bai tap và giai dap phan cam thu van hoc

phÇn II : Mét sè bµi tËp c¶m thô theo

c¸c chñ ®iÓm ch­¬ng tr×nh SGK líp 4

chñ ®iÓm : th­¬ng ng­êi nh­ thÓ th­¬ng th©n

 Bµi 1 : Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ “Lßng th­¬ng ng­êi” mét nÐt tÝnh c¸ch tiªu biÓu cña DÕ MÌn trong c©u chuyÖn “DÕ MÌn bªnh vùc kÎ yÕu” cña nhµ v¨n T« Hoµi.

 Gîi ý :

 1. Chi tiÕt thÓ hiÖn hµnh ®éng cña DÕ MÌn

 - Quan t©m ®Õn ng­êi yÕu ®uèi bÊt h¹nh : Nghe “TiÕng khãc tû tª” nh×n thÊy “chÞ nhµ trß ®ang gôc ®Çu” bªn t¶ng ®¸ cuéi “®Õn gÇn” “g¹n hái m·i”.

 - Bªnh vùc gióp ®ì ng­êi gÆp ho¹n n¹n “XoÌ hai cµng ra” “D¾t chÞ Nhµ Trß ®i”.

 - Lêi nãi “Em ®õng sî, h·y vÒ víi t«i ®©y…”

 2. TÝnh c¸ch, phÈm chÊt : DÕ MÌn rÊt “giµu lßng th­¬ng ng­êi” lu«n quan t©m gióp ®ì ng­êi gÆp khã kh¨n ho¹n n¹n.

 3. T­ t­ëng, ý nghÜa : Ca ngîi nh÷ng con ng­êi giµu lßng nh©n ¸i.

 4. C¶m xóc cña b¶n th©n c¶m phôc, yªu mÕn, häc tËp.

 Tham kh¶o : Nh©n vËt DÕn MÌn trong mÈu chuyÖn “DÕ mÌn bªnh vùc kÎ yÕu” cña Nhµ v¨n T« Hoµi ®· ®Ó l¹i cho ta Ên t­îng tuyÖt ®Ñp. §ã lµ mét con ng­êi giµu t×nh th­¬ng ng­êi : Khi nghe “TiÕng khãc tØ tª” vµ thÊy chÞ Nhµ Trß “gôc ®Çu” bªn t¶ng ®¸ cuéi, nÕu lµ ng­êi kh¸c ch¾c sÏ thê ¬, bá mÆc nh­ng DÕ MÌn ®· “®Õn gÇn” vµ “gÆn hái” cho thÊy DÕn MÌn ®· rÊt quan t©m ®Õn mäi ng­êi. H×nh ¶nh chÞ Nhµ Trß “®· bÐ nhá l¹i gÇy gß qu¸” vµ ®«i c¸nh “ng¾n chïn chôt” ®· lµm DÕ MÌn rÊt c¶m th­¬ng, chó ta cµng xóc ®éng h¬n tr­íc c¶nh ngé bÊt h¹nh cña chÞ : “mÑ mÊt” “sèng thui thñi” mét m×nh, råi “tóng thiÕu” … l¹i cßn bÞ ®e däa bëi mãn nî truyÒn ®êi cña bän nhÖn. Cø chØ “XoÌ hai cµng ra” “d¾t chÞ Nhµ trß ®i vµ lêi nãi “Em ®õng sî… cµng thÓ hiÖn râ h¬n phÈm chÊt ®¸ng quý cña DÕ MÌn giµu t×nh th­¬ng yªu, s½n sµng che chë, gióp ®ì nh÷ng ng­êi yÕu ®uèi bÊt h¹nh. DÕ MÌn  ®óng lµ biÓu t­îng cña t×nh th­¬ng yªu, lßng nh©n ¸i. DÕ MÌn ®· ®Ó l¹i trong lßng ta bao t×nh c¶m mÕn th­¬ng, c¶m phôc.

 Bµi 2 : H×nh ¶nh chÞ Nhµ Trß trong mÈu chuyÖn “DÕ MÌn bªnh vùc kÎ yÕu” ®· ®Ó l¹i trong lßng ng­êi ®äc bao c¶m th­¬ng. H·y tr×nh bµy c¶m nhËn cña em.

