Bài 4. Sản xuất giống cây trồng (tiếp theo)

hoạt động 1: Mục đ ích của công tác sản xuất giống cây trồng. Hệ th ống sản xuất giống cây trồng.

         Hoạt động Giáo viên

           Hoạt động Học sinh

                          Nội dung

- Gọi HS đọc SGK mục I / 12

- Giải thích khái niệm sức sống, tính

trạng  điển hình; sản xuất  đại trà.

- Yêu cầu HS  đọc mục II/ 12 SGK

- Treo H 3.1/ 12 SGK phóng to và hỏi

- Hệ thống sản xuất giống cây trồng

gồm mấy giai đoạn.Nội dung của từng giai  đoạn?

- bắt đầu từ khâu nào? khi nào kết th úc?

- Thế nào là hạt siêu nguyên chủng?

- Nhiệm vụ cuả giai  đoạn 1 là gì?

- Nơi nào có nhiệm vụ sản xuất hạt siêu nguyên chủng?

- Thế nào là hạt nguyên chủng?

- Tại sao hạt SNC & hạt NC cần  được

sản xuất tại  các cơ sở sản xuất giống chuyên ngành?

-  HS đọc SGK mục I / 12.

-  HS  đọc mục II/ 12 SGK

- Quan sát tranh.

- 3 giai  đoạn.

- Nhận hạt giống.

- Hạt giống xác nhận.

- Chất lượng, thuần khiết.

I. Mục  đích:

- SGK.

II. Hệ thống sản xuất giống cây trồng:

- Bắt đầu: khi nhận hạt giống do cơ sở nhà nước cung cấp.

- K ết th úc: c ó đ ư ợc h ạt gi ống x ác nh ận.

- g ồm 3 giai đo ạn:

* sản xuất hạt siêu nguyên chủng: Chất lượng và

độ  thuần khiết cao.

* sản xuất hạt giống nguyên chủng từ siêu  nguyên chủng: chất lượng cao.

* sản xuất hạt giống xác nhận: cung cấp sản xuất

đại trà.

Hoạt động 2: Quy trình sản xuất giống cây trồng.

         Hoạt động Giáo viên

           Hoạt động Học sinh

                          Nội dung

- Giới thiệu sơ lược hình thức sinh sản ở thực vật: hữu tính ( tự thụ / thụ phấn chéo) & vô tính.

- Treo sơ đồ H3.2 / 13 SGK phóng to.

- Cho HS thảo luận nhóm thông qua hệ thống câu hỏi?

+ Quy trình sản xuất cây trồng tự thụ phấn từ hạt tác giả diễn ra trong mấy năm ? Nhiệm vụ từng năm?

+ trong sản xuất đã áp dụng hình thức chọn lọc nào?

+ Chọn lọc phục tráng có khác gì với chọn lọc duy trì?

- Treo sơ đồ H4.1/15 SGK phóng to cho HS thảo luận 5 phút:

+ Thế nào là thụ phấn chéo?

+ Vì sao cần chọn ruộng sản xuất hạt giống ở khu cách ly?

+ Để đánh giá thế hệ chọn lọc ở vụ 2, 3 tại sao phải loại bỏ những cây không đạt yêu cầu từ trước khi cây tung phấn?

- Gọi các nhóm lần lượt trả lời; nhận xét, bổ sung.

* Thụ phấn chéo: là hình thức sinh sản mà hạt phấn cây này với nhuỵ cây khác.

* Chọn ruộng sản xuất ở khu cách ly nhằm đảm bảo độ thuần khiết của giống.

* Loại bỏ những cây không đạt yêu cầu để cây xấu không tung phấn lên cây tốt.

- Các hình thức chọn lọc của quy trình sản xuất cây trồng thụ phấn chéo?

 tuân theo quy trình rất nghiêm ngặt.

Đối với cây trồng có hình thức sinh sản sinh dưỡng là chủ yếu thì quy trình sản xuất giống không phải là tạo ra hạt giống mà là tạo ra cây giống

- Yêu cầu HS đọc mục c / 16 rút ra ý chính.

- Cây rừng có những đặc điểm gì khác

cây  lương thực thực phẩm?

- Yêu cầu HS đọc mục 2 /16 SGK rút ra ý chính.

- Quan sát; lưu ý những ô gạch chéo là biểu tượng các dòng không đạt yêu cầu  không thu hạt.

- 6 nhóm thảo luận

- Nhóm 1 & 2

- Nhóm 3 & 4

- Nhóm 5 & 6

- Đại diện các nhóm lần lượt trả lời. Nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- HS đọc mục c / 16 rút ra ý chính.

- thời gian sinh trưởng dài.

- HS đọc mục 2 /16 SGK rút ra ý chính.

III. Quy trình sản xuất giống cây trồng:

    1. Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp:

        a. Cây tự thụ phấn:

- Theo 2 sơ đồ:

+ Duy trì

+ Phục tráng

      b. Cây thụ phấn chéo:

• Vụ 1:

- Chọn khu cách ly.

  - Chia thành 500 ô; gieo hạt giống SNC.

  - Chọn 1 cây / mỗi ô để lấy hạt.

• Vụ 2:  

- Gieo hạt / cây đã chọn thành từng hàng.

   - Chọn 1 cây / hàng để lấy hạt.

   - Loại bỏ  những hàng cây, cây xấu  không đạt yêu cầu khi chưa tung phấn.

   - Thu hạt những cây còn lại trộn lẫn  hạt SNC.

• Vụ 3:

- Gieo hạt SNC  nhân giống.

- Chọn lọc, loại bỏ cây không đạt yêu cầu  hạt nguyên chủng.

• Vụ 4:

- Nhân hạt nguyên chủng.

- Chọn lọc  hạt xác nhận.

c. Cây trồng nhân giống vô tính:

- gđ1: sản xuất giống SNC = pp chọn lọc.

+ cây lấy củ: chọn lọc hệ củ ( khoai…)

+câylấy thân: chọn lọc cây mẹ ưu tú(mía, sắn…)

+ chọn cây mẹ làm gốc ghép.

- gđ2: tổ chức sản xuất giống NC từ SNC.

- gđ3: tổ chức sản xuất giống đạt tuêi chuẩn thương phẩm ( giống xác nhận).

2. Sản xu ất giống cây rừng:

- 2 giai  đo ạn: SGK

          điểm so sánh

              cây tự thụ phấn

           thụ phấn chéo

Giống nhau

- Đều trãi qua 3 giai đoạn sản xuất hạt SNC, NC, hạt xác nhận.

Khác nhau

- Vật liệu khởi đầu là hạt tác

giả/ hạt nhập nội/ hạt cần phục tráng.

- Không yêu cầu cách ly cao.

- Vật liệu khởi đầu là hạt SNC: hạt tác giả.

- Yêu cầu cách ly cao.