bai 6. phep tru va phep chia

HS1: TÝnh nhanh

2 . 31 . 12 + 4 . 6. 42 + 8 . 27. 3

hỏi thêm:

- Em đã sử dụng những tính chất nào của phép toán để tính nhanh?

- H·y ph¸t biÓu nh÷ng tÝnh chÊt ®ã?                                                                                           = 24. 100 = 2400

Đáp:

= (2.12) . 31+ (4 . 6) . 42+ (8 . 3) . 27

= 24 . 31 + 24 . 42 + 24 . 27

= 24(31 + 42 + 27)

= 24.100

=2400 

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Néi dung

GV: H·y xÐt xem cã sè tù nhiªn x nµo mµ:

 a/ 2 + x = 5 hay kh«ng ?

 b/ 6 + x = 5 hay kh«ng ?

GV: gäi HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n

GV: nh¾c l¹i víi hai sè tù nhiªn 5 vµ 2, cã sè tù nhiªn x ma 2 + x = 5 (v×  2 + 3 = 5). VËy x = 3 la hiÖu cña phÐp to¸n 5 – 2

HS:  C©u a t×m ®­îc

x = 3; c©u b kh«ng t×m ®­îc gi¸ trÞ cña x.

1. PhÐp trõ hai sè tù nhiªn:

 -  =

Số bị trừ       Số trừ       Hiệu

- Tæng qu¸t lªn víi hai sè tù nhiªn a vµ b, khi nµo th× ta cã hiÑu a – b = x?

GV: ®ã la néi dung cña phÇn ®Þnh nghÜa sgk -21. mét em ®äc ®Þnh nghÜa sgk – 21

GV: Giíi thiÖu cho häc sinh c¸ch x¸c ®Þnh hiÖu b»ng tia sè.

GV: Ta x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cña 5 - 2 nh­ sau

- §Æt bót ch× ë ®iÓm 0, di chuyÓn trªn tia sè 5 ®¬n vÞ theo chiÒu mòi tªn ( GV dïng phÊn mµu). Di chuyÓn bót ch× theo chiÒu ng­îc l¹i 2 ®¬n vÞ. Khi ®ã bót ch× chØ ®iÓm 3, ®ã lµ hiÖu cña 5 vµ 2

- Ta thÊy 5 kh«ng trõ ®­îc 6 v× v× khi di chuyÓn bót tõ ®iÓm 5 theo chiÒu ng­îc chiÒu mòi tªn 6 ®¬n vÞ th× bót v­ît ra ngoµi tia sè

GV: yªu cÇu HS  t×m hiÖu cña 7 – 3 trªn tia sè

GV: Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn ?1 SGK

GV: Yªu cÇu mét em ®øng t¹i  chç tr¶ lêi, líp theo dâi vµ nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n

GV: NhËn xÐt vµ nhÊn m¹nh l¹i cho häc sinh.

HS: víi hai sè tù nhiªn a vµ b, nÕu cã sè tù nhiªn x sao cho b + x = a thi ta co x la hiÑu cña phÐp to¸n a - b

HS: thùc hiÖn vÏ vµo vë. Mét em lªn b¶ng vÏ

- mét em ®øng t¹i  chç tr¶ lêi

*Định nghĩa:

Cho 2 sè tù nhiªn a vµ b, nÕu cã sè tù nhiªn x sao cho b + x = a th× cã phÐp trõ a - b = x

* c¸ch x¸c ®Þnh hiÖu b»ng tia sè.

0    1    2   3    4    5

     0   1   2   3   4    5

?1

a/ a - a = 0

Sè bÞ trõ = b»ng sè trõ  => hiÖu b»ng 0

b/ a - 0 = a

Sè trõ = 0 => sè bÞ trõ bằng hiÖu

c/ §iÒu kiÖn ®Ó cã hiÖu a - b lµ

 a b

GV:

H·y xÐt xem cã sè tù nhiªn nµo mµ:

a/ 3. x = 12 hay kh«ng ?

b/ 5. x = 12 hay kh«ng ?

GV: NhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña häc sinh vµ chèt l¹i: ë c©u a ta cã x = 4 lµ th­¬ng cña phÐp chia 12: 3 = 4 ta nãi 12 chia het cho 3.

- VËy khi nµo th× sè tù nhiªn a chia hÕt cho sè tù nhiªn b víi b 0?