 Gîi ý : H×nh ¶nh chÞ Nhµ Trß ®­îc miªu t¶ qua c¸c chi tiÕt :

 + Ngo¹i h×nh : “bÐ nhá l¹i gÇy yÕu” “c¸nh non nít l¹i ng¾n chïn chïn”.

 + Hoµn c¶nh : “mÑ mÊt” “sèng thui thñi” “bÞ ®e do¹” : “®¸nh” “vÆt c¸nh vÆt ch©n ¨n thÞt”…

  ChÞ lµ hiÖn th©n cña sù yÕu ®uèi, bÊt h¹nh vµ bÞ bãc lét trong x· héi.

 - C¶m xóc cña b¶n th©n : th­¬ng c¶m, xóc ®éng.

 Bµi 3 : §o¹n th¬

“V× con mÑ khæ ®ñ ®iÒu

Quanh ®«i m¾t mÑ ®· nhiÒu nÕp nh¨n

Con mong mÑ khoÎ dÇn dÇn

Ngµy ¨n ngon miÖng ®ªm n»m ngñ ngon

Råi ra ®äc s¸ch cÊy cµy

MÑ lµ ®Êt n­íc th¸ng ngµy cña con”.

   “MÑ èm” TrÇn §¨ng Khoa

 Theo em, h×nh ¶nh nµo gãp phÇn nhiÒu nhÊt lµm nªn c¸i hay cña ®o¹n th¬ trªn ! V× sao ?.

 Gîi ý :

 + H×nh ¶nh “MÑ lµ ®Êt n­íc, th¸ng ngµy cña con” gãp phÇn lµm nªn c¸i hay cña ®o¹n th¬.

 + NghÖ thuËt so s¸nh “MÑ-§Êt n­íc, th¸ng ngµy”

 + H×nh ¶nh “§Êt n­íc” “th¸ng ngµy” cho thÊy trong suy nghÜ cña ng­êi con mÑ lµ tÊt c¶ nh÷ng g× vÜ ®¹i, lín lao vµ cao quý kh«ng bao giê thiÕu ®­îc víi mçi con ng­êi.

 + ThÊy ®­îc t×nh yªu th­¬ng lßng biÕt ¬n v« h¹n cña con c¸i ®èi víi mÑ.

 + T×nh c¶m cña b¶n th©n : ThÊm thÝa c«ng ¬n cña mÑ

 Bµi 4 : “T«i lôc t×m hÕt tói nä tói kia, kh«ng cã tiÒn, kh«ng cã ®ång hå, kh«ng cã c¶ mét chiÕc kh¨n tay. Trªn ng­êi t«i ch¼ng cã tµi s¶n g× . Ng­êi ¨n xin vÉn ®îi t«i. Tay vÉn ch×a ra run lÈy bÈy”.

 T«i ch¼ng biÕt lµm c¸ch nµo. T«i n¾m chÆt lÊy bµn tay run rÈy kia.

 - ¤ng  ®õng giËn ch¸u, ch¸u kh«ng cã ®Ó cho «ng c¶”

(“Ng­êi ¨n xin” – Tuèc-Ghª-NhÐp”).

 Tr×nh bµy suy nghÜ cña em vÒ nh©n vËt cËu bÐ ®­îc miªu t¶ trong ®o¹n v¨n trªn.

 Gîi ý :  

Hµnh ®éng “Lôc t×m hÕt tói nä tói kia”

   “N¾m chÆt lÊy bµn tay run rÈy”

 + Lêi nãi :  “¤ng ®õng giËn ch¸u …”

 CËu bÐ lµ mét con ng­êi cã tÊm lßng nh©n hËu th­¬ng c¶m vµ muèn gióp ®ì «ng l·o ¨n xin nghÌo khæ dï «ng l·o vµ cËu lµ hai con ng­êi ë hai hoµn c¶nh kh¸c nhau.

 - ý nghÜa : Ca ngîi nh÷ng con ng­êi giµu lßng nh©n ¸i.

 - C¶m xóc cña b¶n th©n : yªu quý – c¶m phôc – häc tËp.

