy mô tính chất của sự vật, hiện tượng.
D. Là một phương thức chuyển tên gọi từ một vật này sang một vật khác.
Câu 2: ý kiến nào nói đúng nhất tác dụng của nói quá.
A. Gợi ra hình ảnh chân thực và cụ thể về sự vật, hiện tượng được nói đến trong câu
B. Để bộc lộ thái độ, tình cảm, cảm xúc của người nói.
C. Để cho người nghe thấm thía được vẻ đẹp hàm ẩn trong cách nói kín đáo giàu cảm xúc.
D. Để nhấn mạnh, gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm cho sự vật , hiện tượng được nói đến.
Kiểm tra bài cũ
Em hiểu như thế nào về câu tục ngữ sau:
" Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau"
VD 1: Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê - nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột.
( Hồ Chí Minh - Di chúc )
Xét các ví dụ ( SGK )
VD 2: Bác đã đi rồi sao, Bác ơi !
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.
( Tố Hữu, Bác ơi )
VD 3: - Lượng con ông Độ đây mà .Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.
( Hồ Phương, Thư nhà )
Xét các ví dụ ( SGK )
VD 4: Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm , và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.
( Nguyên Hồng , Những ngày thơ ấu )
VD 5: - Con dạo này lười lắm.
- Con dạo này không được chăm chỉ lắm.
Cách 4: Nói trống ( tỉnh lược )
Ví dụ: Anh ấy bị thương nặng thế thì không sống được lâu nữa đâu chị ạ ? Anh ấy thế thì không được lâu nữa đâu chị ạ.
Đóng vai tình huống nói giảm
nói tránh
Em chưa hoàn thành nghĩa vụ đóng góp tiền học phí cho nhà trường. Cô giáo chủ nhiệm nhắc nhở em hoàn thành đóng góp cho nhà trường. Vậy em sẽ có cách xin tiền bố em như thế nào để đóng góp đúng hạn? ( sử dụng nói giảm nói tránh để xin được tiền )
Việc sử dụng cách nói giảm nói tránh là tuỳ thuộc vào tình huống giao tiếp.Trong trường hợp nào thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh?
Câu hỏi thảo luận theo bàn.
Em hãy tìm những cách nói giảm nói tránh, ở trường lớp, trong lễ cưới, hỏi hoặc trong lễ tang ?
Bài tập
Bài 1/ 108 Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh sau đây vào chỗ trống ( .): đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa.
Khuya rồi, mời bà ( .....)
Cha mẹ em ( ........ ) từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.
Đây là lớp học cho trẻ em (.....)
Mẹ đã (....) rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.
Cha nó mất, mẹ nó ( ......), nên chú nó rất thương nó.
đi nghỉ
chia tay nhau
khiếm thị
có tuổi
đi bước nữa
Bài 2/ 108, 109. Trong mỗi cặp câu dưới đay, câu nào có sử dụng cách nói giảm nói tránh ?
A1 . Anh phải hoà nhã với bạn bè !
A2 . Anh nên hoà nhã với bạn bè !
B1 . Anh ra khỏi phòng tôi ngay !
B2. Anh không nên ở đây nữa !
C1 Xin đừng hút thuốc trong phòng !
C 2. Cấm hút thuốc trong phòng !
D1 . Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
D2 . Nó nói như thế là ác ý.
E1 . Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
E2 . Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
Bài 3/109: Khi chê trách một điều gì, để người nghe dễ tiếp nhận, người ta thường nói giảm, nói tránh bằng cách phủ định lại nội dung đánh giá.
Mẫu: Bài thơ của anh dở lắm ? Bài thơ của anh chưa được hay lắm
Bài 4: Viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu ( nội dung tự chọn ) có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh.
Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh như thế để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.
nguon VI OLET
