Câu hỏi bài cũ:
1. Khi sử dụng thuốc trừ sâu không hợp lý sẽ gây tác hại gì đến quần thể sinh vật?
A. Làm hại đến các sinh vật có ích trong đất
B. Phá vỡ thế cân bằng đã ổn định trong quần thể sinh vật
C. Làm tốn nhiều thêm chi phí để mua thuốc trừ sâu
D. A & B đúng
2. Phải mất bao lâu là tốt nhất sau khi phun thuốc thì thực phẩm đó mới được phép sử dụng?
A. Phun xong sử dụng được ngay
B. Mất 3 ngày
C. Mất 1 tuần
D. Từ 10 ngày đến nửa tháng.
3. Chọn câu trả lời sai: Cách sử dụng thuốc trừ sâu?
Sử dụng chọn lọc, theo bốn nguyên tắc đúng.
Sử dụng khi thấy có sâu gây hại xuất hiện.
Sử dụng khi dịch đạt tới ngưỡng gây hại.
Sử dụng theo nguyên tắc vệ sinh môi trường.
Sử dụng một loại thuốc liên tục nhiều lần.
Sử dụng liều lượng và nồng độ nhiều.
* Mở bài:
- Như chúng ta đã biết một số chế phẩm thuốc trừ sâu có khả năng giết chết sâu bệnh bằng cách làm tan rã chúng hoặc làm cho chúng bị đóng phấn nhưng không gây hại cho con người và môi trường.Vậy những chế phẩm đó là gì và người ta đã làm như thế nào để sản xuất ra những chế phẩm này?
Bài 20:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ VI SINH SẢN XUẤT CHẾ PHẨM BẢO VỆ THỰC VẬT.
*Vào bài:
Nội dung bài học hôm nay gồm có 3 mục đề :
CHẾ PHẨM VI KHUẨN TRỪ SÂU
CHẾ PHẨM VI RÚT TRỪ SÂU
CHẾ PHẨM NẤM TRỪ SÂU
Thảo luận nhóm:
Thế nào là chế phẩm sinh học bảo vệ môi trường và đặc điểm của nó?
Là chế phẩm diệt trừ sâu hại có nguồn gốc sinh vật. Đặc điểm không gây hại cho môi trường và con người.
Ưu điểm nổi bật của các loại thuốc này so với thuốc trừ sâu hoá học là không gây ô nhiễm môi trường, không diệt các côn trùng hữu ích và đặc biệt không độc hại đối với người. Chúng diệt được sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu keo da láng, sâu róm thông, sâu cuốn lá lúa, thậm chí là tuyến trùng gây hại cho cà phê, hồ tiêu... Cũng chính đặc điểm này mà các chế phẩm sinh học trừ sâu rất phổ biến.
I – CHẾ PHẨM VI KHUẨN TRỪ SÂU
Trả lời câu hỏi: Cơ sở khoa học chế phẩm vi khuẩn trừ sâu?
Sâu hại là động vật có thể mắc bệnh do các vi sinh vật. Dựa vào đó ta điều chế các loại vi sinh vật để gây bệnh cho sâu hại. Khác với thuốc hóa học là từ các chất hóa học.
Loại vi khuẩn nào sản xuất chế phẩm Bt? Đặc điểm và bản chất?
=> Baccillus thuringientsis. Có hình quả trám hoặc hình lập phương làm cho sâu chết sau 2-4 ngày. Có hại với sâu, không hại con người và môi trường.
… Là chế phẩm Bacillus Thuringiensis, giai đoạn bào tử có tinh thể Pr độc đối với sâu bọ… Đó là những chủng mang những gien tạo ra các protein độc tố. Khi được phun lên lá cây, protein độc tố dưới dạng tinh thể sẽ diệt những loại sâu hại nhất định.
