BÀI 25 MÁY ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA- MÁY BIẾN ÁP BA PHA

Thời gian

Nội dung

Hoạt động

Của giáo viên

Của học sinh

Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm, phân loại và công dụng của máy điện xoay chiều ba pha

10ph

1. Khái niệm, phân loại và công dụng của máy điện xoay chiều ba pha

1. Khái niệm

Máy điện xoay chiều ba pha là máy điện làm việc với dòng điện xoay chiều ba pha. Sự làm việc của chúng dựa trên nguyên lí cảm ứng điện từ và lực điện từ.

2. Phân loại và công dụng

Chia làm 2 loại:

Máy điện tĩnh: Khi làm việc không có bộ phận nào chuyển động như máy biến áp, máy biến dòng…,dùng để biến đổi các thông số của hệ thống điện.

Máy điện quay: Khi làm việc có bộ phận chuyển động tương đối với nhau.

Được chia làm 2 loại:

            Máy phát điện

            Động cơ điện

GV cho HS xem một số hình ảnh các loại máy điện : động cơ điện ba pha, máy biến áp ba pha, máy phát điện ba pha.

Câu hỏi: Máy điện ba pha là máy điện làm việc với dòng điện gì ?(một chiều hay xoay chiều), dựa trên nguyên lí nào ?

GV cung cấp thông tin khái niệm máy điện tĩnh

Câu hỏi: Những máy điện nào là máy điện tĩnh ? Máy đó dùng biến đổi thông số nào ?

GV cung cấp thông tin khái niệm máy điện quay.

Câu hỏi:

Nêu các máy điện quay ?

Máy phát điện là gì ?

Động cơ điện là gì ?

HS lắng nghe, dựa vào thực tế và kiến thức vật lí trả lời.

HS ghi nhận thông tin. Kết hợp thực tế hiểu biết và thông tin SGK để trả lời.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về khái niệm và công dụng, cấu tạo, cách nối dây và nguyên lí làm việc của máy biến áp 3 pha

25ph

2. Máy biến áp ba pha

1. Khái niệm và công dụng

Khái niệm

Máy biến áp ba pha là máy điện tĩnh, dùng để biến đổi điện áp của hệ thống nguồn điện xoay chiều ba pha nhưng giữ nguyên tần số.

Công dụng

Máy biến áp ba pha được sử dụng chủ yếu trong :

            Hệ thống truyền tải và phân phối điện năng

            Mạng điện xí nghiệp công nghiệp

            Máy biến áp tự ngẫu ba pha thường được dùng trong các phòng thí nghiệm

2. Cấu tạo

Gồm 2 phần chính:

Lõi thép:

Có 3 trụ để quấn dây (gọi là trụ từ) và gông từ để khép kín mạch từ (hình 25-1). Lõi thép được làm bằng các lá thép kỹ thuật điện dày 0,35 ÷ 0,5 mm, hai mặt phủ sơn cách điện và ghép lại thành hình trụ.

Dây quấn:

Thường là dây đồng bọc cách điện được quấn quanh trụ từ của lõi thép (hình 25-1).

Có 3 dây quấn sơ cấp, kí hiệu: AX, BY, CZ và ba dây thứ cấp, kí hiệu : ax, by, cz.

Sơ đồ đấu dây và kí hiệu cách đấu dây (hình 25-3).

3. Nguyên lí làm việc

 Dựa trên nguyên lí cảm ứng điện từ.

Hệ số biến áp pha:    

Với N1, N2 là số vòng dây 1 pha của  sơ cấp và thứ cấp.

Hệ số biến áp dây:

GV giới thiệu về máy biến áp ba pha

GV đặt câu hỏi: Máy biến áp có điện áp vào lớn hơn điện áp ra là loại máy biến áp gì?

Máy biến áp ba pha được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực nào?

Máy biến áp ba pha gồm mấy phần chính? Là những phần nào?

Nêu cấu tạo lõi thép ?

GV : cho HS quan sát các lá thép kỹ thuật điện.

(chữ E)

(chữ U)

Dây quấn bằng dây gì ? Có mấy dây ?

Dây quấn nhận điện vào gọi là dây quấn gì ?

Dây quấn lấy điện ra gọi là dây quấn gì ?

GV: Giới thiệu sơ đồ nối dây biến áp ba pha.(hình ảnh hoặc vẽ lên bảng)

Nêu các cách nối dây biến áp có trong hình.

GV : Tại sao các máy biến áp cấp điện cho hộ tiêu thụ, dây quấn thứ cấp thường nối hình sao có dây trung tính ?

Biến áp ba pha làm việc dựa trên nguyên lí nào ?

GV: Nêu công thức tính hệ số biến áp dây (Kd) và hệ số biến áp pha (KP).

Hỏi : giải thích các đại lượng trong công thức.

Hỏi : Kp và Kd có liên hệ với nhau như thế nào ? hãy xem ví dụ sau :

Ví dụ : Máy biến áp nối (Y/Yo)

Vì máy biến áp có:

Cuộn sơ cấp nối sao:

Ud1= Up1

Cuộn thứ cấp nối sao:

Ud2= Up2

Nên:

⟹Kd = Kp

HS liên hệ thực tế để trả lời.

HS quan sát hình ảnh và trả lời.

HS quan sát, lắng nghe

HS liên hệ bài cũ (mạch điện xoay chiều ba pha)

Nêu cách nối.

HS trả lời

HS: Ghi nhận thông tin.

Liên hệ SGK trả lời.

HS xem xét ví dụ và suy nghĩ trả lời: