Baøi 3  
SÖÏ VAÄN ÑOÄNG VAØ PHAÙT TRIEÅN  
CUÛA THEÁ GIÔÙI VAÄT CHAÁT  
(
1 tieát )  
I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC:  
1
-
.Veà kieán thöùc:  
Hieåu ñöôïc khaùi nieäm vaän ñoäng, phaùt trieån theo quan ñieåm cuûa CN DVBC.  
-
Bieát ñöôïc vaän ñoäng laø phöông thöùc toàn taïi cuûa vaät chaát. Phaùt trieån laø khuynh  
höôùng chung cuûa quaù trình vaän ñoäng cuûa söï vaät , hieän töôïng trong theá giôùi khaùch  
quan  
2
-
-
.Veà kiõ naêng:  
Phaân loaïi ñöôïc naêm hình thöùc vaän ñoäng cô baûn cuûa theá giôùi vaät chaát.  
So saùnh ñöôïc söï gioáng nhau vaø khaùc nhau giöõa vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa söï vaät,  
hieän töôïng.  
3
-
.Veà thaùi ñoä:  
Xem xeùt söï vaät, hieän töôïng trong söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa  
chuùng, khaéc phuïc thaùi ñoä cöùng nhaéc, thaønh kieán, baûo thuû trong cuoäc soáng caù nhaân,  
taäp theå.  
II. TROÏNG TAÂM:  
-
Söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån laø moät taát yeáu., phoå bieán ôû moïi söï vaät, hieän töôïng.  
III. PHÖÔNG PHAÙP :  
Thaûo luaän, ñaøm thoaïi, thuyeát trình, tröïc quan.  
IV. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:  
-
-
Tranh, aûnh, sô ñoà.  
Coù theå söû duïng vi tính, maùy chieáu.  
V. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP :  
1
2
3
. OÅn ñònh toå chöùc lôùp :  
. Kieåm tra baøi cuõ:  
. Giaûng baøi môùi:  
GV taïo tình huoáng coù vaán ñeà:  
Theo em, nhöõng söï vaät, hieän töôïng sau ñaây coù vaän ñoäng khoâng ? :  
Ñöôøng ray taøu hoaû; Hoøn ñaù naèm treân ñoài; Baøn gheá trong lôùp hoïc, caây coái trong saân  
tröôøng…  
Baøi hoïc seõ giuùp ta coù caâu traû lôøi ñuùng ñaén.  
Phaàn laøm vieäc cuûa  
Phaàn laøm vieäc cuûa Troø  
Noäi dung chính cuûa baøi  
Thaày  
hoïc  
Hoaït ñoäng 1:  
1. Theá giôùi vaät chaát  
GV söû duïng phöông  
phaùp ñaøm thoaïi giuùp  
HS tìm hieåu :  
luoân luoân vaän ñoäng:  
Theá giôùi vaät chaát  
luoân luoân vaän ñoäng  
GV ñaët caùc caâu hoûi:  
a.Theá naøo laø vaän ñoäng:  
-Vaän ñoäng laø moïi söï  
bieán ñoåi noùi chung cuûa  
Theo quan ñieåm trieát - Hieåu thoâng thöôøng : vaän  
hoïc Maùc-Leâ nin, theá ñoäng laø söï lao ñoäng xaõ hoäi,  
naøo laø vaän ñoäng ? Cho laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi caùc söï vaät, hieän töôïng.  
ví duï. Theo caùc em, coù (nhö vaän ñoäng nhaân daân cöùu  
söï vaät, hieän töôïng naøo trôï ñoàng baøo bò thieân tai, vaän  
khoâng vaän ñoäng? (Neáu ñoäng xoùa naïn muø chöõ, vaän  
coù ngöôøi noùi: “Con taøu ñoäng baàu cöû, vaän ñoäng cuûa  
thì ñang vaän ñoäng caùc vaän ñoäng vieân ñieàn  
nhöng ñöôøng taøu thì kinh…)  
khoâng”, yù kieán em theá  
naøo?)  
Nghóa chung nhaát cuûa trieát  
hoïc: Vaän ñoäng laø moïi söï  
bieán ñoåi noùi chung cuûa caùc  
söï vaät, hieän töôïng trong giôùi  
töï nhieân vaø ñôøi soáng xaõ hoäi  
(
nhö chieác xe oâ toâ ñang rôøi  
beán, söï hoaït ñoäng cuûa töø  
tröôøng…)  
Caû con taøu laãn ñöôøng taøu  
ñeàu ñang vaän ñoäng khoâng  
ngöøng: cuøng quaû ñaát quay  
quanh maët trôøi…  
b. Vaän ñoäng laø phöông  
thöùc toàn taïi cuûa theá  
giôùi vaät chaát:  
Taïi sao noùi vaän ñoäng - Khoâng coù söï vaät, hieän  
-
Vaän ñoäng laø thuoäc tính  
voán coù, laø phöông thöùc  
laø phöông thöùc toàn taïi töôïng naøo khoâng vaän ñoäng.  
cuûa caùc söï vaät, hieän Thoâng qua vaän ñoäng, söï vaät  
töôïng ? Tìm ví duï ñeå hieän töôïng bieåu hieän söï toàn  
toàn taïi cuûa caùc söï vaät,  
hieän töôïng.  
chöùng minh.  
taïi cuûa mình => Vaän ñoäng laø  
thuoäc tính voán coù, laø phöông  
thöùc toàn taïi cuûa söï vaät, hieän  
töôïng.  
+
Caùi caây chæ toàn taïi thoâng  
qua söï vaän ñoäng lôùn leân, ra  
hoa, keát quaû.  
+
Caàu thuû boùng ñaù chæ toàn taïi  
khi coøn luyeän taäp vaø thi ñaáu.  
Trình baøy caùc hình - Caùc hình thöùc vaän ñoäng cô  
c.Caùc hình thöùc vaän  
ñoäng cô baûn cuûa vaät  
chaát:  
thöùc vaän ñoäng cô baûn töø baûn töø thaáp ñeán cao:  
thaáp ñeán cao cuûa theá +Vaän ñoäng cô hoïc : Söï di  
giôùi vaät chaát ? Cho caùc chuyeån vò trí cuûa caùc vaät theå  
-
-
-
-
-
Vaän ñoäng cô hoïc.  
Vaän ñoäng vaät lyù.  
Vaän ñoäng hoaù hoïc.  
Vaän ñoäng sinh hoïc.  
Vaän ñoäng xaõ hoäi.  
ví duï minh hoaï.  
trong khoâng gian.  
VD: Chim bay, taøu chaïy, söï  
dao ñoäng cuûa con laùc, traùi ñaát  
quay quanh maët trôøi..  
+
Vaän ñoäng vaät lyù : Söï vaän  
ñoäng cuûa caùc phaàn töû, caùc  
haït cô baûn, caùc quaù trình  
nhieät, ñieän…  
VD: Söï bay hôi, söï ñoâng ñaëc,  
caùc ñieän tích di chuyeån taïo  
doøng ñieän, toûa nhieät cuûa baøn  
uûi, ma saùt sinh ra nhieät...  
+
Vaän ñoäng hoùa hoïc : Quaù  
trình hoaù hôïp vaø phaân giaûi  
caùc chaát.  
VD:  
C + O  
+ O  
Vaän ñoäng sinh hoïc : Söï trao  
2
CO  
2
H
2
2
2
 H O  
+
ñoåi chaát giöõa cô theå soáng vaø  
moâi tröôøng.  
VD: Haït naûy maàm, söï quang  
hôïp ôû caây xanh, söï hoâ haáp  
cuûa con ngöôøi.  
+
Vaän ñoäng xaõ hoäi : Nhöõng  
bieán ñoåi dieãn ra trong ñôøi  
soáng xaõ hoäi.  
VD: Cuoäc khaùng chieán choáng  
ngoaïi xaâm cuûa daân toäc Vieät  
Nam, söï bieán ñoåi cuûa caùc  
coâng cuï lao ñoäng töø ñoà ñaù  
ñeán kim loaïi, söï thay ñoåi  
cheá ñoä loaøi ngöôøi töø CXNT  
Tìm caùc ví duï ñeå  CHNL  PK  TBCN →  
chöùng minh: giöõa caùc XHCN.  
hình thöùc vaän ñoäng coù -Caùc hình thöùc vaän ñoäng tuy  
lieân heä vôùi nhau, coù theå coù ñaëc ñieåm rieâng, nhöng coù  
chuyeån hoaù cho nhau ? lieân heä chaët cheõ nhau, raøng  
GV giaûng giaûi theâm buoäc nhau,taùc ñoäng laãn nhau,  
vaø keát luaän:  
trong nhöõng ñieàu kieän nhaát  
-
Khaùi nieäm cao, thaáp ñònh coù theå chuyeån hoùa cho  
coù nghóa laø hình thöùc nhau.  
vaän ñoäng cao xuaát hieän + VÑ cô hoïc   vaät lyù :  
treân cô sôû caùc hình thöùc  
vaän ñoäng thaáp, bao haøm +  
trong noù caùc hình thöùc  
vaän ñoäng thaáp hôn,;  
trong khi caùc hình thöùc  
vaän ñoäng thaáp khoâng coù  
khaû naêng bao haøm caùc  
Söùc nöôùc doøng ñieän  
O
2
C
O
2
2 2  
C + O  CO  
hình thöùc vaän ñoäng ôû Söï quang hôïp ôû caây xanh chæ  
trình ñoä cao hôn.  
thöïc hieän khi coù aùnh saùng  
Baát kyø söï vaät, hieän maët trôøi vaø hôïp chaát CO  
-
2
töôïng naøo cuõng luoân (VÑ sinh hoïc – VÑ vaät lyù –  
luoân vaän ñoäng. Baèng VÑ hoùa hoïc).  
vaän ñoäng, thoâng qua  
vaän ñoäng maø söï vaät,  
hieän töôïng theå hieän söï  
toàn taïi cuûa mình. Coù  
nhieàu thöùc vaän ñoäng  
khaùc nhau nhöng coù  
moái quan heä höõu cô vôùi  
nhau, trong nhöõng ñieàu  
kieän nhaát ñònh coù theå  
chuyeån hoaù cho nhau.  
=> Baøi hoïc ruùt ra : Khi  
ñaùnh giaù söï vaät, hieän  
töôïng, caàn ñaët chuùng  
trong söï vaän ñoäng  
khoâng ngöøng thì söï  
ñaùnh giaù môùi ñuùng.  
VD: Ñaùnh giaù hoïc löïc,  
haïnh kieåm cuûa moät hoïc  
sinh  
GV chuyeån yù: Söï vaän  
ñoäng coù theå ñi theo  
nhöõng chieàu höôùng  
khaùc nhau: tieán leân,  
thuït luøi…Söï vaän ñoäng  
theo chieàu höôùng tieán  
leân chính laø söï phaùt  
trieån. Ñaây laø khuynh  
höôùng chung, mang tính  
taát yeáu cuûa theá giôùi vaät  
chaát.  
2
. Theá giôùi vaät chaát  
luoân luoân phaùt trieån:  
Hoaït ñoäng 2:  
GV söû duïng phöông  
phaùp ñaøm thoaïi giuùp - Vaän ñoäng coù nhieàu khuynh  
HS tìm hieåu :  
Theá giôùi vaät chaát hoaøn), trong ñoù, tieán leân laø  
luoân luoân phaùt trieån.  
khuynh höôùng taát yeáu, phoå  
höôùng (tieán leân, thuït luøi, tuaàn  
GV coù theå ñaët caùc caâu bieán, thoáng trò.  
hoûi: VD:  
Söï vaän ñoäng coù theå + Söï tieán hoaù cuûa sinh vaát töø  
dieãn ra theo nhöõng ñôn baøo ñeán ña baøo.  
höôùng naøo? Tìm caùc ví + Trong quaù trình aáy, coù söï  
duï ñeå chöùng minh.  
thoaùi hoaù cuûa vaøi loaøi ñoäng  
vaät.  
a. Theá naøo laø phaùt trieån  
?
+
Nöôùc bò ñun noùng boác  
thaønh hôi, hôi nöôùc gaëp laïnh  
ngöng tuï thaønh nöôùc….  
Phaùt trieån laø söï vaän  
ñoäng  
theo chieàu  
-
Phaùt trieån laø söï vaän ñoäng  
höôùng ñi leân töø thaáp ñeán  
cao, töø ñôn giaûn ñeán  
phöùc taïp, töø chöa hoaøn  
thieän ñeán hoaøn thieän.  
theo chieàu höôùng ñi leân töø  
thaáp ñeán cao, töø ñôn giaûn  
ñeán phöùc taïp, töø chöa hoaøn  
thieän ñeán hoaøn thieän.  
Theá naøo laø söï phaùt + Noâng nghieäp phaùt trieån: lai  
trieån ? Chöùng minh vaøi taïo gioáng luùa môùi ñeå taêng  
noäi dung phaùt trieån treân naêng suaát.  
caùc lónh vöïc noâng + Coâng nghieäp: saûn xuaát maùy  
nghieäp, coâng nghieäp, moùc hieän ñaïi thay theá lao  
ñôøi soáng nhaân daân…cuûa ñoäng thuû coâng.  
nöôùc ta hieän nay ?  