…làm cho sâu bị chết từ 2-4 ngày….Cụ thể là sau khi sâu hại ăn phải các tinh thể độc (tiền độc tố), dưới tác dụng của một loại men tiêu hoá trong dịch ruột của sâu, tiền độc tố bị hoà tan thành những phân tử nhỏ có hoạt tính độc. Các độc tố này bám vào màng vi mao trong ruột, tạo ra các lỗ dò để cho nước chảy vào, làm sâu mọng nước, ngừng ăn và chết. Hạn chế lớn nhất của thuốc trừ sâu sinh học Bt là phát tác chậm, 48 tiếng sau khi ăn độc tố thì sâu mới chết.
….Không làm hại môi trường và con người… Tinh thể độc do Bt tạo ra không thể hoà tan trong dịch dạ dày của người nên thuốc trừ sâu sinh học Bt hoàn toàn vô hại đối với người, cũng như các sinh vật khác. Mỗi một gien tạo ra một protein độc tố và độc tố đó chỉ diệt một loại sâu nhất định.
…Quy trình sản xuất …Chủng giống này được cấy vào bình lên men, trong điều kiện nhiệt độ thích hợp (28-30 độ C). Sau khoảng 52-54 giờ là có thể thu hoạch được dịch thể chứa các tinh thể protein độc tố. Nếu muốn phun ngay thì chỉ cần thêm một số chất bám dính, chất chống tia tử ngoại và chất tạo sức căng bề mặt... vào dịch thể. Còn nếu muốn tạo chế phẩm dạng bột thì phải li tấm, sấy phun rồi bổ sung thêm một số chất và chất bảo quản.
II – CHẾ PHẨM VI RÚT TRỪ SÂU:
…chế phẩm vi rút trừ sâu được sản xuất ra từ dịch lọc virut… từ virus Nucleopolyhedrosisvirus ( NPV )(loại trong sgk). Đây là lọai virus có tính rất chuyên biệt, chỉ lây nhiễm và tiêu diệt sâu xanh da láng ( Spodoptera exigua ) rất hiệu quả trên một số cây trồng như bông, đậu đỗ, ngô, hành, nho.
…đay thuốc lá… Công nghệ sản xuất và sử dụng các chế phẩm virút trừ sâu ngoài ra còn có như virút trừ sâu xanh bông, virút trừ sâu tơ, sâu khoang hại rau, virút trừ sâu keo da láng, virút trừ sâu xanh hại đay và virút trừ sâu róm hại thông rừng. Còn có chế phẩm Biobac được sản xuất từ một chủng vi khuẩn có sẵn ở địa phương, có khả năng tiêu diệt và ức chế sự phát triển của sợi nấm gây bệnh đốm vằn.
Sản xuất chế phẩm vi-rút trừ sâu:
Gây nhiễm vi-rút nhân đa diện trên sâu non.
Nghiền nát sâu non đã bị nhiễm vi-rút & pha với nước theo tỉ lệ.
Lọc lấy nước dịch dịch vi-rút đậm đặc
Từ dịch này sản xuất chế phẩm thuốc trừ sâu.
Chế phẩm sinh học NPV, phân bón lá VCC: Cung ứng các loại chế phẩm sinh học như VICIN-S và VICIN-H dạng bột và dạng nước trừ sâu xanh da láng (Spodoptera exigua) và sâu xanh (Helicoverpa armigera) trên cây bông và một số cây trồng khác. Phân bón lá VCC phun qua lá cho các loại cây trồng.
SO SÁNH CHẾ PHẨM Bt VÀ CHẾ PHẨM NPV: …
III – CHẾ PHẨM NẤM TRỪ SÂU:
Dựa vào sgk hãy SO SÁNH NẤM TÚI VÀ NẤM PHẤN TRẮNG:…
Công nghệ sản xuất và sử dụng các chế phẩm nấm gây hại côn trùng như nấm trắng Beauveria bassiana, nấm xanh Metathizium anisopliae, Metathizium flavoviridae ( trừ châu chấu hại ngô mía ở miền Ðông Nam bộ). Nấm Trichoderma và một số xạ khuẩn trừ bệnh hại cây trồng như bệnh héo rũ lạc. Hai chế phẩm nấm trừ côn trùng Metarhizium anisopliae và Beauveria bassiana là sản phẩm của đề tài do Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long thực hiện: Ometar - Metarhizium anisopliae (nấm xanh); Biovip = Beauveria bassiana (nấm trắng).