Chñ ®iÓm : M¨ng mäc th¼ng

 Bµi 1 : §o¹n th¬ :

“Nßi tre ®©u chÞu mäc cong

Ch­a lªn ®· nhän nh­ ch«ng l¹ th­êng

L­ng trÇn ph¬i n¾ng ph¬i s­¬ng

Cã manh ¸o céc tre nh­êng cho con”

“Tre ViÖt Nam” NguyÔn Duy

 §o¹n th¬ trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh nµo ®Ñp. Nªu ý nghÜa ®Ñp ®Ï cña nh÷ng h×nh ¶nh ®ã.

 Gîi ý : H×nh ¶nh m¨ng tre “nhän nh­ ch«ng” : Cho thÊy sù kiªu h·nh, hiªn ngang, bÊt khuÊt, b¶n chÊt ngay th¼ng, kh¶ng kh¸i cña “nßi tre”  nghÖ thuËt so s¸nh.

 + H×nh ¶nh “l­ng trÇn ph¬i n¾ng ph¬i s­¬ng”  gîi sù d·i dÇu, chÞu ®ùng mäi khã kh¨n cña tre.

 + H×nh ¶nh “manh ¸o céc tre nh­êng cho con” gîi sù liªn t­ëng ®Õn sù che chë, hy sinh tÊt c¶ v× m¨ng non cña trÎ.

 + Th«ng qua nh÷ng phÈm chÊt ®¸ng quý cña tre ®Õn ca ngîi phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ng­êi ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam : Kiªn c­êng bÊt khuÊt, ngay th¼ng chÞu th­¬ng chÞu khã  thÓ hiÖn t×nh yªu vµ lßng tù hµo cña nhµ th¬ ®èi víi tre ViÖt Nam d©n téc ViÖt Nam.

 + C¶m xóc cña b¶n th©n : Yªu quý vµ tù hµo .

 Bµi 2 :  “N¨m qua ®i, th¸ng qua ®i

Tre giµ m¨ng mäc cã g× l¹ ®©u

Mai sau

Mai sau

Mai sau

§Êt xanh tre m·i xanh mµu tre xanh”.

“Tre ViÖt Nam” – NguyÔn Du

 Em h·y cho biÕt nh÷ng c©u th¬ trªn nh»m kh¼ng ®Þnh ®iÒu g× ? C¸ch diÔn ®¹t cña nhµ thê cã g× ®éc ®¸o nh»m gãp phÇn kh¼ng ®Þnh ®iÒu ®ã.

 Gîi ý :

 + §iÖp tõ “Mai sau” nh¾c l¹i 3 lÇn thÓ hiÖn rÊt ®Ñp sù kÕ tiÕp tre giµ - m¨ng mäc ®ång thêi gîi c¶m xóc vÒ kh«ng gian vµ thêi gian nh­ më ra v« tËn t¹o cho ý th¬ bay bæng.

 §iÖp tõ “xanh” (3 lÇn)  gîi søc sèng m·nh liÖt, vÜnh cöu cña mµu s¾c cña trÎ.

  NghÖ thuËt (…) ®· gãp phÇn kh¼ng ®Þnh sù tr­êng tån, sù sèng m·nh liÖt cña tre ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam.

 + C¶m xóc : yªu quý vµ tù hµo vÒ nßi tre ViÖt Nam vÒ d©n téc ViÖt Nam.

 Bµi 3 : Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt “Gµ trèng” trong c©u chuyÖn th¬ “Gµ trèng vµ C¸o” cña t¸c gi¶  La-Ph«ng-Ten.

