MODULE 3: Giáo dục học sinh THCS cá biệt
Câu 1: Vì sao cần thu thập thông tin về học sinh cá biệt? Các nguyên nhân cơ bản dẫn đến hành vi sai lệch của học sinh cá biệt?
Trả lời
* Vì sao cần thu thập thông tin về học sinh cá biệt?
- Lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi khủng hoảng trong sự phát triển tâm lí, chính vì vậy mà so với học sinh (HS) ở bậcTiểu học, lứa tuổi này dễ xuất hiện những HS khó giáo dục. Mâu thuẫn trong chính sự phát triển tâm lí ở lứa tuổi này, cùng với thiếu sự giúp đỡ, hỗ trợ kịp thời của người lớn do thiếu hiểu biết đặc điểm và những khó khăn của các em mà một số em đã không vượt qua được giai đoạn này một cách tích cực, hình thành những thái độ, hành vi không phù hợp.
- Trách nhiệm của giáo dục nói chung và giáo viên (GV) nói riêng là không được để tồn tại những HS có hành vi chưa phù hợp với bổn phận, trách nhiệm công dân, chưa phù hợp với giá trị xã hội, với những quy định chung của nhà trường, lớp học, cộng đồng. Bởi vì giáo dục khác với các ngành sản xuất là không cho phép tạo ra những phế phẩm về nhân cách - không mang lại hạnh phúc cho cuộc đời các em, mà còn có hại cho xã hội. Hơn nữa, nếu trong lớp để tồn tại những học sinh cá biệt (HSCB), luôn có những hành vi tiêu cực, không phù hợp thì sẽ ảnh hưởng đến tập thể, những thành viên khác. Trong thực tế nhiều GV cảm thấy rất khó khăn, có khi là bất lực khi trong lớp có HSCB. Người GV trong nền giáo dục hiện đại cần phải là người phát triển cảm xúc, thái độ, hành vi của HS, biết khơi gợi nhu cầu, hứng thú, của người học; là người giúp cho HS biết cách học, cách tự rèn luyện cả về phẩm chất và năng lực cá nhân, hướng tới mục đích hình thành những nhân cách phù hợp, đáp ứng những yêu cầu của xã hội.
- Vì vậy, GV cần có những kĩ năng giúp những em này điều chỉnh, thay đổi niềm tin, thái độ, hành vi của mình để các em có tương lại tốt đẹp hơn. GV cần phải có những hiểu biết về kĩ năng cơ bản để tìm hiểu thông tin về HS THCS cá biệt (Điều quan trọng nhất ở đây là, những thông tin mà ta thu thập được không phải là để phê phán mà là để giúp đỡ HS) để giáo dục tham vấn giúp các em thay đổi thái độ, hành vi cho phù hợp, đánh giá sự tiến bộ, kết quả học tập và giáo dục các em.
* Các nguyên nhân cơ bản dẫn đến hành vi sai lệch của HSCB?
Có nhiều yếu tố dẫn đến hành vi sai lệch của HSCB, nhưng ở đây chỉ nêu một số nguyên nhân tác động trực tiếp đến HS làm nảy sinh những tư tưởng, tình cảm không lành mạnh làm ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách và làm hạn chế đến năng lực học tập của các em.
1. Nguyên nhân trực tiếp từ chính HS
+ Chưa có mục đích học tập rõ ràng, chưa nhận thức được nhiệm vụ và trách nhiệm của bản thân.
+ Một số HS có niềm tin sai về giá trị của con người và cuộc sống.
+ Chán nản: Một số HS có tiềm năng nhưng cảm thấy chán nản về năng lực của mình, mất dần hứng thú và động cơ học tập, kém tự tin.
+ Rối loạn hành vi xã hội của HSCB:
Dửng dưng trước tình cảm của những người xung quanh.
Coi thường các chuẩn mực cũng như các nghĩa vụ xã hội.
Hung tợn, có thể dùng vũ lực.
Không có khả năng cảm nhận tội lỗi và không thể rút ra được bài học có ích từ kinh nghiệm cuộc sống, ngay cả sau những lần bị phạt do bị phạm lỗi.
2. Ảnh hưởng của sự phát triển xã hội theo cơ chế thị trường
Xã hội phát triển là điều đáng mừng, nhưng khi phát triển theo cơ chế thị trường nó kéo theo một bộ phận không lành mạnh khác như dịch vụ giải trí không lành mạnh, phim ảnh bạo lực, tình cảm lứa đôi quá trớn …
Hiện nay, các dịch vụ internet (game), karaokê… được tổ chức gần trường học, lôi cuốn, hấp dẫn các em vào các trò chơi vô bổ. Các em lao vào các trò chơi đó dẫn đến bỏ giờ trốn học và những vi phạm khác. Đồng thời các kênh truyền hình chiếu một số bộ phim có mang những hình ảnh bạo lực, thiếu lành mạnh làm cho các em dễ dàng bắt chước; những tụ điểm ăn chơi hàng ngày nhan nhãn, đập vào mắt các em làm cho các em không tự chủ, tham gia không có ý thức dần dần tiêm nhiễm và trở thành HS hư.
nguon VI OLET
