|
Giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh
Nitơ là gì?
Vai trò của Nitơ ?
Nêu các dấu hiệu của cây khi thiếu Nitơ?
Có những nguồn Nitơ tự nhiên nào cung cấp cho cây?
Sự hấp thụ của Nitơ trong không khí như thế nào?
Sự hấp thụ của Nitơ trong đất diễn ra như thế nào?
Trình bày quá trình chuyển hóa Nitơ trong đất?
Nêu quá trình cố định Nitơ phân tử?
Con đường sinh học cố định Nitơ là con đường cố định Nitơ do các vi sinh vật thực hiện. Các vi sinh vật cố định Nitơ gồm mấy nhóm?
Để cây trồng có năng suất tốt thì chúng ta phải bón phân như thế nào?
Nêu các phương pháp bón phân ?
Nêu lợi ích của việc bón phân hợp lý đối với môi trường?
|
Học sinh thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi
Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của thực vật.
Vai trò quan trọng đối với đời sống của thực vật:
+ Vai trò cấu trúc: Nitơ tham gia cấu tạo nên các phân tử protein, enzym. coenzym, axit nucleic, diệp lục, ATP...
+ Vai trò điều tiết: Nitơ là thành phần cấu tạ của enzym,co enzym,ATP vì vậy Nitơ tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất trong cơ thể thực vật thông qua hoạt động xúc tác,cung cấp năng lượng và điều tiết trạng thái ngậm nước của các phân tử protein trong tế bào chất.
Thiếu Nitơ quá trình tổng hợp protein của cây sẽ giảm từ đó sinh trưởng của các cơ quan sẽ giảm xuất hiện các màu vàng trên lá,cây còi cọc sinh trưởng kém.
Có 2 nguồn Nitơ tự nhiên cung cấp cho cây chủ yếu : trong không khí và trong đất.
Nitơ là phân tử N2 Trong khí quyển chiếm gần 80% nhưng cây không thể hấp thụ Nitơ dưới dạng này mà phải nhờ các vi sinh vật cố định Nitơ, chuyển hóa Nitơ thành NH3 thì cây mới đồng hóa được.
Nguồn cung cấp Nitơ chủ yếu cho cây là đất, Nitơ trong đất tồn tại chủ yếu ở 2 dạng : Nitơ khoáng và Nitơ hữu cơ
Học sinh nhìn hình 6.1 trình bày quá rình chuyển hóa Nitơ trong đất.
Quá trình cố định Nitơ là quá trình liên kết N2 và H2 để hình thành NH3
Các vi sinh vật cố định Nitơ gồm 2 nhóm: vi sinh vật sống tự do như : vi khuẩn lam có nhiều ở ruộng lúa và nhóm cộng sinh ở thực vật : vi khuẩn tạo nốt sần ở cây họ đậu.
Để cây trồng có năng suất cao cần phải bón phân hợp lý đúng loại đủ số lượng và tỉ lệ các thành phần dinh dưỡng.
Bón phân qua rễ và bón phân qua lá.
Khi lượng phân bón cho cây trồng hợp lý đủ liều lượng thì cây sẽ hấp thụ hết không bị dư thừa tránh lãng phí, không ô nhiễm môi trường
|
BÀI 5 - 6:
DINH DƯỠNG NITƠ Ở THỰC VẬT
I. VAI TRÒ SINH LÍ CỦA NGUYÊN TỐ NITƠ
- Nitơ là một nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu của TV. Nitơ được rễ cây hấp thụ từ môi trường ở dạng NH4+ và NO3_. Trong cây NO3_ được khử thành NH4+ . Nitơ có vai trò quan trọng đối với đời sống của TV:
* Tham gia cấu tạo nên các phân tử protein, enzim, coenzim, axit nucleic, diệp lục, ATP …
* Tham gia điều tiết các quá trình trao đổi chất và trạng thái ngậm nước của tế bào ảnh hưởng đến mức độ hoạt động của tế bào.
III. NGUỒN CUNG CẤP NITƠ TỰ NHIÊN CHO CÂY:
1. Nitơ trong không khí:
- Nitơ phân tử (N2) trong khí quyển chiếm khoảng gần 80%, cây không thể hấp thụ được N2, còn NO và NO2 trong khí quyển là độc hại với TV. Các vi sinh vật cố định đạm có enzim nitrôgenaza có khả năng liên kết N2 với hidro NH3 thì cây mới đồng hoá được.
2. Nitơ trong đất:
- Nguồn cung cấp chủ yếu nitơ cho cây là đất. Nitơ trong đất tồn tại ở 2 dạng: nitơ vô cơ (nitơ khoáng) và nitơ hữu cơ (trong xác SV) ,
- Rễ cây chỉ hấp thụ từ đất nitơ vô cơ ở dạng: NH4+ và NO3_
- Cây không hấp thụ trực tiếp nitơ trong xác SV mà phải nhờ các VSV trong đất khoáng hoá thành: NH4+ và NO3_
IV. QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ NITƠ VÀ CỐ ĐỊNH NITƠ TRONG ĐẤT:
1. Quá trình chuyển hoá nitơ trong đất:
- Trong đất còn xảy ra quá trình chuyển hoá nitrat thành nitơ phân tử ( NO3_ N2) do các VSV kị khí thực hiện, do đó đất phải thoáng để ngăn chặn việc mất nitơ.
2. Quá trình cố định nitơ phân tử:
- Là quá trình liên kết N2 với H2 NH3 (trong môi trường nước NH3 NH4+).
* Con đường hoá học: xảy ra ở công nghiệp.
* Con đường sinh học: do VSV thực hiện (các VK này có enzim nitrogenaza có khả năng bẻ gãy 3 liên kết cộng hoá trị của nitơ để liên kết với hidro tạo ra NH3), gồm 2 nhóm:
+ Nhóm VSV sống tự do như VK lam có nhiều ở ruộng lúa.
+ Nhóm VSV sống cộng sinh với TV như VK nốt sần ở rễ cây họ Đậu.
V. PHÂN BÓN VỚI NĂNG SUẤT CÂY TRỒNG và MÔI TRƯỜNG:
1. Bón phân hợp lí và năng suất cây trồng:
* Đúng lượng
* Đúng loại
* Đúng lúc
* Đúng cách
2. Các phương pháp bón phân:
- Bón phân qua rễ: bón vào đất (bón lót và bón thúc)
- Bón phân qua lá: phun lên lá (khi trời không mưa và nắng không gay gắt)
3. Phân bón và môi trường:
- Bón phân hợp lí sẽ tăng năng suất cây trồng và không gây o nhiễm môi trường.
|