 Tham kh¶o : §äc truyÖn th¬ “Gµ trèng vµ C¸o” cña nhµ th¬ La-Ph«ng-Ten ta cã Ên t­îng thËt s©u s¾c vÒ chó Gµ Trèng ®¸ng yªu. Chó ta thËt th«ng minh nhanh nhÑn víi c¸i d¸ng “v¾t vÎo” trªn cµnh vµ “tinh nhanh lâi ®êi”. Nh­ng tr­íc mét l·o c¸o giµ cã c¸i d¸ng “®on ®¶” vµ nh÷ng lêi ®­êng mËt ngät ngµo “k×a anh b¹n quý, xin mêi xuèng ®©y” vµ c¸i th«ng ®iÖp tuyÖt vêi mµ C¸o mang ®Õn liÖu gµ ta sÏ xö lý thÕ nµo ?. Gµ r»ng xin ®­îc “ghi ¬n” trong lßng ®· khiÕn ta giËt m×nh lo l¾ng cho Gµ Trèng, lÜnh m¹ng cña Gµ Trèng râ ra. Sao khi bÞ c¸o lõa g¹t vµ råi : “k×a t«i thÊy cÆp chã s¨n tõ xa ch¹y l¹i ch¾c loan tin nµy” ®· khiÕn c¸o ta “hån bay ph¸ch l¹c” “qu¾p ®u«i, co c¼ng” ch¹y mÊt khiÕn ta thë phµo nhÑ nhâm vµ bËt lªn tiÕng c­êi s¶ng kho¸i tr­íc sù th«ng minh tuyÖt vêi cña Gµ Trèng. Víi lêi kÓ chuyÖn b»ng nh÷ng vÇn th¬ nhÑ nhµng, dÝ dám, c©u chuyÖn lµ mét bµi häc s©u s¾c ®õng véi tin nh÷ng lêi nãi ngät ngµo cña kÎ xÊu mµ h¹i ®Õn th©n vµ nh©n vËt gµ trång ®· ®Ó l¹i cho ta t×nh c¶m yªu quý vµ mÕn phôc.

 Bµi 4 : Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt C¸o trong c©u chuyÖn “Gµ trèng vµ C¸o”. Qua ®ã em rót ra bµi häc g× ?.

Chñ ®iÓm “ Trªn ®«i c¸nh ­íc m¬”

 Bµi 1 : §o¹n v¨n “Tr¨ng ®ªm nay s¸ng qu¸ ! Tr¨ng mai cßn s¸ng h¬n. Anh mõng cho c¸c em vui tÕt trung thu ®éc lËp ®Çu tiªn vµ anh mong ­íc ngµy mai ®©y nh÷ng tÕt trung thu t­¬i ®Ñp h¬n n÷a sÏ ®Õn víi c¸c em” “Trung thu ®éc lËp” – ThÐp Míi.

 - §o¹n v¨n trªn gióp em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu g× ? Em cã suy nghÜ g×, m¬ ­íc g× vÒ t­¬ng lai cña §Êt n­íc ?.

 Gîi ý :

 + C©u c¶m ë ®Çu ®o¹n v¨n “Tr¨ng ®ªm nay s¸ng qu¸” gîi vÎ ®Ñp cña ¸nh tr¨ng vµ c¶m xóc vui s­íng cña anh chiÕn sü khi ng¾m tr¨ng ®éc lËp ®Çu tiªn.

 + C¸c tõ chØ c¶m xóc “mõng” “mong ­íc” tõ gîi t¶ “t­¬i ®Ñp”  diÔn t¶ niÒm vui, nh÷ng suy nghÜ cña anh chiÕn sü vÒ t­¬ng lai t­¬i ®Ñp cña c¸c em cña ®Êt n­íc.

 + Suy nghÜ vµ m¬ ­íc cña b¶n th©n :

 Bµi 2 : “NÕu chóng m×nh cã phÐp l¹

H¸i triÖu v× sao xuèng cïng

§óc thµnh «ng mÆt trêi míi

M·i m·i kh«ng cßn mïa ®«ng”

“NÕu chóng m×nh cã phÐp l¹” -§inh H¶i

 §o¹n th¬ thÓ hiÖn nh÷ng ®iÒu g× ®Ñp ®Ï. Em cã nh÷ng c¶m nhËn g× khi ®äc ®o¹n th¬ trªn.

 Gîi ý : + NghÖ thuËt liªn t­ëng

 BiÓu t­îng “¤ng mÆt trêi” gîi mét thÕ giíi Êm no h¹nh phóc, ®Çy ¸nh s¸ng. BiÓu t­îng “Mïa ®«ng” gîi sù l¹nh lÏo, ®ãi rÐt, nghÌo khæ.

 + C¸ch dïng c¸c ®éng tù “h¸i” “®óc” thÓ hiÖn kh¸t väng cña tuæi th¬ muèn chinh phôc vò trô bao la vµ c¸c hµnh tinh xa x«i.

 + §o¹n th¬ thÓ hiÖn sinh ®éng ­íc m¬ cao ®Ñp ®Çy tÝnh nh©n v¨n cña tuæi th¬ kh«ng cßn ®ãi rÐt nghÌo khæ vµ bÊt c«ng. C¸c em ­íc m¬ mét thÕ giíi tèt ®Ñp ®Çy ¸nh s¸ng v¨n minh, Êm no vµ h¹nh phóc.