+ Ñôøi soáng nhaân daân: thu  
nhaäp bình quaân ngaøy caøng  
cao.  
b. Phaùt trieån laø khuynh  
höôùng taát yeáu cuûa theá  
giôùi vaät chaát :  
-
Theá giôùi vaät chaát phaùt trieån  
Quaù trình phaùt trieån theo khuynh höôùng taát yeáu:  
Theá giôùi vaät chaát  
cuûa söï vaät, hieän töôïng caùi môùi ra ñôøi thay theá caùi  
dieãn ra nhö theá naøo ? cuõ, caùi tieán boä thay theá caùi  
Khuynh höôùng chung, laïc haäu.  
taát yeáu cuûa quaù trình ñoù VD: Cuoäc ñaáu tranh giaûi  
laø gì ? Tìm ví duï ñeå phoùng daân toäc cuûa nöôùc ta töø  
phaùt trieån theo khuynh  
höôùng taát yeáu: caùi môùi  
ra ñôøi thay theá caùi cuõ,  
caùi tieán boä thay theá caùi  
laïc haäu.  
chöùng minh.  
GV giaûng giaûi theâm:  
naêm 1930 ñeán 1945 ñaày khoù  
khaên, gian khoå, coù luùc töôûng  
-
Khoâng neân nhaàm laãn chöøng nhö thaát baïi ( bò thöïc  
giöõa phaùt trieån vaø vaän daân Phaùp ñaøn aùp) nhöng roài  
ñoäng, khoâng phaûi baát cuoái cuøng ta ñaõ daønh ñöôïc  
cöù söï vaät , hieän töôïng chieán thaéng ( CMT8 thaønh  
naøo môùi xuaát hieän, coâng)  
khaùc tröôùc ñeàu laø keát  
quaû cuûa söï phaùt trieån.  
-
Söï phaùt trieån dieãn ra  
moät caùch phoå bieán ôû taát  
caû caùc lónh vöïc: töï  
nhieân, xaõ hoäi vaø tö duy  
con ngöôøi:  
+
Giôùi töï nhieân ñaõ phaùt  
trieån töø voâ cô ñeán höõu  
cô, töø vaät chaát chöa coù  
söï soáng ñeán caùc loaøi  
thöïc vaät, ñoäng vaät vaø  
con ngöôøi.  
+
Loaøi ngöôøi ñaõ phaùt  
trieån töø cheá ñoä coâng  
CXNT , qua cheá ñoä  
CHNL, PK, TBCN, ñeán  
XHCN.  
+
Trí tueä con ngöôøi  
cuõng phaùt trieån khoâng  
ngöøng, töø choå ngöôøi  
nguyeân thuyû chæ bieát  
cheá taïo coäng saûn xuaát  
baèng ñaù, ngaøy nay, con  
ngöôøi ñaõ cheá taïo ra  
ñöôïc caùc maùy moùc tinh  
vi, ñöa ñöôïc caùc con taøu  
bay vaøo vuõ truï..  
=> Baøi hoïc ruùt ra : Khi  
xem xeùt moät söï vaät,  
hieän töôïng, hoaëc ñaùnh  
giaù moät con ngöôøi , caàn  
phaùt hieän ra nhöõng neùt  
môùi, uûng hoä caùi tieán boä,  
traùnh moïi thaùi ñoä thaønh  
kieán, baûo thuû.  
VD: Thaáy ñöôïc söï phaán  
ñaáu tieán boä cuûa caùc tuø  
nhaân, haèng naêm, Nhaø  
nöôùc ñaõ ñaëc xaù tha toäi  
cho haøng ngaøn ngöôøi.  
. Cuûng coá:  
4
Theo quan ñieåm cuûa Trieát hoïc Maùc – Leâ nin, theá naøo laø vaän ñoäng ?  
Haõy chöùng minh raèng, vaän ñoäng laø phöông thöùc toàn taïi cuûa theá giôùi vaät chaát?  
Haõy saép xeáp caùc hieän töông sau ñaây theo caùc hình thöùc vaän ñoäng cô baûn cuûa theá  
giôùi vaät chaát  
töø thaáp ñeán cao:  
a. Söï dao ñoäng cuûa con laéc.  
b. Söï bieán ñoåi cuûa coâng cuï lao ñoäng töø ñoà ñaù ñeán kim loaïi.  
c. Ma saùt sinh ra nhieät.  
d. Chim bay.  
ñ. Söï phaân giaûi caùc chaát hoaù hoïc.  
e. Caây coái ra hoa, keát quaû.  
g. Nöôùc bay hôi.  
h. Söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå soáng vôùi moâi tröôøng.  
i. Söï thay ñoåi cuûa caùc cheá ñoä xaõ hoäi töø coâng xaõ nguyeân thuyû ñeán nay.  
Theo quan ñieåm cuûa Trieát hoïc Maùc – Leâ nin, theá naøo laø phaùt trieån ?  
Haõy neâu vaøi ví duï veà söï phaùt trieån?  
5
. Daën doø:  
nguon VI OLET