GV: ®ã chÝnh lµ néi dung cña phÇn in ®Ëm sgk – 21 . mét em ®äc phÇn in ®Ëm sgk – 21.

GV: cho häc sinh thùc hiÖn bµi tËp ?2 ®Ó còng cè

GV: Cho häc sinh suy nghÜ sau ®ã mêi mét em ®øng t¹i chç tr¶ lêi

GV: Treo b¶ng phô giíi thiÖu cho häc sinh hai phÐp chia

12      3            14     3

  0      4              2     4

H: Hai phÐp chia trªn cã g× kh¸c nhau?

HS: Suy nghÜ tr¶ lêi

a, cã sè tù nhiªn x mµ 3.x = 12 ( v× 3.4 = 12)

b, kh«ng cã sè tù nhiªn x nµo ®Ó 5.x = 12

HS: sè tù nhiªn a chia hÕt cho sè tù nhiªn b víi b 0,  nÕu cã sè tù nhiªn x sao cho b.x = a th× ta nãi a chia hÕt cho b vµ ta cã phÐp chia hÕt a : b = x

HS: mét HS  ®äc bµi.

HS: lµm ?2

mét em ®øng t¹i chç tr¶ lêi

HS: PhÐp chia thø nhÊt cã sè d­ b»ng 0, phÐp chia thø hai cã sè d­ kh¸c 0

2. PhÐp chia hÕt vµ phÐp chia cã d­:

: :                =

Số bị chia  Số chia      Thương

Tæng qu¸t

Cho hai sè tù nhiªn a vµ b, trong ®ã (b 0), nÕu cã sè tù nhiªn x sao cho b.x = a th× ta nãi a chia hÕt cho b vµ ta cã phÐp chia hÕt a : b = x

?2 a/ a : a = 0 ( a  0)

     b/ a : a = 1 ( a  0)

     c/ a : 1 = a

GV: Giíi thiªu phÐp chia hÕt phÐp chia cã d­ (nªu c¸c thµnh phÇn cña phÐp chia)

GV: PhÐp chia 12 cho 3 lµ phÐp chia hÕt, phÐp chia 14 cho 3 lµ phÐp chia cã d­

H: VËy khi nµo th× ta cã phÐp chia hÕt ? Khi nµo th× th× ta cã phÐp chia cã d­ ?

GV: gi¸o viªn giíi thiÖu phÇn tæng qu¸t.

H: Trong 4 sè: Sè bÞ chia, sè chia, th­¬ng, sè d­ cã quan hÖ g× ?

H: Sè d­ cã ®iÒu kiÖn g× ?

GV: Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn bµi tËp ?3 ®Ó còng cè.

GV: gäi HS lªn ®iÒn kÕt qua v¶o b¶ng phô giao viªn ®· chuÈ bÞ s½n.

- gäi HS ë d­íi líp nhËn xÐt vµ chòa bµi

HS: Suy nghÜ tr¶ lêi

HS: Sè bÞ chia = sè chia x th­¬ng + sè d­

(sè chia 0)

HS: Sè d­ < sè chia.

HS: Suy nghÜ th¶o luËn.

HS: lªn b¶ng ch÷a bµi . c¸c em ë d­íi lµm bµi vµo vë vµ nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n

*Tæng qu¸t:

Cho hai sè tù nhiªn a vµ b trong ®ã b  0, ta lu«n t×m ®­îc hai sè tù nhiªn q vµ r duy nhÊt sao cho:

a = b. q + r trong ®ã 0  r < b

- NÕu r = 0 th× ta cã phÐp chia hÕt

- NÕu r  0 thi ta cã phÐp chia cã d­

?3 sgk – 22

(b¶ng phô)

Ho¹t ®éng cña GV

Ho¹t ®éng cña HS

Điều kiện để có hiệu a – b là a  b. Để a : b là b  0, r = 0.

GV: Cho häc sinh thùc hiÖn bµi tËp 44a, d

GV: Gäi hai em häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy, c¶ líp cïng thùc hiÖn vµo vë vµ theo dâi bµi lµm cña b¹n vµ nhËn xÐt.

GV: Söa sai cho häc sinh d­íi líp.

Bài 44:

a/ T×m x biÕt:

x : 3 = 41

     x = 41. 13 = 533

d/ T×m x biÕt: 7x - 8 = 713

    7x = 713 + 8

    7x = 721

      x = 721: 7 = 103