 + C¶m xóc cña b¶n th©n

 Bµi 3 : §o¹n th¬

“NÕu chóng m×nh cã phÐp l¹

Ho¸ tr¸i bom thµnh tr¸i ngon

Trong ruét kh«ng cßn thuèc næ

ChØ toµn kÑo vµ bi trßn”

“NÕu chóng m×nh cã phÐp l¹”- §inh H¶i

 Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em khi ®äc ®o¹n th¬ trªn.

Chñ ®iÓm “Cã chÝ th× nªn”

 Bµi 1 : Em cã suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt NguyÔn HiÒn trong c©u chuyÖn “¤ng Tr¹ng th¶ diÒu”.

 Tham kh¶o :

 §äc mÉu chuyÖn “¤ng Tr¹ng th¶ diÒu” ta thùc sù ng­ìng mé tµi n¨ng (t­ chÊt vµ ®øc tÝnh ham häc, chÞu khã cña nh©n vËt NguyÔn HiÒn, «ng lµ ng­êi cã trÝ th«ng minh “thiªn bÈm”. Míi lªn s¸u tuæi «ng ®· “häc ®©u hiÓu ®Êy” vµ cã trÝ nhí “l¹ th­êng” khiÕn thÇy gi¸o ph¶i “kinh ng¹c” . Song ®iÒu ®¸ng quý h¬n ë «ng ®ã lµ ®øc tÝnh chÞu khã, ham häc, ý chÝ v­ît lªn nh÷ng khã kh¨n ®Ó v­¬n lªn, ta h·y xem c¸ch häc cña «ng : V× nhµ nghÌo, «ng ph¶i bá häc nh­ng hµng ngµy «ng võa ch¨n tr©u võa “nghe gi¶ng nhê ngoµi cöa líp”  bµn häc cña «ng lµ “l­ng tr©u” s¸ch vë cña «ng lµ “mÆt c¸t” lµ “l¸ chuèi” bót mùc lµ “ngãn tay” “m¶nh g¹ch” … vµ «ng ®· ®ç Tr¹ng Nguyªn khi míi 13 tuæi, «ng lµ tr¹ng nguyªn trÎ nhÊt trong lÞch sö n­íc ta. B»ng nh÷ng c©u v¨n kÓ méc m¹c, dÔ hiÓu, c©u chuyÖn “¤ng Tr¹ng th¶ diÒu” ®· cho ta hiÓu ®­îc nh÷ng ®øc tÝnh quý b¸u cña Tr¹ng Nguyªn NguyÔn HiÒn, «ng lµ niÒm tù hµo cña ®Êt n­íc d©n téc vµ lµ tÊm g­¬ng s¸ng cho tuæi trÎ chóng ta ngµy nay.

 Bµi 2 : ý chÝ vµ nghÞ lùc cña nh©n vËt B¹ch Th¸i B­ëi trong c©u chuuyÖn “Vua tµu thuû B¹ch Th¸i B­ëi” ®· ®Ó cho em c¶m nhËn g× ?

Chñ ®iÓm : “TiÕng s¸o diÒu”

 Bµi 1 : §o¹n v¨n

 “Tuæi th¬ cña t«i ®­îc n©ng lªn tõ nh÷ng c¸nh diÒu. ChiÒu chiÒu, trªn b·i th¶, bän trÎ môc ®ång chóng t«i hß hÐt thi nhau th¶ diÒu. C¸nh diÒu mÒm m¹i nh­ c¸nh b­ím, chóng t«i vui s­íng ®Õn ph¸t d¹i khi nh×n lªn trêi. TiÕng s¸o diÒu vi vu trÇm bæng. S¸o ®¬n, s¸o kÐp, s¸o bÌ nh­ gäi thÊp xuèng nh÷ng v× sao.

“C¸nh diÒu tuæi th¬” T¹ Duy Anh.

 Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em khi ®äc ®o¹n th¬ trªn ?

 Gîi ý : NghÖ thuËt : so s¸nh, dïng h×nh ¶nh gîi t¶ : “C¸nh diÒu mÒm m¹i nh­ c¸nh b­ím”, “vui s­íng ®Õn ph¸t d¹i”, “vi vu, trÇm bæng”.