Tiêu biểu là loại thuốc BIOBAUVE 5DP là thuốc sinh học dạng bột, được sản xuất từ chủng vi nấm Beauveria bassianan Bb1 có khả năng diệt sâu mạnh nhất. BIOBAUVE 5DP dùng phun trực tiếp trên lá đặc trị sâu róm cây thông, rầy nâu hại lúa, rầy xanh, nhện đỏ hại chè, sâu xanh hại rau màu. Hiệu lực của thuốc cao nhất từ 3-7 ngày sau khi phun. Ngoài ra, còn có thuốc trừ sâu sinh học VIBAMEC và BRIGHTIN (VIBAMEC: diệt trừ được các lọai sâu như sâu vẽ bùa, nhện, sâu tơ, sâu xanh, bọ trĩ, bọ phấn…) với họat chất Abamectin được phân lập từ quá trình lên men nấm Steptomyces avermitilis. Diệt trừ được các lọai sâu như sâu vẽ bùa, nhện, sâu tơ, sâu xanh, bọ trĩ, bọ phấn. Loại thứ hai cũng được học chiết xuất từ nấm Streptomyces. Diệt trừ hiệu quả các lọai dòi đục lá, vẽ bùa trên rau, sâu tơ, sâu xanh da láng, nhện đỏ, bọ trĩ, rầy mềm.
Đa số trong các loại sâu thì sâu róm là loại sâu gây hại nhất đến cây trồng. Sau đây là Hình ảnh 1 số loài sâu róm giúp chúng ta nhận biết được nó.
Cận cảnh một số loài sâu:
Cuối cùng là một số loại thuốc bảo vệ thực vật:
Nấm bột Nomuraea
Rileyi (để sản xuất ra
chế phẩm sinh học nấm bột trừ sâu hại rau)
Delfin WG là thuốc trừ sâu sinh học thế hệ mới nhất, dùng để đặc trị nhiều loại sâu hại bộ cánh phấn đã kháng thuốc hóa học (Sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, sâu đục thân, sâu xanh da láng, sâu róm). Thành phần: Bacillus thurigiensis 32BIU/kg.
BIOBAC-N Lợi ích Giảm amoniac (NH3) sản xuất. Khuyến khích thông qua sự suy thoái nitrat hóa hữu cơ tăng lên. Tăng nước rõ ràng. Làm giảm một loạt các chất thải hữu cơ. Tăng hiệu quả của hệ sinh thái thủy sinh. Công trình có hiệu quả trong nhiều pH và độ mặn. Thân thiện môi trường.
Bổ sung kiến thức : như phần đầu bài có nói đến quy tắc 4 đúng: Đó là “Nguyên tắc 4 đúng” khi sử dụng thuốc Bảo vệ thực vật
1- Đúng thuốc
2- Đúng nồng độ, liều lượng
3- Đúng lúc
4- Đúng phương pháp xử lý
Ngoài việc sử dụng các loại vi khuẩn, vi-rút và nấm để trừ sâu hại thỉ người ta còn sử dụng một số loại thực vật có ích khác như cây Neem. Để sản xuất thuốc bảo vệ thực vật VINEEM 1500 EC. VINEEM 1500 EC: phòng trừ nhiều lọai sâu hại trên cây trồng như lúa, rau màu, cây công nghiệp, cây ăn trái, hoa kiểng…
Đây là hình ảnh cây Neem.
Củng cố bài học.
Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu? Chế phẩm vi rút trừ sâu? Chế phẩm nấm trừ sâu? Quy trình sản xuất?
Bài tập về nhà: So sánh giữa 3 loại chế phẩm sinh học trừ sâu.
