|
Hoạt động 1;
Hướng dẫn tìm hiểu chung: tập thơ Nhật kí trong tù và bài thơ Ngắm trăng.
- GV: Hãy trình bày những hiểu biết của em về tập thơ Nhật kí trong tù ? (Hoàn cảnh sáng tác, đặc điểm nội dung, nghệ thuật).
- HS thuyết trình.
- GV nhận xét, chiếu hình minh họa: tập thơ Nhật kí trong tù, nhà tù Tưởng Giới Thạch.
- HS nắm bắt.
- GV đọc mẫu một số bài thơ.
- GV: Hãy phát biểu cảm nhận của em từ nhan đề “Ngắm trăng” ?
- GV hướng dẫn HS đọc bài thơ: giọng thơ nhẹ nhàng, tha thiết.
- HS đọc diễn cảm.
- HS trình bày.
- GV: Từ đó, hãy phân chia bố cục văn bản ?
- HS thuyết trình.
- GV ghi bảng.
Hoạt động 2.
Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết bài thơ.
- GV: Từ hai câu đầu của bài thơ, em hãy cho biết Bác Hồ ngắm trăng trong hoàn cảnh như thế nào ? Vì sao Bác lại nói đến cảnh “Trong tù không rượu cũng không hoa” ? Qua đó, cho biết tâm trạng của Bác trước một đêm trăng đẹp ?
- HS thảo luận, thuyết trình.
- GV bình giảng, phân tích, liên hệ bài thơ về trăng của Lý Bạch.
- HS nắm bắt.
- GV: Hãy phân tích hiệu quả của những nghệ thuật ở câu thơ cuối ?
- HS thuyết trình.
- GV giảng giải bằng sơ đồ.
- HS nắm bắt.
- GV: Qua hai câu thơ cuối, em hãy rút ra nhận xét về tâm hồn của Bác.
- HS trả lời.
Hoạt động 3
Hướng dẫn tổng kết bài học.
- GV: Trình bày những đặc trưng nghệ thuật của bài thơ ?
- HS liệt kê.
- GV: Giá trị nội dung rút ra từ bài thơ ?
- HS trả lời.
- GV hệ thống, ghi bảng.
|
I. Tìm hiểu chung.
1. Tập thơ Nhật kí trong tù.
- Hoàn cảnh sáng tác: 29/08/ 1942 – Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giữ; Người bị giam cầm hết sức khổ cực, bị giải tới giải lui gần 30 nhà tù của 13 huyện thuộc tỉnh Quảng Tây.
- Nội dung:
+ Bức tranh nhà tù và một phần của xã hội Trung Quốc thời Tưởng Giới Thạch.
+ Bức chân dung về tinh thần của người tù Cách mạng.
- Nghệ thuật:
+ Thể thơ tứ tuyệt cổ điển, hàm súc.
+ Hình ảnh tự do, gần gũi.
+ Chứa đựng nội dung sâu sắc.
+ Bút pháp trữ tình kết hợp tự sự, tả thực – lãng mạn, nhẹ nhàng, hóm hỉnh, triết lí thâm trầm, sâu sắc.
2. Bài thơ Ngắm trăng.
- Vị trí: trích từ tập Nhật kí trong tù.
- Nhan đề:
+ Thái độ thẩm mỹ trước cuộc sống: biết trân trọng cái Đẹp.
+ Cách sống: sống thanh thản, lạc quan, yêu đời.
- Bố cục:
+ Hoàn cảnh ngắm trăng.
+ Ngắm trăng – cuộc vượt ngục về tinh thần.
II. Đọc – hiểu văn bản.
1. Hoàn cảnh ngắm trăng.
- Không gian “Trong tù”: nghiệt ngã, tàn bạo, mất tự do.
- không rượu, không hoa: cái thiếu của một thi nhân trước khát khao thưởng trăng một cách trọn vẹn.
- Điệp từ diệc nhấn mạnh sự thiếu thốn, khó khăn của Người.
- Câu hỏi tu từ Đối thử lương tiêu nại nhược hà ?: nỗi day dứt, băn khoăn của thi nhân trước một đêm trăng đẹp; cái xốn xang, bối rối rất nghệ sĩ.
=> Tấm lòng của người nghệ sĩ say đắm, rung động mãnh liệt trước đêm trăng mộng mơ.
2. Ngắm trăng – cuộc vượt ngục về tinh thần.
Nhân --------song----------- nguyệt
Nguyệt-----song------------ thi nhân
 
Cái Đẹp của Cái Đẹp của một
Tự Nhiên bao la hồn yêu thiên nhiên
Vô tận, vĩnh cửu lạc quan, tin tưởng.
- Trăng và người đồng điệu, giao hòa.
- Cái Đẹp có sự tương giao.
=> Bài thơ “mang chất thép mà không lên giọng thép”.
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Nghệ thuật đối sánh, tương phản có tác dụng thể hiện sức hút của những vẻ đẹp khác nhau.
- Ngôn ngữ có tính hàm súc cao.
2. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện sự tôn vinh cái đẹp tự nhiên.
- Tinh thần của người chiến sĩ cách mạng vĩ đại.
|