 + Nh©n ho¸ : “n©ng” , “gäi”.

 + Néi dung ca ngîi vÎ ®Ñp ®éc ®¸o cña c¸nh diÒu vµ niÒm vui ngé nghÜnh ®¸ng yªu cña trÎ th¬.

 + C¶m xóc b¶n th©n : Gîi nhí kû niÖm…

 Bµi 2 : Tuæi con lµ tuæi Ngùa

Nh­ng mÑ ¬i ®õng buån

DÉu c¸ch nói c¸ch rõng

DÉu c¸ch s«ng c¸ch bÓ

Cßn t×m vÒ víi mÑ

Ngùa con vÉn nhí ®­êng”

(“Tuæi Ngùa” Xu©n Quúnh)

 T¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× qua ®o¹n th¬ trªn ?

 Nªu c¶m nghÜ cña em !

 §o¹n tham kh¶o  : §o¹n th¬ lµ lêi nh¾n nhñ dÔ th­¬ng, chøa chan bao t×nh c¶m th©n th­¬ng mµ ng­êi con dµnh cho mÑ. Nhµ th¬ Xu©n Quúnh ®· cã c¸ch diÔn t¶ thËt ®éc ®¸o. Ng­êi con “Tuæi Ngùa” dï ®· kh«n lín, tr­ëng thµnh, ®· bay ®i mu«n ph­¬ng nh­ng vÉn lu«n nhí vÒ mÑ, h­íng vÒ mÑ, vÉn t×m vÒ cè h­¬ng gÆp mÑ dï xa c¸ch mu«n trïng nói, rõng, s«ng, biÓn.

“DÉu c¸ch nói…

…nhí ®­êng”

 Côm tõ “vÉn nhí” kh¼ng ®Þnh mét niÒm tin, mét t×nh nghÜa thuû chung son s¾t. §o¹n th¬ ®Ëm ®µ, gîi c¶m gióp ta c¶m nhËn ®­îc t×nh c¶m cña Xu©n Quúnh dµnh cho “MÑ thËt s©u nÆng vµ ®Ñp ®Ï”.

Chñ ®iÓm : Ng­êi ta lµ hoa ®Êt

 Bµi 1 : §o¹n th¬

“S«ng La ¬i s«ng La

Trong veo nh­ ¸nh m¾t

Bê tre xanh im m¸t

M­¬n m­ít ®«i hµng mi”

“BÌ xu«i S«ng La” Vò Duy Th«ng

 §o¹n th¬ trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh nµo ?. §o¹n th¬ trªn cã nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? T¸i hiÖn vÎ ®Ñp cña h×nh ¶nh ®ã vµ nªu c¸ch nghÜ cña em khi ®äc ®o¹n th¬ ?.

 Gîi ý : §o¹n th¬ cã hai h×nh ¶nh

 + S«ng La – trong veo nh­ ¸nh m¾t

 + Bê tre xanh im m¸t – m­¬n m­ít ®«i hµng mi

 + NghÖ thuËt nh©n ho¸, so s¸nh khiÕn c¸c h×nh ¶nh ®ã trë nªn sinh ®éng, ®Ñp ®Ï vµ hÊp dÉn.

 + §o¹n th¬ gióp ta c¶m nhËn vÎ ®Ñp thanh b×nh, ªm ¶ vµ quyÕn rò cña dßng s«ng La.

 + T×nh c¶m g¾n bã yªu th­¬ng cña t¸c gi¶ víi dßng s«ng.

 Bµi 2 : §o¹n th¬

“BÌ ®i chiÒu thÇm th×

Gç l­în ®µn thong th¶

Nh­ bÇy tr©u lim dim

§¾m m×nh trong ªm ¶”.

(“BÌ xu«i s«ng La” Vò Duy Th«ng)

 NghÖ thuËt nµo ®· ®­îc t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n th¬ trªn. Nªu c¶m nhËn cña em khi ®äc ®o¹n th¬.

 Gîi ý :

 + NghÖ thuËt : nh©n ho¸ “ChiÒu thÇm th×”

   So s¸nh bÌ gç nh­ “®µn” c¸ l­în “thong th¶” nh­ “bÇy tr©u” ®ang “lim dim” t¾m m¸t trªn dßng n­íc trong xanh “ªm ¶”.

 + C¸c tõ l¸y “thÇm th×” “thong th¶” “lim dim” “ªm ¶” ®­îc dïng rÊt ®¾t cã t¸c dông ®Æc t¶ buæi chiÒu thanh b×nh th¬ méng trªn dßng s«ng La.

Chñ ®iÓm “VÎ ®Ñp mu«n mµu”

 Bµi 1 : §o¹n v¨n “§øng ng¾m c©y sÇu riªng, t«i cø nghÜ m·i vÒ c¸i d¸ng c©y kú l¹ nµy. Th©n nã kh¼ng khiu, cao vót, cµnh ngang th¼ng ®uét, thiÕu c¸i d¸ng cong, d¸ng nghiªng, chiÒu qu»n chiÒu l­în cña c©y xoµi, c©y nh·n. VËy mµ khi tr¸i chÝn, h­¬ng to¶ ngµo ng¹t, vÞ ngät ®Õn ®am mª”.

“SÇu riªng” – Mai V¨n T¹o

 Em cã nhËn xÐt vµ c¶m nghÜ g× khi ®äc ®o¹n v¨n trªn.

 Gîi ý : §o¹n v¨n miªu t¶ d¸ng vÎ ®Æc cña c©y vµ h­¬ng vÞ cña tr¸i s©u riªng.

 H×nh ¶nh (th©n c©y) “kh¼ng khiu” , “cao vót”

   Cµnh  : “ngang” , “th¼ng ®uét”

   L¸ : nhá, xanh vµng, nh­ l¸ hÐo.

  d¸ng vÎ ®Æc biÖt cña c©y sÇu riªng

 + Qu¶ sÇu riªng : “h­¬ng to¶ ngät ngµo, vÞ ngät ®am mª”

 Tõ “vËy mµ” ®­îc dïng rÊt ®¾t nh»m nhÊn m¹nh sù ®èi lËp gi÷a vÎ bªn ngoµi vµ gi¸ trÞ néi dung cña nã (qu¶ sÇu riªng).

  Qua c¸ch miªu t¶ ®éc ®¸o trªn, ng­êi ®äc nh©n ra gi¸ trÞ ®Æc biÖt cña c©y sÇu riªng, mét lo¹i tr¸i quý hiÕm cña MiÒn Nam.

 Bµi 2 : §o¹n th¬

“D¶i m©y tr¾ng ®á dÇn trªn ®Ønh nói

S­¬ng hång lam «m Êp nãc nhµ gianh

Trªn con ®­êng viÒn tr¾ng mÐp ®åi xanh

Ng­êi c¸c Êp t­ng bõng ra chî tÕt”

“Chî TÕt” - §oµn V¨n Cõ

 §o¹n th¬ trªn miªu t¶ c¶nh g× ? Nªu c¶m nhËn cña em khi ®äc ®o¹n th¬ trªn.

 §o¹n tham kh¶o : §o¹n th¬ lµ mét bøc tranh ng«n tõ ®Çy mµu s¾c vÒ khung c¶nh t­¬i ®Ñp tr¸ng lÖ cña mét vïng quª vµo buæi “b×nh minh”. Trong ¸nh b×nh rùc rì d¶i m©y tr¾ng ë ®Ønh nói “®á dÇn” lªn, nh÷ng giät s­¬ng mai long lanh nh­ nh÷ng viªn ngäc “hång lam” ®ang “«m Êp” nh÷ng nãc nhµ giµnh n¬i th«n Êp råi con ®­êng uèn l­în “viªn tr¾ng” nh­ng mÐp ®åi xanh. §Ønh nói, nãc nhµ, con ®­êng… T©t c¶ ®Òu mang mµu s¾c tinh kh«i rùc rì. Víi ãc quan s¸t tinh tÕ vµ c¸ch sö dông tõ ng÷ chÝnh x¸c biÓu c¶m cña nhµ th¬, c¶nh vËt gÇn gòi quen thuéc cña quª h­¬ng trë nªn ®Ñp ®Ï, sèng ®éng lung linh s¾c mµu. Qua ®ã ta c¶m nhËn t×nh c¶m tha thiÕt cña nhµ th¬ víi quª h­¬ng.